장음표시 사용
41쪽
In aliis nonihil oceditur adolescctiae aliquid donatur aprincipi senectuti,error ill huic otium & celsatio.At qui principis emunus fulcri itAn quidem olita agit negociuriaec adolescetcesse licet: nec senetra: propterea oenon nisi magno pthirbmoria malo errat,nec suae graui isi mapnicie,cellati officio Misera prudctia dixere vetacS. quae Gu perimentis
ioparatura ropicrca quod hac suo quis malo conseq.tur.t lac igitur oportet a longilsime belle a pricipe, quae vcstiuis ita no sine iminensis totius populi Dalis cotingit Si recte dixit Aptiricanus indigitam viro sapiente vo G putaracen ine non putaram quanto magis indigitavi&bitur
Principe,quae cum ipsi inagito tum nimio constat respus Semel fortasse temere susceptum bellum a iuuene belli imperito durat in annum vigesui una. aviantviri hinc malos rum omnima marest anacm resipiscens nimium sero diicit,non putaram.Scia clad priuatos affectus, aut ad prisces aliquorum corruptos institui inragistratus qui totaini reipublicae disciplinam lubuertunt.Sentit tanΓnia: e putaram inquit At ista prudcntlininata cinctur patriae,si tanti caetera omnia erunt emenda. Proinde Principis animus ante omnia decreti, ac senteriis erit instrucdus: ut ratione sapiat no vlu.Porro rerum experientia. qua aetas negauit senioru consilia supplebuti
tibi prae licere quicquid libuerit quod stultae muliercularct adulatores solent Principibus occinere: verum ita temetipsum instituas,ut non libeat nisi quod licet, imo nec lioc tibi litare credas quod licet priuatis.)iod in aliis error est: in Principe flagitium est. Quo tibi plus licet pallos: hoc minus ipse tibiimittas oportet,ci hoc t teipsum sis citerior: quo magis indiligriora ipse tibi sescensor acerrinaus,ctia cum applaulerit ocs Tua Γωspicuo vita in latere ito potes: aut naagno oin bono bonus sis necesse 1hahit magna Oim pernicie naalus.
Quo plushonorum tibi cisatur ab otianibus,hoc ii
42쪽
1NSTITUTIO PRINCIPIS CHIRISTIANI
pensitis operatri da, ne deserantur indigno Vintilliis parineritis honos aut gratia rependi potest bono principUin contra malo nullximiatis iacritis dignum hipplicium. Vt nitri cibi reb is humatiis sapicte bonocinaonarcta magis f i utare. ita e diuet ,st ilio nato.iiihil potent&
Nullius pestilotia iacet citius corripit,ne latius serpit cotagii si in ili pricipis. Jtra tio alia breuior aut efficacisor ad corre dos pli naOrcs via, a pridipis corrupta vita Vitlgus nihil initatur labentuis qhiod a tuo pricipe
tantursi boni sint. μέ admodum naOnachino admoduincitat ad inaltatione itispi sint,quod id modo pilare
tana Iaultos exemplo scio rcddat uaalos. Et ves ob hoc mi debitisti bonus,quo tam multos cfficiat mestores. iii di Pri lac staturaris: ut crudite dictum csta Plutaresno: va . ago uni lxioddam cit dei simulacruna: qui lim tili, optimus oc totcntiis tariis: cui bonitas hoc prae stativi Omnibus prodeste vesit: potcntia: ut quibus velit: pollitqtio . E diucris malusa pestilenspriciis mali dc monis ima
ma malicia cuniunctum.Quicquid habet virius id o
43쪽
omne consumit ad calamitatem humani getieris. An non hiilusmodi quidam orbis malus genius fuit Nero:an non Caligilla: an non Heliogabalus quorum non solum oniunt vita si quaedammundi fuit sed ipsa ctiana memoria publica mortalium execrationi cst obnoxias At iusti Christianus etiam es princeps cum audis aut Iegis te deu simulacrinia sta: redet vicarium ess e caue ne dhinc intumescas aninio quin potius ea res te magis sollici stu reddat virndcas archetypo tuo: pulchi quide illi: sed quod alsequi sit difficillimii: non asscqui turpissimum Theologia Christianose tria praecipua quaedam indisci mapri
ponit: lunataram porentia: summam sapientiam summana ripe sitie; bonitatem.Hunc ternarium pro viribus absoluas oportet ' i'ηψψMMNam porentia sine bonitate mcratyranni Sest: sit sapiens tia pernicies: non regnum. Primum igitur ciso rain ut quandoquiclem potentiam istum aedit a maximam sapietis vim tibi compares ut unus Omnium optime quid expetendiim auidue fugiendum sit perspicias deinde ven maxime prodesse studias omnibus nain id est bonitatis. Potestas autem ad hocpotiti innim tibi seruiat ut 'tanta cupis prodesse tantundena polsiximo plus velis et pos sis.Porro nocere hoc namus velis quo Magis potes prinerbo.
Deus ainatura bonis cibus: nolimeturnina malis hoc bonis aαdutaxat gens timoris: Quo quis timet ne sibi noceatur.
Ita bonus princepsnulli ac tesse formidabilis nisi sontibus ac scelerosxat ira rursus. ut his quoq; *cs venia: rcli qtia fiat: si modo fuerat sanabiles. aduers Cacoctamctamatur in inme:ωrmidata ab omni b' praecipite bonis naissisi illo couenit. Ita rates optimis abuset maxiestinuisus iv nullus cab hoc min' alien'a qui pessimus est. Perspexisse videtur axediuus ille Dionysius qui recis fecit hierarchias:vt quod deus est intcrcoclitum ordincnid episcopus sit hi ecclesia id princirs in republicae illoni' bilinelius de ob eo velut a sonte mairat in alios siud bona
44쪽
rcip.maloi3 pars oriatur: ubi Ente bonoru oportinaret c. Summa Populus suapte iratura tumultiratur gistratussaelle spes filii eorrumpit rata ricia aut ambitio Vna tumrcit, veluti P pς' saera ancora ncorruptus principis aninius,quod ii issu stultis opinionibus, prauis actinibus viciatus cst. cadem potestesse reipublicae spes , Deus cum ut in omnia beneficus pseneeegetvllitis ot
litet uia siclo,nec requirit beneficium. Ita vere magni principis esticipio boli, di ceterii principis maginem reserentis, velitis benemereri de omnibusnullo uremolumenti ves gloria respectiti Deus ut pulcherrinium sui ianuilaoeum in coelo conmotulti solem in intex homineseultatem acvluam sui collocauit imaginem regemAt sole nihil conantunius,accarte risitem corporibtiscoelestibus lucem sita impartirilia prim spublicis usibus maxime debet elle positus:&tiatio Quin sapientie liniam habere domi: ut etiam si quid cecunant caeterimum tam si ille halluci tim sciam nullis tangatur affectibus:tamen optime madum adminiciat iudicio. Ad huius exemptuiri princepsinoiianibus quae gerit exclusis animi naotibus rationem animi iudicium debet adhiboci Deo nihil sublimius ita prici oportet ab Eumllibus vulgi curis: ac sordidisaffectib)st longi Iime senioru esse. zinrotan Vt deuonania moderantciri:ncino taliam certiit sed sentit id benosicio adiutusata Patria non sentia principis vires:nisi cum illius sapientia bonitate subleuatur cottra tyranni nusq sentiuntur: nisi omnium in o.
asotitani, cum altimi aeprouci tus est in odiaco: tum tardio
ras. Minaotus st:ita quo fortuna te subvexerit alii':h oportet animo leniori minus*seroeliae..em ma hoc praestanda est vera animi celsitudo non vinihil uotalitas contumelia pati possis, non uti ncia inena seras te regnare
littus, sed uti deuigueris a Uinittereprincipe indigna.
45쪽
distinurn limul A naturrimum struituris sinus seruire viciis aut sordidis afinibus. Quidqucso turpius aut ablectiusAIibidini tractindice auariclazia nablitontialiis id tanus insolciati Isinais domis nisseruirccum: oui ibi vindicat imperiit in holcs libcros Quam absurdum sitsu apud thnicos fuisse ostet qui natauerunt sibi neccm costis re, scum humani sanguinis Codrus iaetura tuald napalia,quiet reipublice comodi maeniantes etc isto. Potuerit suae vitae rimanum Principe tata reipublice pisnlcle,Voluptati Aut affectibus viciosis consuleres Cum principatum suscipisse cogita quantuna accipias honorisse quantu onoe ac sollicitiidinis necicensum ae Vectigalium naodum expdde, a curam,ncc arbitreris isbi praedam obtigis esed adnainistrationcm. Nulliis imperio gerendo censetur idoneus, aut irePla tonissen, ton is qui coactus, vinultus suscipit impalum. Quis tentia. . quisci assectat pricipis muniis, is aut stultus sit neccile cst: s non intelligata tollicita et periculosa res sit, cinc filii g regis ossicio .aut adco vir malus ut in animo habeat sibi gerere impersa noni ip.aut adcoibcore,ut non expendat onus quod suspicit. Oporici aut hunc qui sit idoneus regno sinanici diligetuci esses bonumμ sapientem. Quo ditione suscipis ampliorem catione hac tibi videare Brtunatior sed memineri sic hoc plus curarum ac sollic tudinum in humcros recipere,ut minus iniri indulgendast o linis dandum voluptatibilia Ii demum Principis titulo digni sunt,non qui remptib.sbi sed se rei piiblicae dicant. Etenim qui sibi gerit imperioum: Δ omnia suis mctitur commodis is non clari quibus ornelii titulisserte re tyrantius est, princΠ s. Vt auten
nulla pulchrior appcllatio stprincipis: ita nulla inuictorΛomnium sensibus execratior Atyranni
Hoc interest inter priticipeac tyrannu, quod ines pictu
46쪽
patre scammite dominu Ille cupit etia vitam liberIs suis impender hic nihil aliud spectata suu emolumcntu,aut animo suo naorem gerit, non suoruna conrodis consulit. Neir tuo sit antimo satis ii rex aut prinoeps dicaris Possederunt hos titulos orbis pestes Phalari sacDionysius sed apud tuu ipsius aina expendito quid sis Vereliquide Seneca dictu est: tyrannua resedistare:factis,non nomieinia tria con vendi dican ,hac nota principem a tyranno num a re distiguit in I 'oliticis Aristotelexquod hic suis studet comniis . nas albissc reipublic*-Princeps quacun*dere deliberansiicietis iςmper i animo specta num mpediat uninersis ciui. bus.Tyrannus illud considerat,an sibi conducat princeps ctiam suum agens negocium,in potillimum suos spectat utilitatem.Contra tyrannus si quando benemeretur de ciuibus,tainen hoc ipsum ad priuatam sua referturilitatem. Qui suos eatenus curant,quatenus expedit propriis cimouitatibus: ii non alio loco ciues suos habent A vulnus hominuiti equos vasinos.Nam hos quoq curant illi domnem curationem suis non illorum usibus metunttir Caeterivo qui rapacitate deglubunt populum aut crudo litate laniant,aut ob ambitionem suam periculis omnibus obiiciuntii peiore loco cives habent liberos si vulcus empta iumenta,aut lanistae sua mancipia.
Qui nota Curabit igitur qui principem instituit nominum origi zmn ipsorum odium initiitiainlliseo uenter execranshunaano generi
Caligulae Pomitii,qui deus ac dominus dici volueriti
ontra siqua sunt Minpia tiorum princit una ou
vehementer absint ab imagine tyranni Aeuti fauor g
laudembro madeat proponereDei virtuta velut imaginem quandam ire in quoad poterit o lis antido
47쪽
Deliniet igitur cedeste quoddam animat,nunain a holos icturamini simili Omnibus virtutum numeris abiolutuDr,onas G. nium bono natum,imo datum a luperis subleuandisicishus mortalium: quod Oionibus proipiciat: omnibus consulat, cui nihil sit antiquius: nihil dulcius republica cui plusu paternus su in omneis antarus:cui singulorum viata charior situ lua,quod nocles Sacales nihilaliud agat,nitatur a vi Optinae sit omnibusApud quem pracinia parata sint bonis omnibus,nialis veniasi modo scae ad frugemnaetior alcserant,quod adeo gratis cupiat de ciuibus tuisbencmereri,ut si neceise sit: non dubitet tuo periculo illo/runt incoluit irati tulere,quod patriae commodu: suum
ducat rite lucru,quod scirip vigilet: quo caeteris liceat alta
dormire,quod tibi nullii restiriuatociu: quo patriae liceat in octo vita agere quod se iugibus curis dilaruticet: quo cisuibus suppetat tranqllitas.Acuius unius virtute publicit pedeatio licitas.Et hac adn Oneat ucri pricipis imagine Exaduers 1 ubiiciat oculis: imnaanciri quandaria ac ter istictura tram belua e dracone um,leone: vipera: vrl,siinllibusqi ηδ iiii Iconflatam portetitis,undii,scxccntis acina talia oeuii vii 'ρ ''di I dentatam: vndi incruciadam aduncis unguibus,vcntre insatiabili huinanis saginata viiceribus: huitiano sa guine temulcntana,qua peruigil omni una Qrtunis vitaes immincat,insensain omnibus: scd praecipue bonissatas te quoddam totius orbis ualuiri: quam exccrentur euoderint uniueri qui bene velint rcipublicar: quartaeckrri possit ob inimatulatara, nec tolli line magna Crbis ruina, Ob
praesidiis re opibus arnaatana naalician .Et hanc cise tyranni sinan nem aut si quid hac quo fingi polsit odiosius. Huiusnaodi portentum erat Claudius,huiusmodi Caligula huiusnoa poetaruin quo fabulae fingunt Husyride:
Pentheuiar,ae Midana: quoruin nomitia lana in publictina generis hutilani odium abiere. Dissereno
Tyranno propositusnest sequi quicquid animo colli. ζζζα
48쪽
hulti egi contra quod rectu sit 5 honestium: tyranni prα
natum diuitia:scgis honos: qui virtuten consequitur. y rannus administrat nactu,dolo: ac malis artibus.Rex septeria istin stat beneficentia.tyrannus sibi Uritii olim Rex reipublii M.tyrannus barbarico satellitiori conductitiis latronibus tuetur icolumitatem suam.Rex se sua erga ciues neficentias Muluin erga se beneuolentia satis tu rima putat Tyramio suspecti sunt dc inuisi qui niciuia virtute pruditia: aut authoritate polletit. At hos rex,ut adiutorcsct amicos potissimum amplectituri Tyrannus aut stupidis delectatur quibus imponat:aut sceleratis quibus ad suae tyrannidis praesidiu abutatur aut adulatorib' a quibiis audiat:quod libenter facit. iurat L sapientissimus quis gratissimus est, cuius consilio possit luitari: quonii set melior est vir,hoc pluris facit: quod huius fidelium possit credore dc liberos amat alnicos: quorum costietudine cddatur mestor.Et regum di tyrano; multae sunt manus multi oculi: sed longe ditrersa mobrazyranus hoc: agit,ut ciuilinaspes ad paucos eois pessimos conserranturct attenuatis suorum viribus suam communiat potentia.
Rex hoc niaxime in suos sco esse ducit,quod in aere si ci/uium syrannus hoc agit: ut omnes sibi legibus aut detrationibus habeat obnoxios.Rc libertate ciuiu deici latur Tyrannus metu studet rc amari. Tyrannus nihil aequae suspecta habet,at petulum bonorum' ciuitatem concordiam qua praecipue gaudent boni principes Tyrannus gaudet inter ciues sectiones acdisssidia serere: S simultates λrtesertuna obortas diligenter alit, ac prouesait: at his rebus ad suae tyranidi, comitamillonem abutiturAthoe unicum regi studium est ciuium concordiam alcre: Δ Ω quid ortum scierit discnstonis continuo rem inter cos cctponere:nimirum intelligens hanc esse grauissimam rerumptiblicarum pestem. Tyrannus si senserit florere rempus
tatam, rq atu titulis, aut inmissis etiam hostibus, belo
49쪽
lum vita ut hac occisione vires suorum aut L constra rexonrula lacit ac patitur,quo pacem publicana riadat perpetuam,intellis ex talo semel onania reipublicae inara proficis l.Tyrannus leges,constitutioncs edicta dedera micr sacra propham ad sui capitis tutam aut istituit.
aut pertrahit.Rex haec Omnia publico metitur bono..
Mululi nodi plurimae sunt tyranni uti notae ves artem quas Aristoti es in libris Politicis fusius exequitur. Vera
harum omnlii summaira in tria contrahit.l'rimu ne velint aut ausint ciues adirersus tyrannide insurgere.Proxiinunttie sibilici se fidant sertiume quid possint nouarum rerumoliri Primum emcit,dum nodis omnibus agit: ut ciuisbus Eminimum sit animi minimum isapientiae, dum eos seruiliter labet.ci aut sordidis addictos osticlis,aut desatiaonibus obnoxios,aut voluptatibus em minatos. lienimnerosos N erectos animos indiga te are tyrannicitia. cundum meiticum agit,ut clues inter se diisideant nutuis odiis: N allus aliudelia ar,iple laterim suoru malo potetior. rtium asscquitur,duna opes, authoritatem suos de maxime no viroru modis omnibus attenuat,quoanemo sanus aggredi velit,quod desperet possie confici. Ab his omnibus studiis princn salongissime absit oporore imo prorsus a ii'α ε ou, quod dici latet diffideat scrili Princeps Christianus Trenim si talem pinxit Ariss oteles primum ethnicus: dcinde philosophus: inter illos quoet non rinde sanctus ac doctus: quato magis id praestare oporrct eum. qui Christi fungatur vicies Quin ex ipsis mutis aniniantibus rcgis ac tyranni simulachrum colligere licet.Apum regi amplissimum cubile est sed id tu inedio:velliti rutiniivo regi loco.Atir ipse demonere vacat: vcrum Xac D cst alimoi omu Hoc amisso toti aliae dilabitur. I ropterea insignis regi forma est dissimili set caetcris tum adnitudincitu nitore. Sed hact
50쪽
INSTITUTIO PRINCIPE CHRISTIANi
eum apibusplurimum sit iracundiae adeo ut aculeos Ivulnere relinquant. Soltis iplerex amico carer Noluit illum natura nec saeuum ellegaec vitioncita magno constaturam petere,telum detraxit viranacius incritaem reliquit. Τeniplar hoc magnis regibus inges est. lam si tyrani quaeris inranncm,l nem,ursum upum: aut aquilain cogita,qua laniatu viuunt,ac praraa,v quoiqniam intelligunt ses nanium odiis obnoxia, omnium insidiis peti,praeruptis locis se contincnt,aut specubus&λιε litudinibus abdunt sese Nisi quod horcii a quo*saeuicia superat tyrannus Dracoire pardi leones,carterat,inan ianitatis danata critriine animalitia, irrogenere remperanu&miaest inter seras similitudo morum. At tyrannus I Gmo i holaxcivis in ciues potissirna feritatem tuam exercet Quin etiana in literis diuinis deus tyranni simulacrunt depixit his verbis. Hoc erit itis regis,qui inperaturus duobis,silio vestrostollet, ponet incurribus suis, et bi equites, O praeciirsores quadrigaruna sitarum,ut constis ruat sibi tribunos eu centurionesi aratorcs agrorum suorum 8 maritores segettim, fabrosaria alia docum uian moria. Filias quoq; vestras laciet sibi unguentarias,ci secarias, ci panificas. Agros quo vestroso vineas, talitera optinra tollet, Δ dabit seruis suis. Sed A segetes vestrasdevinearum reditus addecimabit, videt eunuchis ci semulis suis. ruos etiam vestrosi ancillas iuuencs optimos&asinos auseret pone in opere su Cretesqtio vestros audecimabit vos eritis ei serui. Et clarirabitis indiuida alacie regis vestri,quem eligistis vota nonexaudiet vos cominus. Ne pueroquema hoc mouea quod hic res cinuo in tyrannum. Siquidem Oliin regis no Den nominus inuisum stilles tyranni Et cuni nihil sit salutarius norege, cur deus iratus hanc imagine proponituistisctoopuIO quo videlicet a rendo rege deterreret Proinde iug