Sancti Aureli Augustini Opera

201쪽

epistularum XXXVI.

litur. quid est erg0 qu0d rursus sibi ipse c0ntrarius adm0net. ut n0n prandi 0 m0derat0, 80brio, Christian0 resciamur d0mihi e0 die, sed in al0gia laetantes plaudentesque cantemus Saturasti, d0mine, animam inanem et p0tasti animam sitien-5 tem y nempe Si tunc n0u erram II S, quand0 ieiunamu8, et ali0rum Sex dierum err0res tunc abluimus, cum sabbato

ieiunamus, nullus erit die d0minie0 deteri0r, nullus sabbat0meli 0r. crede; dilectissime frater, nem0 legem sicut ist0 intel-l git, nisi qui n0n intellegit. Si enim Adam n0u cibus sed tu pr0hibitus cibus perdidit et Esau, nep0tem saneti Abrahae,n011 e Se a Sed HS que ad 00ntemptum sacramenti, qu0d in primatu su0 habuit, q0neupita esca damnauit, sic a Sanctis et fidelibus pie prandetur, quem ad m0dum a saerilegis et tuere dulis impie ieiunatur. praep0nitur autem dies d0mitii cus15 sabbat0 fide resurrecti0nis, 110n e0nsuetudine refecti0nis aut etiam uin0lentae lidentia cauti0nis.

13 'M0yses', inquit, 'quadraginta di0bus pauem n0u manducauit nee bibit aquam'. cur autem h00 dixerit, subiunxit atque ait: Ε000 M0y808, amissus dei, nubis inquilinus, delat0r legis et Yo p 0puli dux, ter bina sabbata i0iuni0 celebrans n011 0ssensam sed meritum c0nl0eauit numquid adt0ndit, quid hinc p088it

tesque o n. spatio I4-I6 l. relicto Pi cantamus, corr. m. I cantemus Hcanemus, M. ut vid. 2 cantemus T 5 tanc, corr. m. I tunc H T deteri0r die d0minico cum parua ras. ante deterior et super d0minico Py

202쪽

S. Aureli Augustinic0nsequenter 0pp0ni3 quia utique, si M0ysi ieiunantis pr0pterea pr0p0nit exemplum, qu0niam in illis quadraginta diebus ter bina, sicut l0quitur, sabbata iseiunavit, et ex h00 uult persuadere, ut sabbat0 ieiunetur, ex h00 ergo persuadeat, ut et d0minic0 ieiunetur, quia in illis quadraginta diebus nihil0 minus M0yses ter bin0s d0minic0s ieiunavit. sed addit aedicit: 'Et adhue eum Christ0 d0mi idus a d00 imminenti ecclesiae seruabatur qu0d cur dixerit, nesci0: Si enim pr0pterea, quia mult0 magis ieiunandum est, p08teaquam uenit cum Christ0 d0minicus dies, erg0, qu0d absit, etiam ip80d0minie0 die ieiun0tur; si autem timuit, ne pr0pter dierum quadraginta ieiunium 0biceretur etiam d0mini e0 die ieiunandum, et id00 addidit, qu0d 'adhue eum Christ0 imminenti ecclesiae dises d0minicus seruabatur', ut uidelicet ea causa int0llegatur i0iunasse M0yses etiam die, qui sequitur Sabbatum, lilia n0ndum uenerat Christus, per quem laetus est ipse dies d0minicu8, qu0 110n expedit ieiunare, quare ipse Chri8tus quadraginta di0bus similiter iseiunavit 3 cur n0n illis diebus in quadraginta ter binis, qui sabbatum sequebantur, ieiunium 80luit, ut iam d0mi iei diei prandium c0mmendaret etiam

ante Suam resurrecti0nem, siqui sanguinem Suum p0tandum

dedit ante passi0num3 vides certe dierum quadraginta ieiu-

203쪽

epistularum XXXVI.

n0n est illi ad singula re Sp0ndendum, qu0niam pr0 sabbati prandi0 uitia luxuriae r0prehendend0 eadem atque eademio saepe didit aliud n0n inueniend0, qu0d dieat, nisi qu0d inaniter et ad rem n0n pertinens dicit. utrum 110n sit sabbat0 ieiunandum, quaeritur, n0n utrum 110n Sit sabbat0 luxuriandum qu0d nee d0minie0 faciunt, qui deum timent, quamuis in ill0 utique n0n ieiunent. quis autem disteret, qu0d iste ausus est 15 dicere 3 squ0 111040', inquit, 'pr0 130bis aut per n0s rata erunt de0 aut digna, quae n0s sanctificata die ad peccatum e0gunt γ' sanctificatam diem sabbati c0 st0tur et ad pedestium dieitc0gi h0mines, quia prandetur, ac per h00 secundum istum aut dies d0miniens sanetis datus n0n est et incipit esse Sab Eo batum m0lius aut, si est set d0minicus dies sanctificatus, ad peceatum c0gimur, quia prandemUS. I 5 Et conatur tostim0 iis diuinis pr0bare sabbat0 ieiunandum, Sed, unde h0c pr0bet, 0mnin0 n0n inuenit. 'manducavit', inquit, 'sit bibit uinum Iad 0b ot satiatus est et redes sit a d00 salutari ἱ5 8110 et deciderunt una die uiginti tria milia', quasi dic-

206쪽

S. Aureli Augustinitum sit: 'Ρrandit sabbat0 Iad0b et r0eessit a d00 salutari su0'. et ap0St0li18 quando c0mmemorauit cedidisso t0t milia 110n ait: 'Neque prandeamus sabbat0, sicut illi pranderunt', sed ait: Neque f0rnicemur, Sicut quidam e0rum s0rnieati sunt set de ei derunt una die uiginti tria milia. quid sibi etiam uult, qu0d ait: 'Sedit autem p 0pulus manducare et bibere et surrexerunt ludere 'γ p0suit quidem et ap0st0lus h00 testim0nium, sed ut a s0ruitute id0J0rum, n0u a Sabbati prandi0 pr0hiberet. sabbat0 autem illud laetum esse iste n0n pr0bat, sed, ut libitum e St, Su8picatur. sicut autem seri p0test; ut ieiunetur et, cum ieiunium 80luitur, Si qui8que ebri0sus est, tune inebrietur, ita fieri p0test, ut n0n ieiunetur et, Si temperantes sunt h0mine8,m0 destissime prandeatur. quid est erg0 qu0d sabbati u0lens p 0rsuader0 ieiunium adhibet ap08t0lum testem dicentem: N0lito inebriari uin0, in qu0 est 0mni 8 luxuria, qua Si dixerit: 'Ν0lite prandere sabbat0, quia ibi est 0mnis luxuria'. si e ut autem h0c praedeptum ap08t0lidum, ne inebrientur uin0, in qu0 est omnis luxuria, 0bseruatur a Christianis deum timentibus, quand0 prandent die dominic0, ita 0bseruatur, quand0 prandetur et sabbat0. 16 'Ut expressius', inquit, 'errantibus c0ntradicam, nem0 ieiuni0 deum, et8i n0n pr0meretur, 0ssendet; p0rr0 et 11011 0ssendere pr0m0reri est'. quis h00 diceret, nisi qui n0llet e0nsiderare, quid dideret 8 erg0 pagani quand0 ieiunant, n0n ide0 magi 8

101520 25

207쪽

epistularum XXXVI.

0sse dunt d0um aut, si de Christianis Π0luit, qu0d dixit int0llegi, quis n0n deum 0ssendit, si uelit cum seu dul0t0tius, quae ubique dilatatur, ecclesiast die d0mini e0 ieiunar03 dei d0 subieeit testim0nia de Scripturi S ad cau8am, quam 5 suscepit, nihil ualentia. 'i0iunio', inquit, 'Helias paradis0 do natus in c0rp0re regnat', quasi ieiunium n0n praedicent. qui sabbat0 n0n ieiunant, siqui ieiunium praedicant, qui tamen die d0minie0 110 ieiunant, aut Helias e0 temp0re ieiunaverit, qu0 p0pulus dei etiam sabbat0 ieiunabat. qu0d autem re Sp0nio dimus d0 quadraginta di0bus istiunii M0ysi, h0e deput0 essere8p0ndendum etiam d0 quadraginta diebus Helia0. ieiuni0 inquit, 'Danihel l00num sicea rabie 0ra inlaesus eua Sit', quasi legerit, qu0d sabbat0 ieiunaverit aut etiam cum ipsis J00 ibus sabbat0 fuerit, ubi tamen legimus, qu0d et pranderit. fieiuni0' 15 inquit, 'trium fida germanitas ignibus e0rus stanti carceri d0mi

20 latim ignis ardentem, sed n0 illud quidem logitur tam diu illic 00s fuisse, ut p0sset 00s quisquam dicere ieiunas Se

208쪽

S. Aureli Augustini imm0 uer0 uix unius h0rae spatium e8t, qu0 00rum c0nD88i0

hymnu8que cantatur, nee amplius inter illas flammas inn0xias deambulauerunt, quam canticum illud terminauerunt, nisi Drte ab ist0 etiam unius h0rae spatium ieiuni 0 deputatur.

qu0d si ita est, n0n habet, qu0d suscenseat pran80ribus sabbati; usque ad h0ram enim prandii mult0 quam in ill0eamin0 pr0lixius ieiunatur. 17 Adhibet hi illud ap0st0li testim0nium, ubi ait: N0n est regnum dei esca et p0tus sed iustitia et pax et gaudium in spiritu Sanct0, et regnum dei ecclesiam uult intellegi, in qua deus regnat. 0b800r0 te, numquid h00 agebat ap08t0lia S, cum i8ta l0queretur, ut sabbat0 a Christianis ieiunaretur 3 sed nec de ips0 cuius eumque diei ieiuni0 l0quebatur, cum haest diceret. dictum est enim aduersus e08, qui 1110re Iudae0rum secundum ueterem legem in 0bseruati0nequ0rundam cib0rum putabant esse munditiam, et ad 00rum fratrum adm0niti0nem, per qu0rum escam et p0tum indisserenter acceptum Scandaligabantur infirmi. id00 cum dixisset:

Ν0li in esca tua illum perdere, pr0 qu0 Chri8tus

ut 0rtuus est, et: Ν0n erg0 blasphemetur b0num n08trum, tunc adiunxit: Ν0n enim est regnum dei es ea et potus et cetera. nam si qui iste uerba haec ap0st0li intellegit ut regnum dei, qu0d est ecclesia, n0n sit in esca et p0tu sed in ieiuni0, 110n die0 sabbatis ieiunare, Sed numquam

1 quod P) e0rum om. T 2 Ihymnusque deambulauerunt positum est post quam canticum illud terminauerunt nisi Py cantetur, m. ut vid. 2 cantatur T 4 hora, corr. m. I horae H ore Pi ieiunium deputetur Pi 5 succenseat eae corr. m. I, fuisse uid. succendeat P6 sabbati om. Pi oram Pi T ieiunetur Pi ieiunatus P 9 iustitas P 10 ecclesiam om. Py 12 a om., m. 2 add. Η christia, m.

209쪽

epistularum XXXVI.

0mniu0 cibum ac p0tum Sumere deberemus, ne de ist0 dei regn0 Umquam recederemU8. put0 autem, quia ist0 e0nstente aliqua t0 religi0sius die d0minic0 ad ecclesiam pertinemus, quand0 tamen et ip80 00ncedente prandemus.18 , 'Cur', inquit, 'sacrifieium p0ti0ri d0min0 carum murmuremus0s erre, qu0d Spiritus desiderat et angelus laudat γ' deindo adiungit angeli testim0nium dicentis: B0na est 0rati0 cum ieiuni 0 et elem08yna. quid dixerit fp0ti 0ri d0min0', nescimus, nisi rarte Seript0r errauit et te fugit, ut, qu0d mihi

id legendum mi8isti, n0n emendares. sacrifieium erg0 d0mi 0 earum ieiunium uult intellegi, quasi de ieiuni0 versetur haec quaesti0 et 1i0n de ieiuni 0 sabbati. neque enim d0minicus dies sine saeris ei0, qU0d de0 carum eSt, peragitur, qllia n0n ieiunatur. sequitur adhuc et ingerit testim0nia ad causam 15 quam defendendam Su80epit, penitus aliena. 'imm0la', inquit, d00 saerificium laudis', et istam u0dem diuini psalmiu0lens ad qu0d agitur nesci0 qu0 m0d0 c0neetere 'utique', inquit, 'n0n sanguinis aut ebrietatis c0nuiuium, qu0 110n laudesdsibilao d00 sed blasphemiae diab0J0 suffragante siluescunt'. 20 0 inpr0uidam prae8umpti0nemi n0n erg0 imm0latur sacrificium laudis d0mini e0 die, quia n0n ieiunatur, sed agitur ebriolatis c0nuiuium' et 'blasphemiae diab0l0 suffragante siluescunt'. qu0d si nefas est dicere, intellegat 110n ieiunium significari in 00, qu0d scriptum est: Imm0la d 00 sacrifi-

darer Pi ergo om. Pi domini Pi 11 carum om. spatio S-9 l. relicto Pi qua si Pi 13 sacrificium, corr. sacrifici0 H 14 aeauSam, m. 2 ad causam, sed d et m del. H a causa PPw-Τ edd. 17 nestio P 18 e0nuleium P Pὸ c0nuitium T 110n om. - 19 sunsrag ante fuit H P 20 immolatur deo sacrificium Pi 21 agitur atur P* 22 convicium Pi c0nuitium P suffragantes luescunt Py24 significare, corr. significari P

210쪽

S. Aureli Augustinicium laudis. ieiunium quippe certis diebus et maxime festis 110n agitur, Saeriseium uer0 laudis ab ecelesia t0t00rbo dissus a diebus 0mnibus imm0latur. ali0 quin, qu0d nullus n0n die0 Christianus sed nec insatius distere studeret, dies illi quinquaginta p08t paselia usque ad pente008ten, quibus n0n s ieiunatur, erunt secundum istum a saeris ei0 laudis ali0ni quibus tantum m0d0 di0bus in multis esselesiis, in 0mnibus

autem maxime cantatur alleluia, quam uocem laudis esse

bratur. sed quid eum 0ssendit sabbati dies, quem deus sanetificauit, ign0r0, ut in e0 n0n putet p0sse manducari et bibi ἡ

cum tali iustia ditate, quae careat ebrietate, cum Sic ante sabbatum ieiunare p0ssimus, qu0 m0d0 dieit anto d0minicum sabbat0 i0iunandum. an c0ntinu0 biduo prandere nefas e880 arbitratur 3 uideat erg0, quanta afficiat e0ntumelia ipsam