A. Gellii Noctivm atticarvm libri XX; ex recensione Martini Hertz

발행: 1861년

분량: 619페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

II. XVI. XVII. 89

Nam si hic Silvius, ita ut in omnium serme annalium 3m0 numenti Scriptum St 90St mortem Aeneae natus est ob eamque cauSam praenomen ei P0Stum suit, qua ratione Subiectum St: ut in fissi i lim g a m et u in L a iiii ci em n Dum

Educet siluis 3

Haec enim uerba Significare uideri possunt, Aenea uiuo ae iam sene, natum ei Silvium et edueatum Itaque hanc sen Stentiam esse uerborum istorum Caesellius opinatu in commentario lectionum antiquarum: po Stuma , inquit, prole S n0n eum Signi sient, qui patre Or- tuo, Sed qui postremo loco natus est: si e uti Silvius, qui Aenea iam Sene, tardo eroque partu est editus. Sed huius historiae auetorem idoneum nullum 6 nominat Silvium autem post Aeneae mortem, Sicuti diximus,anatum SSe nihili tradiderunt.

Idcirco Ap 0 Hi naris Sulpicius inter cetera, inquis 8 Caesellium reprehendit, hoc quoque eius qua Si erratum animaduerit errorisque istius hanc esse causam dixit, quod seriptum ita sit: luem tibi tot gaevo', inquit non Seni, significatio enim est contra hist0riae fidem, Sed in longum iam neuum et perpetuum recepto immortalique saeto Anchises enim, qui haec ad silium dicit, seiebat eum, eum hominum uita discessisset, immortalem atque indigetem suturum et longo perpetuoque neu potiturum Hoc sane Apollinaris 10 argute Sed aliud tamen est Hongum aeuum, aliud perpetuum', neque dii 0ngaevi appellantur, sed 'inmortales .

XVII.

Cuiusmodi esse naturam quarundain praepositionunt M. Cicero animaduerterii disceptatumque ibi super eo ipso, quod Cister Ob

seruauerat.

Obseruate euri0seque animaduertit M. Tullius ' in et 1 con praepositiones uerbis aut u0eabulis praepositas tunc produci atque protendi, cum literae Sequerentur, quae Primae Sunt in sapiente atque Melie e , in alii autem omnibu eorrepte pronuntiari.

112쪽

00 ΙΙ. XVII.

Verba Ciceronis haec Sunt: ui uero hoc ele .gantius, qu0d non sit natura, sed quodam instituto indoctus dicimus breui prima litera,

insanus producta, inhumanus breui, infelix li)nga et, ne multis, qui ibus in uerbis eae primaeliterae Sunt, quae in Sapiente atque se lice , producte dicuntur, in steteris omnibus breuiter; itemque compo Suit , consueuit , concrepuit , consecit . Consule ueritatem, reprehendet; reser ad auri S probabunt; quaere, cur ita sit 3 dicent iuuare. Voluptati autem aurium morige rari debet 0ratio. Manifesta quidem ratio suavitatis est in his uocibus, de quibus Cicero loeutus est. Sed quid dicemus de praepositione pro , quae, cum produci et eorripi soleat, Ob- seruationem hanc tamen M. ulli i aspernata est Non enim Semper producitur, eum Sequitur ea litera, quae prima est in uerbo secit , quam Cicero hanc habere uim significat, ut propter eam rem lan con praepositione producantur.5 Nam proficisci et profugere et prosundere et pro- sanum et pro sestum correpte dicimus, proferre autem et 6 profligare et proficere producte. Cur igitur ea litera, quam Cicero productionis cauSam sacere Obseruauit, non in omnibus onsimilibus eandem uim aut rationis aut suavitatis tenet, Sed aliam uocem produci agit, aliam corripi 'Neque uero con particulatum Solum producitur, cum

7 ea litera, de qua Cicero dixit, insequitur. Nam et Cato et Sallustius faenoribus inquiunt eo pertu est. 8 Praeterea ioiugatus et conexus producte dicitur. Sed tamen uideri potest in his , quae 90 Sui, ob eam cauSam partieula haec pr0 duci, quoniam eliditur ex ea n litera: nam detrimentum iterae productione Syllabae com- 10 pensatur suo quidem etiam in eo eruatur quod StII cogo ; neque repugnat, quod coegi correpte dicimus: non enim salua id αναλογία dicitur a uerbo, quod eSt

113쪽

ΙΙ. XVIII. XVIIII. 1

Pu0d Phaedon Socraticus seruus suit; quodque item alii comptus culi seruilulem seruierunt.

Phaedon Elidensis ec cohorte illa Socratica mites Socratique et Platoni per sui familiaris. Eius nomini 2Plato librum illum diuinum de immortalitate animae dedit. Is Plia edon seruus sui sorma atque ingenio liberali et, ut 3 quidam Seripserunt, a lenone domino puer ad merendum coactus Eum Cissi e S 0 craticus hortante Si ea aetae emisse dicitur habuisseque in philosophiae disciplinis Atque si postea philosophus inlustris suit, sermonesque eius de Socrate admodum elegantes leguntur. Alii quoque non pauci serui suerunt, qui p0st philosophii clari extiterunt. Ex quibus ille Mim ii Ruri suit, cuius librosa M. Varro in satiri aemulatu eSt, qua alii cSnica S , ipse appellat Menippea S . Sed et rhinis hi a sat Peripatetici seruus Pompylus et 8

Zenonis Stoici Seruus, qui Per Saeu uocatus eSt, et Epicuri, cui Mys nomen suit, philosophi non incelebris uixerunt. Di os em res etiam Cuem De uri eruitutem seruiuit. Sed is ex libertate in seruitutem uenum erat. Puem cum emere uellet ενιαδης Κορίνθιος et, quid artificii nouisset, feS-Set percontatus: i0ui inquit uiis e nae hominibus liberis imperare . Tum ενιαδης, responsum eius demiratuS, I 0 emit et manu emisit sili0sque su0s ei tradens: accipe , inquit, Hiberos meos, quibus impereS . De pictet autem philosopho nobili, quod i qu0que Seruil suit, recentior Si memoria, quam ut Scribi quasi obliteratum debuerit.

XVIIII.

Rescire uerbum quid si et quam habeat ueram atque propriam significationem.

Verbum rescire obseruauimus uim habere pr0 priam 1 quandam, non ex communi significati0ne ceterorum uerborum, quibus eadem praepositio imponitur; meque ut reScribere relegere , restituere dicimus, itidem diei-

114쪽

02 I. XVIIII. XX.

2 mus rescire . Nam hi saetium aliquod occultius aut inopu natum insperatumque cogno Scit, I dicitur proprie rescire . Cur autem in hoc uno uerbo re particula huius senten- tiae uim habeat, equidem adhuc quaero Aliter enim dietum esse res elui aut res eire apud eos , qui diligenter l0cuti

sunt, nondum inuenimuS, quam Super i rebuS, quae nudi 0nsulto e0nsilio latuerint aut contra Spem opinionemve USU Ue-bierint. 9uamquam ipsum Seire de omnibus communiter rebus distatur uel aduersis uel prosperis uel insperatis uel expectatis Naeuius in riphali ita seripsit: Vmquam si quicquam silium re S cI uero,

Argentum amori S ait Sa Sum pSe mutuum,

Extemplo te illo ducam, ubi non de Spua S. 7 Claudius uadrigarius in prim annali Ea Lucani ubi resciverunt. Sibi per allacias uerba 8 data esse. Item uadrigarius in eodem libro in re tristi et in0pinata uerbo isto ita utitur Id ubi rescierunt propinqui ob Sidum quos Pontio traditos

Supra demo nStrauim US, Orum parente eum

propinquis capillo a SSO in uiam prouolarunt. M. Cato in quarto riginum Deinde dictator iubet postridie magistrum equitum arcessi: mittam te, si uis, cum equitibuS . Sero est , inquit magister equitum, iam re Sciuere . XX.

Puae uolgo dicuntur uiuaria, id uocabulum ueteres non dixisse; et quid pro eo P. Scipio in oratione ad populum , quid postea M. Varro in libris do se rustica dixerit hoc SenSU.

Vivaria , piae nune dicuntur Saepta quaedam loca, in quibus serae uiuae pascuntur. M. Varro in libro de re rustica III dieit leporaria appellari. Verba Varronis subieei: Villaticae pastionis genera Sunt tria, ornithones, lep0raria, piscinae. Nunc Ornithona dico omnium alitum, quae intra parietes uillae solent pasei Leporaria te aecipere uolo,

115쪽

II. XX. XXI. 93

non ea, quae trita ut nostri dicebant ubi soli lepore Sint, Sed Omnia saepta aedificia, uillae quae sunt et habent inelu Sa animalia, quae pascuntur. Is item infra eodem in libro ita seribit: Cum emisti sun dum iis culanum a M. Pisone, in 3 leporario apri multi fuere.

Vivaria autem, quae nunc Uulgu dicit quo ' παραδει ους Grae ei appellant, quo es leporaria Varro dieiti, haut usquam memini apud uetustiore Seriptum Sed quod apud 5, Scipionem, omnium aetati Suae puriSSime locutum, legimus rob0raria', aliqu0t Romae doetos uiros dicere audiui id significare, quod nos uiuaria dissimuS, appellataque S Se tabuli roboreiS, qui tu Saepta eSSent quod genu Saeptorum uidimus in Italia loeis plerisque Verba e oratione 6 eius contra Claudium Asellum quinta haec sunt Vbi agr0s optime cultos atque uillas expoliti S simas uidisset in iis regionibus excelsissimo

loco murum Statuere aiebat; inde corrigere uiam, aliis per uineas medias, alii per r0borarium utque i Scinam, alii per uillam. Lacu uero aut Stagna, quae piscibus uiuis coercentur clauSa, Suo atque pr0prio nomine piSeinaS nominauerunt.

Apiaria quoque uulgus diei loea, in quibus Siti sunt alvei apum; Sed neminem serme, qui incorrupte locuti sunt, aut Seripsis Se memini aut diXisse M. autem Varro in libr09 de re rustiea tertio: με I GGῶνας, inquit, ita sacere oportet, quae quidam mellaria' appellant.

Sed hoc uerbum, quo Varro ii Sia est, Grae eum Si nam μελισσιονες ita dicuntur, ut αμπελῶνες et δαφνῶνες.

XXI.

Super eo sidere, quod Graeci αμαξαν, nos septentriones UOeamVS ac de utriusque uocabuli rasione et Origine.

Ab Aegina in Piraeum complus stuli earundem disciplina- Irum Sectatore Grae ei Romanique homines eadem in alii transmittebamus N0 sui et elemens mare et anni aesta 2 caelumque liquid Serenum. Sedebamus ergo in puppi simul

116쪽

04 II. XXI. uniuersi et lueentia Sidera considerabamus. Τum, qui eodem in numero Graeca re eruditi erant, quid s0ωτης esset quid αμαξα et quaenam maior et quae minor, cur ita apuellata et quam in partem pr0 cedenti noctis Spatio mouerentur et quamobrem omerii S0lam eam non occidere dicat cum et quaedam alia, Scite Sta omnia ac perite dissere-

Hic ego ad nostro iuuenes conuertor et 'quid inquam u0s opici dicitis mihi quare, quod αμαξαν Graeci uo- cant, n0S SeptentrioneS uocamus non enim satis est quod Septem stella videmuS, Sed quid hoc totum, quod septentriones dicimus, Significet, Scire , inquam, d prolixius 6 Tum quispiam ex his, qui se ad literas memoriasque ueteres dediderat: uulgus , inquit, grammaticorum Septen- trl0ne a Solo numer stellarum dictum putat. Triones enim per sese nihil significare aiunt, sed u0cabuli esse suo-plementum Sicut in eo, quod quinquatruS dicamus, quod quinque ab Idibus dierum numerus sit, atriis nihil Sed eo oquidem cum L. Aelio et M. Varrone sentio, qui 'trione. rustico cetero uocabulo boues appellatos scribunt quasi quosdam MerrioneS , hoc est arandae colendaeque terrae idone0S. Itaque hoc Sidus, quod a fgura posituraque insaquia Simile plauStri uideatur, antiqui Graeeorum αuαξαν di-Xerunt, O Stri quoque ueteres a bubus iunctis Septentriones appellarunt, id est Septem stellis, ex quibus quasi iuncti 10 tri0nes sigurantur. Praeter hanes inquit opinionem id quoque Varro addit, dubitare sese, an propterea magichae Septem stellae triones appellatae sint, quia ita Sint Sitae, ut ternae Stellae proximae quaeque inter sese faciant rigona

λ est triquetras siguras'. 11 Ex his duabus rati0nibus, quas ille dixit, quod o Sterius

est, Subtilius elegantiusque est uisum. Intuentibu enim no- DISJn illud, ita propemodum res erat, ut sorma SSe t et triquetra uiderentur.

117쪽

H. XXII. M

De uento iapyge deque aliorum uentorum uocabulis regionibusque accepta ex Favorini sermonibus.

Apud mensam Favorini in conuiuio familiari legi soli-1

tum erat aut uetus carmen melici poetae aut hist0ria partim Graecae linguae, alias Latinae Legebatur ergo 2 ibi tunc in carmine Latino ' iapyx ventu quaesitumque St, qui lii uentus et quibus e locis spiraret et quae tam infrequentis uocabuli ratio SSet; atque etiam petebamus, ut Super ceterorum nominibu regionibusque docere nos ipse uellet, quia uulgo neque de appellationibu eorum neque de sinibus neque de numero conueniret. Tum Favorinus ita sabulatus est: Satis , inquit, no-3tum e St, limite regionesque e SSe caeli quatuor: eXortum , occasum , neridiem , septentri0neS EXortu et occasu mobilia et uaria sunt meridie SeptentrioneSque Statu perpetuo Stant et manent. Oritur enim Sol non indidem Sem 5

per Sed aut aequinoctialis oriens dicitur, cum in circulo currit, qui appellatur Ἀσγὶμερινός , aut Solstitialis . quae

sunt θεριναι , aut brumaliS . quae Sunt χειμεριναι τροπαι Item adit Sol non in eundem Semper locum. Fit enim 6 similiter occasus eius aut aequinoctialis aut ' solstitialis aut brumalis . Gui uentus igitur ab oriente terno', id est 7 aequinoetiali, uenit, nominatur euruS , et uocabulo, ut isti ετυμολογικοὶ aiunt, ὁ πο νὶς γηους ρεων . IS alio qu0 8 que a Graeci nomine ' φηDώτης , Romanis nautici 'sub Solanus cognominatur Sed qui ab aestiua et solstitialii orientis meta uenit, Latine ' aquilo βορεας Graece dicitur, eumque propterea quidam dicunt ab Homero αιθρηγενε- την appellatum; boream autem putant dictum απο τλῆς βου , quoniam Sit uiolenti natus et sonori. aeritu uentus, 10 qui ab oriente hiberno spirat, uolturnum Romani uocant, eum plerique Graeci mixto nomine, quod inter notum et eurum Sit, ευρον0του appellant. Hi sunt igitur tres uenti 11

orientales: aquilo , uolturnus , eurus , quorum mediuSeurus est Hi oppositi et contrarii sunt alii tres edidui: 12

118쪽

96 Il. XXII. sus aquil0nem stat item alter sau0niuS', qui Graece ζέφυ-00 uoecitiir i aduerSu eurum stat tertius ' africus , qui 13 Graece ruist , aduersu u0lturnum incit. Hae duae regiones eaeli rienti occidentisque inter sese aduersae se habere 14 uento uidentur. Meridies autem, quoniam certo atque fixo limite est, unum meridialem uentum habet is Latine 'auster , Graece r/λος nominatur, quoniam est nebul0Su atque IoumectuS; νοτὶς enim Graece umor n0minatur. Septentrione autem habent ob eandem causam unum. Is obiectu directuSque in austrum, Latine Septentrionarius , Graeste16 Ἀπαρκτμος appellatus Echi octo uentis alii quatuor uen-t0 detrahunt atque id facere se dicunt Homero Uetore, qui S0lo quatuor uento nouerit eurum, austriim, aquilo 17nem, fauonium, a quatuor caeli partibuS, qua quaSi prima, nominauimus, oriente scilicet atque occidente latioribus at-18que Simplicibus, non tripertitis. Partim autem Sunt, qui prooeto duodecim faciant, tertio quatu0 in media loea in Serentes cir cum meridie in et septentrione eadem ratione, qua secundi quatuor intersiti sunt inter primores duos apud Orientemiceidentem Ue. 19 Sunt porro alia quaedam nomina quaSi peculiarium uentorum, quae incolae in Sui quisque regionibus secerunt aut e locorum uocabuli S in quibus colunt, aut X alia qua 20 causa, quae ad aciendum uocabulum aeciderat. 0Stri namque Galli uentum e sua terra stantem, quent SaeuiSSimum patiuntur, liretum appellant a turbine, opinor, eiu ne uer-21 tigine. γαπυγίας ipsius ore proficiscente in quasi finibus Apuliae fApuli e0dem, quo ipsi sunt, nomine apSgem di-22 cunt. Tum esse propemodum caurum existimo; nam et eSt23mecidentalis et uidetur exaduersum eurum stare. Itaque

Vergilius Cleopatram e nauali proelio in Aegyptum sugientem uento iapyge serri ait, eum quoque Apulum eodem, 2 QUO Uentum, uocabulo iapygem appellauit. Est etiam Uentu n0mine ' caecias , quem Aristo teles ita stare dicit,

ut nube non procul propellat, Sed ut ad Sese uocet, X quouerSum tum prouerbialem actum ait: Eλκων φ αυτον, ως τε καικια νέφος.

119쪽

Praeter o autem, quo dixi, sunt alii plurifariam uenti 25

commenticii et Suae quiSque regionis indigenae ut est H0ratianus quoque ille itabuluS', qu0S PSOS quoque X-ecuturus sui addidiSSemque eos, qui etesiae et prodromi appellitantur, qui cert tempore anni, cum eanis oritur ex alia atque alia parte caeli Spirant, rationesque omnium uocabulorum, quoniam lil Paulo adbibi, effudissem, nisi multa iam prosti omnibu uobis reticentibus uerba secissem quasi fieret a me κροαοις ἐπιδεικτική. In conuiuio autem re '6quentlloqui 0lum unum, neque honestum Si , inquit ne

que commodum .

Haec nobis Favorinu in eo, quod diXi, tempore apud ' mel Sam Suam Summa cum elegantia uerborum totiusque sermonis omitate atque gratia denarrauit Sed, quod ait en '8 tum qu e terra Gallia flaret, ' circium api, ellari esto in Libris friginum eum uentum cereium dieit 40n circium Nam cum de Hispanis scriberet, qui citra Hibe-'9rume Olunt, Verba haec p0Suit Sunt in his regionibu ferrareae, argenti f0dinae pulcherrimae monse Sale mer0 magnUS quantum demas. tantum adcrescit Ventu cereius eum cloquare bue cana Implet, armatum hominem, plaustrum io-neratum percellit.

9u0 Supra autem dixi, ἐτησιας ex alia atque alia alli 30 pari stare, haut scio an secutus opinionem multorum temere dixerim. J enim Nigidii in Secundo librorum, quo S 3 isse uento composuit, uerba haec Sunt Et ἐτησίαι et ali Stri anniuersarii se eundo sole stant. Considerandum igitur St, quid sit secundo Sole.

XXIII.

C0nsultatio diiudiealioque locorum fael ex comoedia Menandri et Caecilii, quae Plocium inscripta est.

'm' est a s lectitamus imo set norum piae Laium Sum-ΙPta ac uel Sa de Graecis, in imam dii aut PQ s ii iiii aut Apoll0dor aut Alexide et quibusdam item alii comicis Neque eum legimus eas, nimium sane displicent quind

120쪽

98 II. XXIII. lepide quoque et uenuSte Scriptae uideantur, prorSu ut me-3 lius p0sse fieri nihil censeas. Set enim Si conferas et componas Graeca ipSa, Unde illa Venerunt, ac Singula considerate atque apte iunctis et alternis lectionibus committas, oppido quam iacere atque Sordere incipiunt, quae Latina Sunt ita Graecarum, qua aemulari nequiuerunt, sacellis atque luminibus ObSOleSeunt.

4.M Nuper adeo usus huius rei nobi uenit. Caecili Plocium legebamus hautquaquam mihi et qui aderant displice-6 bat Libitumst, Menandri quoque Plocium legere, a quo

istam comoediam uerterat. Sed enim OStquam in manus Menander uenit, a principio Statim, di boni, quantum Stupere atque frigere quantumque mutare a Menandro Caecilius misus est Diomedis hercle arma et Glauci non dispari magi pretio existimata sunt. Accesserat dehinc lectio ad eum locum, in quo maritus SeneX Super UX0re diuite atque deformi querebatur, quod ancillam Suam, non in Scito puellam ministerio et saei haut inliberali, coactu erat uenundare, Suspectam uxori quasi pelicem. Nihil dicam eg0, quantum disserat uersus utrimque eximi iussi et aliis ad iudi-9 eium faciundum exp0ni. Menander Sic 'Eα αμφοτερα IN επικλχὶρος HKMEΛΛE IN RATEΥAECEI A TEIPTA CACA μεγα Καὶ περιβοητον εργο εκ τῆς οἰκιας

SEARCH

MENU NAVIGATION