Danielis Heinsii orationvm

531쪽

ORATIONES.gnasset, nihil preciosus Homero quod osteneret , habere se profiteretur. Idem, una hebarum urbem deleri funditus jussisset ac uerti, postquam aedes Pindari accessit, hae-it, stupuit, ingemuit, ingentemque illuni spiritum , quem nulla arma, nullae gentes, i non Oceanus, non ipsis prope Diis inacces i rupes sistere potuerant, solatanti nomianis ac famae recordatio cohibuit ac sexit. Ciuitatem delete, inquit domum unicana relinquite. Aod seversu illo est testatus, Et sortasse tamen ignorabat Alexander, quot Olympiorum ode prima colis, quot haec cola syllabis, quot numquodque carmen hic periodis constaret. Idem ignorare .Hiero, Rex Siculorum poterat, cui primam Py- thiorum Poeta inscripsit caetera non potuities prosecto, quibus eum ad virtutem, ad glo-al iam ac laudem, quavis tuba vehementius iii fine carminis impellit niueorum mentem aliquanto fusius uberiusque a me hic expositam

Idem age quod gubernatores solent velum ventu explica atque expande Caue turpi lucro Regiumsubmittas animum. Semper defutura hominum exsimatione cogita. Eam animo. insige. Sola quippe mortuorum hominum ex tendit vitam: si ab oratoribus rasertim acloetu celebrentur. Nunquam praestans illo

3 Croesi

532쪽

sio DANIELIS HEINs IrCroesi viri su sint lari quadam comitate tem perata, interit Iarbarum contra illum atque immanem Phalarin, qui crudeli tauros accensis ignibus miseros mortales cruciasse fertur, par ubiquefamasequitur. Nunquam illum in clarorum hominum consertio, Mibus, adolescentes, prout mos es , ct sermone celebrant. Porro pro pe fortuna uti, primum homini est pramium bene vero audire , proxi-1na ei felicitas. Vtrumque eui euenit , an quam in certamine , supremam iam coronamco ecutus est. Et tamen nihil aliud quam umbram laicvidetis ali litam, e stagiem, non corpus. Etenina ut illi, Qui aut minus quam natura patitur assumunt cibi, aut auiditate nimia

corpus onerant, tabem nonnunquam incurrunt cita tam quod addis quam quod demis majestati viri hujus, splendori protinus discedit. Estne autem tam ignauus quis

quam qui in hoc verborum4 sententiarum igne, cinerem non flammam quaerit,in cum pauca quaedam de Phalarideri Croeso intellexerit, reliqua e manibus deponit non orationis vim ac fammam , non translationum indolem ac spiritum, non praecepta vitae, non prudentiam examinati Expande velum , inquit id est, Animum, Re magne , tantae parem fortunae, regi uua, augustum, quantum pote=, rige ac attolla , bursuque, ut cepisti, in osseu-

533쪽

anoffenso aequor illud gloria decutre. Sed ofecto, Vide tanten ne impingas. IngenStibi aduersaria proposita est. Quaeris quid se illud 3 Quod haud raro regna si orentissima

euertit, Res una animos enervat atque effa minat, cupiditatem illam gloriae ac sitim, quae nunc maxima ac summa in te faetrat, si inditus exstinguit. Is it lucri odor qui non vi aut armata manu in certamen venit, sed occulta quadam fraude leniter obrepit non

aperto palam Marte congreditur, sed paulatim, quasi pestilenti sidere, praeclaram intus animi lubidinem corrumpit. Huic te viso

titer, Rex magne, opponas, tempus omne, omnem suturam arui magnitudinem, ac tot

annorum post te spatia , propone tibi. Aliquid post vitam istam, quam jam ducis, si1-peresse credas Famam hominum proborum existimationem improborum, fac disi in guas. Ne quid erres, nihil est rum latet, nihil post ei is subduci potest. Facta vestra cum fortuna, in illustri loco Deus immortalis collocauit, posuit fundauit. Caue hic erres,aut

impingas quicquid fit a vobis, oratore ac poetae tollunt, ac in famae gremiori sinu ponunt. Neque virtus vestra neque vitia latere solent. Vtitusque luculenta tibi dare exempla possum Croesi singularem liberalitatem, quo fauore, quo applausu prosequuntur EO'naines Immanem contra scelestumque Pha- larin,

534쪽

llini, quis non opprobriis ac diris detestatur Nullam illi quisquam laudis partem in sermone, aut epulis, in quibus more Graecis usitato, magni cantu fidibusque puerorum aut adolescentum celebrantur viri Successus quippe ad virtutem si accedat, praecipuum id vesira sortis bonum est cui si sufflagium quoque hominum 5 gloria subscribat, quod ulterius exspectet splendor vester ac majestas Regia non habet. Haec si Alexandro suo Aristotelcs, Dionysio Plato, Cyro suo Xenophon proponeret, non prudenter magis

fortasse minus eloquenter eadem dixistent. Eant nunc abjectae illae animae, eant, Vtineptis quaestiunculis , interpretationibus ac notis, sacris Poetarum monumentis , quorum usum aut ignorant aut peruertunt, frigidam suffundant. Neque tamen tertiam eo rum partem audivistis, quae prudenter, grauiter, ac sancte, in hoc carnaline dicuntur. De

Origine virtutis Mauctore ejus,Aristoteles Plato, alter quidem in Moralibus , alter in Menone, Protagora The age, Euthydemo, quam diffuse ac nonnunquam obscure, dispu-

IaIunt ut Plutarchum, Xenocratem, Crito

nem, Simonem Socraticum , aliosque, quorum diuersum quisque iter sequitur, omittam. E quibus , consuetudine alii labitu, alii praeceptis doctrina, comparari eam docent. Alii Deo omnia tribuunt, alii nihil.

535쪽

ORATIONES. Nilpueri, ne tanta animis assuescite bella. Qi;are factiose rem geritio quare in partes hic abitis ac seceditisi hiare veritatem ipsam, qua non nisi una esse&simplex potest, pessime diuulsum ac dilaceratum itis Cygnum Thebanum, nisi graue est, audite hoc oracu-- lum consulite ac audite quod non suribunda Delphis Pythia , non Dodonaeus Jupiter aut Ammon, non Isiaenius aut Clarius Apollo, non vicani aruspices aut de circo Astrologi, Non enim sunt ii aut arte diuini auistisn

tias

S a superstitiosi vates, impudentesque harioli mi sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, verum poeta, magnus Apollinis sacerdos, en fundit. Omnis humana virtutis rationem atque in- 'rumenta Deus suppeditat e quo solo sonte, ientia, fortitudo ac eloquentia dimanat. Quaeris quae virtutis sit causa: Paululum morare, Hist nctionem accipe. Duplicem hic video. Mille, inquit, rationes , mille vias, tille attes ad possessionem virtutis homo

536쪽

3i DANIELI HEINs II excogitat quas poeta machinas nunc vocat. Easipias, si asscribas homini, profanus , impius, sacrilegus videris. Altius eundum est. Omnes, inquit, hae virtutum machinae a Deo sunt. Nam, ut mille operarii ac manus, domum cum fabricant, prima tamen causa est architecti rati, ita consuetudinem in homine ac praecepta, virtutis est causam, nemo negat prima tamen, soliis est Deus. Huc accedant sane ista Philosephorum voces, quamuis Poeta dicuntur,

Ego Deum genu esse dixi semper is dicam

caelitum,

Sed eos non curare opinor quid agat huma

Huc accedant impii a coeci talpo isti, qui ex Epicuri sui hortisi areolis, adamante quouis firmiorem, quavis luce certiorem de diuinitate opinionem, cum qua omnes nascimur educamur, tanquam puluerem aut molle lutum , delere ex animis conantur: qui caliginem ac tenebras, quibus animos eorum judexjustissimus damnauit Deus, Voluptate languidi, torpore marcidi ac octo, neque quicquam nisi callidi deliciarum arbitri, ob niorum ac vinorum erudituli cens ,res, omnibus objicere conantur, Min angulis ac latebris, quas tanquam serae colunt, coelum, ut videntur sibi, religionem, cal

lide oppugnant. Qua opinionum contagia

537쪽

ac pestes, ut praeiertim hac aetate diligenter caueatis, nemo rauius monebit hoc auctore: cui pietatis laudem, quae virtutum caetera tum princeps es ac mater, merito attribuit et ustas. Hunc eundem tamen locum si Grammatico examinandum tradas, cogita te ipsi, aut ex me audite, quaeso, quid dicturus sit. Vocem ibi est quandam quae facundiam de ligna rarum ejus sum ideoque obseruandum esse. Eam vocem ex duabus aliis componi, quarum virnac rationem aliquot exemplis confirmabit quae nos nec damnamus, desquotidie, cum opus est, praestamus : nam .ipsum Socratem nonnunquam, de origine ac natura dies ionum singularum disputasse scimus. Neque hoc tameti loco sine iis sapere non posthmus. Aliud nunc agimus ac meditamur, aliud est ac diuersunt in quo laboramus. Nam si magnum illum orbis domitorem, Macedoniae, dico, Regem, pauci reprehendunt, multi etiam extollunt, quod inuicto animiri corporis labore, nulla aut terrarum dissicultate aut aquarum deterritus penuria, ad Ammonem vique penetrauit, ne de vero Patre suo dubitaret , cur laborem aliquis immerito a nobis sum putet, si virtutis causam ac originem quaeramus rNoli, rogo te, quicunque huc accessiirus et, , interpellare hoc sacrum caue vitium auspicio aut faxis aut humana cum diuinis o G

538쪽

si DANIELI HEIN sus undas. Nam ut in codem campo , taurils herbam, canis leporem, ciconia serpentem

inuestigat, , t in eodem illo carcere in quo Socrates de morte disputabat , in eadem illa domo in qua Cato pertinacem illam libertatis emittebat animam , pila aliquis fortasse Ocium aut tessera fallebat, itari nos multum hic distamus. Quantum autem quisquis es attende. Audivistis olim, credo, insolentem quendam Persia fuisse Regem , qui naturae

vim inferret, montem nauigaret, Hellespontum jungeret, Neptuno compedes ac vincula injiceret. Hic cum per Pylarum claustra tantum populorum undam in reginam dominamque tum terrarum Graeciam effunderet, Vt nec terra tot alendi jam sussiceret nec

aquae ue locum denique vix inueniret, in quo perderet tot homines, quot, homo dementissamus, seruare posse se existimabat magnus primo terror uniuersam Graeciam ac trepidatio inuasit Athenas autem vel imprimis quae opibus potentia, Virtute, caeteris Graecorum urbibus ac niuersa genti antistabant. In tam subito tumultu trepidatione ac pavore erant qui hominum , erant qui Deorum fauorem, auxilium ac opem

implorarent Delphos subito mittuntur, qui

Oraculiam adirent, Deum consulerent, responsum referreat. Rogamibus Apollo respoudet,

539쪽

um de hujus mente oraculii de Athena rum agitur salute, fingamus quendam, pallidum, famelicum, barbatum, praeter expectationem omnium, in ipsim concionem, dubitantem adhuc iuspensam, subito venisse. qui hoc modo ciues compellaret oraculum, Atheniensss, de quo disputatis, ad vos misit Deus, in quo summare vertitur Cujus hic interpretationem ad vos adsero Carmen est Heroicum, nonnulli Epicum Hexre. Sex autem consa pedibm. De ejim inuentore dubitari video : alii Phamonoen quandam, alii Thalen , alii Pherecyden, alii columbas illas Dodonsas fuisse volunt Luid autem jubet

Deus Audite quas ct favete. Et cum Omnes rursus ora in hominem ac vultum conjecissent, ibi tum sic denuo coepisse Prima vox

oraculi en τε κω quod a viri sapientes deduxerunt, sicut ξυλο a ξυω quia nulla πιός τί rium magis apta es materia et nimirum levigariis exasciari possis. Iam ωπιγενης,

Minerua ect ita enim a torrente in Boeotia aut labia, ut quidam volunt, dicitur vel, quod

mensis die tertio sit nata. Quod mihi quidem, nisi vobis, viri Athenie es, sectu videatur, semper pra reliquis arribit, cum hodie in haevr ι diei sesacer habeatur. Noui tamen, qMia

540쪽

118 DANIELI HEINs IIq:ιod terrorem hostibus immittat, ita dictam velit. Di nonnemo qui a tribm annitem tectatibus ab Eo tu sic primo nuncupatam velit ut qui quartam exitus ignorent. Διhis poeticum profecto, pro quo λίLin dicendum erat. Atque ita dum ad finem peruenisset, neque ultra addidiis quicquam. Vt de reliquis non dicam, quid Themistoclem fuisse responsurum creduis Quid vero aliud quam

quod quisque nostrum in re simili Tibi quidem optime virorum, alio opus esse oraculo video. Vtrum albo,scilicet, veratro potius an nigro , caput sud tuum expurgari debeat. De

quo Esculapius medici respondent. qui quid hac in parte sit agendum , melius videbunt.

citur Luam nisi diligentius in posterum curaveris, in muro quidem tu, non ligneo,sedferreo, seruaberis. Nos hic de salute eipublica agamus. Et mox iterum ad omnes Murus iste, o Athenienses, nauessiint Iis conjuges ac liberos, relicto solo hoc , his laribus Tocis, pro se quisque imponat. Ita Salaminem petere jubemur ibi patriam totamque Graeciam aut manu vindicabit quisque aut occumbet. Consilium Themistoclis secuti sunt Athenienses, vicerunt. Idem ego vo Vt faciatis autor sum. Ea quae Grammaticorum

sunt, priuatim per vos quisque vel e nobis obiter discetis. Vt hic autor vobis prosit, majora