장음표시 사용
471쪽
XLVI l. ar appori u licuiti do it 'essi tuer a rostitution envertu de 'action ilia palement iudii ment fuit, ii aut rem arquorque re elui qui a paysi ne hos indue petat a ropsi ter parto ut,
quoiqu'il est cru devoti l payer dans u lieu do termin si , 'actionen sis sitition decla hos indument paysi ne dependant a dei' opinion erronoe de elui quiri ' payrie
Car re uisque a ros sitition de la quantiti indument payse par
erre u est admise, a plus sorte aison et te actionis uri' exceptionde la manva iserio do it hire accord si contre celui qui sic lame nequantii qui ne tui estia due, bieri que a demande ait uia iitre PDur appulis.
resulter 'obligation de restitue la omine Cette obligation ait se ut emetit de la rhyle 'siquit qui vetit que person ne ne 'enrichisse aiax 6petis,' au 1rui 'o fuit que a restitution de a hos in doment paysi ou dontieedoit syen satre Dia concurreticeta prosit qu'en a retir si elui qui l' reque. 1 Vous quid' ave reque. 2 Si votis 'en ave pas ussi, volas te en esset devenu plus riche n
472쪽
έ52 LIB. XII. ANDECTA RUΜ IT. VII. Hinc , si si per errorem calculi velut debitam quantitatem quum
esset in I.bita, promisisti, condictio liberationis tibi competit n.
l. H. Od. de Cy VOV. Cialculi N. I idem.
Hinc et u is qui plus quam hereditaria portio efficit , per r- rorem creditori caverit, indebiti promissi habet condictionem, . l. 31. f. de condici indeb. Ulp. lib. I. Opin.
II. Sed etsi ob causam promi Sit, causa tamen Secula non est dicendum est condictionem locum habere n. d. l. I. g. I. Etenim re nil refert, utrium ne ab initio sine causa quid datum sit, an causa propter quam datum Sit, Secuta non sit n. l. c. Asric. lib. 8 quaeSt. Igitur u sive ab initio sine causa promissum est, sive suit causa promittendi quae sinita est, vel Secuta non est, dicendum est condictioni locum Ore n. d. l. I. g. 2.
III. Exemplum habes ejus qui habet ex causa uti sinita sit,
in specie sequenti, de qua ita rescribunt Diocl. et Maxim. o Iulion qui asseveranti probationis onus incumbit quo facto, chirographum condicere potest D. l. in cod. de Solutionib. I id om rescribunt Dissolutae quantitatis retentum instru me illum inefficax penes creditorem remanere, et ideo per On diotionem reddi oportere non est ambigui juris . l. I. Od. de condici ex me.
Aliud exemplum habes stillo vestimenta lavanda conduxerit, oinde , amissis eis, domino pretium ex locat conventus praestiterit, posteaque dominus in veri Erit vestimenta, qua actione debeat consequi pretium quod dedit Et ait Cassius , eum non solum ex conducto agere, Verum condicere domino 1 posse. Ego puto ex conducto mutui Od eum habere actionem I . An autem et ei cotidicere possit, quaesitum est, quia non indebiti in dedit pNisi sorte quasi sine causa datum est, Sic putamus condici posse etenim vestimentis inventis , quasi sine causa 3ydatum videtur .
1 Valde mirum est, contra hunc textum, Cui acium s ad i. 23. o. Hereh. cred fract. a. ad Africari. scri risisse huic condictioni locum non esse nisi quum alia actio deficeret. 2 Adde , . . cod. rad exhibendum. Nam in conducti actione, sicut ineae ieris bonae fidei actionibus, venit domum rabeSSelbfuturumque esses dolus
auteria esset, si locator et vestimenta et pretium retinere vellet.
3 Fuit quidem causa propter quam daretur aed haec causa sinita est,
473쪽
votis on satre libore M. O done u elui qui par erreur, a d Onnsi aut οὐ uti rhan cier de la iaccession potir ne somni qui ex cod ait a part dans et te Succce Sion qu i ne coianais sat pa , petit recolari acia memeacti Ou Our Sessa ire releve de a promesse, tua sat reus duire a ce
Et mὐme, est indisi rent u on ait promis an cause hsl'Origine, ou qu 'on ait promis our ne cause qui dans a sui te
Ain si lieu a celle action, sol qu on ait promis an Scause hs i 'origine, ou queri cause Our laquelle on 'est en gago ait cesssi 'exister , uis' ait pa eu On esset . ΙΙΙ Ι 'esphce vivante osse ui exemple de elui qui a promipou une cause qui a cesso illexister Dioclotien et Maximi ei di sentsur celle sphce ut 'individi qui dit avo i payo do it en administrer a re uve, et Sur cette reuue On lilre obligatoire tui era
Les hines Enipereur di sent dans uri autre rescrit, que re lelitre 'une obligation sitellite tant inutilement retenta par te crban- cier , te sibi tela a par conssiquent te roit incontes labiera' en exiger a resti luli On D. En Oici uti utre exemple Dumn Oulon s' sitant en gag hiel toyer des habiis des a per lux te malire des habits aprsis en avOir obtenti et requIe rix sur 'action decla location, les a retro uvsisspar quelle action e sotaton Ourra-l-il rsiphter e qu 'it lui a paysi 8Suivant Cassius, non-seulementie dernier ad 'action decla location mai en cor est devenia croaticior dii attre des habits 1). ouem Oi, e pense qu'il a sans contredites 'action decla location di). Mais c est une questio de fauoi si 'actio en restitialion tui appartientogalement parce u 'en les payant, illa' poliat indument payes, hmo in qu 'on ne dis 'lu'il potiri a rophter e qu'il a pay commel'ayant pay sans cause en esset les habit ayan sit retro uvh , lacause potir laquelle illa pay est si puto avo i cesses 3 D.
1 Il est bien ectonnant que , contre ceri ext , Cui as, surda l. si oli ilest question des r races, ait dit 'lu'it,' avait pas te a cette action, li
474쪽
454. I. IB. xi I. ANDECΥARU Μ TIT. VII. Alitici exemplum habes quum qu s ex causa condemnalio ΠῖIsolvit; a qua provocatione interposita abso bilus est. an auriTex causa iudicati soluta esset pecunia ex necessit,is judicis, ab eo qui appellatione interposita meruerit meliorem sententiam , reci pere eum pecuniam quam sol it oportet n. l. o. ' DP cl. tremi do omnib trib. Alitui adhuc Oxemplam asser Africanus sun dum in dole habebat, divortio acto, quum ira matrimoiniim rediret, a Cla Stria in viro uti decem in dotem acciperet et laudum sibi restitueret: in matrimonio decessit illud ex bona id es et negotio contracto convenit, ut unitas quasi sine causa I pones maritum esse coe perit, Oridicatur . l. 5o. . de jur dot lib. 8 qudest. IV. Exemplum autem ejus qui habet ob causam qυ: Secutam Dirsit habes in specie sequenti, de qua .scribui, Diocl. et Max.
Q Si non est num ratu ui quod velut accepturrim te Sumpsi S Seor H
tuo scripsisti; et Dec turn transisse tempus lutu tum a), vel intra hunc diem habitam contestationem monstrando , reddi tibi cautio nem praesidiali notione postulare potes n. su. Od. de cotidi Ct. ex log C. V. Jam vero exemplum ejus cita ab initio prorsus sine causa da tum est, potest siserri in fructibus a proedi in perceptis, quo Sconsumendo auodammodo suos facit sed sine causa.
Hinc Diocl. et Max. Mala fide possidon de proprietat victus, de extantibus fructibus rei vindicatione, de consumptis vero
cotidicisone 3 conventus, eoru in restitutioni parere compellitur . l. 3. cod. d. it. In speciebras sequentibus dubitatum est an ob turpem causam, siue causa dat in videretitum es Se et posse condici. an sine causa datu in videretur ' Et in agis visum est siue clusa da-
ex quo locator sua vestimenta recta peravit : adeoque datum incipit esse sine catis datum nec enim causa est, ea causa quae sinita esto
s 1 Finita est enim causa dotis ex qua apud virum erat, quum alia res vice eius uti di sit doti data. α Biennii intra quod admittitur Derela non numera finiectanis it vibdelὶ lil de dicera e te/nρ ρncscrmi, infra, tib έ - 3 Eo enim consumendo, quodammodo suos facit. Caeterram , NON O-lia in condici, seis et vindicari possunt quasi dolo de si erit eos posside I eo
475쪽
n L A CT DONNῆE A CELUI QUI 'Es OBLIGE, etc. 455on ei vo tin troisthme exemplo Jans colui qui a payyen vertud 'une condam natio fur 'appe ite laquelle it a sit jugo ii 'il ne levat pas caris yant pay cons Ormomen au disposition dus' rem ter jugem ut, et en ypti oblenia sur 'appe uti se conditus favorabie, ii aut accorder 'actior en restitution de ceriu'il avait pay en verti dii u gement an nullsi . Asricanus en apporte uia quatri se me exemple re ne sem merarii avait uti soniis de terre en Ot, 'Mant sh parρ par diu Orce de Orimari, est enlro che tui ave stipulati oti totitos is uli rece vraitPOur a dotis ne omine 'argent, et u 'i tui restituerat 1 te sondsde terre. yant pay la Omine avant que et te restitution OΠ-Veniae it hi essectu de elle est hesdo durant e mari age Lahonne sol vetat done que e mari olant censo avo i continue de posseder te soniis de terre satis cause i), i sol tenu comine telde te restituet M. IV. nraro uve uia exemple de elui qui a paysii Our ne ala Sequi,' a poliat eu 'esset, datis 'esphee vivante , fur laquellemures crit de Dioci sitien et Maximieti di Si on De Ous a 3 SCOmplo a somni doni voti ave solis rit 'em prunt, e que letems hi crini usi poli oti faire la oclamation et ne sol pas expires, Oti erasin si Ous pro uve cavo ir siclam ei lem utile, OuS Ou- ea demander evant e prsi sident a restitution de vol restit re obli
V. Die ut aussi donne poli exemple de celui qui a paysi satis cause dos ' origine , 'individi qui a persu de manvat se sol des fruits
vendi lusis uniane 'd cui cessi par dot de te posssider.
476쪽
456 LIB. XII. PANDECTARUM TIT. VII. Prima species talis est Avunculo nuptura pecuniam in oleum dedit, neque nupsita an eadem repetere possit quaesitum est ' I lxi,
quum ob turpem causam dantis et accipientis pecunia numeretur, cessare condictionem, et in delicto pari, Otiorem esse possesso rem . Qitam rationem Ortassis aliquem secutum respondere , non
habitura in mulierem condictionem 1 sed recte defendi non tam turpem causam in proposito, quam nullam suisse, quum pecunia liue daretur in dotem converti nequiret. Non enim stupri, sed matrimonii gratia datam esse 2 n. l. 5. Pv. lib. II. quin St. Similis est haec species: si Noverca privigno vel nurus socero pecuniam dolis nomine dedit, neque nupsit. Cessare condictio prima acie videtur, quoniam jure gentium incestum committitur.
Atquin re magis in ea specie nulla causa dolis dandae suit condictio igitur competit n. i. l. 5. g. I.
VI. Ex supra dictis liquet hanc condictionem et cum caeteris condictionibus de quibus egimus concurrere , et ipsam quam latis
Caelerum is constat id demum posse condici alicui quod vel non ex justa causa ad eum pervenit, vel redit ad non justam causam M.
l. 1. g. 3. Ulp. lib. 43 ad Sab.
Non competit autem in specie sequenti, de qua ita Julianus re Si in area tua aedificassem, et tu pedes possideres, condicti locum non habebit, quia nullum negotium inter nos contraheretur. Nam is qui non debitam pecuniam solverit, hoc ipso aliquid negotii gerit; quum autem aedificium in area sua ab alio positum do minu occupat, nullum negotium contra ut Sed et si is qui in aliena area aedificasset, ipse possessionem tradidisset, condictionem non habebit, quia nihil accipientis saceret, sed Suam rem dominus liabere incipiat. Et ideo constat si qui , quum existimaret eae redem esse, insulam hereditariam sulsisset, nullo ali modo quam
a Vid supra ut de condici ob timem cauS. n. 6. et Mulier pecuniam dedit non ob causam coniunctionis cum avunculo
suo, quae causa turpis foret legitima ni in nulla potest esse mulieris cum avunculo Suo coniunctio , sed stuprum verum mulier dedit ob causam dotis quum autem os sine iusto matrimonio esse non possit, videtur 4t ccausa datum potius quam obuia Petra caUSGG2.
477쪽
avali donia et requ silai doshonnhte des detix paris la ros sititionia'avat pa lieu et que si te detix parties latent galement cri mi uelles, a prosi retice tali uera elui qui avait a possession D 'aprsis celle opinion, it Ludrait dire que a seni me 'aurai pasd'aclion potir sipsi ter ceriu'elle a dolano I); mais oti petit soli lenira e rai Son que dans e casua cause est pluto Duile que criminelle, pilisque a somme oratisi De Ouvat pas se converti en Ot, Janthi donnsie, non en consideralion 'une union criminelle, ni S
VI I suit de to ut ceriu'on vient de dire , queri' actio dia pale
ment in domen sali, conco urant ave tontes celles doni nous Vi OUS parte au paravant, est susceptibi de a plus grande extension Au reste, si ii est certain qu 'on ne petat rophter contre quel quinque ceriu'il a regi satis cause, Ou potiri ne cause qui a cesssi illa tre
Tolite is cet te actioni'aias lieu dans lyesphce sui vante su la-quelle Julien dit: si Si 'a bati su uri terrain qui votas appartientu ne mai Son Ont votas hie devenia depuis possesse ur, em'alio intd' action conire votis, aucti ne obligationi'ayant si id contraclee entre V Ous et oi car elui qui a pay une omine u 'i ne devait pas, en quelque Sorte contractsi par te ait, tandis que elui qui a construit Sur uri terrain trange uti disice que e proprietat repoSShde, 'a Oint contractsi ave ce proprisitaire. 'individia qui aprhs v Oir bati uti maison sur uia terrain tranger, 'aurai re miserata proprisitai re de ce lerrain , ne potiri ait avo i non plus 'ac tion nasipetiora , parce que te proprisitai rei'ayant te acquis parcet te remi Se, 'a regii que e qui tui apparten ait Il est Onc cer'
478쪽
per retent Onena I impensas fer re posse n. I. 33 fg condicto in leb Iulian lib. 37 dig.
VII. Superest ut videamus quid veniat in condictione in lauSa. Et si quidem sine causa datum est, qui sine causa dedit, hoc quod dedit condicit Qui autem Promisit sine causa, Condicero quanti tatem non potest quam non dedit, sed ipsam obligatione in n. l. I. v. qui illo m. Ulp. lib. 4 3 ad Siab. Similiter Icilianus Qui in se causa obligantur incerti condi
iione consequa possunt ut libere uius die refert omnem si iis obli gationem sine causa Suscipiat, an majorem quam stisci per eum
portuerit, nisi quod alias condictione δε ag tur ut oriani obliga tioue libero tur alias ut exoneretur. Veluti ni se com Dromisit. Nam si quidem nullam causam promitteridi lia huit, incerti condi ii Oue conse lititur ut tota stipulatio accepto sat si quum qu nique promittere deberei, decem promisit, incerti consequetur ut quinque liberetur . l. 3. Julian lib. 8 dim
i Non obstat lex Go.θ. de Drusi. 10. ubi si heres qui sumptus iacit in
dorio legata necessarios, nulla rete titione facta impensarum, domum tradi: 'εSset, incerti conuictio ei competit quasi plus debito solverit. Nam in 'pecie . . o. heres habet causam cur condicat scilicet quia plus debito 8ol Vil restitit endo rem noti deductis impetisis. Eadem responsio ad i. o. f. de condici in Ieh. supra H. it. n. a . Seri quum iti aliena arca disi ea vi tuam dominus hujus areae possidebat, aut cujus postea POSSCSSi ouem uocita, est non a me : ullam causam habeo ne condicam impensas quas Cei Molinaeus tamen ad consuet. Praris putat Iulianum x subtilitate iuris It Putare ex aequitate autem utilem condictionem ei qui aedificavit esse ac- ommodandam. Cui acius etiam censet dandam condictionem utilem ira 'erlι. Coutramam sententiam sequuntur Vinnius et noti nulli alii Sententia Cia jacii et Molitiae magis placei aequitati consona est quae neminem alitia Teum damno alterius locupletari. et probari potest ex his quae id suprat . b. ut de ne* f. est.. actionem utilem negotiorum gestorum dari ei qu Rhertus negotia gerit, quamvis existimaret gerere Sua.
479쪽
d onusi re mais elui qui a promis an cause 'otant polii admis hrsiphter ceriu' ili'aias donnsi, ne petit reco uries ceti acti Oti quepour obleni s liberation D. Julien ditigalement Ceu qui on conli ac si des obi galloris satis cause, Ontine action itidhsui potir demander eur liborat oti . Peu importe, dans e cas, que totile 'obligation ait i conli ac thes an Cause, Ouriu'elle soli Sculement plus olendue u 'elle ne devasti 'hire, si e 'est que dans te premi e cascit aut demander aratre liborsi en enlier, et dans te se conii, aut revisicharm seu lenient 'une parti dera' obligation Par exemple , si u 'el lu'un a promis nes omine comme di Ecus 'Or, an qu 'aucti ne cause ait moti vh cellepromesse, i demandera aratre libhro de la stipulation dans o ut cessu 'elle comporte mais 'il a duri' obliger h payer ne sommo decin cus, i aura a meme actio poli obteni sa liberation a la
eo D'il a pay plus qu'i ne devat cri restituant a mais oririgguέ sans dύ-d uiro se impenses. a sim rέponse 'applique Di l. o. S. I.is., commeotici' vii ci-dessus au titre qui traite deinction de la chose ira men i D. Miris orsque 'a halisur uri terrain tranger pendant que te propri6ta ire dece terrain te possέdait ou 'il eri reco Dure a possessiori 'uri aut re que moi,ie 'ai ucune action potir sipsiler te impenses que 'a saltes Cependant Dum oti iri, sur a colatum de Paris, pense que Iuli en a aisonti dans las ubi illi dii roit, et queri' siquit vetit u 'on donne tine action utiles cella qui a ait cette constructiora. t aut ussi sui vant Cujas Qui donnei 4'actionutile de la hos incertai De Vinii ius et que ques utres ut prose Sssi ne Opinio contraire δ' adopte dono 'opi Dion de Cuias et de Dum oui in commeplus consormea 'siquit qui 'oppo sera ce que person ne 'enrichisse Aiax de peris,' aut rui Celte opinion e ut 'ailleur dire iustis 16 par re que notis eons via ci-dessus , auri iure qui ira te de la gestion des non tres , oti l est
ait 'lu'o donnai l'action utile de a gestion des assa tres h elui qui avait
480쪽
De condictione furtis a. Condictiones de quibus libro praecedenti egimus , dantur Ora
dominis haec aulem datur domino cui res sua subrepta est, ut qui eam subripuit, ipsi eam reddere teneatur. Circa hanc condictionem haec potissimum quaeruntur cui, et adVerSu quem, et quarum rerum Ornine detur; quandiu competat et quid in hac condictione praestandum veniat.
Cui Ct ad erratis quem, et quarum rorum nomine detur condicito
I. In furtiva re, soli domino condictio competit M. I. I. Ut P. lib. 18. d Siab. Qualis ergo furti actio detur ei cui res commodata est, quaesitum est Et ut omnibus quorum periculo res alienae Sunt,
veluti commodati i), item locati, pignorisve accepti, si hae subreptae sint, omnibus a surti actiones competere condicii autem ei demum competit qui dominium habet n. l. I . g. 16 . de Furtis. Ulp. lib. 29. ad Sab. II. si an diu autem condictioni locus erit, donec domini acto , dominium ejus rei ab eo recedat et ideo si eam rem alienaverit, Ondicere non poterit n. l. o. g. I. Ulp lib. 38. ad ed. Unde Celsus, libro in Digestorum, scribit Si rem surtivam dominus pure legaverit uri, heredem ei condicere non posse. Sed etsi non ipsi uri, sed alii, idem dicendum est, cessare condictio nem, quia dominium acto testatoris id est, domini discessit v. d. l. o. g. 3. Quod si non sacto domini, dominium ab eo discesserit con dictio furtiva perget ei competere. Et ideo eleganter Marcellus desinit libro ait enim se Si res mihi 3 subrepta, tua remaneat, condices: sed etsi dominium non tu iacto amiseris, aeque condices n. l. 12. Ulp. lib. 38 ad ed.
si Schuli ingius legit commodatin , localin ii orne accePlω- 2 idem Schultingius et ante eum Pithaeas legunt omnes . et intelligunt de omnibus actionibus fu/ ti poenalibus, manifesti, nec manifesti , corace ii, Obli ali, rohibiti, non exhibili. 3 Mihi scilicet per quem tu rem possidebas Forte melius legeretur, tibi.