장음표시 사용
31쪽
EPISTOLAR H. . s. 17tibus et senatoribus, ceteraque, quae ad te perti-bunt, quum etiam plus contenderimus, quam possvimus, minus tamen faciemus, quam debemus. IX.
sor Romae exeunte mense Octobri R. u. c. 700.
M. CICERO S. D. P. LENTULO IM. Hucundae mihi fuerunt litterae tuae, quibus 1 intellexi te perspicere meam in te pietatem - quid enim dicam benevolentiam, quum illud ipsum gravissimum et sanctissimum nomen pietatis lorius mihi meritis erga me tuis esse videatur*- , quod autem tibi grata mea erga te studia scribis osse, facis tu quidem abundantia quadam amoris, ut etiam grata sint ea, quae praetermitti sine nefario scelere non possunt, tibi autem multo notior atque illustrior meus in te animus esset, si hoc tempore omni, quo diiuncti fuimus, o una et Romae fuissemus nam in eo ipso, quod te ostendis esse facturum quodque et in primis potes et ego a te vehementer X- specto, in sententiis senatoriis et in omni actione atque administratione rei publicae floruissemus de quis Ostendam equidem paullo post qui sit meus se u et status, et rescribam tibi ad ea, quae quaeris , sed certe et ego te auctore amicissimo ac sapientissimo et tu mo consiliario fortasse non imperitissimo, fideli quidem et benevolo certe, usus
esses, quamquam tuis quidem causa te osse imperatorem provinciamque bene gestis rebus cum
exercitu victore obtinere, ut debeo, laetor , sed certe, qui tibi ex me huctus debentur, eo uberiorea et praestantiores praesens capere potuisses in eis
32쪽
18 M. TULLI CICERONIS vero ulciscendis, quos tibi partim inimicos esse intelligis propter tuam propugnationem salutis meae, partim invidere propter illius actionis amplitudinem
et gloriam, mirificum me tibi comitem praebuissem, quamquam ille perennis inimicus amicorum suorum, qui tuis maximis beneficiis ornatus in is potimismum fractam illam et debilitatam vim suam contulit, nostram vicem ultus est ipse sese, ea est enim conatus, quibus patefactis nullam sibi in posterum non modo dignitatis, sed ne libertati quidem a 3 tem reliquit. Te autem, etsi mallem in meis rebus expertum quam etiam in tuis, tamen in molestia gaudeo eam fidem cognosse hominum non ita magna mercede, quam ego maximo dolore cognoram de qua ratione tota iam videtur mihi exponendi tempus dari, ut tibi rescribam ad ea, quae quaeris. Certiorem to per litteras scribis esse factum me cum Caesare et cum Appio esse in gratia teque id non reprehendere ascribis Vatinium autem scire te velle ostendis quibus rebus adductus defenderim et laudarim, quod tibi ut planius exponam, altius paullo
rationem consiliorum meorum repetam neceSse est.
Ego me, Lentule, initio rerum atque actionum tuarum non solum meis, sed etiam rei publicae restitutum putabam et, quoniam tibi incredibilem quendam amorem et omnia in te ipsum summa ac singularia studia deberem, rei publicae, quae te in me restituendo multum adiuvisset, eum certe me animum merito ipsius debere arbitrabar, quem antea tantummodo communi officio civium, non aliquo erga me singulari beneficio obitum praestitissem. Hac me mente fuisse s senatus ex me te consule audivit et tu in nostris sermonibus collocutionibus
que ipsi vidisti. Etsi iam primis temporibus illis
multis rebus meus ossendebatur animus, quum te
33쪽
EPISTOLAR H. s. 19ageni de reliqua nostra dignitate aut Oeculia nonnullarum odia aut obscura in me studia cernebam; nam neque de monumentis meis ab iis adiutus es, a quibus debuisti, neque de vi nefaria, qua cum hiare eram domo expulsus, neque hercule in iis ipsis rebus, quae, quamquam erant mihi propter rei familiaris naufragia necessariae, tamen a me minimi putabantur, in meis daninia ex auctoritate senatus
sarciendis eam Voluntatem, quam exspectarum, me stiterunt quae quum viderem, neque erant Obscuris , non tamen tam acerba mihi haec acclambant, quam erant illa grata, quae fecerant itaque, quamquam et Ompei plurimum, te quidem ipso praedicatore e teste, debebam et eum non solum beneficio, sed amore etiam et perpetuo quodam iudiei me diligebam, tamen non reputans, quid ille vellet, in omnibus meis sententiis de re publica pristinis permanebam. Ego sedente Cn. Pompeio, quum, ut laudaret P. Sestium, introisse in urbem dixissetque testis Vatinius me fortuna et felicitate Q. Caesaris conamotum illi amicum esse coepisse, dixi me a M. Bibuli fortunam, quam ille afflictam putaret, ninium triumphis victoriisque anteferre, quo eodem teste alio loco eosdem esse, qui Bibulum exire domo prohibuissent, et qui me coegissent tota vero interrogati mea nihil habuit nisi reprehensionem illius tribunatus in quo omia dicta sunt libertate animoque maximo de vi, de ausp3ciis,
de donatione regnorum, neque vero hac in causa modo, sed constanter saepe in senatu quin etiam
Marcellino et Philippo consulibus Nonis Aprilibus
mihi est senatus assensus, ut de agro Campano frequenti sonatu Idibus alis referretur; num potui
34쪽
mam in arcem illius causa invadere aut magis oblivisci temporum meorum, meminisse actionum γHac a me sententia dicta magnus animorum motus est factus quum eorum, quorum portuit, tum illo rum etiam, quorum numquam putaram: nam hoc senatus consulto in meae sententiam facto ompeius, quum mihi nihil ostendisset se esse offensum, in Sardiniam et in Africam profectus est eoque itiners Lucam ad Caesarem venit ibi multa de mea sententia questus est Caesar, quippe qui etiam Ravennae Crassum ante vidisset ab eoque in me esset incensus sane moleste ompeium id ferre constabat, quod ego, quum nudissem ex aliis, minime ex
meo fratre cognovi, quem quum in Urdinia ompeius paucis post diebus, quam Luca discesserat, convenisset, te inquit, , psau cupio nihil Oppo tunius potuit accidere nisi cum arco fratre diligenter egeris, dependendum tibi est, quod mihi pro illo spopondisti quid multa questus est rariter:
suis merita commemoravit; quid egisset saepissime de actis Caesaris cum ipso meo fratre quidque sibi is de me recepisset, in memoriam redegit seque, quae de mea salute egisset, Oluntate Caesaris egisse ipsum meum fratrem testatus est; cuius causam dignitatemque mihi ut commendaret, rogarit, ut eam ne oppugnarem, si nollem aut non possem I tueri. Haec quum ad me frater pertulisset et quum tamen Ompeius ad me cum mandatis Vibullium misisset, ut integrum mihi de causa Campana ad suum reditum reservarem, collegi ipse me et cum ipsa quasi re publica collocutus sum, ut mihi tam multa pro se perpesso atque perfuncto concederet, ut officium meum memoremque in bene meritos animum fidemque fratris mei praestarem, eumque, quem bonum civem semper habuisset, bonum Virum esse pateretur. In illis autem meis actionibus sententiisque omnibus, quae Pompeium videbantur ossem
35쪽
EPISTOLARUΜ I. s. 21dere, certorum hominum, quos iam debes suspicari, sermones perferebantur ad me, qui quum illa semtirent in re publica, quae ego gebam, semperquerensissent, me tamen non satisfacere Pompeio Caesaremque inimicissimum mihi futurum gaudere se
aiebant ora hoc mihi dolendum, sed multo illud
magis, quod inimicum meum meum autem immo vero legum, iudiciorum otii, patriae, bonorum omnium, sic amplexabantur, sic in manibus ab bant, sic fovebant, sic me praesens osculabantur, non illi quidem ut mihi stomachum facerent, quem ego funditus perdidi, sed certe ut sacere se arbitrarentur hic ego, quantum humano consili emeere potui, circumspectis rebus meis omnibus rationbbusque subductis summam feci cogitationum mearum Omnium, quam tibi, si potero, breviter exponam.
Ego si ab improbis et perditis civibus rem publi 1leam teneri viderem, sicut et meis temporibus seimus et nonnullis aliis accidisse, non modo praemiis, quae apud me minimum Valent, sed ne periculis quidem compulsus ullis quibus tamen moventur etiam fortissimi viri, ad eorum causam me adiungerem, ne si summa quidem eorum in me merita comstarent quum autem in re publica Cn. Pompeius princeps esset vir, is, qui hanc potentiam et gloriam maximis in rem publicam meritia praestantissimisque rebus gestis esset consecutus cuiusque ego dignitatis ab adolescentia fautor in praetura autem et in consulatu adiutor etiam exstitissem, quumque idem auctoritate et sententia per se consiliis et studiis tecum me adiuvisset meumque inimicum unum in civitato haberet inimicum, non putavi famam inconstantiae mihi pertimescendam, si quibusdam im sententiis paullum o immutassem meamque
36쪽
22 M. TULLII CICERONIS voluntatem ad summi viri de meque optime meriti 12 dignitatem aggregaasem. In hac sententia complectendus erat nuhi Caesar, ut vides, in coniuncta et causa st dignitate hic multum valui quum vetus amicitia, quam tu non ignoras mihi et Quinto fratri cum Caesare fuisse, tum humanitas eius Roliberalitas rori tempore et litteris et officiis perispecta nobis et cognita vehementer etiam res ipsa publica me movit, quae mihi videbatur contentionem, praesertim maximis rebus a Caesare gestia, eum illis viris nosse fieri et, ne fieret, vehementer recusare gravissime autem me in hanc mentem
impulit et ompeii fides, quam do me Caesari,
derat, et fratris mei, quam Pompeio erant praeferen haec animadvertenda in civitate, quae sunt apud Platonem nostrum scripta divinitus, quales in spublica principes essent, tales reliquos solere esse eives. Tenebam memoria nobis consulibus ea fundamenta iacta iam ex Kalendis Ianuariis confirmandi senatus, ut neminem mirari oportere Nonis Decembr. tantum si animi fuisse in illo ordino vel auctoritatis, idemque memineram nobis privatis us-
quo ad Caesarem et Bibulum consules, quum semientiae nostrae magnum in senatu pondus haberent, 13 unum fore sensum fuisse bonorum omnium Postea, quum tu Hispaniam citeriorem cum imperio obibneres neque res publicis consule haberet, sed medicatores provinciarum et seditionum servos ac rubnistros, iecit quidam casus caput meum quasi cΘrtam, ni causa in mediam contentionem dissensionemque
civilem, quo in discrimine quum mirificus senatus, inersdibilis Italiae totius, singularis omnium bonorum consensus in me tuendo exstitisset, non dicam, quid acciderit multorum sat enim et varia
37쪽
EPISTOLARUM I. s. 23 tantum dicam brevi, non mihi exercitum, sed duces defuisse. In quo, ut iam sit in iis culpa, qui me non defenderunt non minor est in iis, qui
reliquerunt, et, si accusandi sunt, si qui pertim runt, magis etiam reprehendendi, a qui a timore simularunt illud quidem certe nostrum consilium iure laudandum est, qui meos cives et a me com servatos et me ervare cupientes spoliatos ducibus servis armati obiici noluerim declararique maluerim, quanta via esse potuisset in consensu bonorum, si iis pro me stante pugnare licuisset, quum afflictum excitare potuissent; quorum quidem animum tu non perspexisti solum, quum de me ageres, sed etiam eonfirmasti atque tenuisti. Qua in causa - - 14 modo non negabo, sed etiam semper et meminero et praedicabo libenter rusus ea quibusdam nobilissimis hominibus fortioribus in me restituendo, quam fuerant iidem in tenendo qua in sententia
si constare voluissent, suam auctoritatem simul cum salute meis recuperassent, recreati enim bonis
viri consulatu tuo et constantissimis atque optimis actionibus tuis excitatis, Cn. Pompeio praesertim ad causam adiuncto, quum etiam Caesar rebus maximia gestia singularibus maius et novis honoribus ac iudiciis senatus ad auctoritatem eius ordinis adium geretur, nulli improbo civi locus ad rem publicam violandam esse potuisset; sed attende, quaeso, qua 15 sint consecuta Primum illa furia muliebrium religionum, qui non pluris fecerat Bonam deam quam tres sorores, impunitatem est illorum sententiis assecutus, qui, quum tribunus pl. Ioenas a seditioso civi per bonos viros iudicio persequi vellet, exemplum praeclarissimum in posterum Vindicandae a ditionis de re publica sustulerunt iidemque postea
non meum monumentum momenim illae manubiae meae, sed operis locatio mea fuerat , monumentum vero senatus hostili nomine et cruentis inustum
38쪽
litteris esse passi sunt: es me homines quod sal-Vum esse Voluerunt, est mihi gratissim im sed vellem non solum salutis meae, quemadmodum medici, sed, ut aliptae, etiam virium et coloris rationem habere voluissent nunc, ut Apelles Veneris caputet summa pectoris politissima arte perfecit, reliquam partem corporis inchoatam reliquit, sic quidam homines in capite meo solum elaborarunt, reliquum 1 corpus imperiectum ac rude reliquerunt in quo ego spem fefelli non modo invidorum, sed etiam inimicorum meorum, qui de uno acerrimo et fortissimo viro meoque iudicio omnium magnitudine animi et constantia praestantissimo Q. etello L. f., quondam salsam opinionem acceperant, quem post reditum dictitant fracto animo et demisso fuisse; - est Ver probandum, qui et summa voluntate emeritet egregia animi alacritate fuerit neque sane redire curarit, eum ob id ipsum fractum fuisse, in quo quum omnes homines, tum . illum Scaurum singularem Virum, constantia et gravitate superasseti-; sed, quod de illo acceperant aut etiam suspicabantur, de me idem cogitabant, abiectiore animo me futurum, quum res publica maiorem etiam mihi animum, quam umquam habuissem, daret, quum declarasset se non potuisse me uno civi carere quumque Mellum unius tribuni L rogatio, mouniversa res publica duco senatu comitante Italia, referente consule promulgantibus octo tribunis, comitiis centuriatis cunctis ordinibus hominibus incumbentibus, omnibus denique auia viribus reci-
ΜΒ. - ordinibus hominibus inc. Wὶ ord ine. GraeV.ὶ aut Ord aetatibus hominibus aut oes hominibus H
39쪽
EPISTOLARUM I. 9. 25 rarisset. Neque vero ego mihi postea quidquam 7 sumo neque hodie assumo, quod quemquam malevolentissimiam iure possit offendere tantum enitor, ut neque amicis neque etiam alienioribus opera, consilio, labore desim. Hic mea vitae cursus offendit eos fortasse, qui splendorem et speciem huius vitae intuentur, sollicitudinem autem et laborem perspicere non possunt illud vero non obscure queruntur, in meis sententiis, quibus me Caesarem, quasi desciscere me a pristina causa. Ego autem quum illa sequor, quae pauli ante prorisui, tum hoc non in postremis, de quo coeperum exponere non offendes eundem bonorum sensum, Lentule, quem reliquisti, qui confirmatus consulatu iam, nonnumquam postea interruptus, amictus ante te consulem, recreatus abs te totus est nunc ab iis, a quibus tuendus fuerat, derelictus, idque non solum fronte atque vultu, quibus simulatiosacissimo sustinetur, declarant ii, qui tum in nostro illo statu optimates nominabantur, sed etiam sententia saepe iam tabellaque docuerunt; itaque tota 18iaan sapientium civium, qualem me et esse e -- inexari volo, et sententia et voluntas mutata essedobet, id enim iubet idem ille lato, quem ego
vehementer auctorem sequor, tantum contendere in re publica, quantum probare tuis civibus possis; vim neque parenti nec patriae afferre oportere.
Atque hanc quidem ille causam sibi ait non attingendae rei publicae fuisse, quod quum offendisset populum Atheniensem prope iam desipientem senectute quumque eum nec persuadendo nec cogendo
regi posse vidisset, quum persuaderi posse diffideret,
40쪽
26 . TULLI CICERONIS cogi fas esse non arbitraretur mea ratio fuit alia, quod neque desipiente populo nec integra re mihi
ad consulendum, capesseremne rem publicam,
plicatus tenebar, sed laetatus tamen sum, quod mihi liceret in eadem causa et mihi utilia et cuivis bono
recta defendere huc accessit commemoranda quaedam et divina Caesaris in me fratremque meum liberalitas: qui mihi, quascumque res gereret, uendus esset, nunc in tanta felicitate tantisquo victoriis, etiamsi in nos non is esset, qui est, tamenomandus videretur; sic enim te existimare Velim, quun a vobis meae salutis auctoribus, discesserim, neminem esse, cuius officiis moriam esse devinctum 1 non solum confitear, sed etiam gaudeam. Quod
quoniam tibi exposui, facilia sunt ea, quis a med Vatinio et de Crasso requiris; nam de Appio quod scribis, sicuti de Caesare te non reprehendere, gaudeo tibi consilium probari meum. De Vatinio autem, primum reditus intercesserat in gratiam per Ρompeium, statim ut ille praetor est factus, quum quidem ego eius petitionem gravissimis in senatu sententiis oppugnassem, neque tam illius laedendi causa quam defendendi atque ornandi Catonis post
autem Caesaris, ut illum defenderem, mira comtentio est consecuta. Cur autem laudarim, peto a te, ut id a me neve in hoc reo neve in aliis requiras, ne tibi ego idem reponam, quum VeneriS tametsi possum vel absenti, recordare enim, quibus laudationem cultimis terris miseris nec hoc pertimueris, nam a me ipso laudantur et laudabuntur
iidem, sed tamen defendendi Vatini fuit otiam ille stimulus, de quo in iudicio, quum illum defenderem, dixi me facere quiddam, quod in Eunucho parasitus suaderet militi: