장음표시 사용
31쪽
atir ab hac schola mox adhibetur ad regni gubernacula. Cum cxteraru artiu Optima quae psa aificillima,nul σla autem ne pulchrior ars,ne difficilior,ilhcile rinuan biseeuardi, cur ad hanc unam nullam Gildcraira uittitutionena regnandi sta satis elle ducimus natos ciles Queis quid exerceant adulti,nisi tyrannidem qui pulerintlail etiam lustrum nilia rannicinas Vt oes boni sint vix cita optari pol. At no difficileest ex tot hoim milibus: unu at alteru deligercra probitate sapia Icellat: p quos Opendio plurimlicddantur boni. Princeps adoleicens diu luspectam habra luana ipsiusa intcm: partim ob rerum impcritiam partina ob inamoderatos antini impetuS caueat ne quia magnae rei tantet: nisi prudentium virorum coluili praecipue icinorum: inter quos alsidue versaridcbctius iuuentuti in potentia:
naalorum reuerentia ictaaperetur.
Quisquis instituendi Principis suscepit prouinciam llud etiam at illam iccis cogitat Mese rena haud quail, ut garcnia re,sta omnluin i longe mannaam. ita longe periculolitisimalia Et in primis animuna adferat eo munere
clignum ae* pecta quantiam lacerdotiorum illine possit avfirre cd qua ratiotie possit patriae suas spes illius credenti i: alutarcara principcnaicddcre. gita moderator situ tuae debeas patrix:q tibi stelicitatis tuae sutiama coaevidit In te situ est utru illi malis sis lutare quodda parare nume,an fatale peste ac ludimittere.
Pnitium igitur sagacita uiaducrtar, is cui suum pueruin gremiu deuit respublica: quorsutia iam tu vcrgat.Qua doquidem potatilioc quo Rinca aetate notis quibal ira depraehenaimum propcnuo sit ad iracundiana aut arrogantiam: num ad anabitioiacm aut lanasciuilia: num adli bidinc:aut aleam: aut pccuniae itudiu: nun ad uuadictam aut bellu nuin adun ictiMut tyranide Deinde quaserit illa procliuoad victu: ea prinia miniat ala illius seo
32쪽
INSTITUTIO PRINCIPI CHRISTIANI
lubribus decreti ac praeceptis accommodis conetur seqxiaXadhtic ingenium ii diuersum habituna trahcre.Rur uim qua depraehenderit naturana ad honesta procliuem, aut certe ad ciusmodi vicia, quae facile detorquentur ad virtutena,quod genus sunt λrtalsis ambitio 1 profusio: hac magis instet re naturae commoditatem cultu adiuuet.
d. ini. saxis est huiusmodi decreta tradere,quae vel a turisque hone pibus auocent,vel lauticiat ad honesta: infigenda sunt ii sta sunt filicteda sunt inculcanda sunt, alia a alia fornaa renoo uanda memoriae:nunc sententiaenunc labella:nunc simi. li:nu eMinplo: nunc apophthesmate nunc prouerbio insculpenda annulis,appingeiada tabillis, allicri da stemmatis Is quid aliud est: quo aetas delcctariir,vivndo. sint obuia, etiana aliud agenti. optimi Vehcnacter inflanamant generosos antinos exempla cedit. - ebriu viroru.sed naulto maxime resereribus opinionibus buendus inabuant irAb his enina sontibus otianis vitae ratio pronp-eps ciscitur. Riiod si rudem pueru erinaus nacti,tu enitendum erit,ut statim a rectissurias ac saluberriinasi inbibat,&veoluti phariaracis buiam3 ad acrius vulgariu Opinionii venena praemuniatur.Sin oblitiget plebeiis opinionibus, nihil infectus tu primam oportebiteis: curam, ut paulati illis liberetur, pro re ista pestiferis saltatures inserendae. 'primum Namqucadnaodu apud necam Ariston ait. Insano fruψπῶ I stra precipi quomodo loqui debeat, quomodo procedere
prauaso quo se gerere in publico, quomodo in priuato nisi prius viniones atrambiseexpuleris ita frustra trione de ratione gerendi principatii niPrius nil uolaltissimisqiuden illis fedianaen receptissimis opinionibus viilgi liberaris.
Neces quod resilia aut diffidat institutor st te serocius:aut intractabili 'ingeniti fuerit nactus hicni nulla sit Messea,ta immanisbellua,quae in mansuelcat cura domi
mrisd indiistria cur existimet vitutiois inviatilia agresve tam deploratuiquod diligeti nu mitelint institutioci
33쪽
Rursum non est quod cessandum putet,si salicius ingenium contigerit. Ercni quo mellorcst blinatura, hoc magis corrumpitur,ci inutilibus herbis ac lauticibus occupatur,ni vigilet agricola uidem ingenium hominis:quo scirlicius,quo generosius ex crectius,laoc pluribus ac tetriori/bus obducitur viciis, ni salubribus praeceptis excolatur. Ea littora Blemus diligentilsime conamunire, quae vcshemetitissimam fluctuum vina excipiunt. Sunt autem insnumerar res: quae pollini principuna animosa recto dimouere.Fortuna magnitudo,rerum affluctia: luxus,delicia
libertas qua quicqd libet licet excpla magnorum 1ed stulatorum principuni ipsi reruna humanarum estus ac procellae: super omnia vero adulatio fidei ac libertatis fuco missonata. uo diligentius erit optilia is deaetis.laudatorun principum enapiis,aduersus Iaax praemuniendus uemadnaouu non uno supplicio dignus ut qui son o p in stem publicu, unde bibant omnes veneno inficiatritatio 3IVNyς'scentissiimus est,qui principis animum prauis infeceri copinionibus,quae OX in tot hominum perniciem rcdundet Si capite plectitur qui principis monetam viciarit,quanto
dignior est eo stipplicio,qui principis inmatu corruperit Maturae suum negoctu aggrediatur institutor ut tene St: maris adhuc sinistb': ΘDina Virtutu instillet, dii procili abcFh opinio: ab Oibus viciis aninius: A in quenauis sequax habitum fili nevigentis obtemperat digitis Est suid sapietia insentia que admoduri pietati. mper ita sed alias aliter agendii. Iam tum infantulo fabellisam is apologis sestiuis lepidis parabolis: insinuet: quae post gradior sttariopcepturus Vbi libenter audierit puellus, Aesopicum apologude apoloso . leone muris beneficio vici listra struato:de colunabasormic opera i columi ubi satis arriserit u prae tor adiicietrea fabella ad principe attinere: ne quein Oino despiciat sed infimae quoa plebis animos sibi benefactis studeat adiungere quod nemo sit ad inibecillis: quin ci per occasione
34쪽
INGITVTIO PRINCIPIs CHRISTIANI
Pdesse at anales:& nocere inimicus: idet potetissimis etia
biciatis riteritaqttilam auium reginam a scaraba ovi limimo insecto pene finditus extincta illud adhu lusexempthim, ne potetillinaci idem Principi quantuuishtimilein hostem aut prouocandum, aut negligendum. Quisvsus Natia saepenumero ingenio nocere,qui viribus no possint t-h-0y- Vbi Phaetontis fabulain cum volt iplatc didiceritia di moneat hancelle Principis imaginem: qui duin artatis ca lore praemas sed nulla adiutus sapientia rerum habenas capessit: suo pariter rbis malo subuertit omnia.
Vbi Cyclopis ab Vlysse exoculati denarrata erit sebu/Ia:addat et Polyplicimo simillimum principem qui viris Quia,sus bus quidem polleat:careat autem sapientia. similium. Quis non libenter auscultet apum&ὶrmicarum politiam: Haec ubi illecebraciscenderit inanimum puerilain: tum eliciat institutor: quod ad principis pcrtineat eruditionem,uelut illud quod rex nuna procul avolat: ali, pro corporis portioe minoribus: quod solus acuIco careat. ad monos hoc este boni principissem intra regni terminos versari,ct peculiarem huius laudem esse clcmcntiam. Atinad eundena Nodum faciat A in caeteris.Nc.cnim si hui' instituri exempla persequi . sed rationem ac viam indicare. Si qua videbatur acerbiora,ca formator Oratiortis lucis ditate leniatat edulcet.taudet apud alios Adhoncstis ac veris titulis,obiurget priuatised ita ut severitate admoni Christi de ionis aliqua leniat suavitare,praeserti scias ierit ad ultior.
hiulii in i Illud ante Omnia ac penitus infigendum animo Prin. seud. pis Vide Christogoptime sentiat huius dogmata cona mode collccta protinus conbibat idet ex ipsis statim sontibus, unde non soIum purius hauriuntur, verum etiana
efficacius.Hoc illi persuadeatur,quod ille docui ad nenii
bcinnem magis pertinereri ad Principeii
35쪽
cile, si diu Vivat sediliciae. Ei IT
amplaclitur aniliucundat, es suspicit anil splendida vil
36쪽
msTITUTIO PRINCIPIS CHRISTIANI
sequitur ana utiliasola honesti regula esse metienda. traque uissi vulgus vel horret ut acerba vel fasticit ut huψnallia, vel fugimur damnosa, non aliter esse fugienda, nisi si
fuerint cum dedecore coniuncta. hiae infigantur antirao pricipis suturi hae ceu leges sariis ctulimae κω ακωτο tenello pectusculo isculpatur.His titutis audiat laudari multos, audiatalios diuersis repraehens di, Vtiain tum assuescat Optimis rebus vera sperare lauMucia 4 ex vere turpibus,ignominiam detestari.
At hic*nnus reclamabit ex aulicis istis nugonibus quis pia quavis muliere rum stultior,tuna corruptior. Tu phi iosopliam nobis sermas non principem. Imo principein fingo cum tu pro principe vapyam nialis tui similem.Niphiloiophus fueris princeps ii non po ter', tyrannus pol l .Principe bono nihil est inelius.tyrannus eiusnrodibos lua est,ut non sit aliud sub sole portentum n noxium aequene 'aagis inuisum omnibus. Eenieti Ne putati tenaerediatuna a Platone 5 a laudatissimis apta uis laudatu viris,ita demum beatam fore rempublicam si aut philosophentur principes, ut philosophi capessantprincisatum. Porro philosophusis est, uoti qui dialecticen aut physicen calleat,aed qui conleptis falsis rerum simulachris infracto pectore,vera bona Δ perspicit 5 sequitur. Voca-
lite ii dextro ludat alea,si gnaviter potitet:si fastu turgeat si regaliter expiletpopulum: si caetera faciat que nos pia excellen; refcrre cum quosdani haud pudeat sederes
37쪽
animi bonis multis e media si pic bis inseriore conspicti exempli Prin ps qui gemmas,aurum purpuram ac reliqua fori vino popam ciuibus tuis inclat,ques quid aliud, si suosidiuspicere mirariet docet,unde omniu ferme maleficiost sentina nascitur, quar pricipum lagibus puriluntur Ili aliis fiugalitas aut mundicic ves inopiae tribuim test ves paritimoniae,si quis iniquius interpretetur.At cadein principe nihil aliud esse potasta pantiae documentum cita rebus modice utit,cui quantu libet,tantum suppetit.
Qui couenit unde irritare vitia q punit admistate. Ine turpissima sitfiris ea sibi permittat, vetet ab aliis fieri.
Si te voles excellente plinci na osteiidere,vide ne quis te propriis supere bonis,lapientiarantini naagnitudine e peratia, ntcgritate.Sintibi visum erit cum aliis certare pricipibus tonitate superior existimessi qua illis dinoonis parte adcmeris,aut copias fuderis, scd si lucrisu illi sui incorruptior,si minus auar',si minus arroggias, si iii minus iracundus,si minus prae a stilli. Tria nobi Prici m summa decet nobilitas,ino, verum cum tria transsim sim nobilitatis genera. Vnum quod virtute recte favictis nascitur, proximum quod exhoncstissimarum discis plinarum cognitione proficiscitur, tertium quod lataliupicturis & maiorum flammatis aestimatur,aut O bus,coogit A non conueniat pricipe infimo tancre nobilitatis iis tumescere,quod sic infimum est,ut millum omnino sit,nissici ipsum a virtute sirerit prosectum Diomum illudncingere,q sita summu est,ut solum optio iure possit haberi. Siclarus vidcrimicis, ne ostentes sculptas aut coloriis obumbratas inrugi es, in quibus si quid vere laudis est, id pictori de tur,cuius insciuumd industriam arguunt. Quin pori virtutis monumcnta moribus exprimito. .
38쪽
INSTITUTIO PRINCIPIS CHRISTIANI
r ' nere te polliut officii. Quid sibi vult unctio,nili suininam in principe lentinaei facitiasuetudinena,quod Kre magia a potentiae comes eis ibicat crudelitas, suid aurunt itidiscat illi singularem sapientiam: 1uidgenvitaritia fulgor nisi virtutes exinaias minime plcbeias: Quid arac spurpura: iiii summanr crga rempuolicani eliaritatem O uidiceptrum:nisi cnacem uilicia animum, re nullis auoca mentis a recto deflectcntenas in tertim ab hilce rebus si us longi Ismeabsitrei non ornamenta sunt haec symbola sed
euim. iiitriones: qui iliacm Ornati proucunt in cenam Vis scire quid principem ab histrione siccerniti nenape animus principe dignus,hoc est ut reinpublicam patcrnus Hac lege populus in tua iurauit verba. Diademae sceptru:trabea,torque althe i bono oriesispe virtutu aut signia ut, ut lyioboli ' vicio scitote Quo turpius silvic magi Scri cauendunt ne talis sit Princeps,qualcsoliinfiiiii 'permultos legimus:exutinani hodie nullos videre sit: quibu si reginia actraxeris ornaistum, aduenticiis nudatos bonis, a suam cutem rede eis ris iam nillil rclinquas: propter gingi una alcatorem iiiiii actuna potore,aacm Apugnatoren pudicitiae vaserrimpoliorc inlatiabilem eXpilatorem:periuriiί saerile perfidiis 'nani facinorini genere coopertina holiain m
currat illud te Christianiinu Epti Di,
re a laudatisquo gentilium principibus alituiti
machi rea euc' quantuna abest ab ethnicotauimanus christiano cita vero putes securamaut desicat a Christi δει-- .
39쪽
clare quae satanae placciatici Christo displiccnt.Displicentauicin qua cuia r ab euangclici decretis abliorrcnt. Sacratilina Christi tibi cuna aliis communia sunt. di doctritiam non vis elisi cominutiem in Chrilli verba iurastire in Iulii aut Alexadri magni mores digrederis:piritu tibi postulas else cocta , illitis accreta nihil ad cptinere putassAt rursum ne putaris Christima litum cilci cerimoniis: Quisve. hoc est in praeceptis duintaxat utcunq; seruatisci ecclesia i hristia constitutionibus.Chriltianus est: non qui lotus est: non ivnctus: noli qui lacrisaacit itaqtii Chriltima intimis c6plectitur asscctibus,ac piis tactis cXprimit. Cave ne quando lic ccuna cogi cs,cur illa naihi canuiis
chus Ad illud cogita. hcillianus sum priiac s. ristiani est ab onan turpitudine prorsus abhorrere.principiscit
Si haec ierio fi ut cur pro ludo ducina' sin ludus cst cur Christi titulo glorialitur: Mors cqua stoibus, iiiudicis iuXta ac regibus. at post moricitidici uitiaud aequutracstoi, bus in quo uiri nullis sevcrius agctur, a cuna potitibus. Ne putatis te Clirithim satis tibi demeritum si classem iniseris in urcas si sacellum aut nionasterioluin extruxeris. Non alio officio potes magis tibi coiicillare deum stpopulo salutaria praestes principem Christiani Cauene te salam adulaeuiuna voces. qui ita dictitant p*Hic γη
40쪽
lNSTITUTIO PRINCIPIS CHRISTIANI
huiusnaodi praeceptatio ad principes Ad ad ecclesiasticet
quo Vocat pcrtinere.Princ ps non est sacerdos, fateor:
ideo non consecrat corpus Christi non est iscopus ac Pindei concionatur apudpopulum de Christi mysteriis nec administrat sacrameta.dion est prosessus institutu difui Benedicti.Et ob id no gestat cuculla Verti quod his obhus natus est,Christianus est No Francisci: sed ipsius claristi institutum professus est,ab hoc candidam accepit vestri
Cum caeteris Christianis certet oportet si cum caeteris tanta sperat praemia Aut tua cru tibi quo ν tolledai: ahit nGagnoscet te Christus.Quae tanta mea crux inquiessDicat dum quod rectu est sequeris,du nemini vim lacis nemine expilas: nullum vendis magistratum: nullo munere corra Ieris: nimirum minus habebit tuus fiscus contemne fisci trimentumsumodo lucrum facias iusticiae Ad haec dumodis omnibus reip.consulere studes sollicitati, is vita Fraudas aetatena ac genium tuum voluptatibus maceras te vigiliis ac laboribus neglige:α oblecta te conscientia recti Item dii serre mauis iniuriam a magno reip.detrimeto
ulcisci fortasse decedit nonihil imperio tuo.Feras liud abunde magnum lucruis es ducens quod paucioribus nocueris.Sollicitant aninium tuum priuati flectus,quod genus ira contumeliis comotaiaut vXOris amor, aut inimici
odium aut pudor,ut facias quod abhorret a recto:5 quod ex usu rei p.non sit vincat honesti respectus: vincatvtilitas publica: priuatos animi motu&Deniet non potes tueri regnum: nisi violata iusticia nisi magi a sanguinis hutriani iactura: nisi religionis ingenti dispendio,depo potitcede pl.No potes succurrere,cbustuo ,nisi vitae ruat periculo: publica saluid antepone vitae Ardu haec agis quievere pricipis sunt Christiani:eriit Brtassis qui te stupidudicant:paru* principe:obfirma animuAt malis esse vir iu