Joannis à Someren ... Tractatus de jure novercarum

281쪽

NOVERCARUM. 2 9sua actione liberis cautum sit, novercae haereaetate quida serat, aut in inventa

rio subticuerit noverca in causa Privigni, vel ex diverso testimonium dicat sen ad dicendum testimonium adversus se invicem cogi possint

II. In accusatione, vel transactione ver riti nec facienda num novercaan vero liberi praeferri debeant. III. um juris Noverca ex conjugis a ulterio conse Otur

Arbarum in iis vocandi morem, qui obtorto collo S injecta manu perficiebatur, apud Romanos diu obtinuisse verius existimantGuid.

Pancit olus var se l. lib. I. c. I. inton GOVeanus var lect. lib. I. c. 7. Jacob. . vard.aul. G8. Reg.Iur.Herm.Vultejus ceptat scholastic. cap. I.Anta Ornac. ad 2O. in us et canae datius ex Plauto, Terentis, forario, aliisque comprobat Joan Goeddaeus L . r de Merbore S i . num. 6 9 seqq. um cum haec crudelitas omnem omnino everentiam, jure naturali debitum Parenibus honorem tolleret, prohibitorium de in a vocando dictum Praetor proposuit, ut ii impe m

282쪽

impetrata demum venia a liberis vocandi rent l. q. f. Praetor ait. I. et de injus vocand L . C. eod. Quod apud Nostrates etiamnum obtinet; ita ut ne quidem aliorum distinctiones in. ter supremas Curias Minferiora Tribunalia soro nostro conveniant ratio enim ab iis allata,

quod scilicet coram superiore Tribunali non procedatur, nisi ad libellum supplicem cum causa cognitione judex rescripserit, idq; coram Judiciis Scabinalibus secus sit, unde hoc casu veniae impetrationem eliderant,quam in alio necessariam esse negant, Grocne . l. 6. et demius vocanae Moribus hujusDicecesios aliena est utrobique veniae petitio requiritur, c Curiae

Esserti et an Hoef. Illud autem Praetoris edictum ad vitricos, novercasque extendendum docent Zasus ad s. poenales 12 In l. 4e t clion num. r. Anton Pichard ibid. num. Fontanella deci 437. num inglois cci . Iustima ma quae si ixum. r. idendorpius L f. cap. num. 6. arbosa Mil. o. C. dein us vocanu. num. . Giphanius de Ordin. Iudicior tract. I. cap. 12. Verum rectius alii contrariam sequuntur sententiam licet enim Vitrico novercae exhibenda sit reverentia, non tameti a talest, qualis in Edicto Praetoris de in us vocando parentibus tribuitur honestas quidem dc naturalis ratio: cacrari Novercam suadel

283쪽

NOVERCARUM. 2 Ica in Edicto non proponitur causa, sed .no reverentia, quam necessitas legis e ii quet atque ita intelligendum est, quod lodestinus in . 13. F dein jus vocanae docet, ei aliter eas persenas, quibus reverentia aestanda est, sine usii Proetoris in jus vocari ii pos e Leges poenales extra per nas nu-

eratas non produci certum est. Ratio curarentes sine venia in his vocari Praetor vetet, i in Ediecto prohibitorio narratur, ne famosa tio contra eosdem intentetur l. o. f.penuit.

injus vocan . famoso autem judicio,

uidem tarti actione Novercas Vitricosque aivignis recte conveniri constat . . l. II. C. Furi Frustra itaque sub lege Novercam amprehendimus, quam sub prohibitione Prae- raut Iurisconsultus non expresserit, Alciatus r. C. de in jus vocanae Fachin lib. O. ntr. 88. Schneid in. α f. poenales 12 In . de

ioni nis. 9. Cuni ad Rittersitus ad N est part 9. cap. II. num. Is Lusius ad i. 2. dein ius canaenum. II. atque ita inenatuic temontano decisum refert fasciis eos. 3I. nu. 21. dc secundum Curio Hollandiae stylum hoc cceptum esse scribit Paulus

lerula in Prax Civit. lib. . it. q. cap. a. m. . Neque convenit nobis eorum sentenia, qui novercam vivo marito cum venia vo-andam statuunt, eo autem mortuo veniae irri-PQtrationiici

284쪽

petrationi locum denegant, ex ea ratione quod in dictis Praetorum assinitates praesentes, non Vero praeteritas consideremus . . . . de

Postulanae a qua opinione non alienus est Arnold Vinnius ad s. poenales r. In l. de Ilion. m. . qui post relatam Tu si Me lexandri, veniae impetrationem repudiantium sentcntiarn, mox Iasionis in hac causa distinctionena subjicit, irobabilem existimat. Ut otiam scritiunt ut lenus ad tit. In l. de Porta teneter. bilant cap. . Gilhenius ad . . de injus vocand num. 7 9 qa. Apud nos enim mulier nupta non subit judicium, sed maritus ipsius causam agit, defendit, prosequitur, ita ut vivo patre novercam privignus in jus

nunquam Vocet.

II. Nec est quod in ari esto contrarium respondeamus quamvis nim sententia petendi vcniam aequitate blandiri videatur, cum ea, quae antea noverca adepta suit, post conjugis mortem retineat privignis tam n illud objici non potest sub aequitatis praetextu, cum juris ratio novercae hoc tribuendum denegct qui jure suo utitur, injuriam non facit Neque mali ne versari dicendus est, qui in necessitate constitutus ad vitanda majora pericula hoc modo actionem orditur, non temere instituit. Nam veros quoque parentes arrestari pos se, si necessitas filium urgeat, aut famae bono

rumque

285쪽

NOVERCARUM. 233 namque immineat dispendium, ex Perlichio Carphvio comprobat David Mevius de ari M.

cap. 8. m. 77. I78. Cum tamen alioquin liberi, qui non petita venia parentes arresto detinent, in expensas condemnari soleant, detentione itidem profligata, Ampliis. Dominus Rodenburg de Iur Conjug. pari. . it. .

cap. I. num. 22. Qu9d autem in vero patre

locum habet, multo magis ad parentes adscitiatio deducendum cst. Illos ad Praetorem l torto collo per manus injeci ionem rapere non licuit hos autem invitos in jus trahere non tantum permissum suit, sed famosa quoque surti actione pulsari posse constitutum est a. l. 3. l. II. C. de Furt. Realis autem citatio, seu hodierna per arrestum detentio ad veterem vocandi morem quam proxim accedit. Non etiamCompetentiae beneficium ab ari esto eos

libera. quod iisdem a jure non concedi mox demonstrabimus quamvis illud juris privilegium ab arresti onere neminem excuset, uti rectae disputat Par. Peckius de jur i cnd. cap. q.

II. Non minus autem novercae adversus privignos, quam vice versa privignis adversus novercam iudicio experiundi ficultas conceditur, sed quousque sese extendat haec agendi licentia videndum est. Maritum in id, quod fac re potest, condemnari explorati juris est

286쪽

l. r. Q Sol matrim. Idemque beneficium lia beris competere ex Labeonis sententia tradit Pomponius in l. 8. reod. it. Ex quo undamento privignos, seu liberos ex quocunque matrimonio oriundos, novercae non nisi inquantum facere possint, condemnandos Clos L ibidem notat. Verum minus re ne a Glos segraphis hoc inde eruitur, cum enim haeredi beneficium hoc denegetur l. l. 2. l. I . f. i. π sol mair. l. q. sqq. et de Re Iudic privignosque non nisi haeredes mariti, it extraneos respectu novercae considerari certum sit,

frustra ad illos beneficium ex lege citra legis rationem extenditur: satis ipsa Iurisconsulti verba hoc declarant, non enim mariti, sed mulieris filios, mulieri dotem forsan repetenti hoc modo condemnandos legimus privigni autem multoris, festi novercae si hi dici non pollunt, ita ut haereditario iure hoc beneficium non transumittatur, sed siliationis causa privilegium legale tribuat eademque sui plerorumque Interpretum sententia, ut refert Nicolaus Noalis da

rum privilegium, a paterno, quod cum ipsus pertina,

287쪽

persona, ut personale extinguitur, separatum; neque transmisistonis ure, sed ex lege in pro pria ipsorum persona acquisitum, unde etiam in constituendo, quantum liberi facere pos sint, non patris sed sola liberorum persona conditio expenditur, Barbos Ac. IV. Contra fraudulentas, clandestinas Novercarum direptiones prodita expilatae haereditatis actio est licet enim destincti mariti haeredes ad versus iamrem, quae socia humanae atque divinae domus suscipitur, hanc actionem intendere non possint . . . π a Crimi

Wis Haeredis L . . eod. Privignis tamen

palitra novercam eam competere Imperatoribus placuit, L et 2 . . eod. it. Nam ex capite vi bonorum raptorum, famosa furti actione in judicium rect trahitur l. ut C. Hi bonorum rapi Lῖ. LII. C. de Furt. Quamvis non commode ad exhibendum, vel negotiorum gestorum actio intentetur,quo benignius defuncti parentis nomini lonori consulatur, L 33. π de Nega. s. l. 17. C. deTuri l. q. C. de Crimim. Expilat Haeredit. Quare Jacobus Culacius addictum titulum Codicis in notis, di serentiam ponit inter haereditatem extranei, mariti defuncti relictum patrimonium, adeo ut in expilatione haereditatis per mortem e tranei liberis delatae, actionem expilatae licer initatis adversus Novercam coucedat, quod ficuI

288쪽

secus statuit, si mariti haereditatem vidua si s liaverit. Quam opinionem probat Bocerus

de Furt. cap. 2. num. 6O. 62. sequiturn

villimi Brunnemannus ad i. q. C. de Crimin.

Expilat. Haeredit. Quod si quid dolo ablatum demonstrent, per juramentum in litem legitimum rei consumtae pretium assignabunt, cum privignis contra Novercam in litem iurare de jure liceat, Ant. de Amatis deciis 63 Flores de Mena in addit ad Gamma decis. 11. Ubi vero exstare rem ipsam docuerint, ipse jure ex statuto nostro ejus proprietates dominio

Noverca cadit, solis privignis jure praecipui

eam auferentibus, Statui. Ultrajeci Rubr. 23. ara Io. Dummodo dolose praevia scientia in inventario subticuisse Novercam pateat, nec

susticit doli praesumptio, Ant de Gamma

cf. 148. V. dii tum de testibus prohibitorium est,

eosque omnes admittit, quos specifice eniam rando non excitast, LI. π de Testib Thom. Trivisan. b. I. decis 3 . num. I. Quare sirustra novercam in causa privigni repellere videremur, cum nusquam lex ipsam nominando prohibitam expressit. Verum cum domesticum testimonium jus nostrum ubique repudiet, . ., de T ib. Et propter assectionem inter parentes, liberos, consanguineos affines eXerceri solitam, inter eos testimonii dici iore-

289쪽

probetur l. 6. l. 9. et eod. tu etiam noverca

anquam suspecta repellitur; quod in privigno adem ratione recipiendum est ex assinitate

enim, domestica conversatione testimonii sides vacillat, veritatis diminuitur praesum linii , uti de privigno in causa Novercae, quod ne quidem volens admittatur ad testimonium, propter debilitatam ex suspicione dem spondit Joanne, amesius cent. 2.c scivit. q. tium. I. Quodque vitricus pro privigno aut ex conversi, testis esse non possit, docet Pro-i sper sarinac de te lib. lib. 2. it. 6. quant. q. num. 169. lenoch. lib. . cons. 49 I. num. ID praesertim si alicujus momenti causa fierit,

Tuscus it T. conci ro I. num. 97. Ita etiam

Lege Cornelia cautum est, ut non judicet, qui ei, qui agit, vitricus vel privignus fuerit, . s. ar de Injur. Joan Bessaan ad Com. Alverna

decima Inter asianitatem autem distatutam, stante matrimonio durantem distinguit ex Talia abisque abi d. in notis ad Clarum in a in qua l. q. num ut illo casu testimonium subsistat, hoc vero tanquam suspectum repro bitur, idem asserit Amotor Rodriques de moda examinanae preces . cap. 7. num. 6. in M. Quae distinctio tiam alibi usui venit Novercam ex L Te 7. C. unde β. non recte a Privigno R. vivente

290쪽

vivente marito conveniri docet Franciscus Ripa ad CV sepe de Restit Spoliat num et quod sub distinctione probat Menochius de possct

recuper Remia. 9 num. 9 A statutario compromisso, quod interastines apud Italos obtinet soluto matrimonio Noverca Privignusq; liberantur Boi eli de Compromisi. f. I. gl. 3. num Vivius decis. 76 num. s. Blanc. de Compromisi quae t i num. 28. Horatius

Carpanus ad o ut Mediolan cap. II . u. II.

Sed rectius alii judicis arbitrio hoc relinquunt, cum nulla circa haec in lege exstet distinctio. In eo plerique I D conveniunt, pro absolutione rei Mad probandam innocentiam flane non minus, quam reliquos admitti Jul. Clarus in . final quaest. q. mim. I a Thomas Grammaticus decis 6 num. 6. A ure autem devia steonam sentcntia, qui x posterioribus Constitutionibus omnem dicendi testimonii facultatem adimunt privignis, nullamque differcntiam ponunt, sive pro vitrico, seu adversicundem testes admittantur,argument eorum, quae de libertis in causis patronorum non audiendis, scripta sunt, longa enim inter eos dii serentia est, quod recte animadvertit Ant. Matthaeus Crimis lib. 8 tit. 1 . cap. r.

VI. Ne veritas supprimatur, receptum est testes ad dicendum testimonium cogi l. I. - .