장음표시 사용
201쪽
tur, talia me quae non cadunt sub sensum, putat. a quod autem dicit Porphyrius. Sic dc homo coq, mum di speciali S. Id 9 .ssic homo comuni sic: ceptu in specie, comunis ergo qui si in pluribbus d est specialis, non quidem acceptus, ut hic ec illo, sed in spcc1e comunitate similis sti icosi
positis, quae in rerum natura soli ditatem habent. quippe quia coparationis proportionem quadam
habet coponituraenim eX gener tanquam X reprima subicct a, quae in sic potentiam habct, ut fornactur 3 dc c diffcrentia, quae ueluti formans dodistinguciis constituit totum quoddam,quod emcntiale uocant,proportione respondeS HS coimpositi S.quae constant inmatelia dc forma unde hoc modo animal ratione utex mort Obno XIucst quoddam totum, quemadmodum statua ex aete, metus figura best uero alia differentiae dissu nitio. Qua dicitur, quod differentia est, quae na, ta est ea separare, quae sub co de genere collocansira tur, item dc alia hoc modo . Differentia est qua aD se singula disrunt. Traduntur hae diffinitiones quatenus disscretia diuidit. Ratio igitur diuidentis differentiae est, quod sit nata diuidere,cum eo ad quod comparatur, id est cumac diuisa e cum termino ain quem desinit oparatio,id est diuisio. Nam termini in quos diuisio finitur sunt ea, quae sub eodem genere collocantur. Differentia enim
202쪽
De differentia simplicite diuidat, simpliciter os fluit,& ad certam specie determinat quatenus diuidit si dictferentia. nam distules io quaedam cstri distines 1o autem eorum,quae distinguuntur diffcretiae caus sa est. Qua ratione autem constituit, hoc habct, proptcxca quod est diuides: nam ex eo quod dis uisio distinguit causa est , quod distines a coarct es lux, dc contrahatur,4 hoc es sub cncre consti: tuere. Quod autem ad certam speciem dctermi: net a nullo abces hinc sh quod summum oenus
differentias habet cas tantum,qua diuidunt. infima uero species constituentes . infima nim species propria efficitur a propxia natura se quam distinguitur ab aliis,nam illa natui a in aliis mim me repcritur sed in se totius diffinitionis uim tenet sena enim quod est prius in posteriora clausditur. Sed di Tnitio, quae dicit differcntiam csse qua differunt a se singulasi ita inteli agatur,ut dicamus differentia esse, qua inuicem singulae species differunt forte ad constituente dist rcntiam
poterit accomodari. Diffcretias orgo duas habct comparatione immediatas,altcram ad genus,al: teram ad speci cm si ad genus respiciat de cncrcamertur cum particulis disiungciatibus hoc mo' do. Animal si aut ratione uiciis Laut ration casi cns . hoc nim diuidentis si proprium, ut de cdiuisa cum diuisione ast cratur. Si ucro dist cretia
203쪽
ad spcciem comparcrux. tunc de illa absolute prae dicatur, ut illud homo se ratione utes. At si discatur, dc prostratur haec propositio. animalis rutionc utcnSQ uera quidem fuctat sed non in unis uersum .ucra nimis haec tiam,animal si ratio: ne carenSQ atata particular utraq; uera est nihil
enim conrod sequitur aliquid creasserri de xc illa, ad qua se habet in icterminate. sed ad Porphyrium. Verum qui subtilius laborant in rae a tione differcnt1ae perscrutanda, non quodcunt, strat sors est differetia, quae diuidat ea,quae sunt, sub eodem cnere scd quodcunq; ad esse rei aD 1me conseri,doad 1id quod erat esse demum rei 1 pars est. Ultimo loco Porphyrius propria disefcrentiae rationem assignat, quae huiusmodi est. Differentia est qua di crunt secundum cstcntia, donaturam illa, quae sub codem genere collocansitur . nam ubi est differetia quaedam,ibi etiam cshaliqua conuenietia cum igitur diffcrant,quae sub eodem genex ponuntur iucundum cssentiam, de naturam per differetiam . conssentiunt tame occoygnatione quadam in genere colli gantur quoniasinoula proprii generis naturam in se tenci. Noni itur quodcunt diuidit, quae uni cncri subii=cutiatur,es differetia ed id,quod ad esse rei scr=tinci quo posito ponitur es, ec ablato ausertur.
de hoc diditura quoniam quaedam crum proprie=
204쪽
latcs habentur, quae res unius generis diuidunt, quae natura, clientiamq; ipsarum minimesciscitat. dc ideo negliguntur in rerum dimnitionibuS cupropriae differentiae non uacant. Sed cur propriuquod speciem sequitur accidcias nominatur dissifcrentia uero quae sequitur claus non tenas Anquia proprium, rei iam constitutae aduenit. omneautoni huiusmodi accidon nominatur. 1 flereia: tia uero cum ad rei perfeci ione pertineat,quippe Interminatam generiSpotctiam cohibet , non ac
cadens sed pars rei dicenda st quod si cneri nihil deesset, perfeci una forct,d costitutum,iam
dissercntia non pars, non natura, sed accidenS, dc annCXum uocaretur. quae rcs non cst dicenda hoc loco : genus nim seminarium .d impcriaci umest quod per dissercntiam expolitum ad pulcher;
ramam rerum speciem dcducitur. De proprio. xoprium multis modis accipi solci nam quod ad unu speci at, in quod illud ius habct, id pxoprium dicitur, ut ciuica propria domini .praeterea quod priuatum est, id proprium nominatur Loc iis modis contradistinguitur ad comune 3 dccst nomon primae notionis, sic praedia quae pxoprie sunt nostra, lux uero comunis. Et philosophi qui omnia scut
205쪽
Commentatio tertiadecima sicut propria sua esses, atq; a se possideri uolunt. unde tiam Tullius alibi. Ex quo, quia suum cuius a fit coria, quae natura fuerant comunia, quod cuiq; obtigit,id quis' teneat. Sumitur alio modo pxoprium pro secunda notione cuius stratum cs res primae notionis, quae comparata ad aliqua
naturami aptitudine,qua habet, ut X cita principii oriatur, docum ea couertatur , proprictati Siaomen sortita est sed hoc apertius nodabitur, nam propriti cxca parte, quatenus cs secunda notio mo es propria alicuius,c subicci se aflcetio. sed id,cui secunda notio mentis opere apph atur est proprium, utputa, esse aptum ad ridedum cst propria subices a rei, hoc est, hominis astetatio. nasecunda notio, quae proprium dicitur non Rhosi minis aste stio, nccassius, quod si, sic aptum adradedum uerum est species quaedam uniuersalis, eccinnuit quod cxxes,quae Textur,d praedicatur. couertitur cum a de qua affertur,d praedicatur: cum tamen desillius citcntia non afferatur denominat aure propria affectione , ita ut dicamus, esse aptum ad ridendum cst proprium. Neq; uc: ro 1d in solidis tantum esse cospicitur . sed etiam In iis rebus, quae mentis opere conficiuntur , ab his denominatio profici scitur . est uero ad te: niorem uitelligentiam. cnedum 3 quod es, quae Droprium dicitur, a principiis speciem constitue=
206쪽
De propriotibus manam cum ergo specios substanta sit , certum est, quo dc eius principia crunt substantia . non nim uenit, ut ex non substantia, subflatia fiat sed qua ratione principia speciei sua cisam
p lycipia xopxiii Responsio. quod principia spe
cie ita uice se habent qucmadmodum dictum est , ut alicrum pol cstate sit,altcru actu. sed priis capia proprii sunt per habitudinem, quam habetestentia donatura ex iis iam constituta ad aetus, uel assectiones, qua specia naturam in materia consequuntur. cum a quod aduenit rei iam perfectae, si uel accidcias, uel accidenti similes conticlitu sequi lux, quod principia proprii sint uel accidentia, uel iis similia. quia non constituunt Rcntiam rei sed sunt habitudines quaeda .eXemplum: hominis principia sunt animal doratione utens ubi per haec constitutus iam homo est, sequitur quod homo natura ipsa sit aptus, ut reru admira: tione tangatur, crum inquam, quae, ii su pulsi cherrim is auditu iucundisiimae sint sequitur etiam lichemetiorcio spirituum vim; aloris i cosi plaria seca teneat, quoniam ibi sunt sensuum do: micilia, quorum funes ioncs caloris abudantia, dc
spirituum alacritate diget hinc cssicitur,quod sit aptus ad ridendum calore nanq; diffuso mcmbra facilius dilatatur: quod siquid ingratum obsiuiam sit, ctraliuntur spiritu, constrinc itur cor
207쪽
ctione exprimitu lachrima,quae per membranas CXicias, o minimas partes per oculos distillanssuit. 6 hinc ad scium idoneus natura est homo: has proprietates cx initiis humanae spcc1ci dedit siectas, bruta non habent, quia nec admirationefici, nec cognoscere quicquam ualent, sed alias postident, in primordiis maxime cossentancaS.cX habitudinc igitur principiorum specie constis tuetium, ad actiones, dc affect ioncsicrum oriuntur principia pxoprietatua principia uero speciei, aut aequiperatur omnino principiis proprii adcoquo dixincipia pxoprii non sint comunia multis, aut Xccdunt si aequiperantur,aut aequant, domutari nequeunt,quia magis atra nciput specie dis fluunt aut aequant, donautam positini, quia pro=ptius a materia proficiscutur si igitur aequat priori modo tunc sit proprium, quod c5ucnest omnisibus iis indiuiduis, quae ad unam spcciem referuntur, quia in sic luuntur,rrincipia speciei, dc conticyni soli sipdesci, qua a non Xccdit citi principia, nec aliis cst Emunc doconueniat omni lcmpore, qui incquit mutarici doc5ucri habet cum specic:
ut homo si aptus ad ridendia, dc quod est aptum ad ridendum est homo quod Porphyrius dixit m cap. de specie. Vbi paria de paribus praedicantinia Si uero aequant,et mutantur aut id fit cy
208쪽
De proprioge, ac impulsione natura, aut nosstrae uoluntatis arb1tra is fit suadete natura, tunc est proprium, quod tempus respicit, quod omni indiuiduo, soli l specie conuenit, non autem scmper, scd cum hac lege,ut aliquod ad id tempus flagiactur. conuenit autem omni indiuiduo,quia necessario consequitur ad initia spccies, quatenu ratione aliqqua determinantur conuenit speciei, quia consesquitu propria cius principia sed non inest scinspex, hoc es sub qualibet tempolis differentia quia illa initia no semper sub adcin ratione persi
manent:ut canities in senio,quae ex frigiditate cerebri proficiscitur, dc piaecipue in scnectute quando aestus cordis deferuet , quo temperies aliqua fit iuuenibus, cprohibetur putred, frigiditas uero albedinis causa cs scanities cxgo propxium ess , sed no inest sempor sunt nim senes, quibus adhuc aestuat cor unde tepefaci o cerebri fragore, desumptaq; putxcdine non immutantur capit: li caetera uero an maalia proprie non canescunt silicro arbitrio nostro, dc appetitione aliqua per: mutatur affectio tu fit proprium,quod soli spe cici inest. non autem lici omni indiuiduo suci omni tempora disseretia uocaturq; proprium ad aliud, quoniam cst propriu ad illa,quae sunt unius specie quibus competit. dc non ad alia indiuidua unius species, quibus non conuenit dicitq; actu,
209쪽
Conamentatio tertiadecima. bonon aptitudinem.Verbi gratia grammaticum esse carcincio, d labore,no aute aptitudine, dc insiclinatione naturae. sic nimi flet proprium primo modo inest quidem, ut constat, uniuersae humanae naturae, non tame omnibus iis,quae sub ea colliguntur conuenit ergo soli speciei, quia cx eius
aniliis oritur, quae sunt ratione uti cognoscere,
dc uelles non autem omni, quia uoluntasic scpromit suam functioncm , quae aliter fieri solet si principia specie excedatur a principis proprii. tunc erit proprium, quod competit omni, sed nosolici omni quia necessario insicquitur principia speciei non soli 3 quia comunius cstis bipc enim sequitur initia speciei quonia sequitu rem, quae necetiario requiri cssc bipes, ut perficiat suas functiones, obeatq; munera sua dodcinii radia
tur est aut comunc,quia in multis reperitur hoc propter huiusmodi functionem, ut in auibus, reali 1. hoc autem proprium, innuit aptitudinem non autem actum, dc flectum it enim ut alter
interdum dcficiat pcς aduentati a quadam, d e tranea de causa suci naturae defecti quo aute id fiat a philosophis scissicitati oportet. Atq; hae sunt
proprii acceptiones est aute haec diuisio uocis sionificata quatenus plura in uno coueni ut d ad unum referiatur,cui uni ratio illius nona1nis apis
tu nam maxime pxoprium cst alvi,quod conue
210쪽
m sol speciei, omni indiuiduo dc semper quod ab Aristotele inTopicis proprium simplicite appellaturi: eo quia principia proprii, nec in plura, nec in pauciora se habent principiis pcci ci d ita
ex iis manant, ut mutari nulla ratione queant ut
aptum risu in homine, aptum mugitui, in bove. nam licet usq; homo non rideat, nec bos mugiat. aptitudo tam utriq; est natura insita, ut homo ridcxc, bos mugire aptus natus sies: dc hac de causa proprium dicitur propriu. sed qua ratione progprium,cst uniuersale Dictum est uniuersale esse
quadam totius rei notionem, de qua praedicatur ec innuer uel totum siccundum incohationem candeterminationcm luci totum secudum actum: uel totum secundum potestatcni natura insitam consequentem ipsum actum in ea re, in qua inest:
d hoc modo proprium dicit totum. unde aptitu do ad ridendu,quam risibilitatem dicunt,non affertur de homine sicut nec affcrtur rationalitaS,
fercntia, pecies, proprium I praediccntur,ut concrcta sunt, no propterea tam cia denominantia uocari debent. nam dictum cst antea. Duplcx sic concretum alterum in substantia alicrum in acycidente: praedicari ucro aliquid ui concrctum scycundum substantiam non est praedicari dono misnative. nam denominatio sit ab Xterna natura,