장음표시 사용
511쪽
ORATIONrs. f quod praecipuos seruauit. Hi jam ciues Graeciam constituunt , hae nostrae, Auditores,
am Athenae sunt. Hanc Rempubi In cliarti S, hanc inlibiis, hanc in scriptis habemus. In hac sola magni oratores, magni hodie poetae
extant ac loquuntur Epici cum grauitate summa Martem referunt quem canunt, CC
mici in secco, Tragici pro dignitate in Othurno ambulant. In hac Sacras literas cru- ditissimi ac facunciissimi interpretantur viti.
In hac leges Imperator nouas illas sanciti postremas. In hac medicinam Cous,in qui
illum sunt secuti in hac sipientiam tot in gni, tot illustres ac praeclari profitentur viri. In hac omnis grauitas, prudentia ac cruditio; ne adem omnes Veneres, festiuitates, ocimis es vivunt ac lepores. In hac ambulacruna Aristoteles vir autem quis de quantust Plato Academiam , porticum Stoici, hortum Epicurus adhuc habet. Haec est domus sapientiae, Musarum sedes, cruditionis schola, forum eloquentiae, orbis gymnasium, ingeniorum palaestra haec Respub. inuicta, aeterna, immortalis est. Sola vetustatem. fert nec sentit sola sibi, hoc est Graeciae, superistes, viget etiam hoc tempore ac floret quae ut tempore Themistoclis ui nauibus, ita in selis
literarum monumentis continetur nunc C
terminis quibus .ad nos peruenit. Salue donum artium, hostis Barbaroruna, excul-
512쪽
DANIELI HEINs Irtrix ingeniorum, cura, deliciae, voluptas,desiderium atque unica eruditorum oblectatio amor Graecia Salve tot imperiorum nutrix ac mater: quae immenso acinaestimabili scientiarum omnium diluuio ac literarum, orbem uniuersum, saecula omnia, aetate omnes inundasti. Tuo lacte populus Romanus adoleuit primum tuis monitis ac disciplinis terrae praefuit tuo ore ac facundia, adesse miseris, profligare improbos didicit tuis exuberibus facundiam ac ruditionem omnem magni illi Romuli nepotes expresserunt. Tu Macedonum potentia ae armis , nihil praeter immortalem ac aeternam Demosthenis opposuisti vocem qui armatus linguae ac sermonis tui grauitate, enthymematum tot fulmina in hostem ac tonitrua vibravit Tui Oratores eloquentia totius spiritum, vitam atque animam, M. Tullium dederunt: tuus
ille seuerissimus Thucydides, Sallustium ac
Tacitum formauit: tuus ille Homerus, equo, tanquam ex Oceano communi, omnes rivuli scientiarum profluxeritiat, quem non
felicisama contagione ac furore mystico aia fauito qui Maronianam quoque insti ixit aut formauit majestatem. Singuli tuorum,singulos in omni arte ac disciplina persecerunt:
nisi quod philosoplitam solam , integram propemodum ac illibatam, tibi conseruasti: cujus licilietem aut umbramRomanoruna sapientia
513쪽
ORATI NE s. 'rpientia expressit. Tibi fatium ac sortunararatulamur, quod saperstes, quod ancolumis, quod salua , per tot sciolorum manus, tot ineptia Grammaticorurn ac fastidia, tot
glossas obeliscos, stellulas, deliria, ineptias ac sordes , ad hoc usque tempus peruenisti:
quod inuitabarbarie ac reluctante cujus tacrudelitatem prae reliquis ac violentiam exerta es, tot ingentes tamen ac inaestimabiles. eroes tui, spiritum ac vitam in hunc usque diem produxerunt qui jam corpore seluti, mentes nostras ad praeclara excitant quotidie atque accendunt cogitationes dirigunt ac formanici eloqnentiae inprimis succum sanguinem, ac robur illud vere masculum ac vegetum illud vere tibi proprium ac tuum, non quaesitum arte aut paratum, si desinatum ac vernaculum suppeditant. Illud autem maxime ad nos spectat, quod omnimo neminem c ciuitate tua, nisi ne Ilio entiae conuictum aut ignauiae relegas quibus non aqua tu, quod vulgo dicitur, non igni, sed prudentia, sed cruditione ac scientia tuorum tuterdicis quales sunt , qui linguam tuam aut ignorant aut contemnunt, cum nihil ipsi per se videant aut stiant, solis interpretibus, ut linguae, ita rerum qua tradiantur plane ignaris, omnem fidem miseri asscribunt. A quibus qui recedunt, alteram in partem
nimium abire solanti qui in eibis semper
514쪽
-92 DANIELI HEINs IIIa erent in plerumq; linguam solam discunt; quidam tantum ut intelligant, nonnulli tCstentent: qui caetera non tangunt, sed secure praetermittunt instrumenta autem aseemiae ab ipsi vidistinguunt, ita extra eam, cujuScaula comparanda sunt, consumunt. quorum neutri mihi quidem placent. An enim tu, si vel natura, vel diuino munere hoc consecutus sis, i cum viris omnium aetatum primis agere ac versari possis, quorum alios de anima salutetic vita recte instituenda, de virtute alios, nonnullos de Republ.a ejus bono, alios de rebus quae ad contemplationem spectant, de natura nempe ac occultis rerum causis, disputantes audias, linc omnis vitae fructus tibi sit perendus, adeo ignauus sis ac cors, ut addiscere ea pudeat adolescentem, ad quae senex
cum aspires, nihil discere sine iis nihil scire
possis aut tam turpiter securus, Ut cum tantis viris per miserrimum interpretem, homitiem mendicum sorte aut famelicum, agendum tibi arbitreris Infantes, Auditores, infelices judicamus, quod nutricum ope in sumendo cibo aliquamdiu miseri, tantur quae plerumque succum sibi estorem seruant, hos siliu sua pascunt. Vos audite rem certissima in , credite. Idem nobis usu venit. Saliua putidorum cst interpretum qua pasci-imur nihil aliud quam serdes sunt ac faeces quas oramus bomines inclegantes ac non
515쪽
raro negligentes sunt quos sequimur qui
vel non intelligunt quae scribunt, , teruditi sint, ac lingua , quana interpretantur,
gnari, ad millesimam facundia illius quam
interpretantur non accedunt partem. Un-
quam enim ego quidem, ut nunc candide vobiscum agam, ibitratus sum, nam vel Herodoti, culus nectare omni, omni Indicae arundinis humore ac succo suavior si dici io, vel Platonis aut Hippocratis, periodum e comma, ea venustate a Latinis reddi posuse, Vt non numeri ante omnia ac compotitio mutetur, ut non occulta illa, diuina Atticis mi in aliis, in aliis venusta illa Ionismi creat proprietas ac suauitas. Nam Platonem ipsum equidem cum lego, qui coelesti quodam numine aut oraculo instinctus atque impulsus, in supra omnem eloquentiae conatum, rapi potius in altum quam assurgere videtur, ita tangor, rapior, accendor, ut oblitus ipse mei sequar. quod ipse fieri a Bacchi sacerdotibus, cum a Deo sito impelluntur, in Jone ait, inclex aqua videar haurire. In cujus scriptis omnibus, ac singulis propemodum orationis partibus, praeter ubertate ac prodigiosam qua sedam vim in dicendo ac sublimitatem, tot urbanitates, tot lepores, tot festiuitates tot ubiq; Venere ac Grati ioccurrunt, ut cuGra cla tre S finxerit nec plures, mille in singulis Sermo
vibus illius aut Dialogis notare mihi videar.
516쪽
ANIELI HEINs II quibus cipientiae austeritatem ita temperauit, ut cum alios utilitatis causiri inuiti saepe ac coacti legamus, hunc inuitia cum taedio de manibus ponamus in illius autem lectione, tanquam in beatis insulis , inusitata quadam voluptate ebrii, ac quibusdam quasi immortalium Deorum condimentis delibuti, qui iisdem sapientiae ac lingua mysteriis imbuti sunt, versentur. Qia enim ille sensuum oblectamenta, quas illecebras omissit quos non laqueos ac legantiarum retia cistoribus
objecit in quae qui vel semel sese induit ac
dedit, nisi torte ab omni prorsus comitate alienus , nisi voluptatem omnem animi ac sensuum, nisi omnes denique delicias atque oblectationes, quas ingenui ac liberales admirantur, respuat atque aduersetur, periculum non leue est, ne, tanquam injucundo quodam labyrintho deprehensus , pedem aegre reserat: , quod sociis vaserrimi illius I inacens euenisse dicitur, diuinum oti hujus gustum, nunquam, vel ex ore, vel exanImo deponat. Sive enim Socratis hospitium intuearis, non cauponam hercule aut vinariam inuenies tabernam sed opacam amoenamque arborem , patulis suauiterque viridantibu dissitam ramis quam hinc delicato frigore aura lenis ventilat ac mulcet, fons argenteus Iliisus delicatiore temperat: illinc,
517쪽
iudicula dissima demulcent , hospitesque loci hujus , sicut ipse loquitur, exemplo suo prouocare ac lacessere videntur. Inter quas, haud aliter quam aemulus earum ac riualis, sapientia diuisa nectari arcana sacri pectoris, vulpecula haec Attica effundit. Sive facun- dissimam sero cis Alcibiadae ebrietatem, arrogantiam Protagorae , audaciam Thrasymachi vanitatem Hippiae inprimis autem ubique , vafrana illam urbanissimamque praeceptoris sui cujus sepe amore quodam incredibili abreptum meminis hic me sentio diuini Socratis dissimulationem, quibus, Dii Deae lue, eam coloribus depingit viliquescere animum humanu in inter illa sit necesse , neque frustra Ciceroni defuisse verba videantur , cum de eo judicat. Hunc
eundem tamen, Auditorcs, cum Latine lego si que indoci os nactus cst interpretes. aut rerum imperitos thermas ingredi Neronianas videor tantus tepor animum invadit. Vt pandiculari prope ac oscitare, quod fastidiosi blent, aut dormire lubeat Aristoteles, qui solus non tam popularern quam conuenientem ipsis rebus eloquentiam inuenit, Vt quot prope verba totalcana, doctor publicus humani generis ac summus sapientiaraedituus, oracula effundat, quam crudeliter ab his acceptus cst Nam cum Plato , cu .
scripta plus fortasse uoluptatis non utilitatis
518쪽
DAN IzLI HEINs Irliabent, ore tantum alieno , hic non raro alia Latine loquitur tanta vcl securitas interpre-tuna vel imperitia se prodit. Nihil de Plutarcho dicam, cujus equidem ciuilibus moralibusque monitis, non magis quam communi acre hoc carere possumus , cum ad plebem usque ac gynaece ipsa, autor Hagnus , sapientiam deducat qui quot modis , o Dii boni, partim foedissime corruptus, partim pessime conuersus cibi Nihil de Hippocrate
ac Galeno dicam, nihil de poetis, quorum Omnis vis in linguae legantia consistit ut non tam conuersi , quam ad instar Satyri illius, quem veniis in certamen cum Apolline antiquorum fabula testantur, ab interpretibus cxcoriati plurimis in locis videantur. Nihil de Theologorum libris dicam. Exemplis enim uti ac auctoritate eorum malo, quibus etiam si non accedat conarimendatio cujus quam , plurimum tribuere solemus. Diuus Hieronymus, magnum illud ac coeleste colu men ecc si ac decus, cujus pictatem tam inscriptis quam in vita, admirari nemo satis potest, cujus exercitia praecipua, prccc acjejunia fuerunt, qui frequentius gemitibus ac lachrymis, quam verbis de peccatis suis Deum immortalen compellauit, qui relicta rerum vanitat Beth hemum est profect us, ut quo loco situs nostra nata est, cam vitae sedem, pictatis dotaucilium, studiorum pariter mus eum
519쪽
eum ac perfugium habe Ic , tuanta quatrinusitata diligentia, linguarum ibi quoque studio adhaesit Nunquam desero Hebraeamne ab ea, inquit, deserar quibusdam autem Graecae imperitiam quam valide impingit Vide Sacris codicibus, de Eusebii Origenisque libris, quos labore quanto contulit, distinxit ac conuertiti nihil dicam. Idem, a GraecOrum poetarum lectione, Omnem puerorum
stitutionem inchoandam csse inculcat. raeca autem eruditione jam percepta, ad Latinam tandem transeundum monet. Quid autem Suada illa ac rimedulla sacrae eloquentiae, Chrysostomus' qui cum instar amnis limpidisssimi e summo monte prouoluti, Ore leni ac suauissimo decurrat, lingua causitamen Aristophanc ira triuisse scitur certe exhausit. Jam Gregorius ac Basibus, quo prosccto paganorum cuiuis eruditione merito opponas ac facundia , quantum temporis Graecorum quos profanos dicunt , lectionitribuerunt quam diu in grammaticis, rhetoribus, poetis, ac philosophis haeserunt i ut quam solam sibi ea tempestate hostes nostri
laudem vindicabant, eam ex eorum scriptis, iis ipsis, magno animo praereptum atque extortum irent.Ita enim judicabant, Omnia aut ignoranda, aut a Graecis eorumque quos tum oppugnabant monumentis, haurienda
esse. rare .Latini solam eam linguam
520쪽
DANIELI HEIN SI Idiligente addiscebant Graeci autem, vide. licias ac elegantias autorium intelligerent Σ-primerentqli , summo eam opere excolebant. Hos secuti sunt eximii summique viri, in purgandis quidem atque interpretandis legibusAlciatus, Fernelius in medicina, in diuinis altisque literis Erasmus, in philosophia ac humanioribus scientiis, Politiani, Barbari, Mirandulae, Ficini, aliique ex Gallis infiniti. qui non amplius Athenis, ut Romani, sed ex ista ista, inquam, Auditores, quam hic vobis
commendamus Graecia, Graecia hac, inquam,
nostra, postquam accurate linguam didicis. sent, totum artium ac cruditionis orbem, incredibili felicitate ac successu, a barbarie aetate nostra vindicarunt quos Statores literarum merito appelles fugientes enim clade accepta atque oppressa , fortiter stiterunt. QiSi cum ipse accessissent fontes, vel quae maximo labore didicissent, erudite interpretati sunt, vel quas ibi inuenisibi; disciplinas, in apertum produxerunt. Q 'It, Vtiis ignorantiam, qui linguas vel non discunt, vel quod omen longe a nobis absit etiam euertunt, ita iis qui in istis haerent tantum, neque earum usum vident, ignobilitatem merito objiciunt ac negligentiam. Qui non res, non eloquentiam, in Lysia, in Eschine, Demosthene, Isocrate, Homero, Pindaro Euripide, aliisq;