Sancti Aureli Augustini Opera

181쪽

epistularum XXXIII. XXXIV.

caritate n0biscum reu0 datae ab err0ribus et disson si0nibus inueritatis et pacis itinera dirigantur. 0pt0 10 00ram 0culis dei beatum esse, d0mine h0 0rabilis et dileetissime. XXXIV. b DOMINO EXIMIO MERITOQUE SUSCIPIENDO ATQUE HONORABILI FRATRI EUSEBIO AUGUSTINUS. I Scit d0us, cui manifesta sunt areana e0rdis humani, quantum pae0m dilig0 Christianam, tantum me m0ueri saerilegis 00rum saetis, qui in eius dissensi0ne indigne atque impi0i0 perseuerant, eumque m0tum animi mei esse paei fidum nequem0 id agere, ut ad 00mmuni0nem cath0licam quisquam c0gatur inuitus. sed ut 0mnibus errantibus aperta ueritas declaretur et per n0strum ministerium de0 iuuante manifestata 80 ampleetendam atque Sectandam satis ipsa perSua- 15 dent.

2 Quid enim execrabilius, quae80 te, ut alia taceam, quam id, qu0d nune addidit 3 e0rripitur ab epise0p0 su0 iuueni Serebris caedibus matris insanus et impias manus nec illis diebus, eum etiam seueritas legum sceleratissimis parcit, a1 carita, corr. m. I caritate P ante in m. 2 3. u. ut M in pacisae ueritatis itinera L 2 domini R 3 d0mine Om. RM eod. Monacensis 6266 s. X. F - eod. Salisburgensis X 29 8. X-XLA - cod. Audomaropolitanus 76. S, 9 8. X-XI. P - cod. Parisinus nou. aeq. 1444 8. XI. R - cod Mus. Brit. Rey. 5 D VI s. XI XII. 5 40mino merit0que suscipiendo eximio MAR a e d0mino merit0que

12 inuictus c e .) P operta ueritatis P 13 declaretur. m. 2 declarentur P misterium M adiuuante R manifestatam M 14 se eam A amplectendam amplius subsequente Vatio 2-3 l. uacuo M

I 8 crebis, corr. m. ut vid. I crebris F

182쪽

S. Aureli Augustiniuisceribus, unde natus est, reu0cans; minatur eidem matri se in partem D0nati translaturum et eam, quam incredibili fur0re 80let caedere, perempturum; minatur ei, trausit ad partem D0nati, rebaptigatur furens et in maternum sanguinem fremens albis uestibus candidatur; c0nstituitur intra cancell0seminens atque c0nspicuus et 0mnium gementium oculis matrididit meditat0r tamquam ren0uatu8 0pp0nitur.3 Haedine tandem tibi plueent, uir grauisSime 3 nequaquam h 0e de te crediderim; n0ui e0nsiderati0uem tuam. caeditur mater carnalis in membris, quibus genuit et nutrivit ingratum; pr0hibet h00 e celesia, mater spiritalis; caeditur et ipsa in sacramentis, quibus genuit et nutrivit ingratum. n0nne tibi uidetur dixisse parricidaliter frendens: 'Quid faciam eccle- Siae, quae me pr0hibet caedere matrem meam 3 inueni, quid faciam: iniuriis, quibus p0test, etiam ipsa feriatur; sat in me aliquid, unde membra eius d0leant; uadam mihi ad 00s, qui n0uerunt exsufflare gratiam, in qua ibi natus sum, deStruere 1 0rmam, quam in uter0 eiu S accepi; ambas matres meas

saeuis erudiatibus t0rqueam; quae me p08teri0r peperit, esserat pri0r; ad huius d0J0rem spiritaliter m0riar, ad illius eaedem carnaliter uiuam quid aliud expectamus, uir h0n0rabilis Eusebi, nisi ut tu miseram mulierem senectute decrepitam, uiduitate destitutam, a cuius caedibus in cath0li ea pr0hibebatur, iam D0natista securus armetur 3 quid enim aliud furibund0 e0rde c0ncepit, eum diceret matri: 'Transferam mel matri s eras.) F 2 par, tem en eras.) P d0na A transiturum fir m; cf. u. 25 3 caedere. A perempturam M 4 patrem, corr. m. I partem P rebaptigati, corr. m. I D rebaptizatur F 5 abis

corr. m. I albis M T renouatur II reu0eatus P 8 haec in ae, corr. m. I haec ne M haec ne es haec ine, m. 2 haeccine P haeccine R edd.

uir grauissime tibi placent E placet MFA 9 crederim MF creditur A 11 ce.ditur M e,editur P ipsa inJ ipsam, corr. m. I ipsa in II ipsa P 12 et nutrivit om. R 14 meam matrem R 17 qui. serus.) P ibi. m. I supra i illi R illi m 18 ambras ir e .) A22 in om M add. m. ut vid. 2) FAR miseram i miseram alterum

del. m. 2 M 23 ..destitutam fuit de) F eeeidibus M 24 aliud om. M 25 diceret dieitet aut dieiret M

183쪽

epistularum XXXIV.

in partem D0nati et bibam sanguinem tuum' 3 ecce iam e0useientia cruentus, ueste dealbatus persidit partem p 0llieitati-0nis Suae; restat pars altera, ut matris Sanguinem bibat. si erg0 placent i8ta, urgeatur a clericis et sanctificat0ribus suis, 5 ut intra 0ctauas suas t0tum, qu0d 110uit, eX0lliat. Ρ0tens est quidem d0xt0ra d0mini, quae fur0rem illius amisera uidua et des0lata e0mpescat et eum, quibus m0dis 110uit, a tam seelerata disp0 siti0ne deterreat. uerum tumen eg0 tant0 animi d0l0re percussus quid facerem, nisi saltem 10 J0querer 3 an uero ista illi faeiunt et mihi dieitur: Tae03 auertat a me d0 minus hanc amentiam, ut, cum ipse mihi imperet per ap08t0lum suum et dieat ab epise0p0 refelli 0p01 tere d00entes, quae n0n 090rtet, eg0 ill0rum indignati-0nibus territus taceam. qu0d enim publicis gestis haerere 15 u0lui tam saerilegum nefas, ad h00 utique Π0lui, ne me quisquam maxime in aliis ciuitatibus, ubi 0pp0rtunum fuerit, ista depl0rant0m sngere aliquid arbitretur, quand0 etiam apti dipsam Hipp0nem iam dicitur n0n h00 Pr00ulianum manda 8Se, qu0d publicum renuntiauit 0fficium. 20 Quid autem m0 destius agere p088umia S, quam Ut tam grauem cau8am per te tamen agam, uirum et clarissima dignitate praeditum et c0nsiderantissima u0luntate tranquillum Θ pet0 igitur, siqui iam p0tiui per fratres n08tr08, b0n0Satque h0nest0s uir0s, qu0s ad tuam eximietatem misi, ut 5 quaerere digneris, utrum Pr0euliani presbyter Viet0r n0n h00 11 Tit 1, 1l

c0nsideratissima F 23 petiui tui eae corr. m. ut vid. I) F 25 Pr0culeiani m

184쪽

S. Aureli Augustini

ab episc0p0 SU0 mandatum acceperit, qu0d 0ffici0 public0 renuntiauit, an rarte, cum et ipse Viet0r aliud dixerit, falsum illi apud ueta pr0secuti sint, cum sint e0mmuni0nis eiu8dem; aut, si e0n80ntit, ut ipsam t0tam quaesti0nem dissensi0nis n08trae placide pertractemus, Ut err0r, qui iam manifestus 5 est, manifestius inn0tescat, libenter amplect0r. audiui enim, qu0d dixerit, ut sine tumultu p0pulari adsint n0biscum deni

ex utraque parte graues et h0nesti uiri et secundum scripturas; quid in Uer0 8it, perqHiram US. nam illud, qu0d rursus oum dixisse n0nnulli ad me pertulerunt, cur n0n ierim C0n- 10

stantinam, quand0 ibi plures ipsi erant, uel me debere ire Mileum, qu0d illi 0, 8ieut perhibent, c0neilium pr0xime habituri sunt, ridiculum est dicere, quasi ad me pertineat cura pr0pria nisi Hipp0niensis ecelesiae. mihi t0ta huius quaesti0nis rati0 maxime cum Ρr0eulian0 est. 80d si rarte inparem 158e putat, cuius U0luerit, c0llegae sui inpl0ret auxilium. in aliis quini ciuitatibus tantum agimus, qu0d ad eccle8iam pertinet, quantum uel n0s permittunt uel n0bis inp0nunt earundem ciuitatium episc0pi, fratres et c0nsacerd0tes 140stri. 6 Quamquam et iste, qui se t0t ann0rum episc0pum distit, 20 quid in me tir0ne timeat, qu0minus mecum uelit 00nferre Serm0nem, n0n satis intellego: si d0etrinam liberalium litterarum, quas Di te ipse aut 110n didicit aut minus dididit, quidh00 pertinet ad eam quaesti0nem, quae uel de Sanctis Scriptaturis uel d0eumentis edet0siastidis aut publicis diseutienda 2508t, in quibus ille per t0t ann0s uersatur, unde in eis deberet 2 ipse ille M 3 illi. fuitne illum fl) F sintJ fuerint firm

185쪽

epistularum XXXIV. XXXV.

5 e0ncedet, ut suscipiat in hac re uicem meam, et eum d0mi nus pr0 ueritate certantem, quamui8 Serm0ne inp0litum, tamen uera fide eruditum, sicut 00nfidimus, adiuvabit. nulla erg0 causa e8t, cur ad ali0s nesci0 qu08 disserat, ne intern08, qH0d ad n08 pertinet, peragamu8. nec tamen, ut dixi,

id etiam ill0s defugi0, si 00rum ipse p08cit auxilium. XXXV. DOMINO EXIMIO MERITOQUE SUSCIPIENDO ET DILECTISSIMO

FRATRI EUSEBIO AUGUSTINUS. N011 0g0 r0cusanti u0luntati tuae iudicium; siqui didis 15 inter epi800p08 subeundum m0l08tus exh0rtat0r aut deprecat0rinp0sui. qu0st quidem etiam si suadere u0luissem, p08 Sem Drtasse facil0 0stendere, quam ualeas iudicare inter n0sin tam manifesta atque aperta eausa et quale sit illud, qu0d facis, ut n0n auditis partibus iam Drre n0n dubites pr0 20 una parte sententiam, qui iudieium relarmidas. 80d h0e, ut dixi, iniserim 0 mitt0. nihil autem r0gauseram aliud h0n0rabilem benignitatem tuam, qu0d qua080 tandem in hac saltem 0pistula digneris aduertere, nisi ut quaereres a Ρr00ulian0, Utrum

diffugio F diffugio RIdem codices, qui in ep. XXXIV. 12 suspiciendo P 14 doces F 15 subeunde, corr. m. I subeundu PeXh0rf0r, corr. m. I exh0rtator M 16 posse A 17 fortasse hoc facile M 18 manifesta atqu0 aperta causa F illud sit R 20 sed b00 intermitto, in multa. m. I aliter sed hoc ut dixi interim omitto' R2l aliud rogaueram K r0gauerim A 23 Pr0culeian0 m 24 ipse

186쪽

S. Aureli Augustini

dictum publieum 0fficium renuntiauit, an Drte, qui missi sunt, n0n qu0d a Viet0re audierunt, Sed falsum gestis pr0socuti sint; deinde quid illi de t0ta ipsa quaesti0110 inter n0sdiseutienda uideretur. arbitr0r autem n0n iudicem fieri eum, qui r0gatur, ut interr0get aliquem et, qu0d ei resp0nsum fuerit, rescribere dignetur. h00 erg0 etiam nunc r0g0, ut lassere n0n graueris, quia litteras meas, sicut etiam expertus Sum, n0n uult accipere. qu0d Si u0lui88et, n0n utique per tuam eximietatem id agerem. cum autem id n0u uult, quidp08Sum mitius agere, quam ut per te, talem uirum et qui eum diligis, interr0getur aliquid, unde me tacere mea sarcinapi 0hibet 3 qu0d autem mater a sti0 caesa tuae grauitati displicuit, sed 'ille' dixisti si seiret, a c0mmuni0ne sua tam nefarium iuuenem pr0hibiturus esset', breuiter resp0nd00:m0d0 00gn0uit. 1110d0 pr0hibeat. Add0 0tiam aliud. subdiae0nus qu0ndam Spaniensis ecclesiae u0stabul0 Ρrimus cum ab accessu iudisciplinat0 sancti-m0nialium pr0hiberetur atque 0rdinata et sana praecepta c0ntemneret, a clericatu rem0tus est et ipse inritatus aduersus disciplinam dei transtulit se ad illos et rebaptigatus est. duas etiam sanetim0niales c01100J0nas suas de fund0 cath0li-e0rum Christian0rum siue id0m transtulit siue illum secutast etiam ipsae tamen 1 0baptigata se sunt et nunc cum gregibus Cireumcelli0num iniser uagabund08 greges feminarum, quae pr0teriae marit08 hab0r0 n0luerunt, ne habeant disdiplinam,2 persecuti m 3 sunt M m. 2 sint) FA re ipsa in site v. om. M 6 ergo om. R 7 non negaueris F etiam iam M 9 qui, corr. m. I quid F qu0d A quid aliud R 11 aliquis A 14 uirum, m. I supra i iuuenem Γ 16 quidam R sparniensis M 17 disci

187쪽

epistularum XXXV.

in dotostabilis ut 0lentiae baeeliati0nibus sup0rbus 0xultat gaudens latissimam sibi apertam e880 licentiam malae c0nuersati0nis, unde in cath0lica pr0hibebatur. et h00 Drtasse Ρr0eulianus ign0rat. erg0 per tuam grauitatem atque m0d05 stium eidem in n0titiam perseratur. iubeat oum, qui n011 0baliud illam e0mmuni0nem delegit, nisi quia in ea th0lida clericatum amiserat pr0pter in0b00dientiam et perdit08 m0res,

3 Etenim eg0, si d0min0 placet. iStum m0dum SerU0, Ut, io qui8 quis apud 008 pr0pter disciplinam degradatus ad cath0li- eam transire u0lu0rit, in humiliati0ne paenitentiae recipiatur, qu0 et ipsi eum f0rsitan c0gerent, si apud 008 manere U0lu-i8Set . ab eis uer0 e0nsidera, quae 80 te, quam exedrabilitersat, ut, qu0s male uiuentes ecclesia Stiea disciplina c0rripimus 15 persuadeatur eis, ut ad lauacrum alterum ueniant atque, ut id accipere mereantHr, pagan0S Se eSSe reSp0ndeant, quae U0X ne pr000deret de 0re Christian0, tantus sanguis martyrum su8us est, deinde quasi ren0uati et quasi sanetificati disciplinae, fidam ferre non p0tuerunt, deteri0res facti sub speeie 20 110uae gratiae saerilegi 0 140ui fui 0ris insultent. aut si mal0saei 0 per tuam beniu0lentiam ista c0rrigenda curare, de me

nullus queratur, si haec illi perferri in n0titiam p0r 00dides public0s lacer0, qui mihi negari, ut arbitror, in R0mana

ciuitate n0n p0ssunt. nam cum deus imperet, ut l0 quamur 25 et praedicemus Verbum et d0 centes, quae n0n 090rteat refellamus et instemus opp0rtune atque imp0rtune 24 II Tim. 4, 2; Tit. 1, 111 detestabili R 2 esse apertam licentium M apertissimamque licentiam esse Γ 3 proculianus lariasse R 4 Proculeianus m 6 illam ad illam ad e . m. ' P T ammiserat M 9 m0d .um sic eras. δ) P12 u0luisset manere A 14 ut om. MFAR doctrina R 15 atque

188쪽

S. Aureli Augustini

mihi silentium de his rebus persuadendum arbitretur. Ui0leu-t0r autem u0l latr0stinanter si quid audundum putauerint, n0n deerit d0minus ad tu0ndam e celesiam suam, qui iug0 8110 in gremi0 eius t0t0 0rbe dissu80 0mnia terrena regna sublestit.1 Nam cum ecclesiae quidam e0J0nias filiam suam, quae apud n0s fuerat catechumena set ad ill08 seducta est inuitis parentibus, ut ibi baptigata etiam sanctim0nialis Drmam susciperet, ad 00mmuni0nem cath0licam pat0rna uellet seueritate reu0care et eg0 feminam c0rruptae mentis nisi u0lentsem et liber0

arbitri0 meli0ra deligentem suscipi n0luissem, ille rusticus etiam plagis instare c00pit. ut sibi filia c0nsentiret. qu0d statim 0mni m0d0 fieri pr0hibui. tamen per Spanianum tran8- euntibus n0bis presbyter ipsius stans in medi0 fund0 cath0lidae ac laudabilis 1 seminae u000 inpudentissima p08t n08elamauit, qu0d tradit0res et persecut0re8 6880mu8, qu0dd0 uicium etiam in illam seminam iaculatus est, quae c0mmuni0nis est n08trae, in cuius medi0 fund0 stabat. quibus u0dibus auditis n011 80lum me ipsum a lite refrena ui, Sed etiam multitudinem, quae mihi c0mitabatur, c0mpescit i. et tamen si dicam: quaeratur, qui sint u0l su0rint tradit0res uel pel Secut0res, resp0ndetur mihi: disputare n0lumus et rebaptigare u0lumus; n08 0ues uestras insidiantibus 1110rsibus lup0rum m0re depraedemur, u08, 8i b0ni past0res estis, tacete quid enim aliud mandavit Ρr0eulianus, si uere ipse mandauit 3 -;

101520 25

189쪽

epistularum XXXV. XXXVI.

si Christianus os, serua h0e iudici0 dei, nisi 110s laetamus; tu tace. ausus etiam idem presbyter h0mini rustica110 00uduet0ri fundi edelesiae c0mminari. 5 Haec qu0que 0mnia per te, quae 80, 110uerit Pi 0culianus; 5 00herceat insaniam cleric0rum 8110rum, unde, h0110rabilis Eusebi, n0n apud te taeui. dignaberis itaque, n0n quid tu de his 0mnibus sentias, ne tibi arbitreris a me iudicis 0nus inp0ni, sed quid illi resp0ndeant, mihi rescribere. miserie 0rdia dei t0 ine0lum0m tueatur, d0mine eximie et merit0 suscipiende 16 ad dilectissime frater. XXXVI. DILECTISSIMO ET DESIDERANTISSIMO FRATRI ET CONPRESBYTERO CASULANO AUGUSTINUS IN DOMINO SALUTEM.t Νesei0, unde sit laetum, ut primis tuis litt0ris meas n0n15 redderem; n0n tamen tui c0ntemptu id fessisse me sci0; nam et studiis tuis ρt ips0 serm0ne del0et0r teque in ista aetate iuuenali pr0scere in uerb0 dei et abundare ad aedifieati0nem ecclesiae et 0pt0 et exh0rt0r. nune uer0 scriptis tuis aliqris sumptis, quibus tibi tandem aliquand0 resp0nderi iure cari-20 tatis, in qua unum Sumus, fratern0 et aequi88im0 flagitas,

2 ausus est etiam M edd. 4 pr0culianus nouerit signis corr. MProeuleianus m 5 unde uide codd. edd. praeter Ir m 6 eusebii postr.

m. 2 suscipiende PH cod. Palatinus 2IO s. VII. P cod. Parisinus nou. aeq. Id S 8. IX. Pi eod. Parisinus nou. acq. I672 S. IX. Pὸ - cod. Parisinus I2207 s. IX. P. - cod. Parisinus nou. aeq. I4 4 S. XI. ' - cod. Trecensis 4I4 8. XII.

12 desideratissimo P et bis H 15 tui om. ni me fecisse edd. 17 iuuenili PP)T edd. ad edificati0ne Pi 20 in om. , m. I add. Py

190쪽

S. Aureli Augustini

dissorondum tuae dilecti0nis ulterius desiderium n0n putaui et inter artissimas 00cupati0nes meas Suscepi ist0 me apud to dobit0 ab 80luere. 2 Qu0d erg0 me e0nsulis, utrum liceat sabbat0 ieiunare resp0 de0: si null0 m0d0 ligeret, pr0fect0 quadraginta c0nti- snu0s dies nec M0y80s nec Helias nee ipse d0minus ieiunasset. uerum ista rati0n0 00ncluditur etiam d0mini e0 die n0n inlicitum esse ieiunium. et tamen quisquis hunc diem ieiuni 0 desternendum putauerit, sicut quidam ieiunantes sabbatum 0b Seruant, n0n parti0 scandal0 erit ecclesiae nec inmerit0. in 16 his enim rebus, de quibus nihil certi statuit scriptura diuina,m0s p 0puli dei uel instituta mai0rum pr0 lege t0nenda sunt. de quibus si disputare u0luserimus et sex ali 0rum e0nsuetudine ali08 inpr0bare, 0rietur interminata luetati0, quae lab0re

serm0cinati0nis eum sterta d00umenta nulla ueritatis insinuet, 15 utique cauendum eSt, ne tempestate e0ntenti0nis serenitatem

caritatis 0bnubitet. qu0d perieulum uitare neglexit, cuius mihi pr0lixam disputati0nem, ut ei resp0nderem, cum tuis pri0ribus litteris existimasti 0880 mittendam. II 3 Ν0n autem usque ad00 mihi spatia temp0rum larga Sunt, 20 ut ea refellendis singulis sent0ntiis eius inpendam, quae aliis 0peribus magis urguentibus explieandis habe0 necessaria. Sed 00 qu0 te mihi in tuis epistulis 0stendis ingeni0, qu0d into d0num dei adm0dum dilig0, eundem serm0nem cuiuSd3m, ut scribis, urbici paul0 diligentius ipse c0nsidera et uidebis 250um paene uniuersam Christi ecelesiam ab 0rtu s0lis usque ad 0ccasum u0rbis iniuri08issimis nequaquam lacerare timui880. 6 Ex. 34, 28; III Reg. 19, 8; Matth. 4, 2; Luc. 4, 21 desiderium ulterius Py 2 et si eae ras. et coim.) Pi debito apud te Py edd. 3 exs0luere Τ 5 nullum0d0 Pi 7 inlicitum lieitum Pi 8 et quisquis tamen Τ edd. 9 decernendum esse putauerit P) 14 0rietur, supra m. ut vid. I t 0rrietur Py labore loro P 16 commotionis P 18 mihi Om., m. I add. Py 22 urgentibus et explicandis Pi 23 litteris Pi 24 domum P 25 seribisJdicis Py 26 paene om. Pi ecclesiam christi P) edd. 27 timuisse, m. 2 timuisset Pi