장음표시 사용
91쪽
herbalem, omnesque, qui sub Micipsae imperio fuerant, metus invadit. In duas partes discedunt 'd idae plures Adherbalem sequuntur, sed illi alteris bello meliores. Igitur Iugurtha quam maximas potest copia armat urbes partimui, alias uoluntate imperiose adiungit: omni Numidiae imperare parat Adherba tametsi binam legatos serat, qui senatum docerent de caede si atris, O fortunis suis uamen fretus estitudine militum parabat armis contendere si lubi res ad certamen uenit, uictus ex proelio profugit in prouinciam, ac dein I 'mam contendit. Tum Iugurtha, patratis consilue, post quam omni cura a potis batur in otio facinus fui tum animo raputans, timere populum R. n que aduersus iram eiust quam , nisi in auaritia nobilitatis , Opecimia sua stem habere itaque, paucis diebus, cum argento auro multo legatos Romam mittit queis praecipit, uti primum ueteres amicos muneribus expleant: deinde nouos acquirant poni ein , quemcumque possnt largiendo parare, ne cun tentur. Sed ubi J 'mam legati uenere, O ex praecepto regis hospitibus, ali sque, quomin ea tempestate in senatu au Io ritas pollebat, magna munera fere e tanta comnistatio incessi, uti ex maxima inuidia in gratiam est fauorem nobilitatis Iugurtha ueniret: quorum pars ste, alijpraemio indus I singulos eae senatu ambiundo nitebantur 1ie grauius in eum consa
92쪽
consuleretur igitur, ubi legatis satis considunt, die constituto senatus utri silue datur aum Adherbalem hoc modo locutum accepimus Tatres con-sicripti, Micipsa pater meus moriens mihi praec pit, uti regni V in aetantummodo procuratἰ nem existimarem meam ceterum ius,
rit penes vos uleniterer domi, mutiaeq. quammaximo usis die populo R. uos, hi cognatorum, uos inium loco ducerem I ea fecit em in uora amicitia exercist , diuitias, o meta regni me habituri uJaepraecepta patris cum agitarem Iugurtha homo omnium, quos terra sustinet scelerati Fimus , contempto imperio uestro Massansae me nepotem , etiam ab stirpe focium, atque amici populi regno, fortunisq. omnibus expulit . Atque ego, P. c.
quoniam eo miseriarum uenturus eram, uellem,
potius ob mei, quam ob maiorum meortim bent ficia me posse a uobis auxiliumpetere , ac maX, me deberi mihi beneficia a populo R. quibus non egerem; fecundi ia, si desideranda erant, uti debitis uterer. sed qimniam par tutaperse i apro bitas es neque mihi in manufuit, Iugurtha qisa lis foret: ad uos confugi P. C. quibus 'isod mihi miserrimum est, cogor prius oneri , quiam, ni esse Ceteri reges, aut bello ui I in am citiam uobis recepti sunt aut in suis dubiis rebus societatem uetiram adpetiuerunt familia nostra cuspoptilo R. bello Carthaginiens amicitiam in lituit:
93쪽
tuis quo tempore magis de eius, quam fortuna, pendenda erat qu0rum progeniem uos , P. C. nolite pati me nepotem Maganisaefrustra a uobis auxilii petere se ad impetrandi nihil caussae haberem, praeter inserandam fortunam; quod paullo ante rex genere, fami, atque copiis o tens, nunc deformatus aer ius, inops, alienas opes ex 'est, tamen erat maiestatis populi I . prohibere iniuriam; nequepati, cuiusquam regnum per scelm crescere ueri ego ra finibus elanctus sum, quos maioribus meispopulus R. dit uni pater , auus meus una uobi cum e pulere Syphacem, Carthaginienses Vestra beneficia mihi ereptasunt, P. Quos in mea iniuriadestedii estis. Eheu me miserum, huccin Micipsa pater, beneficia tua euasere ut, quem tu parem
cum liberis tuis, regniq. participem fecisti, is potissimum stirpis tuae exstin torsit in P umqua te ergo familia nostra quieta erit in semper ne in sanguine, ferro, fuga versabimur dum Carthaginienses incolumes fuere, iure omnia saeuapatiebamur hostis ab latere uos amici procul spes omnis in armis erat postquam illa pestis ex Africa eienta est aeti pacem agitabamus quippe,qγει nullus hostis erat, nisi forte quem uos Q fletis. Ecce autem ex improuisio Iugurtha, intoleranda audacia scelere atqli superbia fese efferens, fratre meo, atque eoden propinquo suo , intersen to
primum regnum eius sceleris impraeda fecit post E G ubi
94쪽
tibi me iisdem dolis nequit capere , nihil minus,
quam vim, aut bellum exste tan temon imperio uestro, sicuti uidetis, extorrem patria, Om0, in0pem, est coopertum miserijselfecit , ut ubiuis tutius , quam in meo regno, essem. Ego sic existim bam, P. C. uti praedicantem audieram patrem mei ; qui uestram amicitiam diligenter colerent, eos multum laboresiuscipere, ceterum ex omnibus maxime tutos esse quod in familia nostra fuit,praestitit, uti in omnibus bellis adeste uobis nos uti per otia tuti mus, in manu uentra ess,P. C. Pater nos duos si atres reliquit: terim Iugurtham beneficiis suis ratus est nobis coniuncti fore alter eorum necatus alter ipsi ego manus impias uix egregi.
in id agam ' aut quopotissimum infelix accedam lgeneris praesidia omnia extiustasimi pater , uti necesse erat, naturae concessi fratri, qMemmin, me decuit propinquus per scelus uita eripuit at sines , amicos propinquos ceteros meos , alium
lia clades oppre sit capti ab Iugurtha, pars in cracem acti pars besti sobies tisunt pauci , quibus
relicta es anima clausi in tenebris cum maerore, O luctu , morte grauiorem uitam exigunt. Si γmnia, quae aut amisit, aut ex necessariis aduersas Ela fimi, incolumia manerent tamen, si quid ex prouisio mali accidisset, uos implorarem P. C. quibus pro magnitudine imperi ius iniurias γmnes curae esse decet nuc uero e lupatria,domo, solus , atque omnia honeIIarum gens rerum, qAo
95쪽
IUGURTHINVM 36 accedam 'aut 3 uos appellem ' nationes ne reges qui omnes familiae nostrae ob uestra amicitiai Geklis , an quoquam mihi adire licet, ubi non maiorum meoru hostilia mons entaplurima sint ean qui quam nostri sereri potest, qui aliquando uobis hostis fulti Postremo M sanisa nos ita insiluit , P. C. ne quem coleremus , nisi populum R. ne societates ne foedera noua acciperemus abunde mag praesidia nobis in uestra amicitia fore: huic imperio ortuna mutaretur, una occidendum nobis esse uirtute, ac di s solentibus, magni, est optilenti estis, omnia fecisda, O obedientia sunt: quo facilius sociorum iniurias curare licet tantum illud uereor , ne quos priuata amicitia Iugurthae parum cognita , transuersos agat quos ego audio summa ope niti ambire, fatigare uos singulos, ne quid de absente , incognita caussis,statuatis fingere me uerba fugam simulare, cui licuerit in regno manere quod utinania illum, cuius impio facinore in has miserias prole Ius sum, eadem haec sim dantem uideam: et aliquando aut apud uos, aut apud deos immortales rerum immanarum cura oriatur ut ille , qui nunc celeribus suis ferox atque praeclarus es, omnibus malis excruciatus,impietatis inparente nostri , ratris mei necis,mea rremq. miseriari graves poenas reddat Iamiam frater animo meo carisme, quamquam tibi imm turo, et, unde minime decuit , uita erepta est, tamelaetandi magis , qua dolandum puto casum tuum E A 0n
96쪽
non enim regni , sed fugam, exsilium, egestatem, O omnes has, quae me premunt, aerumnas
cum animas ut m si At ego infelix in tan ta mala praecipitatus, pulpus ex patri regno, rerum humanarum spectaculum praebeo incerilis quid agam, tuasne iniurias persequar, ipse auxili egens an regno consulam, cuius uitae, necisq. potestas ex alienis opibus pendet. Vtinam, emori, fortunis meis honestus exitus esset ne uiuere contemptus uiderer sit defessus malis iniuriae concessit lem unc quoniam neque uiuere libet, nequeo mori is et me dedecore, P. C per uos, per liberos, atqueparentes uestros, per maiestatem populi R. subuenit mihi sero ite obuiam iniuriae nolite
pati regni idiae, quod vestrum est ger sce
ρ lus, et anguinem amilia nostrae tabefiere. P mam rex loquendi finem fecit Egati Iugurthae largitione magis, quiam caussa steti, paucis re londent Hiempsalem, ob saeuitiam suani, ab ' imidis intersidium Adherbalcin ultro belli inferentem,postquam superatus it queri, quod inium
facere nequisitet Iugurtham absonatu petere, ne se alium putarent acrio 'manitare cognitus esset; neu uerba inimici antefactas ponerent Deindet s. utrique curia egrediuntur: enatus statim consul, tur fautores legatorum, praeterea magna pars gratia deprauata , . herbalis di Ia contenruere: Iuguribae uirtute laudibus ea tolleres: gratia, uoce, denique omnibus modi pro alienoscelere,et agitis,
97쪽
itio, sua quasi pro gloria, nitebantur. At contra ruri quibus bonuet aequu diuitiis carius erat, subueniundum Adherbali in Hiempsalis morte seuere uindicanda censebant sed ex omnibus maxime Aemilius Scaurus, homo nobilis, impiger, adtiosus , auidus potentiae, honoris, diuitiarum, cetersi uitia sua callide occultans , is postquam uidet regis largitionem famosam, impudentemque, veritus , quod in tali re solet , ne polluta licentia inuidiam accenderet, animum a con ueta libidine continuit uisit tamen insenatu pars illa, quae uero pretium , uigratia anteferebat decretuso, uti decem legati reg- , quod Micipsa obtinuerat, inter Iugurtham, O Adberbalem diuiderent cuius legationisprinceps fuit L. Opimius, homo clarus , et tum in senatu p0tens, quia consul, C. Graccho , M. Fuluio Flacco interse iis , acerrime uictoriam nobilitatis in plebem exercuerat eum Iugurthi, tametsi binae in amicis habuerat, tamen accurati me accepit: dando , et pollicedo multa perfecit, uti famae, dei, postremo omnibus suis rebus commodum regis anteferret resiquos legatos eadem uia aggressus plerosque capit pauciscarior des, quampccuniafuit . in diuisitone , quae pars V umidiae Mauritaniam attingit, agro ui risq. opulentior, Iugurthae traditur illam altera, specie qMinusu potiorem, quae portuosior, e aedifici s magis exornata erat , Adberbes posse
sedit. Res psulare uidetur, Asticae situm paucis
98쪽
exponere, O easgentes, quibuscuria nobis bellum aut amicitia fuit, attingere. Sed quae loca, rationes ob calorem aut asperitatem, item solitudines minus frequentata sιnt , dei haud facile compertum narrauerim: cetera quampauci linis absoluam In diuisitone orbis terrae plerique in parte tertia Africam posuere pauci, tantista
modo Asiam, Europam esse; sed sicam in
Europa ea nes habet ab Occidente fretum no-yri maris, est Oceani ab ortu solis decliuem ut tudinem quem locum Catabathmon incolae appellant maresaeuum importuo sim ager rugam fertilis bonuspecori, arbori infect dus caelo, terraq. paenuria aquarum genus hominum salubri corpore, uelox patiens labori splerosque
ne tu dissoluit, nisi qui ferro, aut be ij interiere.
nam morbus haud saepe quemquam superat. hoc , malefici generis plurima animalia. Sed qui mortales initio Africam habuerint, q/ q. postea accesserint aut quo modo inter se permixti int: quamquam ab ea fama, quae plerosque obtinet, diuersum est; tamen , uti ex libris Punicis, qui regis Hiempsalis disebantur interpretatu nobis est, ut'. rem fest habere cultores eius terrae putant, quampauci Umis dicam ceteri fides eius rei penes auctores erit . si caminitio habuere Getidi, athes , asperi, incultique; queis cibus erat caro ferina, atque humi pabulum, uti pecoribus hincque moribus, neque lege, aut imperio cuiusquam
99쪽
regebantur vagi, palantes, quas nox coegerati, sic des habebant sed postquam in Hispania Hercules, sicuti stipulant, interi': exercitus eius compo situs ex uari s gelibus, amisso duce, ac passismuἷ tis sibi imperium petentibus , breui dilabitur . ex
ni Mero Medi, Tersae, riment , nauibus in Asiricam transueIti, proximos nonro mari lo- occupauere essed Persae intra Oceanum a gis: hiq. alueos nauium inversio pro iugi rus habuere: qtua neque materia in agris , neque ab Hispanis emendi, aut mutandi copia erat .marem
Dirum . ignara lingua commercia prohibebant lapaullatim per connubia Getulos fecu miscuere. quia saepe tentantes agros , alia di de atque alia loca petiuerant semet ipsi' Tumidas appellauere Ceterim adhuc aedificia P innidarum agre- si quae mapalia illi uocant, oblonga, incur uis lateribus te ta, quasi nam carinae mi Mea dis autem, O Armenij accessere thes nam him propius mare Africum agitabant Getuli sub sole magis, haud procul ab ardoribus: biq. mature opida habuere nam stet diuisi ab H 'ania, mutare res inter se instituerant nomeneorsi paullatim a s Libyes corrupere, barbara lingua Mauros pro Me i a dis appellantes. Sed res Persari ireui adolauit s ac postea, umidiae nomine, propter multitudine, , paretibus digressi, possedere ea loca, quae proxi Carthagine Vumidia appellatur. Deinde, trique,alteris steti finitimos annis , aut metu sub
100쪽
imperium suum coegerea nomen, gloriamq. Hi addidere; magis hi, qui ad nonrum mare proces rant: quia Libyes, quam Getuli, minus bellico tidenique Asticae pars inferior pleraque ab Vm dispos 1sa es uincti omnes ingentem, n0m q. mperantium concessiere Postea Phoenices , alij militudinis domi minuendae gratia, pars imperti obpidine ollicitata plabe, O ali s nouam rerum uidis, Hipponem, Adrumetum , Leptim, alias . urbes in ora maritima condidere: haeq. breui Mestum auctae pars originibus suis praesidio, ulla decori fuere nam de Carthagine silere melius to , quam partim dicere quoniam alio properare tempus monet. Igitur ad Catabathmo; et, qui om
σ3ptum ab Astica diuidit oecundo mariprimoren est, colonia Thercnun ac deinceps duae Drtes, interq eas Leptis deinde rae Philen, n suem locum eoptum uersus finem imperi h ouere Carthaginiensies. post aliae Punicae urbes. cetera loca usque ad Mauritania Nd idae tenent.
proxime Hi paniam Mauri sunt super Omidi
Getulos accepimus partim in tuguri siesios incnitius uagos agitare: in eos aethiopas esse deis loca exusta solis ardoribus . Igitur bello Iugurthino pleraque e Punicis opida, sines Carthis giniensium, quos noui ssime habuerant,populit R. per magistratus administrabat Getuloru magna pars, O Ni idae usique adsume Mulucham ub