Via Lactea, sive', Institutiones juris canonici : per quam, & quas, suavi, ac brevi itinere, studiosi juvenes ad intelligentiam sacrorum canonum, & lectores omnes conducuntur : ad normam illarum, quas celeberrimus jurisconsultus Jo. Paulus Lancellotu

발행: 1713년

분량: 327페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

nem in foro exteriori, seiu tantum in intern , ac paenitentiali . Gloss. in cap. Nemo . . q. I. Nisi consuetudo, eam l-lis contulisset . Abb incap. num 1 o de Osfic Ord astrius d. disp. 3 num. II. Vel nust specialiter talis facultas eis committatur siqtiidem omnes supradicti Pontifices ac Praelati possunt delegare eorum auctoritatem serendi censuras, dum modb eam delegent homini baptizato de Clerico non coni gatori nam non baptigati, laici, Clerici conjugati, flaminae non sunt capaces talis delegationis cap. I., cap. 3. de Presse nonina id e Dilecta de miser oe obed. cap. de Mo-

mali, de Sent. Excoram cap. In P . 6. . . O cap. Sane

de Cieris Conjug Nisi a Papacis talis facultas demandaretur Mastrius, disp. 3. n. I 2.

ubi D. Quo ad Quintum . Tam Theologi , quam Canonistae

firmant hanc Regulam , quoiusti homines vivi , baptieati rationis , ac doli capaces , subditi illius , a quo fertur Censura , possunt Censuris ligari . DDa apud Mastrium aedisp. 1 et n. 16. Hinc bruta, homines mortui , non baptiZati, pueri, mentes, .non sub diti, non possunt censuris feriri . Et quamvis aliquando locustae dicantur Xcommunicari , id improprie dicitur , nam proprie maledictioni submittuntur, ut scripsi in meis De- citionibus de Sacrisc. Misae decis a num 398 quemadmodum mortui , qui in vita incurrerunt censuram, possunt declarari incursi in eam; prout etiam post mortem, si prius dedit enisagna poenitentiae , pos Tunt ab ea absolvi, & absoluim declarari , ut tradantur Ecclesiasticae Sepulturae cap. A nobis

oe cap. Sacris . De Sent. Excom.

Sed utrum Communitas , vel Collegium possit Censuris irretiri mistinguunt D. dicen. tes, quod Suspensione, vel Interdis o irretiri possunt . cap. de Sede acante . de Sent Ex-

comm. Secus autem EXcommunicationes cap. Romana eoae tit.

in . dicunt mea Erotemata cap. 1 7 a num. λ' seqq. ubi alii Casus excepti ponuntur, ibi a Studiossis videndi.

Quo ad Sextum. Ad validi talem Censurae necesse est, ut ea infligatur ob peccatum mor. tale M ideo tibi non commitistitur culpa mortali , ibi Censura infigi non potest cap. r-mo Episcoporum Nullus Sacerdotum . II. y 3. Conta Trid.

282쪽

Lib. IV.

se . I. cap. 3. de Ret Mastrius

d. dij. a 3 num. 23 ubi notat, quod ipsum peccatum debet esse exterius nam propter mere internum Censura ferri non potest quia Ecclesia non iudicat de occultis . cap. Erubescat , cap. Sicut tuis de Simon cap. Chri liani. a. q. S. Est tamen verum, quod minor Excommunicatio , de vis Suspensio potest infligi ob culpam

venialem Toletus, Bonacina, alii apud Mastrium . . disp. Τῖ num. 23. 4 ubi subdit, quod neque pro delicto praeterito , vel non completo Censura ferri potest, quia debet praecedere monitio m subsequi contumacia , ac inobedientia. Quo ad Septimum . Quatuor sunt causae principales , quae excusiant ab incursu censurarum. Prima est ignorantia invincibilis tum Iuris, tum facti

habentis annexam Censuram. cap. Si ver . de Sent. Excomm. cap. . eod. tit in . Secunda

est impotentia faciendi id, quod sub poena censurae faciendum praecipitur; sive illa sit physi

ca, sive moralis tantum Ma-strius ae disp. 3. num. 27. Tertia est appellatio legitime interposita a comminatione Censurae ad Superiorem . cap. Si a Pudice de Appellat in s. Quata

ta est remisso, quam facit reditor in favorem debitoris; qua, propter si Clericus suspendatura Divinis , nisi intra mensem debitum solvat: 11 Creditor prorogaverit ei unam terminum, Clericus non erit suspen. sus . D. apud Mastrium .disp. 13. n. 29. Quo ad Ultimum . Distinguere oportet, An Censura sit lata a Iure , vel ab homine Primo casu si nulli sit reser-Vata in foro exteriori ab ea absolvit Superior censurati in soro interiori omnis Confessa.

rius . cap. Nuper , de Sent. Ex- commvn. Si vero it reservata

Papae, tunc 11 delictum est publicum lus Papa ab luere potest at si sit occultum ex concessione Concilii Tridentinis de Ref. cap. 6. Episcopo licitum est absolveres exceptis tamen Censuris fulminatis in Bulla Coena Domini, & inflictis ob haeresim, ob Duellum, ob Simoniam realem, ob violatam Clausuram Montalium ob malum finem; ob violationem Ecclesiasticae Immunitatis; quia etsi haec delicta sint occulta , Epistopi non valent ab eis abselvere , nisi irretitus Censura non possit ob senium

Vel morbum, aut paupertatem accedere ad Papam, ut proba-

283쪽

1 64 Institutiones

vi in meis Decisionibus de Poenitent decis. s. i. s. seq. Secundo casu ; Si Censura lata sit ab homine, nullus ab ea absolvere potest , uti qui eam fulminavit, vel ejus Superior aut ejus Successor , vel Delegatus Xcepto semper articulo mortis , in quo omnis Confessarius potest ab luere poenitentes a quibuscunque Censuri. Concit Trid seq. de Ref. cap. 7. sub conditione

tamen, ut sic absblutus, 1 periculum mortis evadat, teneatur comparere coram Superiore ,- facere quod sibi praescripserit alias reincidat in

Censuram . cap. Eos de Sent. Excomm. in . Corollarii loco

notandum est, quod qui pluribus est alligatus Censuris potest absolvi ab una, non ab alia is differentiam peccatorum , quorum bilutio non potest dimidiari ; sed vel a nullo, vel ab omnibus eadem vice est concedenda Mastrius d. di p. g. num. I. ubi quod absolv endus amensuris debet prius praestare debitam satisfactionem aliquando jurare de eodem delicto non amplius

committendo . . Ex tenore is Sent. Excomm.

uris Canonici. TQ T. XIII. De Jententia Excommuni

DIO um est supra circa di

visionem Censurarum quod tres sunt, nempe EXCOmmunicatio , Suspensio a Divinis Interdidium ; idcircli in praesenti titulo agendum est

de Excommunicatione , ac pro

hujus Tituli explicatione id bimus a sui sit Excommunicatio stet uoluplex sit δὴ suae requirantur pro aliis aetate Excommunicatio-κis δή sui sint esse ius tum mayoris tum minoris Excommunisationis ' . An aliquando liceat commmaricare cum Excommunicato, etiam Mon tolerato δέ, suis possit absolvere ab Em

ommunisatisne δ

suae cause excusent ab in-

cur1 ExcommunicationisζQuoad Primum . Duae sunt definitiones Excommunicationis apud Theologos. Una est, quod Excommunicatio est Ecclesiastica Censura , qua homo Christiantis bonis fidelium communibus

privatur rata Em in Card. o. letus in Stim Iib. I. cap. . . I.

284쪽

tibi declarat, tria esse bona communia fidelium , quibus per Ecclesia potestatem Christianus privari potest nempe

exterior conversatio: Sacramentorum participatio ; ac orationes, Suffragiaque Ecclesiae cap. Omnis Chrisianus . .

q. 3. Alia est, quam ponit Scotus in . s. 9 gr. De quinto. Videlicet : Excommunicatis es Censura, qua quis ab Eccle stica Communione silium separatur . Dicitur Censura tanquam genus; quia sub hac voce comprehenduntur etiam suspenso a Divinis, Interdidium. Dicitur, qua quis separatur ab Ecclefasticis communione filium ad disterentiam praedictae Suspensionis , ac Interdicti quae privant exercitio vel a ivo vel passivo Divinorum officio

rum non autem etXteriori con

versatione . Dicitur EcclesUica, non autem Spirituali quia privatio comprehendit illa tria bona a Cardinale Toleto explicita non autem idem , Calias Christianas virtutes. Ut late demonstrat astrius suis Theolog Mor disp. 3. n. 33. Quo ad Secundum . Duplex datur divisio Excommunicationis Una, quod alia est maior, alia est minor . Altera , quod alia est a Iure S alia ab Ho-

is XIII. 263

mine . Circst primam divisionem; ajor Excommunicatio est illa , quae infligitur ob grave peccatum vel ob contum

clam inobedientiam ; de haec privat antedictis tribus bonis, quae continentur in hoc carmine is , Orare male Communio, Mens negatur W-nor illa est , quae contrahitur

per conversationem cum Excommunicatis majori Excommunicatione non toleratis . cap. Nuper . de Sent. Excommunicat.

privat sola passiva participatione Sacramentorum . cap. Si celebrat de Clemc excommvn.

ministr. . cap. penuit de Sent.

nicati non tolerati sunt duo tantum , nempe Notorii percus res Clericorum illi, qui nominatim denunciati sunt excommunicati a Superiore Ide ex Decreto Concilii Comstantiae , cui praefuit Martinus

Papa V. quod legitur apud

Card Toletum in Summ sis T. cap. IZ num a praedicti duo sunt tantummod vitandi non autem alii ; etsi sciamus, eos incurrisse in aliquam maiorem eXcommunicationem , ut tenent DD. apud Mastrium aedisp. 13. num Hal. quamVii n-trarium scribat agnanus in cffod is Praedecessere . n. s. de

285쪽

266 Inse futiones

Sobismatis tom. 6. ubi ait, omnes notorios esse uitandos. Igitur minori excommunicatione

afflectus valide ministrat aliis

Sacramenta etsi venialiter peccet . cap. tili de Clerico excomm.

ministran. celebrando non sit irregularis a Poenitentis Sacramentum recipere non O-test istu prius ab eadem i. nori eXcommunicatione a Confessario abituatur . Mastrius d. disp. 3. num 36. ubi quod omnis Confessarius approbatus potest ab ea absolvere . Circa secundam divisionem Xcommunicationis sciendum est quod illa dicitur a Iure , quae infligitur per Canonem , aut per Ecclesiasticam Constitutio nemri quae durat etiam post mortem Legislatoris. Illa verbvocatur ab Homine , quae per Iudicem ex legitima causa promulgatur contra reos haec expirat per mortem Iudicis aut per ejus remotionem ab Orficio', ut docet da strius

alios D. cumulans a disp. 3.

Quo ad Tertium . Ut valida sit Excommunicatio , tria sunt necessaria ; nempe Auritoritas in Superiore Excommunicantes Peccatum graveri seu contumacia inobedientia scandalos in Excommunican-

do atque Solemnitates a Iure

praescriptae in ferenda EXCOmmunicatione ,scilicet praecedens monitio , a Citatio , ut tradunt D. apud eundem Mastrium A. Vsp 13. num 38. oe 67. Est tamen verum, quod aliquando major EXcommunicatio infligi potest ob levem culpam csi ex hac scandalum. soleat generari ; ut notat Volpi in stiri Gottit. Moralib. resoL

Quo ad Quartum . Ei ecflus majori Excon ium csionis sunt sequentes a Quoci Cle

cens aliquem Oi ira regularis . 2 Quo si per annum in EXcommunicatione m- sordescat, it suspectus de haeresi Glossa in cap. Contingit de Dolo , contum Conc Trid.

se . s. de Ref. cap. g. in α3 Quod venit privandus E

clesiasticis beneficii . o. o. g. cap. Rursus cap. Cum bonae.

de Etate, o quat Ut sit incapax sus tragiis Ecclesiae

nempe Sacrificiis , Orationibus , Indulgentiis . cap. nobis', cap. Sacris . de Sent. Ex omm , Xcepta eri 6 in Parasceve, in qua ob mortem Redemptoris nostri, is nimia pietate Ecclesiae, ipsa orat etiam pro Hςreticis,ac Schisma ticis,

286쪽

Lib. IV.

ticis, qui sunt Excommunica ti. a strius, disp. 1 3 num. 1. 3. - . notans , Orationes publicas non esie faciendas pro

EXcommunicatis non toleratis privatas autem pro Corum conversione non esse prohibitas cap. Alma Mater ubi D. de

Sent. Excomm. 5. Sacerdo CX- communicatus, etsi toleratus, ministrans , aut recipiens Sacramenta , peccat mortaliter cap. Cum illorum . cap. Si quem. α Sent. Excomm cap. Si celebrat de Geric excomm mimriir

oeci quaest cap Engestruda 6. inistrans fit etiam irregularis . cap. Licet cap. ult de Clerico excom Amnsr a ΙΙ. q. 3. cap. Si quis . nec non cap. Is , qui ct cap. Is cui . de Sent. Excomm. Nisi excusetur ignorantia in vincibili , aut metu mortis, infamiae, actura bonorum , vel periculo alicujus gravis damni . cap. possis ne .

de Clerico excom ministr. ωDD. quos cumulat astrius ae disp. I 3. num. 3. ' 6. Si veto ipse accedat ad Sacramentum Poenitentiae, invalide illud si scipit ut ego ostendi in meis Decisionibus de Poenit decis. I. num. o. I. Similiter 11

EX communicatus stria CrdOS, audiat Coniselliones, in VasId absolvit, quia pravaeus est

omni urisdictione. c. Ad probandum . de Sent. re judic. c. Romani de Ossic Vicar in 6. 2 . q. I. cap. Audivimus. At id est intelligendum de Excommunicato non tolerato, vel publico Clerici percussores nam caeteri ob Extravag. Ad epitanda Concilii Constant valide absolvunt masti tu i disp. 3. num. O. 41. Ego in Decisionibus meis de Poenitentia decis

5 - 2. . LEXCommuni. catus non toleratus, vel publicus Clerici perctussior se immisceat in Divinis officiis cum aliis Clericis si ab eis eXpellendus , nam praedicu us non est admittendus in Ecclesia nisi

ad audiendas Concione . cap

Si quis Episcopus . . . , cap. B.

qui de Sent. Excom in b. cap. I. de Sentent oe Re judic. in . Io moriens EXcommunicatus. non toleratus, vel Clerici publicus percussor abique poenitentia privatur Ecclesiastica sepultura . cap Sacris de Sepult. 5 Clem. I. eod. t. II bet eXcommunicatus majorieXcommunicatione ad beneficia , se Ecclesiasticas ignitates non potest valide promo-Veri . cap. Pastoralis ubi D de cleris excomm Circa autem Obtenta ante Excommunicatimnem non est eis privatu , an

287쪽

α68 Institutiones P

tequam publicetur a Iudice privationis Sententia . cap. - ralis . V. Verum do Appellat. At tenetur restituere fructus ibid. F. . oe cap. Auod autem λ3. q. 7. cap. Praeter. a. dis Ιχ. Si a non tolerato conseran tu beneficia , collatio est inmvalida L.& provisus censetur intrusus , ac ea dimittere debet, fructus restituere . c. uia diserstatem . de Concos Frib. cap. Tanta De Excessib, Praedat. oe cap. r. Ne Sede meant in I. Tandem Ex- Communicati non tolerati non possunt stare in Iudicio . cap. Praesidentes . de Haeretic. c. Dd-

cernimus de Sent excom. cap. L.

dein cepi. in . cap. Veniens de T sib. cap. Imelleximus . destidie. Si tamen de faeto atrimonium contrahunt aut Professionem religiosam faciant valide agunt . cap. Significasti

cap. Cum illorum . de Sent. cxcom ea ratione . quia nullo canone illa irritantur mastr. d. disp. 1 3. num. 5. ubi idem tenendum sentit de validitate Privatorum eontractuum , ac

aetivae in passivas factionis mstamenti , nisi insequutus fuisset hostiliter Cardinales , aut

Drotector haereticorum. . . eis

is de Poenis in 6. c. Excommunitamus viri misi in b.

Effectus autem inoris Excommunicationis est peccatum mortales, si communicatio Cum Excommunicato non tolerato,

vel publico percus re Clerici fiat in rebus divinis venialis

Vero culpa in communicatio fiat in rebus humani tantum s&absque contemptu lavium Ecclesiae . cap. Si celebrat DrClerico excom mini tr. mastri tibi supr. num 5 8-Quo ad Quintum Licitum

est communicare cum CXco municatis etiam non toleratis , quando communicatio pmd

dia sit vel ex ignorantia , vel ex utilitate , aut ex necessita te , juxta casus contentos in hoc carmine, videlicet Utile, Lex. Humile, Res gnorata , Necesse Quorum verborum sensus talis est . Utiis, idest monendo, hortando Excommunicatum ad poenitentiam . e , ut Uxores, vel in debitores. Humile, ut in Filiis , ac ServiS . Res tignorata , quando vere quis nescit, illum esse eXcommuni,catione majori irretitum . Gcesseo si vere urgeat gravis alii. qua necessitas spiritualis , vel temporalis , tum in ipso communicantes, tum in eodem encommunicat . cap. soniam moltos. II. D3. cap. Inter alia.

288쪽

s Elad. de Sent. Excomm. mstrius, disp. 3. num. 6O. Quo ad Sextum . Ad sciendum , quis possit absolvere ab

Excommunicatione , quatuor funt Regulae observandae. Una

est , quod si Excommunicatio sit reservata Papae, solus Papa potest ab ea absolvere . Si sit reservata ab Episcopo , solus

ipse Episcopus . Si sit lata a Iudice , solus ille Iudex , vel

ejus Superior in causa appellationis . Quae autem Xcommunicationes sint reservatae Papae bel Episcopis notant Card Toletus b. I. ap. R. sqq. Busembaum lib. . cap. 2.

quod in articulo mortis omnes Confessarii possunt absolvere a quacunque Excommunicatione Cuicunque reservata mastrius d. talp. 3. num. 6I S seq. Tertia Regula est , quod Episcopi possunt absitavere etiam ab Eκ-

communicationibus Papa reservatis 1 delictum sit occuLtum . Exceptis tamen illis contentis in Bulla cenae Domini a illis inflictis o Haeresina , o Duellum , ob Simoniarn

realem , ob violatam Monia .lium clausuram ad malum 1arem ' ob laesam Ecclesiasticam Immunitatem ut dictum est supra in is praeced. suam

ta Regula est , quod publicus percussor Clerici absolvi potest ab Episcopo , si sit Impubes;

vel Senex, vel ulier, ves Ti-liusfamilias, vel Regularis, vel si ob grave impedimentum a cedere non possit ad Apostolicam Sedem ut docentio. quos citat astrius . disp. 13 num. 63. alii, quos allegavi

in meis Decisionibus de Poenitentia . decis . a n. s. ω seqq.ub haec tertia, inuarta Regula fuit concludentissime comprobata Quo ad Ultimum. Quatuor sunt causae, quae excusant ab incurrenda Excommunicatimne , quas retuli supra in Tit. anteced in respons Ad Septimum , videli et Ignorantia invincibilis , Impotentia Vera ,

Appellatio legitima, & Remissio eius , quam faceret ille ad cujus instantiam esset inflicta excommunicatio; dedad dicta ibidem studiosus L

etor recurrat.

289쪽

2 7 o Institutiones ITIT. XI De Excommunicatione contra pugnantes in mello.

nicationes Iure latas, satis conspicua, ac frequens reputatur illa , qua plectuntur pugnantes in Duello idcirco post explicitam materiam Excommunicationis in genere , gendum est in pecie de hac Encommunicatione ob Duellum;

H pro eius intelligentia vide

Duellum δ poenae sim satotae contra pugnantes in Duello R An liquando sit licitum pugnare in DuHA R

communicatione incursa

ob Duellum Quo ad Primum . Duelium est duorum , vel etiam plurium

flingulare certamen , quod ex condicto , uno indicente is altero acceptant , suscipitur, Iraevia designatione loci , temporis , ar

morum . Ita Bonacina rom. a.

de Censeris . disp. a. q. . pun t. I. de Masurius hi Theolog. Moral disp. io nam Ia. Dicitur duo-uris Canonici.

rum , vel plurium si utire eritamen , ad differentiam belli; quod consistit in multit ine Militum in pugna univem sal . Dicitur ex condicto , idest e provocatione ad pugnandum in Duello per unum faeta per alterum suscepta; ideo si ex calore iracundiae aliqui se invitent ad pugnandum,' statim pugnent, non

dicuntur committere Duellum, neque incurrunt pςna contra pugnantes in Duello inllictas; quia hi pugnant non praemeditate , neque praevia conVentione , sed ex furore animi irati . Antonellus de Regimin Milit Eccl. Bb 6. cap. 6. n. q. Marcellus Vulpes in Praxi. c. I. num . . Dicitur praevia designatione Ioci , temporis, o armorum,

quia haec tria necessaria sunt ad quidditatem Duelli quapropter si quis dixerit suo Adve

sario pugnabis mecum, cum te invenero in tali loco etiamsi postea eum ibi inveniat, tecum pugnet, non censetur committere Duellum . Antonellus d. cap. 6 num. s. eZana in Summa tom. 3. Verb. Duellum. num 3. Collegium Salmanticen. Iom Ιχ. Iract. O. GCensur. . . Num 33. Similiter qui X condicto pugnant non armis, sed PMSnis , non videntur Duel-

290쪽

L A IV.

Ium faceres, nec poena incumrere contra Duellistas latas Salmanticen ibid. nom. 3 . Naidus Verb Duellum: . .

Duplex autem est Duellum secundum Theologos, Nora. listas . Unum Solemne & est illud, quod fit in aliquibus locis ex publica auetoritate Principe permittente Alterum Minus solemne , seu Privatum quando duae personae privatae

aut tres , vel quatuor e condicto conveniunt ad pugnandum simul, loco, tempore, carmis inter se conventis Thesaur de Poenis Ecupari a Verb Duellum cap. I. Sanche in Decalog. lib. 2. cap. 39. num. 22. Utrunque tamen est illicitum, damnatum.

Quo ad Secundum . Duellum est prohibitum Prim de Iure Divines; nam ab eo vetitum est hominibus exponere

propriam Vitam periculo mortis absque urgentinium cauSa Μastrius . dispicio. n. 112. ubi

DD. Secund de Iure Civili

per text. in . Unica . Cod de Gladiator Terti de Iureia.

nonico in cap. Monomachiam. . q. s. in cap. I. oeci de Cierkis

pugnan in Duello. Ex Bullatii Quarti Incipien. Ea , quae a Praedecessoribus , e. . est in Bullario Const. XXI. Ex Gn-

cilio Tridentino selfas de Ref.

cap. 19. EX Bulla Gregor. XIII. Incipien Ad Iolgendum c. deest inter ejus Constitui 78. Et ex Bulla Clementis VIII quae incipit, Illius vices c. ac est Conri. XL inter illas ejusdem Pontificis , de quibus omnibus

late disserunt Thesaur. d. pari. et Verb. Duellum . a cap. I. usque ad cap. 3. Novarius in Summa Bullarii pari. I. Com

mentar. I. o pari a Comment.

61 ubi plures DD. allegantur. Quo ad Tertium . Pugnantes in Duello, Prim committunt peccatum mortale gravis. simum Secunia incurrunt infamiam δε proscriptionem bonorum ac alias poenas contra

Homicidas statutas QTertiὸ ex supra citatis Pontificiis n-stitutionibus tum ipsi pugnantes in Duello, tum eorum Fautores, Consultores , Patrini atque Spediatores incurrunt in

eXcommunicationem latae Sententia , Summo Pontifici reservatam & morientes ex vul. nere in Duello inflies o carent Ecclesiastica Sepultura. Quartὸ ulterius si praedicisti pugnantes, vel consulentes, aut coadjuvantes Duellum, sint Clerici, remanent infames, irregulares

& privati Beneficiis ac Pensionibus ultra poenas supradictas,

SEARCH

MENU NAVIGATION