장음표시 사용
101쪽
si lis actio ex cessione in cession
reo M utiles acti ne interdum jus iniunt poteIiatis , intra' dum hae si prae ei untur . Aeu itur nihil corrigendum eluerni sim D de procurator contra ton. Faseum . Cum citra mandatum sit com sti utilis fili transit . omu caussa, ua Iure irili res tranferis foliis , tantia Soectores . Se oudetur ad duplicem hectionem c. o. II. Dissutant anxie octore sitne utilis haec actio DATIVA ver TIrad Quin incti licet inepta esse his Matur 3. Ea tamen recepta, Ite aditur utit vi hunc actios durtham Erinalis' i diri 6 resecta dici os i 4. Transfertur non autum utilis Ilio tu personum , sed in rem II OV eti in amrsi dominum ipsum, qui re it, intentari pote t 6. Formula agendi tu utili actione tu rem 7. iii actis propria est e tona j, suo nomine debet intendere S. Ex mandaro praeter utilem t/ansit exercitium directae a
ritionis I9. Ibiel ce tonariis seu mandaturius tu rem suum pro lubitu alte utra hoc est, directa et utili actione agere o. Licet vulgus Interpretum cia Auton. Faler aliter Italuant 2 Qt rum sententia refutatur. 2. 23. Et objerisionibus resonadetur S magis expedit utili, quam directu actione e periri 1. 6. 7. 28. 9. o. friucipali a si ne si , ranseunt accessoriae 3 I. Sotyuhitur dubia , qua videt tur
102쪽
3 ista. Ac praeterea diffinguendum est, utrum transfuratur principalis acto ex praecedente conbentione an ver a lege. 3 . Couciliatur l. s. in pr. . ed C. Trebeli cum l. 22. D. de eon l. pecun-ι. 23. in prine. D. Idej s. s. Actio Daetoria alia es decretalis, alia uictator. 6. mitur me datis Anton. Fabr. in . . a a. D. de conu pemn. 37. Et
eiusdem in I. 73. O. ad C. TrebelL 38.
VIdimus hactenus quibus, a quibus,quiactiones
possint, vel debeant, quo tempore cedi. Reliquum est, ut ad cessionis effectus deveniamus,ubi primo discutiendum occurrit, Quaenam actio ex cessione transferatura Ex cessione quandoque sola utilis, quandoque cum utili etiam exercitium directae actionis competit. I. Id ut melius intelligatuc paucis attingenda est: differentia directarum de utilium actionum. Directae actiones quae etiam vulgares, ordinaria 4 legitimae actiones appellantu es si usus structin az. . ult. D. aqua pluu arcenae pen se ult D desuperficieb. Leum quidam lium C in n. D. de heredon p. .sservus
navem. a. D. de furi L cum res F. C. Si alien respin.
Vide Fr Poletum lib. ρ. Fori Romani cap. a. sunt,quae ex ipsius legis verbis, mente, seu quae direct in aperto constituto Iure competunt utiles vero, quae deficientibus legis verbis ac mente, ad exemplum , similitudinemque directarum utilitatis caussa comparatς sunt. a. u ando enim stricto Iure directa actio descit, tunc utilis vel exaedicto Praetoris, vel Prudentum interpretatione, vel Imperatorum rescriptis, utilitatoe suadente conceditur,
103쪽
3. Hae amoues quantum ad modum agendii ritum judiciorum attinet,olim quidem differebant,quia
solemnes formula, ritus servabantur in actione directa non item in utili. . Sed hodie differentia haec pene sublata est, cum omnia judicia possint esse extraordinaria, hoc est, otianis actio possit moveri extra ordinem,sublatis veterum formulis l. t. C. deform .impet subcs. Quod vero ad vires utrius tu actionis, etsi in multis Q iisdem sint potestatis interdum tamen directa utili, ut rei vindicatio publicianae, ult. D. depubi in rem act econtra utilis praefertur directari σin L procuratoreus. l. in caussa 27. . n. D. de procurat. Cu)us 3 verba finalia, directa penitus tostenda a Tribu-niano contra Juris rationem ad)ecta, ideoque penitus tollenda esse existimat Ant. Faber lib. 12 co ecf. cap. . 6. Quod non est necesse meo Iudicio referri enim possunt ad ea, quae proxime praecedunt, ut sensus sit, dandam quidem domino utilem actionem ex stipulatione Praetoria procuratoris, sed dircctam ei penitus denegandam : hac enim, cum ossibus contrahentium adhaereat, dominus agere non potest, nisi a procuratore ipsi sit cessa. 7. His ita praelibatis sciendum est, solam utilem a-
stionem transferri, cum citra mandatum,alia nudato luntate, ex justat idonea caussa fit cessio, ut sit quis a- stionem vendiderit, i. postquam 7 cum l.sq. C. de ha- re AZ venae si legaverit, i. ex legato S. C. de legat. douavcrit, . illam 33. C. de donat si in dotem, l. r. C. de
104쪽
gnori L cum convenis aQ. D. de 'gn. d. l. 7. C. de hereqvelaci. vend. dederit. S. Extra has species Doctores utilem sine mandato ex praecedenti contractu transferri negant. Quod non probo sed generaliter statuo, ex omni causa, e quae Jure Civili res transferri solen , quamvis actionem alicui competentem ad alium hactenus suae mandato transire posse, ut utili actione experiatur, si credito hoc animo sit, ut ex ea caussa actio ad eum transfera- uir. Quod vero utilis actio ex cessione facta sine mandato transfertur, primo introductum fuit in emptione
Imp. Pii constitutione, si cum more C . de pactia quam deinde ab Imperatores &Jurisconsulti ad similes casus extenderunt, squam . cum alijssimilibus C. de here vel aci vendit propter commodioremis commerciorum usum. Nam actione vendita, in dotem veriblii tum data vel donata, omnia haec negotia saepe essent inutilia S commercia impedirentur, si incum, cui pr dictis naodis actio est cessa, nihil anici transiret, quam actiones mandatae essent. Et sane cum lio Imp. Pii rescriptum etiam ad legatari donationes sit extensiim, ouis dubitare potest, quin in contractibus reciprocis&onerosiis, cum de actionum translatione contrahentes conveniunt, illa utiliter actionibus necdum specialiter mandatis, in cessionarium,
s. Cum his non pugnat quod Pauliis ait in . s. .
Troscio, contracida onmimia bonorum societate, nomina in suo statu manere, ideoque invicem praestandas esse actiones. Nam hoc non simpliciter dicitur, sed
105쪽
sed καλι τι comparantur enim ibi nonama, ut apparet ex L . r. 3. Proscio, cum reliquis rebus in societate. mnium bonorum comprehensis, quarum dominium directum bcio communicatur; quia tacite traditio
Juris fictione intelligitur intervenisses secus est in nominibus, quae semper in suo statu manent, nec a domino separari possunt, non magis quam anima a corpor ut Glossator ait, V squis ergo. f. de peculio oss-busque adeo inherent, ut nunquam,nisi blutione vera vel ficta separentur. Quod ergo a Paulo nomina aestatu suo manere dicuntur, id de directis actionibus est intelligendum. Utiles enim, quae unquam ant contractam societatem extiterunt, in statu ito mane re dici non possunt. Et sane canai donatione de gato, ut jam ante diximus, utilis actio, nullo licet mandato intercedente, indulgeatur iniquissimum est et, quando de bonis omnibus, in quibus, nomina com prehenduntur, communicandis bcii conveniunt, ne utiles quidem actiones alteri sociorum absque expresso
1 o. Eodem modo ad alium ejusdem Pauli locun tainis Stichris depeculio responderi potest. Si St
cho, inquit JCtus, peculium, cum manumitteretur ademptum non es, videtur concessum, debitores autem conveniri nisi mandatis sibi actionibm non potest. Id enim de directis, non de utilibus, quas donatarius etiam absque mandato, suo nomine movere potest, accipi debet. 11. Vc rectiust probabilius dicemus, ut actio uti lis accommodaretur non perinde receptum fuisse iri donatione ac in aliis negotiis. Sed hodie e constat , .
106쪽
8 D Ac τ Io NuM CESSIONE.tione Iustiniani l. illam subtilem 33. C. de donat amputandam esse subtilem illam observationem, aeque
ac in emptione nominis, donatario utilem quoque actionem indulgeri . Denique ex eo, quod olim aliud in donatione, quam in emptione obtinuisse Iustinianus refert, satis apparet, in reliquis negotiis ac contractibus idem, quod in emptione a D. Pio constitutum crat, observatum fuisse. 12. Disputant praeterea Doctores anxio admodum 5 obscure, de utili hac actione, sirine nativa an dativa Nativam appellant, quae ex contractu, aliave idonea caussa nascitur : Dativam vero, quae cum nasci nona pollit, deficiente scilicet illa caussa, a Praetore aut legis authoritate datur, Ud ricus Zasim lib. 2. singui respons cap. s. Ueronimus Tornis uim tractat de utili
13. Quam actionum divisionem plane ridiculam S ab Interpretibus nostris, nullo Iuris fundamento X-
cogitatam moderni asseverant Catillam vero erroris sumptam esse ex verbis illis,actionem dabo,vet,non dabo,
quibus Praetor in Edictis publice in albo propositis olim utcbatur Caeterum in Iure nostro promiscue dici actionem darii nasci, Praetorem saepe dicere, Iudicium vel actionem dabo, ubi Iure Civili actio prodita cst, vel ex Jure gentium obligatio descendit, ut in L . D. Commod. . . D. Depos l. I. f. de serv. corrupi. l. i. . de id vi armat. Praetorem enim se actionem
daturum dicere, non quod eam de novo introducat,
sed quod formulam ejus praescribat, agendi potestatem faciat.
107쪽
r . Sed retenta, dicis gratia, Doctorum distinctione inter actiones nativasi dativas ut hae sint, quae
non habent praecedentem materiam sufficientem, hoc est, contractum, ex quo oriantur, illae contra,quas negotium aliquod, unde oriantur, praecedit hoc modo respondendum arbitror, actionem hanc utilem nativam esse respectu cedentis, qui vendidit, in solutum dedit, legavit dcc quia hic negotium praecedit, unde nascitur; at respectu debitoris, contra quem ceditur, dativam esse, quia nullum cum eo negotium aut contractus cessionario intercessic, cum etiam adversus ignorantem S invitum actio cedatur l. I. C. de novat. Is Porro non tantum utilis actio in personam, sedd utilis in rem ex cessione transfertur, cum videlicet
realis actio vendita, donata, vel alio modo cessa est. Videtur olim dubitatum fuissu an in cessionibus actionum actio in rem differret ab actione in personam. Ratio dubitandi haec fuit,quod nuda cessione vel venditione non transferatur dominium, quo nititur actio in rem, sed traditione obligatio autem, ex qua oritur actio in personam, non habet opus traditione. Sed hanc dubitationem Iustinianus sustuli in Luit. C. de hered vendit. utramque actionem, si vendita fuerit, in emptorem transire,ipsique utilem inde actionem dari definivit. Utraque enim actionis species Ius est, ct proinde cedi potest. Nec obstat quod dicitur, actionem in rem soli domino competere. Hoc enim de directa actione accipiendum est, non de utili quo verbo maxime significatur, esionarium dominui ,
non esse, quia utilis ea dicitur, quae datur cessantibus
108쪽
D Ac Tro Nir H Cps Io NE verbis legis, . ult. In fit de lege i quili, 16. Forma agendi in hac utili actione reali haec erit ut cessionarin dicat, fundum, puta Sempronianum ad Titium Jure domini pertinere , sibi vero a Titio Jus omne cestum fuis , ex ea que causta petere se, pronuntiari fundum ad se pertinere, ac posscsibrem condemnari ad Mus rest itutioncm, tu scribunt Sart. in . si agerbo se in si culpa 3. f. de rei vindic. alae in Vult C.
de here . vel os venit se in L . C. de ob se acI. 17. Quaerunt hic Doctores, an utilis haec actio iii rem a cellionario contra ipsum dominum, qui emitti
intentari post C i Et posse magis placet argument L sic pa D. De Ee vi id cat ubi reo rei- vindicatione convento, si is rei petitae, cujus possessionem culpa sua a naisit, aestimationem actori solverit, actor cedere cogi tu ac ione sua, id es , rei vindicatione, vel co non cedente, Praetor idem reo dat utilem rei vindicationem h. c. publicianam qua utili actione etiam adversus dominum, si is ejus rei, cujus aes imationem accepit, possessionem postea sit nactus, ad)uvari debet, quod pludiribiis perscqui tui S de elarat Alexander Trentacii quius lib. a. resolui tit de actionib. resolui. 18. Denique utilis haec ainio, tua cccesssione transfertur, fit propria accipientis, dicitur enim cesssionariuscam habere suo nomine . Vult C. de hered vela fion. menda. ult C. Si p. elprivat. Unde cesssionarius eam
proprio nomine in Iudicio proponere de in libello sibi
conclaidere debet. . 19. Quando cessioni mandatum accedit,pr ter actio .
nem utilem etiam exercitium directe actionis in cessi i nari uni
109쪽
narium transit. Dico exercitium transire quoniam ipsa directa actio manet cedentis propria, nec Juris ratio patitur, ut ea recta via in alium transferatur, ccjus propria essiciatur Sive in rem sit, ea enim soli domino competit, sive in per nam, cujus ea natura est, ut intra viscera ejus, cui debetur, haereat , ita tamen
. f. qui ex Trebe iani. l. cum hereditas p. L, heres o. D. Ad SC. TrebeP. Adde,quod actio personalis nasciturix contractu vel delicto, quae facti, personalia sunt: Itaque is tantum actionem personalem habet,qui
vere contraxit, vel cui nocitum est quam si transferat in alium, is certe, quia non contraxit, vel quia ei nocitum non est, non potest directo eam suo nomine exercere. Cessionarius igitur ut Procurator in rem suam instituit, exercet directam actionem c persona, cinandato cedentis, I ult. C., p. Apri t. l. qui Itipendia p. C. de procurat. Proinde in hac directa actione, niti, agere, concludere, formare libellum expersona. cedentis oportet, ut recte monet Baldus in L Vir uxori D. de donat inter Vir es uxor. ro. Illud vero imprimis observandum est, mandatis actionibus,directas aeque ac utiles procurato cita in rem suam seu cessionarium exercere posse; Ut has quidem suo nomine moveat,illis autem utatur expetibna
2I. Quae quamvis ita sint, vulgus tamen Interpretum contra statuit,nunquam eodem tempore concurrere in persona mandatarii directam utilem actionem ; sed directa actione utpote digniores principaliore tolli utilem tanquam minorem,argumento sim
110쪽
D. de duob reis, is duo. yy. D. de lut directam- hue actionem, quamdiu exerceri potest, solam competere mandatario ubi autem competer desierit, tunc demum mandatario utilem in subsidium dari, ar- monent II. C. de obligat se aris ubi Doctores, Iacobus de
t rena in iract decidi cessisum. GL Iob de Gra os eod. raol. g. 3. num o alij qmbm novissime adstipulatur
Ant. Faber lib. I a conject cap. a se . 22. Sed horum sententia aperte refellitur Ulpiani responsi, in I. procuratore in rem fam ff. . de procurat. ubi dicitur procuratorem in rem suam datum,suo nomine ut es actiones habere , quem dubium non es habere etiam actionem directam nomine mandantis. 13. Et magis ad subvertendam, quam confirmandam Doctorum opinionem facit Imperatoris Gordiani rescriptum, in . l. r. C. de oblig. ct in quo extincta actione directa morte mandantis, dicitur utilis actio competere, si creditor sine herede decesserit. Haec enim verba non ita accipienda sit uati, ac si utilis ac nio nunc primum competat in subsidium, ut loquuntur Doctores. Nam ut AZo olim recte docuit, fuit in . rescripto contractus emptionis , ut patet ex verbis:
data certa pecuniae quantitate : at cum nomcn emitur,
certi Iuris est, statim ex ipso contractu utilem emptori actionem ex rescripto Divi Pii competere, scum em-nore Isi. D. de pacis. Mortuo igitur Creditor , qui a-siones mandavit, absque herede, directa quidem perit; sed utilis, quae ante e ipso contractu orta erat TC- manet Glossator, quem sequuntur Laterpretes fingit hic contractum uillae innominatum, de pecuniania