장음표시 사용
171쪽
sam saepe exii imaui, cur, qui alia Platonis, quae in manibus versantur, ne viderunt quidem unquam, in Phaedone aliquid libenter, vel ex sordida interpretatione, eo ant cur, quae facundi sine a M. Tullio, de Crassi, de Hortensij, Sulpiciique obitu ac laudibus di cuntur , ita nobis caetera commendent, ut eorum causa libros e antegros legamus cur, qui majestate ac sevclitate Taciti, ad quam non nisi anima illustres ac eximiae as
sui gunt, non impense capiuntur mas notamen studio ac cura, Senecae ac Paeti exitum terris legant ut haec sola saepe aut euoluant, aut perlecta semel, iterum atque iterum e currant. De me, equidem fatebor, cum Gregorium Theologum scriptorem, in quo, cum relligione ac pietate eloquentia ac eruditio contendit, labentissiime euoluam, nunquam tamen magis animo ac mente assur o,
quam cum Basila laudes, vitam, studia, m- primis vero obitum, ab eo graphice descriptum lego. Ita omnes, nescio quo desiderio ac cura, ad suprema horum qui virtute aliqua
excelluerunt, trahimur , aut properamus.
Credo, quod quemadmodum Sol ille, quem quotidie videmus, nunquam nobis pulchrior videtur quam cum cadit, sic ijs, quorum fama atque existimatio terrarum orbem Solis instar peruagatur, nihil magis quam extre-G a um-
172쪽
mum, quanquam moestos, voluptate blida perfundit Cluuerus vero noster , de quo verba hodie facturi venimus , quemadmodum in eo totus fuit quamdiu vixit, ut ad nominis aeternitatem via regia contenderet atque e perueniret, ita commendationem suam aliis reliquit. Qui cum nobis, ex ausoritate ordinis clarissimi, commula sit hoc
die, ut attentionem, Auditores, vestram me- atur, non tam ab oratione nostra, in qua nihil praeter breuitatem pollicemur , quam a Domine ejus ac celebritate, expectamus quae dicenti sua sponte id praestabit, quod amagnis oratoribus facundia ac lenocinio verbo-xum obtineri solet. datus est Cluuerus noster apud Gedanum mantiscum vulgo vocant
celeberrimum Borussis emporium ciuitatem, quae cum praestantissimis Europae, opulentia ac positu contendit Patre, monetario. Praesecto viro nobili, Lolim opulento Familiae originem,qui accuratius laaec tradi alat, Brema deducendam arbitrantur in qua urbe,
aliquot ejusdem nominis Canonici nunc degunt nobilissimi , ut series, quam vidimus, originis ac generis majorum indicat, atque excellentes viri quorum nomini ac obseruantiae, initium profectus sui Tabulam Italia quam adolescens edidit,in urbe hac nuncupauit. Iis artibus imbutus quarum capax prima aetas esse solet, in Poloniam a patre mis sus
173쪽
ORATIONE Isrsiis est ubi inter aulicos, cum mores gentis celeberrimae, tum linguam, accurate a disce rei. Existimabat enim fore homo generosus, ut utrique nationi, quae arctissime inter sese
junci ae cisent, magno aliquando subsidio
ornamento esset E Polonia reuersus in Germaniam parentis monitu profectus est. cum assidue initaret, urgeretque, ut caeteris
omissis, Legum studiis se daret. Quorum causa, aliquanto post Lugdunum Batauorum
enit. In qua urbe, quanquam exercitijs nonnihil corporis subinde daret, curam tamen ac ardorem studiorum nunquam intermisit.
Quamuis enimi amicis aliquid interdum, qui non sine causa fures temporis dicuntur, castillaniarum virginum colloquijs ac comitatu, aliquam diei partem daret, noctem quod cum admiratione saepius audiui solidam, non raro, lectione aut meditatione seria lucebat cum assiduo labore agitatum corpus fatigatum pariter cum eo animum, plexunque ad quietem trahat. Ad illecebras atatis accedebat rma, accedebat desicatus
ille, quem amici meminere, vultus cujus gratum ac ingenum candorem, purpura virtutis commendabat accedebat sermo elegans ac
promptus, corpus agit astabilitas ac comitas insignis accedebant exercitia praeclara, quae nobilitatem sibi maxime conciliant. Qisibus omnibus, nec a virtute, quod naeminerim,
174쪽
deflexit unquam, nec ad comessationes ac vivendi intemperiem abductus est. quae cum sine sumptu non gerantur, , quod Legum ibidio non satis caperctur, ut qui Opera i rens s , quibus primo destinatus erat, subterfugeret, ut ipse jebat, gratia parentis ac benignitate excidit. Vivebant eo tempore in hac urbe, magna illais aeterna eruditionis lumina , Franciscus unius , Johannes Heurnius, non pauci alii. Inter primos a
men Clusius, magnus caliger. Fuit illud in hoc viro, quod in Socrate non semel miris eloquentia coloribus depinxit Plato, ut si quis juventute nostra ei se dedisset; usanimum, inexpugnabili illecebra ac suada captum prius ac post essum, ad praeclarum inusitatum aliquid transferret. Qibi cum Tabulam Italiae ab co obiter dispositam vidisset, a stupore, ut solebat, operis ac commendatione auspicatus, serio monere coepit, ut cum omne studiorum genus, vel exhaustum nostro tempore vel consummatam esset,
solum Geographicum adhuc restaret, operi
accingeret, ac in possessionem ejus, tanquam vacui, veniret. Omnibus praereptis, uniuersum adhuc orbem superesse eum occupantis, si quis serio hoc ageret, suturum Iret quo naturae impetus vocaret ducem suum sibi genium ad immortalitatem sequeretur. Multos esse qui in caeteris caecellant neminem
175쪽
hic magnum fores, qui non primus pariter futurus ellet. Quo iudicio, non aliterquam manuum applausu generosi solent equi, infaminatus adolescens , Jam hujus instituti certus, in Brabantiam concedit ubi Justus Lipsius docebat credo , ut de hujus quoque in re maxima judicio securus esset. Quem otiani cum frustra quaesiuisset,
quippe qui Antuerpiam profectus esset
frustra, nescio quo filo, etiam An uerpiae quaesiuic, qui Loiianium Antuerpia jam rediisset. Hic vix dici , Auditores, vix describi verbis potest, quae ac quanta praetereX-pectationem, virum ad miseriam ab ineunte aetate factum, derepente inuaserit calamitas. In hostili quippe oberrantem agro, Martis aliquot alumni, veste omni ac viatico exutum, pene, Ut matre natus erat, nudum ac
semelicum relinquunt ut non alio quam aquae potu radicibus , quas terra dabat, sitim ac jejunia leuaret. Ita Achaemenides hic noster , ver miser ac poetico unissimus , ad triduum vagatus , monachorum primo aliquot in via, mox praefecti, ubi eo appulille , illoiani, comitate subleuatuS, ad amicos veteres, in primis autem libros suos, in Batauiam reuersus est. Ubi, cum de gratia paterna ac fluore nihil sibi relliquum id eret, nisi animum jam aliis dicatum, di
sciplinae legum , cujus causa domum mad 1 suos
176쪽
suos Vocabatur, totum daret, atque id impetrare a se non posset, in Bohemiam , ac mox Hungariam , se contulit. In qua ad biennium cum militasset, cum Praesecto suo, cujus animum dexteritate ingenii ac comitate morum pridem expugnarat , in Bohemiam reuersus est. Vbi ea tempestate Baio nobili istinus de Popel jussu Caesaris in vinculis diu habitus, coram Majestate ejus causam dicere atque audiri frustra postulabat. verso igitur ad bilem magno , ut plerunq; tales solent, animo, pologiam pio se scripsit. Quam Cluuero nostro, ut in Latium transferret, partim suis partim amicorum precibus persuasit. Eam huc reuersus cum Typographo dedisset , iterum Fortunam, quam nouercam semper habuit , in se conuertit,
Juisu quippe Caesaris, qui per legatum hoc
iam impetrauerat, in carcerem conjeci us, ix ac tandem, adnitentibus pro libertate
sua ac amici, studiosis , malum hoc euasit. Est hoc so minis innatum , ut affectu illo
quem parentum animis natura indidit, haud paulo vehementius ducantur Pia ergo mater, cum ignaro prorsiis patre , alia quam vellet, magna tamen agitantem, clam viatico non ita magno instruxisset cibi vero noster suum illum, quem jam pridem animo
complexus erat, orbem, contemplari ac metiri diligentius instituit. Qua occasione actasti
177쪽
instituto , Scotiam , Brittanniam, Itallatri, ac Galliam, non semel peragrauit. Frequentius haud paulo tamen caeteris Britanniam .quod, nisi fallor, libros aliquot, inprimis sibi utiles, in ea reperisset. Tantus hominem discendi ardor, tanta ut in re inusitata tali voce utar intemperies tenebat. Quam non amicorum monita , non iudignatio paterna , non propositi honores , non aduersa omnibus conatibus fortuna , sistere adeo atque inhibere poterant, quin, ardore illo laudis, quem accensum imo pectore gerebat, in materiem aeternitatis quaecunque objicerentur aetno animo conuerteret. In Britannia de tribus Riaeni alueis libellum vniuersi autem Orbis, sed quod nondum prodiit , Compendium, in Gallia composuit. Scriptum breue ac eruditum quod nuperrime auctum locis plurimis ac mendatum,
pessime enim hae enus descriptum fuit juveni lectissimo Josepho Vorstio, illius, cui plurima debebat , fili, edendum tradidit.
quod monendum hic putamus ne temeritas Typographorum , aut ambitio cujus quam cum autoris pariter ac testatoris fraude , fructum hunc decerpatri aut lectoribus, quod vulgo fieri nunc solet, manus lucri causa adeatur. Ab hoc tyrocinio, ac pri'ma quasi cura, cum ad partes orbis singulas paulatim se conserret,atque ad uniuersum acr
178쪽
is I AN I rLI HEINs Ircurate illustrandum ani paratus est iante omnia , de Patria i pius cogitare coepit. Quae liuore partim antiquorum , partim agnorantia ac fraude , pristinum vix anisplendorem tuebatur. Nullo igitur vel preci adductus vel nercede, illam tot heroum
genitricem ac Romanae aemulam virtutis,
cxornandam sibi sumpsit. In quo scripto,
erudito admodum ac operoso de Germaniae limitibus ac terminis, de habituac cultu de religione gentis, pietate, armis, ure, oppidis, ac populis , adueisius ipsam faebeantiquitatem , ea vel excogitauit, vel ex disciplinae suae fundamentis, maximo ingenio produxit, quae ut eam, cui spiritum ac hicem se debere existimabat, in possessionem verae laudis ponunt, sic autori , quantum
cruditionis, tantum pietatis struxerunt.Itaque, quemadmodum Poctae, Deam quandam extitisse volunt, quae e Jovis cerebro prognata esset, ita mihi vir erecti animi ac pulchri, maximis laboribus, igiliis acculis, suam nobis peperisse Patriam videtur. Hanc Sicilia secuta est cum Italia. Quam cum iterum adiret, totam pedibus, cum nihil nasii oculis exactum orbi ac posteritati imputare velici ante quadriennium mensus est. Nam
in altera, quod Scyllam vidit ac Charybdin, quod Phaeacum sedes a Cyclopum, quod
179쪽
poetici ardentem Elnam, quod Laestrygo nas, atque alia id genus , qua V lysi ' quia obiter inspexit, argumentum Odyssea dedit; octarum curae, qui majora quam pro
fide amant ac inusitatis deleel antur , relinquenda puto. In Italia, ne quis aetatem n Omam potius quam monstra quaedam, nullo literarum sensu, nulla eruditionis admiratione duci credat , maximos admiratores
sui, inter ipsos quoque Cardinales, ac Bononiae, inuenit. A quibus imagnifice inuitatus, munifice, si quisquam, habitus,
redire ad suos tamen maluit, ubi larem angustissimum, uxore mamictissimam, sororem bonae mentis e cstatem, inueniret ac ample- isteretur, qiuam, inter purpuras de libertate sua quicquam imminutum iret Uxor quae reuersum tali aduenticia accepit in gravissi-naos dolores contrael o corpore C partu ac
debilitato, ut putatur, incidit quae suspiriis. quae eiulatibus assiduis ac lachrymis,non mariti modo animum , ad alia intentum, sed vicinos quoque , ad commiserationem ac moerorem pertrahebat in hac positus calamitate, hac domestica acerbitate, his angustiis, hoc luctu, aliquid quotidie depenio ab luebat. His auspiciis concepta primum est Italia ac nata' cui valetudinem,ano animam impendit. In hoc opere , scri bentem aliquid aut meditantem, cum ad Olescentes
180쪽
lescentes aliquot interea, quo vitam toleraret, erudire cogeretur ita tabe, quam exanimi moerore partim, partim studiis contraxerat, exhaustum prorsus ac emaciatum omnes vidimus diebus ante abitum evita plusculis, cum umbra hominis aut sceleto, amici qui accesseramus , loqui nobis videremur. Procul illi species antiqua illa ac venustas oris , procul nitor ille ac rubor,
procul delicatae illae manus, quas articultac macies consumpserant, procul grata illa vocis elegantia jam erat Nasus acutissimus, tempora collapsa, Ianguor aurium, frequentes oculorum lachrymae, quae lucem jam fastidiebant, vultus denique niuersus, ut Galenici loquuntur, Hippocraticus, diem ultimum , ante ipsum, ut in lento tabidoque morbo, nunciabant. Memini, praesente me
atque aliquot amicis, qui ad spondam lectuli
constiteramus, a clarissimo summoque Medico qui parentis illi loco semper fuit, Euerardo Vorstio , significatum illi ac de- nunciatum esse , Nullam spem in medicis restare finem vitae cogitaret, quae initium aeternae esse in iis selet qui in Dei Filio fiduciam reponunt. Hoc fatale carmen , sine ulla anima commotiones accepit, ut hunc orbem , quem labore tanto uniuersum perdidicerat, &jam descripserat, continuo ex animo deponcret sarcinulas non tam costia