Danielis Heinsii orationvm

191쪽

beneuolentiam ex ea noster lucrifecit Natricum neminem ne ligeret aut insuperhaberet, eos, quos egestas lues altera, nec minus grauis affigebat, sponte ac gratis accedebat. qui cum Dei sint clientes, qui acceptum refert quod in hos confertur, tantus medicinam eius numinis diuini consecutus subitost fauor, ut ad eius noti atque ignoti conuo- arent opem tanto studio atque agmine, ut, tuo saepe vidi, consultoribtis ac quos accederet, vix par est et Corpus illi tenerum ac delicatum, , ut statae formae, ita lon e infra nimi mensuram fuit quem pulcheriimum 'Vere maximum, ne squam praeter te emae sterret, admirabilis modestia ac pudo de

rimebat ut, cum plurimis praestaret, nulli ominum se anteferret. Simulationes ac dissimulationes, cum Homerico Achille, tanquam inferorum portas, abhorrebat nam tbolem extra nubem, ita pulchrum esse aiebat animum, qui sine larua, qualis esset, omnibus conspiciendum se piaeberet comicos in vita si ac haltitones, quos non color suus persona commendaret optimum id ei et speculum quod optime exilibere vultum, ita vultum esse pessimum, qui co itationes maxime dissimularet qui non exhiberet animum Ad mentiretur Mores, ita ad candorem ad humanitatem, ad occultam quandam legantiam ac suauitatem a natura

192쪽

r o DANIELI HEIN SI Isacti erant, civit eruditus, ab omni ostentatione alienus, totam illam partem, in qua de virtutibus cum altero vivendi erudite dis

serit Philosophorum princeps, non ex libris

sapientum, sed a matre omnium Natura, singulari quodam beneficio, hausi si e videretur: tanta comitas in vultu, ingenuitas in verbis, in familiari consuetudine liumanitas quaedam quasi Venus habitabat. Quae ad morbos quoque aegroruna valetudinem, non parum adserebant ut aspectu prope prius ac sermonibus quam arte aut remediis deposit curaret. Probitatem, non ex instituto nec

emolumenti causa sed per se colebat in qua nihil praeterassectationeniac offucias, Quemadmodum in pietate , nihil praeter ostentationem detrectabat quam, ingenui vir animi, ad heroicam simplicitatem factus, oderat non alia de causa quam quod probus esset. Nam de ipsa quid sentiret, nemo meliusquam nos in terris nouit qui expressam mentis candidissimae effigiem, ac quassi vultum, quamdiu erimus superstites, circumseremus. De diuino numini benignitate ejus, de aeternitate animorum ac natura, de salute nostra, quae ex Christo Domino ac Deo nostrosuit, de autoritate voluntatis eius no

bis reuelatae , quouis loco quovis tempore cum eo disputaui neque quicquam deprehendi, quod non eum optimum aut Vere Chri-

193쪽

O S. 17 I Christianum, maxime deceret cum amicUS, non trivio, sed tanquan alter ipse, in arcana pectoris, per seria perjoco penetrarem neque raro omnes angulos , quasi forulos aperta mentis, perreptarem. Q Aestum tamen memini nonnunquam, num illud displicere

sibi , quod, cum nemo Christianus esset qui non pariter honestus esset, reperiri quosdam, qui sub nomine ac professione veritatis, callide nocerent. Porro, ut in peste, id quod ab Hippocrate diuinum dici solet, maxime malignum, ut loquuntur Medici, ac venenosum

elisit, ita speciem religionis, nisi ipsa pariter ac

probitas accedat, enimum venenum in Republica ac vita esse quo, qui tantum probiectent, ficile euerterentur caeteri, ut histriones, clam subreperent ac uouis peruenirent. Immensis enim latebras in animis ac flexus esse, quibus occultandis, coelum quoque in partes trahi ne quid hic in terris esset, quod humanis fraudibus obstaret. De collegis reuerenter, de anmicis optime, de caetcris qui minus tales essent, raro potius quam cum contemptu loquebatur quod erecti animi indicium ac nota est. Rebus tartis ac prolixis, nunquam ferocire aut immodica sperare siquid ex sententia ac praeter expectationem eueniret, animum in potestate habebat si fortuna, Vt non raro solet, contra daret, spe languentem confirmabat Veros intimosque

H i affectus,

194쪽

1 DANIELI HEINs II affectus Republica sumebat nisi quod aduersa callide apsed populum dissimulabat.

qn in vultu quoque ac fama res communis histinetur. Caeterum, cum hac in urbe Medicinam aliquamdiu maxima cum laude exercuisset, eius valetudini ab Illustrissimis . dinibus, in cuius vita ac salute salus Reipublicae versatur , cum amplissimo stipendio praesectus est In quam curam ita toto pectore ac animo defixum vidimus, ut non ratio familiaris, non berius e consultationibus promiscuis compendium, non aegrorum in eadem urbe preces ac incommoda, ardentem magni Principis amore ac sagrantem retinerent, quin cum imbecilli illo ac amici o saepius corpusculo, in castra, quoties occasio onr-ret, sequeretur quin de uno cogitaret, Vnum

loqueretur, ni omnia metueret, num animo infixum gereret, ni si quid ingruisset, sui ac suorum prope oblitus, gemeret ac suspiraret denique, quemadmodum ex venis earum pulsu Medici de aegro censent, ita ex

moerore eius aut hilaritate, herois inuictissimi secundam valetudinem aut morbum descripsisses. Qi; obsequio ac side, magnum illum Patriae parentem, fulmen illud belli,

pacis columen ac decus, ita sibi junxit, ut non pauca nec obscura aquamplurimis circumserantur documenta. Homo enim ab ambitione alienus, cum de multis bene mereretur,

195쪽

magnum ac am supra res humanas constitu tum ne attingunt quidem animum Esthoe proprium nonnullis, qui in literis ac chartis educati, aliam ad vitam transferuntur, ut, quemadmodum oui e fabrorum ossicinis sumo ac fuligine infecti veniunt, risiam omnibus publico ac jocum debeant.Lon realia inici nostri ac diuersa fuit ratio.qui acceptus ante Principi ac carus, cum autoritate aulani eius ac familiam accessiit ut, quos antea net conspexisset quidem, statim demereri posset. Ad haec lepor ille ac venustas, illa amabilitas ac candor accedebat ad quae cum prudentia accedit, quidlibet in aula possisnt: sine ea, viticus nihilominus ac illices sunt animorum. Porro fallitur, qui strophas tantum&obh-

quas artes, cum integumento animorum, ad conciliandos aulicorum animos, valere arbitratur multo plus simplicitas in penua ac candor potest qui cum nudus sit nec

quicquam celet, caeterorum quoque , exemplo suo ad integritatem flectit aut expugnat Adde, quod, qui tales sunt, profundo aliorum copertos facile pertentant. quia nemo apud eos sibi cauet quos nec metuat nec vitat. Accedebant illa e commum ita

omnes

196쪽

omne perferre ac pati. Cum quibuου erat cunque una, iis se dedere, Eorum obsequisiudiis. satiar in scena cum velissime dicantur, raro admoduni in vita exprimuntur. In hoc omnium fauore, ea gratia ac laude morbo subito correptus , cum non tam extingui se quam abripi videret, praeter expectationem omnem ad me mittit. Petit, Ut cum reuerendo praestantissimoque viro ac amico,

colonio hoc nostro , GaIlici collegii Regente, in quo, cum lictasin eruditio sit

summa, omnia ab ostentatione aliena sunt, ad se venirem. Cujus cum ingenio ac moribus mirifice ac supra idem caperetur, refici illius verbis se atque erigi testatus est. Finem quidem vita sibi jam ac terminum adesse. prorsus hoc persuasum sibi. Vnum esse certum, aliam rectare de qua multo minus dubitaret, quam quod aliquando moriendum esset. Siquid unquam deliquisset, jus poenitentia ex animo se duci. Hoc sentire, quod perpetuo erasset meum sibi in extremis

adsuturum. Quem , non fracto animo ac Rioesto, sed praesenti ac recto, expectaret.

Ita, quod est vere Christiani, irostratum

peccatorum recordationes, cingenti vitae melioris expectatione ardentem vidimus.

Macte ista fide, isto animo, mi Bonti quo non improborum modo voces , fel co

197쪽

tum perrupisti uniuersae autem vitae, sortitudine ac amore libertatis , delebilem in animis tuorum recordationem reliquisti. longe praeserendus iis, qui in castris atque in acie versantur. In quibus ut non minus tempestates omnes ac incommoda ferebas, ita majus est quod praestitisti. Nam ut armis illi patriam tuentur, ita tu pro vita ac salute Principis inuidi i in excubiis ac statione tot jam annos constitisti. Tu , pro omnium se lutes, quae in vita ac salute unius vertitur, tot annos vigilasti Tu, in cura ejus, si non sanguinem, at animam, at vitam, qua ne illi quidem majus habent quod amittant, emt- disti. Ipsam dico, mortem obiisti. Quam qui magno animo, quod a te saetum vidimus, contemnit, scuta quoque, gladios, .hastas, facile contemnet quippe, uxnon nisi mortis causa metuuntuc quam tu sortiter tulisti. Nostra causa agitur, Amici, nobis usta celebranda , nobis pompa haec ducenda erat, qui superstites defuncto, fletu contabescimus &luctu. Quiorum causa ut in aliis plerumque singula concurrulit, ita multae ac multorum, imo omnium, in uno hic concurrunt ac conueniunt Amisit ciuem libertatis studio flagrantem florentissi. ma Batauia clientem singularem ac incomparabilem terque Princeps ac Nassovica familiaci doctorem celeberrimum ac prae-H stan

198쪽

i DAN Irtas HrINs II stantissimum haec Academia AE culapium salutis sua plurimi, amicum multi, fratrem quidam , quidam patrem . Ego , quid ac

Quantum, Auditores aratrem, hospitem, familiarem, inspectorem valetudinis ac vitae meae , imo valetudinem ac vitam meam. Heu, einere Bonti, generis humani amor, suauitas, celegantia, eam nobis ita subito incubuisse tempestatem ac procellam , ut

quos omnia quae prima esse in vita solent, sine ulla aut dissentione aut querela, tot jam

annos, tot jam inquam, annos, conjunxerunt, una hora, Unicum momentum, tam

diuturnae lege absentiae disiungat Quid amicis meis nunciabo, quos, Ut caetera, communes hactenus habemus Quid assini meo, tuo autem fratri ac moribus , Rutgersionoui, ut solet, tui plenus, in amplexus, stros nunc a Rege suo properat. QAid cognato nostro Adriano Blyenburgio, amplis timo clarissimoque viro qui non ita pridem,

conclamata valetudine ac vicinus morti, ad conspectum tuum , cum e castris rediisses, respirauit primo, mox conualuit 3 qui Dor- draco usque , ut postremum vale hinc abeunti dicerer, in urbem hanc aduenit nunc, hoc ipso misere frustratus, ut videtis, fractus animo hic a dejectus sedet. Ego autem Vt os illud tuum, illum venustissimum pudo- Iem,probitatem, verecundiam, modestiam,

199쪽

o s. 77 integritatem, fidem, ac candorem, ut tot voces, tot colloquia, tot dies uspoit emo contubernii ac mensae, obliviscar aut ex animo deponam Ego, ut sincerum illud plectus, in quo cogitationes omnes meae, ac propemodum hic spiritust vita , tanquam in iocineo, versabantur, alibi aut quaeram aut inueniam Nam, quo me conuertam ΘVnde sinitex consilium a vobis in fatali casu meo, Auditores, petam aut qua denique solatia hic quaeram Fratres tuos ad eam, ac querar qui afflicti hic dolore proprio ac prope exanimati sedent.Filium, quem reliquisti ἰ qui non minus orbitatem suam ac calamitatem merito deplorat Anum afflictissimam parentem tuamZquq extremum senectutis suae columen

requirit quae in sordibus, quod relliquum cst, ac squaliore misera traducet Domi meae aliquo me abdam ipsi quoque liberi in morte tua commouentur. Foras ac in publicum

prodibo nusquam plures lachrymas gemitus inuenio.Aulam ac palatium accedam iuro vobis, Auditores, inter inuictissimos sortissimosque viros illos , qui in bello nihil hactenus quam sanguinem fuderunt, audio non unum esse qui nunc lachrymas effundat Requiem cliteris, esipientia, ex eloquentia ejusque cultu petam λ illa sordent: ista me res,ondet quidem. Vnum Auditores restat, num superest post illa, quo, cum H 1 verba

200쪽

i 8 DANIELI HEIN strverba nos deficiant ac voces, Oratore S p a stantissimos , inuitos quoque ac nolentes, antecedam quod, cum caeteri hoc agant, ut Orationes, qua in morte ac funere stiorum habent, artificiose ad luctum commiserationem circumducant ac concludant , nos cum veris lachrymis fetu, verba pariter

In Librum De mund , qui vulgo Aristoteli inscribitur.

Nimum humanum, Auditores, Vitae nostrae ducem ac rectorem, in excelso loco rerum posuit Natures ut, inuitu quoque, opus hoc immensum , inexhaustum, quod niuersim vocant, intueri assidue cogatur. ibo ibi magis eorum admiraritationes lubet, qui cum vndique includantur hoc theatro, ipsi tamen se subducunt, cindustriae parentis suae tamquam fugitivi elabuntur mentem vero tot tantisque rebus destinatam, cutis partim leuioribus vanisque,