Sancti Aureli Augustini Opera

171쪽

epistularum XXXII

p0i laeti0ne palmam Augu8tin0 p0tissimum destinatam sei 0. uer00r, fili, ne aures tuas asperitate temerarii serm0nis 09M -d0rim et p0r aures anim0 etiam tu0 taedii m0i uulnus intulerim. 80d in mentem uenit epistulae tuae . qua te musicis, familiarem m0 dis intellexi. a qu0 Studi0 eg0 aeui qu0ndam tui n0n abh0rrui. itaque mihi ad tuam mentem, si in aliqu00xulestrassem, deleniendam remedium litteras tuas rec0rdatus repperi, ut te ad d0minum harm0ni 90 0renis0rmis artificem 1140dulamine carminis eu0earem. quae80 te, ut adre audia810 neque cau8am salutis tuae in uerbis meis Spernas, Sed piam curam et mentem paternam etiam tu despiciendis sermonibus libenter accipias, quibus insitum Christi 110men, qu0d 0st Super 0mne 110men, hane deberi uenerati0nem 1 adit, ut n0n p0ssit a credente e0ntemni. 15 Quare age rumpe m0ras et uincla tenacia saecli nec metuas piadidi mite iugum d0mini. pulebra quidem sed mira uagis prae Sentia rerum mentibus, at sapiens n0n stupet ista animUS. 5 nune te 80llieitat uariis malesuada figurissio liqui ualid0s etiam u0rtere R0ma p0tens.

4 Gramm . lat. ex rec. Keilii suppl. Anecd0ta Helu. ed. Hagen)p. 173, 4: Tale est illud Paulini ud Licentium: in mentem mihi uenit epistolae tuae' id est de epist0la tua' 12 Phil. 2 9 15 Verg. Aen. IV 569; Ge6rg. IV 412 16 Matth. 11, 30l persecti0nel per essectionem M per affecti0nem A 3 per in fueu. Om. A UulneS, corr. m. I p) uulnus M 4 mente M epist0la tua ras. eae epistolae tuae P epist0le tuae ratio R epistola tua edd. 5 a qu0 aequ0 MA qu0dam MA m. 2 qu0ndam) 7 deliniendam MACP edd. diliniendam Γ litteris, corr. m. I litteras II 8 repperi J h0c repperi K 9 eu0caremus P aure audire, m. 2 aure Maudias aure A 1l dispiciendis M m. 2 despiciendis) AK 13 supra CP edd. omnem CK 15 uincula su e . m 2) M 16 mitte M alterum t eras) K mite fuit m) P 18 ad, m. 2 at A ut K 19 uriis.

corr. m. I uariis Μ malesuade, corr. m. I malesuada Μ malesuasa 20 ualidus, m. 2 ualidis A

172쪽

S. Aureli Augustini

sed tibi, nate, pre00r, Semper pater Augu8tinus 000urset cunctas urbis ad inlestebras. illum tanta inter fragilis diserimina uitaui 0 aspiciens et habens peet 0re tutus eris. h0d tamen et repetuns iterumque iterumque m0neb0, ut fugias durast lubri ea militiae. blandum 110men h0n08, mala SeruitUS, HXitHS aeger, quem nune uelle iuuat, m0X H0lui 88e piget. 15 scandere eelsa iuuat, trem0r est descendere celsis; si titub0s, summa peiu8 ab arce cade S. nune tibi salsa plastent b0na, nune rapit 0mnibus auri Sambitus et uiti 00 Drt caua fama Sin V. ast ubi tu magn0 damn08us cinxerit aestu 20 balteus et st0rilis freg0rit inde lab0r, sertis et in ea 8Sum spes accusabis inanes et m0d0, qHae nectis, rumpere uincla Hole S. tunc reminis deris frustra patris Augustinie0ntempsisse d0lens veridie08 m0nitus. 25 quare si Sapien8 et Si pius e S, puer, audiet cape uerba patrum c0nsiliumque Sentim.

51015 20

173쪽

epistularum XXXII

et qui et det.) K amant A

174쪽

S. Aureli Augustini

n0n e0lat et Christum, cui placet h08 00lere. inde ait ipse deus d0minis n0n p0sse du0bu860 Seruiri, qu0niam mens plaeet una de0. una fides, deus unus et unicus e patre Christus, haud duplex uni seruitus est d0min0. quanta etenim cael0 ae t0rris distantia, tanta est Caesaris et Christi rebus et imperiis. 65 t0llere hum0 sed nune, dum spiritus h0s regit artus,

nam quid eg0 adfundam r0rans tibi paup0re riu03

175쪽

epistularum XXXII.

me praeter gemin0 flumine pr0lueris: frater Alypius est Augustinu8que magister, sanguinis hic c0n80rs, hic sat0r ing0nii. 85 tant0 fratre uales et praecept0re, Licenti,s et dubitas pennis talibus astra sequi 3

quicquid agas - nam te nec speret mundUS B millim -,

90 nunc, 0lim d0min0 restituere tu0. 10 cred0 unum uitissent iusti du0 peccat0rem et tua fraternae u0ta preces abigent. erg0 redi, qua U00e paren S, qua Sanguine frater, amb0 sacerd0tes, te remeare iubent. 95 ad tua te retrahunt, nam nunc aliena petessis: ib haed mage, quae retinent regna tui, tua Sunt.

hae e repete, his inhia, externis ne c0ntere tempu8; si tua n0lueris, quisquam aliena dabit ΘΠ0n eris ipse tuus missusque per extera l0nge 100 sensibus liqui pr0prii pect0ris exul ages.so s0llieitum satis haec nato cecini88e parentem, dum tibi, quae mihimet, uel H0l0 uel metu0.haee tibi, si redipis, feret 0lim pagina uitam; si rennuis, eadem haec pagina testis erit. 105 inc0lumem mihi te, fili carissime, Christus 25 annuat et seruum det sibi perpetu0.

te mihi A

XXXIIII, Aug. suci. II pars 2. 2

176쪽

S. Aureli Augustini Vive, pre00r, Sed uide de0; nam uiuere mund0m0rtis 0pus, uiua est uiuere uita de0.

XXXIII.

DOMINO HONORABILI ET DILECTISSIMO PROCULEIANO AUGUSTINUS. 1 Ρr0pter inperit0rum h0minum uanitates diutius apud te do titul0 epistulae meae disputare n0n debe0. cum enim n0s reu0care inuicem ab err0re c0namur, quamuis ante plenissimam discussi0nem causae quibusdam uideri p088it, quis 1108trum erret, incertum, Seruimus tamen inuicem n0bis, sib0n0 anim0 110bis dum agimus, ut a peruersitate disc0rdiae liberemur. qu0d me Sine er0 00rde agere et cum trem0re Christianae humilitatis, etiam si plerisque h0minibus apertum 110n est, uidet tamen ille, cui nulla c0rda clauduntur. quid autem in te h0n0rare n0n dubitem, Deile intellegis. 110n enim err0rem SchiSmatis, unde 0mnes h0mines, quantum ad me adtinet, eripi0 8anari, dignum h0110re aliqu0 existim0; sed tu ante 0mnia, qu0d ipsius n0bis humanae 80cietatis uineul0 adstringeris et qu0d n0nnulla in te praeminent pia didi0ris mentis indistia, quibus null0 1110d0 desperandum est facile

177쪽

epistularum XXXII. XXXIII.

te p0880 ueritatem, cum fuerit dem0n Strata, e0mplecti, sine ull0 aestu dubitati0nis h0n0randum put0. dilecti0nis autem tantum tibi debe0, quantum n0bis ipse imperat, qui n0s dilexit usque ad crudis 0ppr0brium. 2 5 Sed ne mireris, qu0d apud beniu0lentiam tuam diu laeui, n0n putabam in hac te esse Sententia, quam mihi frater Eu0dius, cui fidem n0n habere n0n p088um, gaudens indieauit. nam eum rarte c0ntigiSset, ut in unam d0mum c0nueniretis, et serm0 inter U08 de spe n08tra, h0e est d0 Christi heredi- 10 late 0rtus esset, ait dixisse benignitatem tuam uelle te b0nis uiris sedentibus c0nferre n0biscum. qu0d te multum gaude0n0strae humilitati 0sserre dignatum neque ull0 1110d0 p08Sumta tam 0ecasi0nem benigni animi tui deserere, ut, quantHm uires d0minus praebere dignabitur, quaeram tecum atque id di8cutiam, quae causa, quae 0rig0, quae rati0 in ecclesia Christi, cui dixit: Ρacem meam d0 110bis, pacem meam relinquo u0bis, tam lugendae atque plangendae discissi-0nis extiterit. 3 Audiui quidem de mem0rat0 fratre te fuisse e0nque8tUm, ad qu0d nesci0 quid tibi e0ntumeli080 resp0nderit. qu0d, quae 80 te, ne illam e0ntumeliam deputes, quam certum mihi est

meum -, sed si quid in disputand0 pr0 fide sua et pr00eclesia se caritate dixit Drtasse feruentius, qu0d tua grauitas

16 Ioli. 14. 273 imperat ipse edd. 5 quia R tamdiu m 6 te esse in hac R9 110s A hereditate christi R 10 benignitatemJ ad benignitatem Auelle uellet M t e . m. 2) A boni A 11 gaudeo multum Rgaudi0, corr. gaude0 P; 12 n0stri Γ ossere, m. 3 0Grre Γ p0ss M14 praebere dominus R 17 discessionis R dissensi0nis sensi0 in rus. m. Σ) M 19 fratre te fratre M fratre nostro de te R 20 c0ntumeli0se tibi R quot, m. 2 quod Pi 23 quis MF 26 conlaudatorem P

178쪽

S. Aureli Augustini

pr0pheta n0n uult inpinguari caput; ita enim dieit: Eme dabit me iustus in misericordia et arguet me; 0leum autem peccat 0ris 110n inpinguet caput

meum. mauult enim seuera miseric0rdia iusti emendari

quam leni adulati0nis uneti0110 laudari. unde etiam illud pr0pheticum sest: Qui u0s felices dicunt, in serr0 remu08 mittunt. id00que de h0mine, quem falsae blanditiae faciunt adr0gantem, rect0 etiam uulg0 dicitur: 'Creuit caput'; inpinguatum est enim 0Je0 peccat0ris, h00 e8t n0n asperaueritate c0rrigentis sed leni falsitate laudantis. neque h0e in eam partem pet0 aecipia8, quasi eg0 te a fratre Eu0di0 tamquam a iust0 emendatum intellegi uelim. uere0r enim, ne me qu0que aliquid c0ntumeli 0 se in te dicer0 existimes,

qu0d uehementer caue0, quantum p 08sum. Sed iustus est

ille, qui dixit: Eg0 sum ueritas. itaque de cuiuslibeth 0minis ore n0bis uerum eum aliqua asperitate 80nuerit, n0n

ab ill0 h0mine, qui Di te peccat0r est, sed ab ipsa ueritate, h0e est a Christ0 qui iustus est, emendamur, ne n0Strum caput blandae sed pernici0sae adulati0nis uneti0, h00 est 0leum peccat0ris inpinguet. quamquam etiam si frater Eu0dius aliquantum pr0 sua0 c0mmuni0nis defensi0ue turbati0raliquid elatius anim0 e0mm0ti0r0 dixisset, aetati h0minis et ne e0ssitati causae te 0p0rteret ign08cere. Illud tamen, qu0d pr0mittere dignatus es, pet0 memineri8, ut sedentibu8, qu0s ipse delegeris, dumm0d0 uerba n08tra

1 Ps. 140, 5. 6 Es. 3, 12 15 I0h. 14, 61 emendauit, corr. m. I emendabit P 2 in misericordia et et in misericordia Ie 4 emendare M 5 quam leni quale F 8 creuit ei caput P 9 est om. M enimJ etiam Γ 0leum F hoe est in e pag. Om. A I 0 se, corr. m. I sed F li quasiJ quod si A15 illo P 16 uerum n0bis R eum sieum R 17 ill0J alio Rest Om., m. 2 redd. M sedi se F 18 hoc est a Christo qui quae christus est et R 20 inpinguet non impinguet R si sit P 21 turbatiora M sa e . m. 2) FA 23 necessitatis causa MFAP R edd. praeter m oporteret te R 24 permittere A peto ne memineris M ne e . m. I) A 25 diligeris F nostra uerba M

179쪽

epistularum XXXIII.

h0n inaniter uentilentur, sed stil0 excipiantur, ut et tranquillius et 0rdinatius disseramus et, si quid f0rte a n0bis dietum

do memoria lapsum fuerit, reeitati0ne reu0cetur, rem tam magnam et ad salutem 0mnium pertinentem eum q0ncordias requiramUS, aut, Si placet, null0 medi0 interp0 sit0 prius n0biscum siue per epi8tulas siue per c0nl0cuti0nem atque lecti0nem, ubi placuerit; 00nseramus, ne Drte intemperantes n0 nulli audit0res malint quasi 110strum expectare certamen. quam de sua salute in n08tra conl0cuti0ne 00gitare, ut, qu0d 16 inter 130s fuerit terminatum, p08tea per n08 90pulu8 B0Herit,

aut, si per epi8tula8 agi placet, ipsae plebibus recitentur, ut aliquand0 n0n plebes Sed plebs una dieatur. pr0rsus Sicutu0lueris, sicut iusseris, sicut tibi pla querit, libenter amplect0r. et de anim0 beatissimi et ust 0rabilis mihi patrisis Valerii nune absentis t0ta securitate p0llice0r h0e eum cum magna laetitia c0gniturum; n0ui enim. quantum diligat pacem et nulla uani fastus inanitate iactetur. R0g0 te, quid n0bis est cum ueteribus dissensi0nibus, ut

huc usque uulnera illa durauerint, quae anim0sitas h0minum 26 superb0rum n08tris membris inflixit 3 qu0rum uulnerum putrefacti0n0 0tiam d0l0rem perdidimus, qu0 80let medicus inpl0rari. uides, quanta et quam miserabili laeditat0 Christianae d0mus familiaeque turpatae sint. mariti et ux0res de Su0ldet0 sibi e0usqntiunt et de Christi altari dissentiunt; pera ut in sue v. om. P 2 et sil ut si P dictum a nobis de 3 de

l0cuti0nem P conlati0nem AR 8 audit0res malint uelint auditores I9 suaJ Π0stra MFAPyR edd.; cf. ep. XLIV. I med. 10 inter nos determinatum fuerit R suerit inter n0s terminatum edd. 11 ipse, m. Sipso P ipsa R 13 uolueris prima l. super rus. m. I Pi 14 beatissimi eae baptismi ras. et corr. m. I P 15 ualeri P eum enim A16 laetitiai gl0ria Μ e0gnitorum MA 17 uana MFAR factus F18 ut om. P m et a e 20 influxit M corr. inflixit) R 21 mendicus F22 laeditati M 23 dom0s, corr. m. I domus P familiaque P turbatae FPὲ edd. 24 christi altarit ili sparua ras.) M christi altare PFPy m. 2 christi altari) altare christi R

180쪽

8. Aureli Augustini

illum sibi iurant, ut inter se paeem habeant, et in ill0 habet 0n0n p088unt; filii cum parentibus unam d0mum habent suam set d0mum d0i n0n habent unam; susscedere in e0rum hereditatem cupiunt, eum quibus de Christi hereditat0 rixantur; serui et d0mini e0mmunem deum diuidunt. qui f0rmam serui accepit, ut 0mnes seruiend0 liberaret; h0 0rant n0s

Christus 0stendit, euius membra laniamus 3 et h0mines quidem causas Sua8 Saedulare8 apud n08 finire cupientes, qu0m0d0 eis ne eessarii fuerimus, Sic n08 Sanct08 et dei seru0s appellant, ut neg0tia terrae Suae peragant: aliquand0 agamusot n0g0tium salutis n0strae et salutis ips0rum. D0n de aur0,n0n de argent0, n0n de fundi 8 et pe00ribu8, pr0 quibus rebus e0tidie submiss0 capite salutamur, ut dissensi0nes h0minum terminemus Sed de ips0 capite n08tr0 tam turpis inter n0set pernici0sa dissen8i0 e St. quantum libet capita submittunt qui n0s salutant, ut e08 00ne0rdes in terra faciamus, de cael0 usque ad crucem Submissum egi caput n0strum, in

6 R0g0 t0 atque 0bsecr0, 8i est in te aliqua humanitas, quam multi praedicant, hic appareat b0nitas tua, si 110n pr0pter

0bsequiis suis in iudici0 dei, sed p0tius n0stra n0n seta

5 Phil. 2, 7

non de R 16 summissis, corr. m. I summisso M 22 rogo atque obsecr0 te R in te om. R 24 ut su eae ras. et corr. m. m M