Commentarius de actionum cessione Joh. à Sande

71쪽

lum in .l.m cpositi ia ad aequitatem reserunt, motus y TaecipuEsuccurrendi verbo, quo Mercellus utitur, Mita quoque Dia Dionysius Gothosire ius in notis ad Laa. iniam lutionem vide apudAntonium Fabrum in a-rionalib uis ad aetasqui dolo recte responderi polle

arbitratu . ia 6. XIV. Si id illsor, cum solvisset,reum principalem de solutione certiorem non fecerit, atque ita evenerit ut idem debitum reus quoque solverit, mandati quidem actionem non habet adversus reum principalem, ut ab ipso indemnis servetur, sed hoc tamen Consequetur, ut ipsi cedat reus condictione indebiti, ne creditor contra bonam idem duplum consequa-- . creditor se. versic.hoc idem tractarii. andati. bona desi de Reg. Iur.

a7. XV. Si pupillus tutelae judicio agat adversus

tutorem negligenta eum arguens, quod debitorem, qui desilit esse solvendo, non exegerit eo tempore, quo erat idoneus, qua ex causi tutorem teneri constat L . C. de arbit tui. tutor non blum per exceptionem, antequam solvat, sed etiam post quam solvit,ac contrariam tutelae actionem consequetur, ut pupillus cedat actione sua adversus debitorem L sichum s. g. smandatu D deflui.

18. Similiter ii minor contra Curatores suos hoc nomine egerit, quod pDrum culpa tutores minoris quam oportuerat,suctant condemnati quia seri curatores mitius deduxerant in)udicium tutelae, quam Adoles enti deberetur hoc casti Curatores,antequam cogantur ut vere, per κceptionem doli mali consequi a postunt,

72쪽

D Acrro NUM CSssIONE. possunt ut ipsit minor mandet actiones adversus tuto res Laltera: o. g. r. D. de ut se da D. Et hoc voluit V vanus, cum ait in . si minor a s. D. de ad nisi tui. posse provocantes per ob exceptionem con siqvi,ut linian

aentur ac Iones.

29. Quae verba ita Doctores vulgo accipiunt,quanpost sententiam cessio et non possit sine appellatione.

Non recte constat enim exceptionem peremptoriam, qua non impugnat sententiam, in executione udicati Opponi posse, g. non tantura . .f. l. pupisti as de iistes at in rabi dejusfre. t. f. desid jussi l tamen ii. ad Scinacedon. Nesennam I. 9. . de Iudic. I. C de jur faci ignor. Et Ulpianus ait in I. a. f. de except. exceptionem excludere id, quod in condemnationem deductum est quod nihil aliud est, quam exceptionem post sententiam in actione vel executione adicati recte opponi Illud autem non nisi de exceptionciperemptoria accipi debet, quae non impugnat mentiam. 3o. Non talicius se expedivit Ani Faber lib. . n-Je Z. cap. ιo legens Possieprovocantes aut per doli excepti nem,&C. Quasii Jctus ponat in arbitrio Curatoriimve lintne provocare a sententia, an per Xccptioncm con-1equi ut mandentur sibi actiones. 31. Nobis religio est, nulla praesertim necessitatoe cogente a recepta lactione recedere. Probocandi enim verbum,ut 6 Agend comminae est actoris, rei Provocat, quicunque agit Agit non tantum actor, sed ctiam reus . I. . de excepi. uterque dum de jure suo experitur provocat&proslamat adgudicivin provo

73쪽

cat igitur reus dum exceptionena , condemnationi objicere studet.

3r. XVI. Unus ex pluribus fidejussoribus insoli

dum conventus non ante solvere icnetur, quam cre

ditor ipsi actione sua adversiis confide iussiores esse rit, interim repellendus exceptione,i dejussoribu II. l. cum is F. . defityu cum alter II. C. eod. l. Papinianus

aS. D. Mand quae Cedendarum actionum a Doctoribus

nominatur, sed Iuris auctoribus dicitur exceptio doli: I rem hereditariam D. . de victionib. I. Uulaim is in st de depos. Haec enim sempe tum datur, cum naturalis aequitas id postulat. l. 2. g. generaliteris . . . Labeo passim . . de doli excep. At aequissimum est, ut creditor fidoussori parato bivere actiones praestet, cum hoc sine ullo suo damno facere possiti in credito-

rebs. .eevi I. l. cum is s. . des ejus Et hac cessione fidoussor omnino opus habet: Ea enim non facta, fidejustori, qui blidum solvit,aductitis confidejus res

nulla competit actio. 33. Cedenda autem est fidejutari actio eontra confidejus res non in lidum , sed pro rata parte, ut id scilicet consequatur, quod amplius sua parte solverit, etiamsi dejussores beneficio divisionis renuntiaverint. Quae tamen renuntiatio nonnullis haud inanis esse, sed hoc operari videtur,ut fidoussor una actione, quicquid amplius sua parte solvit, ab uno confidejus 1brum actione ei rursus in alios cella, consequatust. Tatius hanc rem explican persequuntur HaramannuUPictoris lib. I. quasi Jur quaest M. Daniel Mosierin lib. Jrmes cap. S, 'anh coorin deprocessi execut.part. 2.

74쪽

I. a. v ubi hu)m conclusionis subseiciuntur exceptiones adde

Matth. Berlichiim conclusistracI p. a. concl. 22.num. 78. 79.

3 . Praeterea si dejuslbri parato solvere creditor etiam actionibus suis adversus cum principalem cedere L 28. D.Manae Nove . . cap. I. in sin argumento Los.

st de e vita. cim nora, siqua habeat, transferre debet l. r. C e desserib. Quamvis enim fide ussor, qui bl-Vit, mandati quoque actionem habeat adversus reum principale expedit tamen ei plura habere renicilia defieri potest, ut creditoris actio pinguior sit, quam actio mandati. Nam si debitor principalis creditori suo omnia bona obligaverit , non iccirco sidQuilbri suo eadem bona obligasi credendus in otiamsi fricus soria obligatio eodem instrumcnto contineatur, nisi hoc nominatim actum, vel indemnitas fide usibri promissa sic a lectu clausilla vulgari Sub iisdem aligatio

3 . Plane hoc beneficium cedendarum in numinterdum cessat. Primo, si cessio creditori esset nocitura hoc enim beneficium introductum est ob equitatem illam, qua inhumanum videbatur, non cogi creditorem id saltem praestare, quod sine tuo dispendio aut incommodo fieri posci, d. l. in creditore 38. d. l. rem hereditariam s. . de evi Don. I quaesitum o. g. vero lim . e peculio I. a. 3 quanquam. . de aqua se aquae pluv. arcenae quare non debet retorqueri in damnunta creditoris. Atque hinc fit, quod Imperatores Severus Antoninus rescripsserint, in I a C.de de lusi. cre

75쪽

ditorem . qui pro eodem debito pignora fidc)ussores accepit, teneri quidem in fide)ullorem solventem pignora transferre; sed sit eadem pignora etiam in aliam summam, vel aliud, quam quod a fide uilore sdivitur, debitum, sint obligata, non prius creditorem compellendum est pignora transferre,quam fide usti, omne debitum S sic etiam id, pro quo non fide)ussit, X

solvat.

36. Cui Impetratorum Constitutioni convenienter a Frisiorum Senatu nupe in hac specie memini udicatum. Cum venditor pretii nomine, annua, bima tri

ma die solvendi, sibi speciali hypotheca prospexistet, & insuper in binas istius pretii pensiones id his rem

accepisset fide; usib conventus opponeba cxccpti O-nem cedendae actionis hypothecariae ire litor vero replicabat se paratum cedere, dummodo non tantum duae is ae pensiones, pro quibus se id ussor obstrinxerat, sed integrum pretium biveretur, vel fideiusibrpermitteret creditorem sibi respectu tertiae pensitonis in hypotheca praeferri. Senatus Creditoris petitionem censuit esse quam d. l. a. filia latam. Quin Mihirographaria quoque debita bivcre debet fideiusser, antequam pignora possit a Creditore consequit unis. c. etiam ob Chirograph pecun es ibi L Salicet , alij. Ant. Negusant de gnorib M. Memb. . pari num. 32. 37. Secundo certum es cessare hoc beneficium cedendae actionis, si ei fuerit renuntiatum argumento si quis in conscribendo C. depact vide Negusant , Memb. s.

Irin Z. m. aut

76쪽

s Ac TIONUM CESSIONE. 38. At valde controvertitur Requiraturne specia- Iis&individua renuntiatio, an vero iissiciat generalis, qtiae contractibus plerumque e usu solet inseri videlicet, enuntiatuit benescio Epiuoia Hadriam es omni legum favori se auxilio. Et verius videtur nominatim huic beneficio renuntiandum esse, idque quatuor rationibus confirmat Ludovicus Romanus cons. 72. quas probat Hippo de Marsi in traci de dejussi num. 29.

seqq. se ali quos citato sequitur uat h. olerus de

tur, quod creditor gratificari amico possit alterum cxfide usibribus conveniendo in bliduini omittendo

amicum Specutitor in tit de renunt. g. I. num. M. Matth. de Ag ct tecisi 82. num. I. Partadorius d. g. 6 num. 6.

o. id eiulibri tamen qui huic beneficio renuntiavit adhuc superest cicneficium excussioliis, S divisionis existimo quia renuntiationes strictim sim intelligendae, neque ultra ea, de quibus actum est , temere

extendenda .

r. Praeterea existimant nonnulli, inde, quod fide uor huic beneficio renuntiaverit, proindeque hac exceptione solutionem declinare L cffugere non possisit, minime sequi, eum ne quidem post solutionem posse cessionem actionum adversus debitorem vel confidei usib res impetrare. Renuntiationem enim factam censent in hunc finem , ne hac cxceptione CXC-cutionem seu blutioneta remoretur, non vero ut fide-

77쪽

adeliustor omne Ius scium remittat. Et aequisis illis videtur id usiorem solutione facta cestionen obtinere, cum id sine dispendio Creditoris fieri possit L mcreditore 38. vj I quam ut omnis pecunia a se solutae acturam subeat, cubus recuperandae, si reus principalis non sit solvendo absque cestione contra confide iustores, nulla spes cst,qua de re latius disserit Praeceptor meus Petrus Helgius pari. I. quaes. IS. num 3RO seqq. post Iacobum Butrigarium in tra . de benes.

sententia nunquam illis probabitur, qui post solutionem id usibri ne a volente quidem roditore actiones cedi posse docent , nisi ante vel iri ipsa biu tione de iis cedendis actima sit de qua quaestione infra dispiciem US.

a. Tertio fide)us , se hoc beneficio indignum, reddit, qui id ejustisse se dolo malo abnegati inliciatur, Hippolit de G asilique in rubr. de deji orabin num. 3r . Eodem casu beneficio cxcustionis, necnon divisionis idolis rem privari Interpretes nostri tradunt,t Myn g. cent et observ. is vers aut sis ussor Gomes hib. r. restat cap. 3. num i . crs septim limita p.

Tortim commvn opin libr. 1 conclus. I. limit. 8. Ferae . nanaeia quim Luse controv. cap. s. num. I 6 nton. Gabriel Romanin libr. s. commun conclusiit de acquis

Iosignum. 3. Ea eniin plerumque mendacii conicit, ut menda beneficio sibi a leg indulto privetuc, quemadmodum exemplis probatur a Cacherano, G

78쪽

cfr'. est auro decis o num. s. δί aliis. Postremo pater quoque, cujus usit filiosa milias pecunia credita est , hac exceptione non uvabitur, uotius Loeri u de

3. Quaerunt hic Interpretes , an hac cic uione cedendarum actionum creditor a fidiu sibi e repelli possit, si actiones adversus debitorem aut reliquos fi- dous res ficto suo amiserit, ut iis)am amplius cederCnequeat puta si cum debitore pactum fecerit pers ,-nale de non petendi, si quosdam ex side ius ribus gratis, aut parte saltem debit aliqua accepta liberaverit, vel si convenerit debitorem , vitio ipsius ac culpa acciderit, ut reus a Iudice absolutus sit , atquci ita culpa sua causam amiserit Bara in i sis utitus s. g. f. de de iussor. His casibus creditorem hac exceptione a fide ius re repelli posse assirmant vulgo Do-citores, Bart. in . l. si stipulatu II. g. I. des ejus . DD. in jubemus C. ad C. Velleian Ioli Petr Ferrarienses informa rei ons libet in actione, pothecaria in verb cedente se transferente. Negat Ant. Faber lib.XI. conject.crp. is, post Jacobum ullacium, ad Do hered. g. in his qui paci se in comment ad lib. r. Digesorum Suis uoliani in explic. d. s stipulatus in lib. 28.quae . Papiniani in explicat L Stichumos mandatu cum seqq. f. de solutionib. ut mirer Virum ir Cullacii

striptis versatillimaum dixisse,neminem ad hunc usque

dien hoc disputandum probandumque proposuish.

priori sententia propter communis opinionis prae iudicium recedere periculosum est , camque in u- Qicando a Senatu Sabaudico probari est atur idem. Faberi,

79쪽

Faber, in Coae Sabaud lib. S. tit. 27 de nit. 7. nec im-naerito. Potest enim ea S legibus, aequissimis ratio nibus commutiiri. Fid usibribus iam leges succurrunt, ut stipulator ei, qui blidum bivere paratus est cogatur vendere caeterorum nomina, usoribus 17. s. deside)usi. . sicut e gendi M. C. eod. Oual De quilae actiones habere dicitur, quia tenetur ad adipsum ut praestet, . cum is p . . de Itaque sibi imputet, si culpa ci ci o tuo eas amiserit, cum scierit vel scire debuerit, id usi, rem quandoque convcntlim hanc exceptionem cedenuarum actionum leo ibus ii

probat in sibi oppositurum. Et iniquum est ut sic o

culpa in editoris in damno plane morentur, qui idem iam pro alio obstrictam bona fide liber: G parati sunt, quique sine dubio nunquam se obli asciat, nisi cogitassent, s quandocunque is tutioncm 1 gerentur, actionem an personalem in eum, rinci palem, quam hypothecariam a forte cohaerentem, vel saltem a reliquis confideiuslbribus, si principalis debitor non sit bivendo vel dissicilioris conventionis, partem solutae pecuniae actionibus ibi a creditore cilis Icc Uperaturos, argum L J. . des de)uus Notum quoque est, beneficia semel acquisita nobis invitis vel ignorantibus alieno facto adimi vel laedi non potic t quod nolarum L non debet f. de Reg. Iur L iram nais de deussor cum similib. Atqui hoc beneficium petenda actionum cestionis summam ob aquitatem id u bribus datum indultum est; non potcst igitur iis creditor fraude vel culpa sua a quisli- nam hanc cxceptionem cedendarum actionum, quas

80쪽

evict cripere.

6. Praeterea cuna creditor paciscendo cum aliquo considejussoriun reliquis beneficium divisionis auferre nequeat, argum cs pupillis os . f. de admini se tui ut ipse Faber fatetur, qua fronte et , qui solidum paratus cs solvere, modo actioncs pro rata cedantur in alios, denegabit actionum cellionem Nam, quod ait Faber, beneficium divisionis side)ussores habere suo Jure ex epistola Divi DLidriani, non ex ipsuis creditoris per sona,at competentem creditori actionem a nullo alio, quam ab ipsa creditoris persona habere posse, verum quidem est , sed parum vel nihil ad rem ficit. Nam non sequitur, si quid habeam ex alterius persona, illi licere hoc militiavito ignoranti auferre habent fi d his res actiones quidem ipsas, quae ceduntuc expctibna creditoris sed a petendae cessionis non acreditore, sed a legibus habent, qua ci necessitaten

cedendarum actionum imposuerunt, . L 7. os . de dejus . neque aliter, quam iis cessiis fido umorem adsblutionem urgeri voluerunz, . creditori a I sicut eligendiar. C. eod. quod onus, levissimum profecto, fide)ussori autem utilissimum, creditor legibus quitate repugnantibus, non debet recusare de Viros bonos, qui de credit securitate plenissime tu caverunt sub spe cedendarum actionum, contra bonam fidem, decipere.

7. Denique ab hac sententia satis aperte stat Papinianus dum docet, in AE L Stichum s. g. si creditorpen. s. desolat creditorem, qui culpa sua caussa ceci

dit ad