장음표시 사용
521쪽
ORATIONES.junas quasdam ac sebriculosas cum Gram-iaticis ineptias ac obseruationes quaerunt. uorum tamen e stequenti te ectione rerum
illa princeps ac regina nascitur oratio. quae interpres euiis atque Iationis nostrae, cum se, optimorum copia verborum pariter ac sensuum instrueta, c prudenti pei fore deuoluit ac praecipitauit, etiam inuitos in stuporem ra
pit ac defigit seu diuitias opesque profitetur
sitas, seu concisa ac neruos breuitate, aculatim in animo relinquit. Atque idem, cum Platonem, Aristotelem, Plutarchum, Xenophontem legunt, aut caecutiunt ut talpae, aut in literis, in s liabis, in verbis, non ad tempus, Ut Oportet, sed perpetuo morantur habitant in iis non diuertunt Aliter Romani .alitervi no- his est agendum. Hoc agendum, ne scriptoribus praeesaris abutamur: danda vero opera, Vt penitus intelligamus. Cauendum, ne in Verbis, in sermone, in antiquitatis cura fixi semperii reamus: danda vero opera, ne ista ignoremus. Fugiamus nimium in rebus per se parum profuturis studium ac curam hoc agamus tamen, ne profani nec initiati in opertum
Veniamus. Huc ingenium huc neruos intendamus Linguam caeteraque ejusmodi, aetate prima, res paulatim hauriamus. Audivistis, Auditores, quo jam loco sitae sint Athenae, quo praeclara illa artium in uentrix atque ex cultrix Graecia. Sublato quasi digito ac manu,
522쪽
so DANIELI HEINs Irlocum, in quo omnis animorum cultus, in quo omnes liberales prostant disciplinae, demonstravi vobis, atque ad ipsum fidelissime deduxi. Academiam, plerisq; ignotam, vobis designaui Ad emporium praeivi, in quo omnium ingenuarum mercium , quemadmodum jam audivistis, in quo omnis eruditionis publicus, ac toto orbe etiam aetate hac nosti celeberrimus mercatus est. Precium quo si comparantur, labor, assiduitas ac diligenti est Vestibulum a quasi limen iujus aedificii aut templi, lingua est cognitio. Haec illius sacri, quo carere nemo potest,&quo rite initiatus quisque plenis passibus ad ipsam immortalitatem, gloriam, ac famam, tendit, parua sunt mysteria. Haec qui nescit, relegatus e diuina ista urbe, nullurn nisi ex arbitrio interpretum , qui saepe nihil sapiunt aut sciunt,
cum consultis sapientiae commercium habe re potest: peregrinus, inquilinus, barbarus, ae talem agit; alienae ignorantiar, fatuitatis delirii mancipium ac verna. Deniq; ut Vri bubali muli, aliaq; id genus, magna quidem, sed sine omni sensu animalia ac vere bruta, serro naribus immisso, ad arbitrium cujusque quolibet ducuntur: ita quantum quisque citaui nescit, discunt aut ignorant, qui antiquitatem, omnium disciplinarum matrem, ut intelligant, ab interpretibus indoctis, tanquamnare perforata quolibet se duci patiuntur.
523쪽
ORATIONES. Pindari P thiis praemissa qua ostenditur, quomodo veteres Philosophi Poetarum scriptis sint si
ditores, caeteris numinibus, alia atq; alia arma tribuunt Mineruae galeam, Neptuno
tridentem, sagittas Apollini, soli vero oui
tonitru ac sulmen relinquunt ita Veterum
scriptorum censeres, aliis poetis aliam virtutem soli Pindaro sublimitatem , majestatem , ac coelestem quendam spiritum alliari lunt. Ac nonnulli quidem, qui virtutes hujus viri attigerunt, aliorum judiciis nituntur. Praecipuus summusque illius praeco, Flaccus est qui ad hanc verborum in , ad hoc sententiarum pondus , ad diuinos denique illos subitosque motus, quorum tanta hic est
copia, conatum aspirare humanum posse negat. Vt Fabium, ut Dionysium, ut alios O- mittanici qui, multa iverissima, pauciora tamen quam pro ejus meritis, dixerunt. Mihi vero , qui non tantum consuetudine
atque instituto, sed natura quoque instinctu, abhorrere L ulgo soleam qui his tantum tribuunt , ut sibi fidem non majorem habeant, errare ac decipi videntur. Nam vi illi qui lac candidum, mel dulce, harmoniam
aliquam perfectam esse ac plenam, sciunt ac
524쪽
so DANIELI HEIN s Irintelligunt , nullius aut judicium expediant
aut suffragium, quia potius quae sensibus ob jiciuntur , iis ipsis tractant ac distinguunt: ita miseros atque infelices duco, qui qua ipsi
animo ac mente vident, de his credere aliis
quam ipsi judicare malunt. Quod si quis
quam ita obsurdescit, ut nec militum clamorem in conflictu, neque tympanorum sbnitum in prima acie exaudiat, illi ego, quia auribus non utitur, alieno ut utatur testimonio ac sensu, facile concedam. Si quis vero est, quales omnes esse oportet, cui talia non aures modo, sed Lanimum quoque ipsum via dele, natione quadam admirabili percellunt, excitant, attollunt, neque sui compotem consistere vltra patiuntur, quin ad arma furibundus atque attonitus prorumpat, a
dem hostium ac cladem cogitet, in oculis vultuque concitatae mentis signa prae se ferat, ut judicium de iis alienum pitat, qui per Omnes Deos furor ac mentia est Atque ego quidem Optimi adolescentes, morbum ellequendam, cui nomen est lethargo, e libris medicorum didici. Eo morbo si quis teneatur, assiduo sopore, ac necessitate dormiendi sensus impediri corpus, aut cadauer Verius, perpetuo marcore detineri, humi aut in stra iis, sine motu spe vitae prout quemque locum ante accessum mali ac vim occuparit, ita continenter obtinere, nihil ut intelligat, vel audiar
525쪽
:udiat, vel sentiat. Quo mihi morbo aut simillimo assiari, nonnulli qui in scriptis poci tarum hodie veruntur, merito videntur. Prilem enim factum ex quo intelligere disiti, mus quae in iis veteres tantopere admirantur. Pro quibus, triuialia, inepta quaedam ac minuta ut plurimum imamur. Dicam, cum fructu fore dicam vestroci Periit nobis renuina illa poetas explicandi ratio , posti iam sterile Grammaticorum studium fines suos uagari cin alienos pedem terminos roferre coepit. Quippe, Vt Geometriam, raestantissimam philo phia partem, sordidam atque usibus quotidianis modo neces sariam, plerique arbitrantur, postquam ejus beneficio, metiri agros, murum tollere, in ista tam abjecta ac vulgaria deprimere eam homines coeperunt ita pace vestra dicam, sapientiae injuriam fecistis, qui in Poctariarii libris aliud quam ipsam quaesiuistis. Proditum memoria a Graecis legimus, fuisse Brcii num quendam, qui cum maximo exercitu, postquam totum fere orbem peruagatus es ut Macedoniamque exhausisset, urbem Delphicam inuaderet diriperetque, in templum denique Apollinis , humanae scilicet jam praeda satur, vim armorum subito conuerteret.Huic nihil tam fuisse in votis, quam ut statuas Deorum, ut donaria ac vasa sacra, .cteraque quae jam auaritiae humana ipsa
526쪽
ueo DANIELI HEIN s II exemerat religio tolleret, euerteret, consaret, in profanos denique aut obscoenos usus verteret. Credite idem nobis euenisse. Templa Apollinis, sacra Iusatum ac delubra, ornamenta sapientiae, donaria virtutis, quae potiarum adyto conclusa jacent , imperiti quidam inuaserunt ac profani qui in literarum contemplationes syllabarum rerum diuinarum vim ac majestatem consumpserunt. Video Platonem nostrum, cum de animarum immortalitate auerat, in orauissima hac disputatione Pindarum laudare. Video in Theaeteto, cum de mentis, pr. aestantiaque
agit, hujus ore loqui sedi in Republica, inprimis de justitia cum disserit ac fraude, tanquam dictione Apollinis, autoritate ejus niti. Dii ergo eos hominesque perdant, qui ex auro tam praestant , contra quam ex ille iantiquus , pel uim ineptissimi aut matulam fecerunt qui, ne pueri in scholis ignorarent,
cujus temporis aut modi singula sint voces, modum omnem arrogantiae ac vanitatis hie CXcedunt tempus vero, rem sanctissimana omni auro cariorem , nihil promouendo perdunt aut consimunt. Nam dum his ii tenti, folia aut umbras arborum sectamur,
ipsi nobis ruinus intercipiuntur. Vt si quis autumno medio, sub ficu aut sub malo o lem tantum vitet in vindemia sub ampunis, dum alii ex su suo aut suorum uas legunt:
527쪽
ra ORATIONE s. 2sleg int, nihil praeter gratum frigus captet, at-oue hoc uno se oblectet. Nemo eloquentiae splendorem, nemo rerum ac sermonis dignitatem, nemo impetus coelestes aut sententias sublimes nemo tot praecepta , tot oracula examinat, aut serio expendit, quae si in Platone aut Aristotele occurrerent, digna sane,
quibus vitam quibus mores quisque nosti hi memendaret, crederemus Nun quod de Phincis dapibus Poetae dicunt, quicquid foeda: in sellaeque aues ista tactu semel impurissimo foedarunt, merito nonnulli aueisantur. Atqui expugnandus est hic stupor, hic veternus animi torpor ne autores semper adducamus tantum, nihil autem ipsi videamus quae tam praeclara esse aliis de iis credimus,
corum nunquam, stim sentiamus Spartanosajunt, quoties cum hoste congressuri essent, non tubarum fremitu aut bellico clans ore, sed Tyrtaei, cujus partem adhuc aliquam, ut vulgo creditur, superstitem habemus, mascu-hi poesi mentem ad virtutem inflammasse. Videbant quippe viri magni, non tam strepitum inanemri clamorem sine mente, quam perfectam loquentiam facundiamque , rythmis numerisque astrictam , qua in vir tutem ita commendaret, incredibilem reconditamque vim ac jus in animos habere: reliqua brutis esse relinquenda quae ut voce utuntur, sed coia fusa, ita tali optime excia
528쪽
ue DAN iELI HrINs II tuntur. Estne autem aliquis e vobis , qui his viris defuisse paedagogum dolet, qui in acie
ac ipsa fronte, ferula armatus, quod solennea nonarchia hujus sceptrum, in Tyrtae ordinem verborum , rationem syllabarum, singulasq; orationis partes, accurate, sed Grammatices, examinaret Forte enim metuendum erat, ne ignari horum eo se conferrent, unde nunquam redituri erant , aut Grammatica constructionis rationem Rhadamanto 1eddere aut Minoi cogerentur.Idne Orthryadem, Dii boni, aut inuictum ardentemque Leoniden , illum qui ingentis animi ceruicibus ac neruis uniuersim Persiam sustinuit,
spectasse arbitramurn Atqui neque illis scire
quicquam amplius vacabat, quibus tam pro-Hiue erat mori neque nobis in tam leuia gumento moriendum erat, qui de vita reiste atque ordine instituenda cogitamus. AEGanate tamen possum, in hac prima quam videtis Pythiorum ode, tantum majestatis, spiaritus elle ac neruorum , quantum in Tyrtaei musa, cujus larecitatione vita illis tum so
debat. Quid ergo Ilii res, verba Grammatici ac voces spectant illi virtutem adferebant, hscientiam affect aiat blam quae si ad minima, aut aliena dilabatur, imolestiam sine ullfructuri cognitionem sine usu habet Neqhoc jam , Auditores ago, ut scientiarum sevdamenta ac discrimina conuellam , mu
529쪽
ORATIONE s. so Tros, quibus reliqua nil liatur,&tibicine seuertam, multo minus, arti quicquam detraham aut demam, qua ' Vt recte dicit Fabius, Neces arta pueris,senibus iucunda es sed cib- situ gn Oiem, nos jam consuetudine ac suco est eadductos, ut cum reliquis peccemus: tantum nunc de iis loquor, qui cum Acad iniis initia ac tyrocinia Scholarum , paedagogi munus cum prosesione limites scientiarum inter se confundunt, neque quae praecipue notanda sunt a caetetis distin ruunt. Hoc postremo dicam: Artem sibi fabricent,eX cogitent, regulas, canones, praecepta labeant Grammatici octarum autem scripta, quae non stulte modo sed cirro anterninarum invadunt qui virtutem animis instillant, ita sibi vindicent, ut cum artem hac
autoritate suam confirmarint, caetera relinquant nobis Pindarum, Homerum, Heliodum, Sophoclem Euripidem, viris conceant. Neque aegre serant, si hic audiant,
An enim ego, sit impatienter seram, tamineptum este quenquam, ut cum Phaedrum aut Phaedonem sumpserit in manus , librorum A: istotelis qui Metaphysici dicuntur, explicationem seriam promiselit, nihil praeter voces Origines earum tractet, aequiore feram
animo, in Pindaro id fieri, qui moralia e tri-
530쪽
s6 DANIELI HrINs II pode oracula pronunciat, aut in Nicandro, qui venena eorumque vires ac remedia, aut in Homero, c quo res potissimum irinci
pes antiquiri Philosophi petebant, quibus
aliter Platonem sum atque Aristotelem, quis tam ineptus ut negare audeat misi prostibula ac scorta viros istos summos ignaual-simi mortalium existimant, in quibus pro libidine grassar cuiuis licet quod jam olim
in Homero factum, merito antiqui conqueruntur. Nondum Ilias Odyssea, tot eptis obseruatiunculis, tot Graecorum scho- Iiis deliriisque obsessis, nisi fallor, crant, nondum argumentum materiam, tot lactionibus diuersis ac mutationibus praebuerant, cum Peripateticorum Princeps, nihil majus in tam ampla veterum aues Orum, quos plerosque nostro tempore desideramus, copia, aut inuenire aut offerre Regi suo potuit.Non praestantes illos centum quinquaginta octo libros , quos de Rebuspublicis conscripserat: non diuinos illos ad Nicomachum De moribus, non Platonem, non e sancta Italorum
secta aliquem quorum ipsae quoque litera: ec syllabae nam Dorice loquuntur sapientiam ac studium virtutis inspirare animis videntur. Ibat iis per tot populos, quot expugnaverat, onustus juveni terrarum domitor ac terror,tanti quidem precii ac momenti, Ut cum Indos auro diuites emmisque expugnasset,