장음표시 사용
301쪽
X XV XVI. 15nem Dialem in conuiuio, ni Si re sacrisculus, haut quiS- quam alius accumbit VXorem si amisit, staminio decedit. 22 Matrim0nium iaminis misi hortes dirimi ius moim est.23 Loeum, in quo u Stum St, numquam ingreditur, mortuum 2 numquam attingit; unus tamen X equi non est religio. 25 Eaedem serme caerimoniae sunt staminicae Dilamini-26 ea Dialis seorsum aiunt observitare, ueluti est quod uene-27 nato peritur et quod in rica surculum de arbore elici fia-28bet et quod scalas, nisi quae Graecae appellantur, Seen-29dere ei plus tribus gradibus religiosum est atque etiam, eum 30it ad Argeos, quod neque comit caput neque capillum depectit. Verba praet0ris X edicto perpetuo de lamine 31 Diali et de sacerdote Vestae adscribsi: Sacerdotem Vestalem et laminem Dialem in omni mea iurisdictione iurare non cogam. Verba M. Var-32roni ex Secundo rerum diuinarum super stamine Diali haec sunt: s solum album habet galerum, uel
in Mi a x iis uri, ut d lim i iis mi Dan: hi a Laalba id fieri oporteat. XVI.
9uos errores Iulius Hyginus in sexto Vergilii animaduerterit, in
Reprehendit Hyginus Vergilium t 0rrecturumque ieum fuisse Xistimat, quod in libro Se Xt Scribtum est. Palinurus est aput inferos, peten ab Aenea, ut Suum Or 2 pu requirendum et sepeliendum curet Is hoc dicit: Eripe me his, inuicte, malis, rati tu mihi ter
9uo, inquit, modo aut Palinurus nouis Se et no-3 minare potuit portus Velinos aut Aeneas ex eo nomine locum inuenire, tum Velia oppidum, in qu portum, qui in eo loco est. Velinum dixit,
302쪽
Si diu D ru i ii Ri nam e rael vi a mi e piria a mn Um a m plius sescentesimum quam eneas in Italiam uenit conditum in ingro lucano et eo momine appellatum est Nam qui ab Harpalo, inquit, regi SCyri praesecto, ex terra Phocide fugati Sunt 5 alii Veliam partim Massiliam condiderunt. In scitissime igitur petit, ut Aenea portum Velinum requirat, cum id nomen eo tempore suit 6 nusquam gentium. Neque simile, inquit, illud uideri debet, quod est in primo carmine: Italiam sato profugus Lavinaque uenit
7 et aeque in sexto libro: Chalcidicaque leuis tandem super a Stitit arce',8 quoniam poetae ipsi quaedam κατα προληψιν historia se dicere ex sua per Sona concedi Solet, quae acta ipse postea scire potuit, Sicut Vergilius 4 ciuit Me Lauinio oppido et de colonia Chalcidicensi. Sed Palinuros qui potuit, inquit,
Seire ea, quae post anno Se Scento saeta Sunt,
nisi rivis tum diuinasse raput inser Ox putat. 10 proinde ut animae des unctorum solent Sed etsi ita accipias, quamquam non ita dicitur, Aenea tamen, qui non diuinabat, quo pacto p 0-tuit requirere portum Velinum, cui nomen tune, sicut diximus, nullum usquam sui ty11 Item hoc quoque in eodem libro reprehendit et correcturum fuisse Vergilium putat, miSi mori occupaSSet. 12 Nam cum hesea, inquit, inter eo nomina S Set qui ad inseros adissent ne redissent, dixi S-Setque:
Puid Thesea, magnum uid memorem Alciden et mi genus ab Ioue
303쪽
Sedet aeternumque sedebit Infelix he Seu Sy. iii autem, inquit, fieri potest, ut aeternum aput 13 in sero Sedeat, quem Supra cum is nominat, qui descenderint illuc atque inde rur Sum eua Serint, praesertim cum ita sit sabula de Theseo, atque si Hercules eum euellerit e petra et in lucem ad Super Os eduxerit Item in his uersibus errasse Vergilium dieit 1 Eruet ille Argos Agamemnonia Sque Myeena S, I pSumque Aeaciden, genus armipotentis Achilli Vltus auo Troiae, templa ' intemerata Miner
Confudit, inquit et sersona. diuersas et 'em - 1590ra. Nam neque eodem tempore neque per OS-dem homines cum Achaeis et cum Pyrrho bella tum St. Frrhus enim, quem dicit Aeaciden, deI6 Epiro in Italiam transgressus cum Romani depugnauit aduersus Manium Curium . in is bello ducem Argiuum autem bellum, id est Achaicum, 17 multis post anni a L. Mummio imperatore aestum est. Potest igitur, inquit, medius eximi uer-18Sus, qui de Pyrrho inportune inmis Sus St, quem Vergilius procul dubio exempturus, inquit, suit.
Puam ob causam et quali modo Democritus philosophus luminibus oculorum sese priuauerit; et super ea re uersus Laberii pure admodum et uenuste saeti.
Democritum philos0phum in m0numentis historiae iGraecae scriptum St, uirum Praeter alio uenerandum, auctoritateque antiqua praeditum, luminibus Oculorum Sua Sp0nte Se priuaSSe, quia existimaret, cogitatione commentationesque animi sui in contemplandis naturae rationibus uegetiores et Xaetiores ore, si eas uidendi inlecebris et Griaius II. 2
304쪽
2 oculorum impedimentis liberasset. Id factum eius modumque ipsum, quo caecitatem Helle sollertia subtilissima c0ns eluit, Laberius poeta in mimo, quem scribsit Restionem, uersibu quidem Satis munde atque raptite saetis describsit, sed causam uoluntariae caecitatis finxit aliam uer-3titque in eam rem, quam tum agebat, non inconcinniter. Est enim persona, quae hoc aput Laberium dicit, diuitis auari et parci, Sumptum plurimum asoticonque adulescentis uiri4 depl0rantis Versus Laberiani sunt: Dem0critus Abderites phγsicus philosophus Clipeum constituit contra Xortum Hyperioni S, Oculos effodere ut o Sset plendore aereo.
Ita radiis solis aciem ess odit luminis, Malis bene esse ne uideret ciuibus. Sic ego fulgentis splendorem pecuniae Volo eluci sicare exitum aetati meae,
Ne in re bona esse uideam ne J quam filium. XVIII.
Historia de Artemisia deque eo certamine, quod aput Mausoli sepulcrum a scribtoribus inclutis decertatum est.
Artemisia Mausolum uirum amasse sertur Supra omnis 2 amorum sabulas ultraque assectionis humanae fidem Mausolus autem suit, ut M. Τ ullius ait rex terrae Cariae, ut quidam Graecarum historiarum scriptore S prouinciae 3 Graeciae praesectus, σατράπλην Graeci uocant. ISMausolus, ubi sat persunctus inter lamenta et manus uxoris funere magnifico Sepultus est, Artemisia, luctu atque desiderio mariti flagrans XOr, Ssa cineremque eius mixta odoribus contusaque in aciem pulueris aquae indidit ebibitque mul- taque alia ui0lenti amoris indicia se eisse dieitur Molita quoque est ingenti impetu operis conseruandae mariti memoriae sepulcrum illud memoratiSSimum dignatumque nume-5 rari inter septem omnium terrarum Spectacula. Id monumentum Artemisia cum dis manibus aeris Maus0li dicaret
305쪽
ag0na , id est certamen laudibus eius dicundis, lacit ponitque
praemia pecuniae aliarumque rerum bonarum ampliSSima.
Ad eas laudes decertandas uenisse dicuntur uiri n0biles in 6geni atque lingua praestabili, Theopompus T i eodecte S, Naucrates sunt etiam qui I Socratem ipsum eum hi certauisse memoriae mandauerint. Sed eo certamine uicisse Theopompum iudieatum est. Is sui Isocratis discipulUS. Extat nunc quoque heodecti tragoedia, quae in-7seribitur Maus0lus in qua eum magis, quam in pro Sa Placuisse Hyginus in exempli resert.
Non purgari neque leuari peccatum, cum praetenditur peccatorum, quae alii quoque peccauerunt, similitudo atque inibi uerba ecoratione super ea re Demosthenis.
Incessebat quempiam auru philosophus Seuera atque luehementi obiurgati0ne adulescentem a rhet0ribus et a s cundiae studio ad disciplinas phil0sophiae tranSgreSSum, quod actum quidem esse ab eo diceret inhoneSte et impr0be. At ille non ibat insitias fecisse, sed id solitum esse fieri defendebat turpitudinemque delicti exemplorum Su et consuetudinis uenia deprecabatur. Atque ibi aurus isto 2 ipso defensionis genere inritatior: homo , inquit, stulte et nihili, si te a malis exemplis auct0ritates et rationes philosophiae non abducunt, ne illius quidem Demosthenis uestri sententia tibi in mentem uenit, quae, quia lepidis et uenusti vocum modi uineta est, quaSi quaedam cantilena rhetorica, incilius adhaerere memoriae tuae potuit Nam si me ,3 inquit, non allit, quod quidem in primori pueritia legerim,
uerba haec sunt Demostheni aduerSu eum, qui, ut tu nune saeiS, peccatum Suum peccati alieni eXemptum purgatumque ibat Συ δε ιχ λεγε, ως γεγονε τJουτο
306쪽
αλίσκοιο ῶσπερ γας, εἴ τις αλω, συ ταυταου αν εγραψας, ουτως, α συ νυν δίκην δως, Φαλλος ου γράψει' Sic aurus omni suasionum admoniti0 numque genere utens Sectatores suos ad rationis bonae inculpataeque ind0lis ducebat. XX. 0uid sit rogalio, quid lex, quid plebi sisellum, quid priuilegium;
et quantum ista omnia disserant.
uaeri audio, quid ex sit, quid flebisscitum , quid 2 r0gatio , quid priuilegium . Ateius Capito, publici
priuatique iuris peritissimus, quid Hex esset, hisce uerbis deliniuit, lex, inquit est generale iussum P0puli 3 aut plebis, rogante magistratu. a desiniti si probesacta St, neque de imperio Cn. Pompei neque de reditu M. Ciceronis neque de caede P. Cl0di quaesti neque alia id 4 genus p0puli plebisve iussa leges u0eari possunt. Non Sunt enim generalia iussa neque de uniuersis ciuibuS, Sed de Singulis concepta quocirca priuilegia potius uocari debent, quia ueteres priua dixerunt, quae nos Singula dicimus. Quo uerbo Lucilius in primo satirarum libro
Abd0mina thynni Asd Juenientibus prius dabo te phalaeaque
Plebem autem Capito in eadem definitione seorsum 90pul diuisit, quoniam in p0pul omni par ciuitatis
Omnesque eius Ordines contineantur, plebeS uero ea dica-6 tur, in qua gentes ciuium patriciae n0n insunt. Plebisscitum igitur est, Secundum eum Capit0nem, leX, quam plebe S, 0 90puluS, accipit. Sed t0tius huius rei iurisque, siue cum 90pulu Siue cum plebes rogatur siue quod ad uniuerS0 pertinet, caput 8 ipsum et orig et quasi r0ns rogati0 est. Ista enim omnia uocabula cenSentur continenturque r0gationis principali genere et nomine: nam, ni populit aut Pleb rogetur, nullum plebis aut p0puli iussum fieri potest.
307쪽
X. XX. XXI. ISed quamquam haec ita sunt, in ueteribus tamen Scri 9ptis non magnam uocabulorum istorum disserentiam esse animaduertimus. Nam et plebisscita et priuilegia translaticio nomine legis appellauerunt eademque Omnia consuSO et indistincto uocabulo rogationes dixerunt. Sallustius 10 qu0que, proprietatum in uerbis retinentissimus, consuetudini concessit et priuilegium, quod de Cn. Pompei reditu serebatur, Megem appellauit. Verba e secunda eius historia haec sunt: Nam illam Sullam consulem de reditu eius legem ferentem e conpo Sito tr. l. C. Herennius prohibuerat.
Puam ob causam M. Cicero his omnino uerbis mouissime et nouissimus obsoruantissime uitarit.
Non paucis uerbis, quorum requens usu est nunc et Isuit, M. Ciceronem noluisse uti manifestum eSt, quod ea non probaret uelut est et nouissinnis et nouissime . Nam eum et M. Cato et Sallustius et alii quoque aetati eiusdem uerbo isto promisce usitati sint, multi etiam non indo- et uiri in libris id suis seripserint, abstinui SS e tamen tamquam non Latino indetur, quoniam qui doctissimus O-rum temp0rum uerat, L. Aelius Stilo, ut nou et inprobo uerbo, uti uitauerat. Propterea, quid M. quoque Varro de ista uoce existimauerit, uerbis ipsius Varronis ex libro de lingua Latina ad Ciceronem sexto demonstrandum putaui. Puod e X tremum , inquit, dicebatur, dici nouissimum coeptum uulgo, quod mea memoria ut Aeliu S,
sic senes alii, quod nimium nouum uerbum S Set, uitabunt; cuius origo, ut a uetere uetustius ac ueterrimum , si a nouo declinatum no-uius et nouissimum .
308쪽
Locus exemptus ex Platonis libro, qui inscribitur Gorgias, de salsae philosophiae probris, quibus philosophos temere incessunt, qui emolumenta uerae philosophiae ignorant.
Plato, ueritatis h0mo amicissimus eiuSque omnibu eX-hibendae promptissimus, quae inniri diei 0 Ssint in desides isto ignavosque, qui bientu phil080phiae nominis inutile tium et linguae uitaeque tenebra Secuntur, X PerS0na quidem n0n graui neque idonea, uere tamen ingenueque 2 dixit. Nam etsi Callicles, quem dicere haec facit, erae phi-l0S0phiae ignarus, inh0nesta indignaque in philos0pho confert, proinde tamen accipienda sunt quae distuntur, ut n0SSenSim moneri intellegamus, ne ipsi quoque culpati0neS huius stem0di mereamur neue inerti inanique desidia cultum et sitidium phil080phiae mentiamur. Verba ipsa super hac re P Latoenis ex libro, qui appellatur Gorgia S, Serip Si, quoniam uertere ea eonSilium non fuit, cum ad proprietates eorum nequaquam p0SSit Latina 40ratio Spirare ac mi to minus etiam mea: Φιλοσοφία γαρ o εστιν, es Σώκρατες, χαρίεν, ἐαν τις αυτου μετρίως east γηται, ν τῆ νηλικία ἐαν δε πε
6 καὶ ε υδοκιμον σεσθαι ἄνδρα. α γαρ των νομων ἄπειροι γίγνονται τῶν κατὰ την πολιν καὶ τῶν λογιον, οἷς δεῖ χροομενον μιλειν ἐν τοῖς συμβολαίοις τοῖς ἀνθρωποις, καὶ ἰδίακα δημοσία, καὶ των ηδονων τε καὶ πιθυ
7ὴθῶν παντάπασιν ἄπειροι γίγνονται 'Eπειδὰν ουν λθωσιν εἰ ς τινα ἰδίαν η πολιτικηνπ9αξιν, καταγελαστοι γίγνον α ῶσπερ οἶμαι,οι πολιτικοί, ἐπειδὰν υ εἰς τὰς μετερας δια -
309쪽
δρω γενεσθαι - φευγον τι τὶ μεσα τῆς πολεως
καὶ τὰς ἀγορας. ἐν αἷς Ἀφη , ποιητὴς ἄνδρας
αριπρεπεῖς γίγνεσθαι, καταδεδυκοτι δε ὀνλοιπὰ βίον βιωνα μετὰ μειρακίων, ἐν γωνία τριων γῆ τεττά ρων ψιθυρίtοντα, ἐλευθερον δεκα μέγα καὶ ἱκανὸν ruri δέ ποτε φθέγξασθαι.
310쪽
24 Haec Plato Sub persona quidem, sicuti dixi, non proba, set eum senS tamen intellegentiaeque communis fide et cum quadam indissimulabili ueritate disseruit, n0 de illa scilicet phil0s0phia, quae uirtutum omnium disciplina est quaeque iii publicis simul et priuatis officiis excelli ciuitatesque et rempublicam, si nihil prohibeat, constanter, s0rtiter et perite administrat, sed de ista futtili atque puerili meditatione
argutiarum, nihil ad uitam neque tuendam neque ordinandam pr0 mouente, in qua id genus homines consenescunt male seriati, quus philosophos esse et uulgus putat et is putabat, ex cuius persona haec dicta sunt.
Verba ex oratione M. Catonis de mulierum ueterum teli et moribus atque inibi, quod fuerit ius marito in adullerio uxorem
1 ut de uictu atque cultu populi Romani Scri-bSerunt, mulieres Romae atque in Latio aetatem abstemias egisse , hoc est uino Semper, quod temetum prisca lingua appellabatur, abstinuisse distunt, institutumque, ut cognatiSosculum ferrent deprehendendi causa, ut odor indicium sa ceret, si bibissent. Bibere autem solitas serunt loream, paSSum, murrinam et quae id genus extant p0 tu dulcia Atque haec quidem in his, quibus dixi, libris peruulgata
sunt, sed Marcus Cato non solum existimataS, et et multata quoque a iudice mulieres refert non minus, Si uinum in Se quam si probrum et adulterium admisissent.
Verba Marci Catonis adscribsi ex oratione, quae inseribitur de dote, in qua id qu0que in)scribtum St, in adulterio uxores deprehensas ius fuisse maritis necare: Vir, inquit, cum diuortium secit, mulieri iudex pro cen Sore St, imperium, quod uidetur, habet; si quid peruerse taetreque actum est a muliere, multitatur si uinum libit si cum alieno uiroo probri quid fecit, com dempnatur. De iure autem foeJeidendi ita scriptum: In adulterio uxorem tuam Si prehendis es, sine iudicio inpune necare S ;