Naturalis scientiae totius compendium, ex Aristotele, & alijs philosophis, Hermolao Barbaro ... autore, innumeris, quibus antea scatebat, mendis nunc demum D. Conradi Gesneri ... opera ac studio purgatum. Cui accessit, Hieronymi VVildenbergij Aurimon

발행: 1548년

분량: 316페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

E P I T O II E. a rad unam formam acquirendum, uno continuoq; tempore. π ideo qui continuus est, idem er unus est,er contra dicitur diuersus. Velocem item mos Veiovi tum dicimus,per que minori tempore maius quid uel acquiritur, uel deperditur. Tardum contra. Vniformem, quo mobile iuxta partes suas, aeque Vniformis uelociter aut tarde mutatur: Cr per contrarium difformis. Regularem,quo mobile aequaliter,atq; Regularis. similiter primo,medio, ultimoq; tempore molieratur.Irregularem,e ducersio. Regularis itaq; er umniformis rectus habetur. Perstctus, qui ad linem P xRΔμ - , ab olutionenis fuam peruenit: rursum ιmperstoctus,qui terminum suum non attingit. Sunt praeterea er alta motus species, scilicet, Motus nat Naturalis,qui est fecundum naturam rei: Anima Ariminiis. sis qui fit ab anima er uiolentusqui fit contra ira Violentus.

turam. Cuius quatuor sunt tecies, sicilicet pulso,

tractis,uectio, uertigo. Notus uero contrarij sunt, qui ex contrarijs terminis in contrarios terminos evadunt ut motus de albo in nigrum,de calido in frigidum. Alius est motus mediim,uel diuersus,ut cum album lit iusicum, crist ita tepidum. LIBER S E X T V s. De diuisione motus, in partes magnitudinis. IN siexto hoc phsicae tractationis libro, de diui Diuiso mo sisne motus in partes integrales quatitatium,

162쪽

σα I FI PHYsICA ARIs T. siue magnitudinlis, quae diuiditur in lacia, sicut

numeruε in unitates agitur,quas partes quanti quas, ex diuisione mobilis de temporis recipit.

' ' huis. cundum riuisionem molati ,σ temporiis. Prima lique quoniam motus accidens est in mobili, tun

quam in uosubiecto Histens, quere adfui ubisa

m partitionem diuidi necesse est. Secundum manivmpori . sistam est. Nam omnis motus sit in tempore, ermenseratur eo. mensuratum autem aliquo diuidi

sionε requiri peria itur circa motum Cr mutationem, habenam ad se inuicem mutuam diuisionis proportioonem:ficilicet, notus ine. sparium,per quod fit motus. Tempus,in quo fit motus. Nobile ubstanti ipsius motum

. Noueri.

Quorum tria propria, per se diu bilia exia

stunt,quoniam quantitatem habent per se. Ultiam uero duo,quantitatem habent per aliud. consequens est. Omne continuum, hoc est magnitudinem omnem, ex indiuidun confutum esse opera pretium est.id est: omne cotinuum diu bile est, Cori thui tu semper diu bilia. Cuius stecies fiunt:Lineris *ς perficies,atq; corpus. quas licet exsequentibus de, scriptionibussatius accipere. - . continui

163쪽

continui lectes,

ET ITO ME. 2ssLineae magnitudo, quaestis Lineracundum unam diuisitonem, cilicet longitudinem, diu bilis

est.

ι Superficies, quaesecundum du superficio. M ilicet longitudinem Glatitudinem,partibilis corpus, quod omniquas diis corpii uisibile est ,scilicet longitudia

ne,latitudinciet prolunditate. Vndestquituri. Onyd continuum est i cuius par Continuum es copulantur ad communem terminum ion feta 'μ parate sic puncta continuant lineum, superficies contingatur u lineis. corpus autem habet contiis nudue sup scies. Quapropter continua fiunt,quorum ultima sunt unum:ut lignumdivisum. conit ua autem sunt,quae se mutuo imgunt epararata tamen fiunt:ut dolium cr uinxm, er omne corpus locans σ locatum.

Dividuum, quod alias diuisebile gocatur, est, Dividuum. quod secundum suas partes diuidi potest, sicut

quantitas continuu er discreta. Indiuiduum aute Indiuiduum. est,quod nequit in minorem quantitatem, aut alias partes secari. Vt in quantitate continua puriactum n tempore momentum, in numero unitus. Finitum igitur cr infinitum, ad continui ratione pertinent. Nam mobile nopotest esse insinitum.

164쪽

im ID PD Ys IcA AR I s T. si tempus er magnitudo funt finita, quia partes

mobilis Cr temporis proportionantur, eo quod tu parte temporis,pars mobilis pertricti aliquod stactum: Cr sic oportet accipere tot partes mobi sis,quot partes temporis: s equitur, quod mobile quod mouetur, in toto tempore finito est 'itu. Concluso. Ex quo cocluditur item,quod mobile, motu tempus pactum super quod sit motus,cr moueri ipssum, aequaliter dixidatur penes finitu cr in nitu. Haec itaq; de diuisione motus in partes integralaest quantitatiuus,pro breuitate abundesiuisciant.' LIBER SEPTIMUS. De comparatione motuum,ad mortores & mobilia. IN hoc sieptimo Phψcae auscultationis libro,

qui est proloquium octaui, Aristoteles de conrCompiti, puratione seu motuum inimitatione ad motores motuum ad G mobilia determinat. Ex quibus conclarit,pria

in mum motum, primum motorem,ac primum moru

rum bile esse. praemittendo primo hoc axioma, Quod

mouenso mobile esse simul, sit necesse: quod ini. ι . omnibus leciebus motus,quaecunq; fuerint,mani fistum est Tum primum motum ac primu mobiα te inquisitura talem uidetur nectere rationem. Ratio. Probvio. Omne quod mouetur,ut ab ullo moueaturno cesse est. At in mouentibus er molis non est prora gredi

165쪽

EPITO ME. 33smii in infinitum. Ergo deueniendum est ad ultra quoi unum primum mouensstinum,quod sit om Imno mobile. primum huius rationis partem prom M foris probat primo. Orita cum aliquid ab extrιnseco moue hi atur,CT mouendi principium extra ipsium cogno iscitur, munivum est ab ullo moueri. Cum uero ab extrinbeco non moueatur, uinii intra se latentem motivam retinet, a quo inum mouetur,ut corpus ab anima,eτ omnia naturalia, quae a pri .ciα pio intrinseco mouentur, sibi coniunctorquemad

modugrauia Cr leuis, quae a forma grauitatis et leuitati strutur,eflective tame,ub extrinsieco sicilicet generate, viros tame modo mouetur ab alio.

Secundo,nihil quod quiescit motu suo, ad quie item alteriuAmouetur ubeipso. Omne autem quod rfertur,quiescit a latione suu ad quietem ulterius, ideo nihil mouetur a seipso. Id quidem propalam

existi in omni motu uiolento,uaturali ac anima, Motus ui

B:quoma quiescente mouente, quiescit Cyres la Naturalitata.ut quiescete anima, corpus no mouetur. Secun Anim ii

44 pars dictae rationis patet.Nam si is mo*mto M ribes, piciet motis foret progredi in i finitum,necessarium pofitionis esset, notum infinitum feri tempore jvito quod P -δμὴ ad impos ibile euadit, ut dictum est. ergo illud ex quo ιnβrtur. Nam quemadmodu dictu est si mobilia sinita sint, pol int moueri tempore sinito, Criumen motus infinitorum mobiliu erit Onitus*ret ergo motus infinitus infesto tempore. No et

166쪽

nausio, tam. Ergo deveniendum est ad aliquod unum primum mouens stipsum,omnino mobile. Nam morauens est duplex,=cilicet immobile, illud est Deus: π mobile,er illud est coelum,primum mobilemnia eom dictum,quod est omnino mobile.Demoture comminοα paratione non ignores, quod ea quae existunt uinius ordinis, fiunt adinvicem comparabilia. Non igitur omnis motus omni motui coparabilis exiis stit. Nam motus alterutionis, non est motui loculi comparabilis,propter inaequalitatem, in qualitate Crqiuantitate.Ob id quos motus omnirem pia dicamentora; non Aunt mutuo comparabiles. Nec motus rectuε circulari, quorum comparatio Maret secundum uelocitatemfd ea no esse per i dens Duum manifestum est. Sed de his fulis. Namstaptimum hunc librum,ut quintum er sextum,paucis absoluere curauimus,ne bonus horas in re pau rum utili dis eptando frustisa locare uideamur, OBER OCTAVUS.

Deprimi motus, primi motoris, deprimi mobilis perpetuitate. O μρ,er eo quidem ultimo pissicorum

libro, de primo motit,primo motore, Cr

mus quis. primo mobili disserιtur. Quta praeterea motus perpetuim, ex qui motori primi proprietates,

determinare colenduphilosophus.Primum itus agitat

167쪽

gPITO ME. xo Qitat hanc quaestionem: Vtrum primm motus sit perpetuus,ita quod nunquam incorpi nec unquadesinet: quodsiuo modo probat Aristoteles ita esse. concluditis motu fulse ab aeterno, mundam sesse perpetuum,nunquamq desiturum,hac ratconriSi mundu3 er mutus incoepisset per moves alin Cr illud iterum per aliud,er caetera:e sic effet abire in infinitum,quod ad imposibile euadit: ergo molim et mundws non incoepit ed fuit ab eo terno. Sed quia munisti tum est dei nostraefrinitate,motum naturaliter non incoepisse,nes suapte natura desuere unquam poste, nisi iustu Dei, per quem omnia factu siunt,non naturae nec itate edhbera er incommutabili eius uoluntate bonitates:dicimμ itus mundum creatum, Cr ceresto tempore incoepisse: nes tamen desiturum uniquam, quamuis post extremum diem mutandus

sit,non secundum formum et sentiam,sied solum

secundum qualitates. Purgabitur enim Cr immua tabitur,seu innovabitur,feis multa quam moudo estumoeniori caeterum haec mictu sciamus Oaper rectum est.De primi autem motus unitatin perpetuitare,cr primi mobiliue mobilitate,et proprietatibus eiusdem, quantum natura Epitomes patitur,paucis disseramus oportet. Quod tribus thematibus, er eu quidem breuisemis absoluere minim.

Primus m tus an perpetuus

Aristoteles hic cotra dogma Christia

num decer nit incitu esse sempiternu, sempercit tuisse ,eo quod mundum allavit esse aeter num. Mundus πεatus neces xio.

168쪽

IN PAYs Ic A 'A I s T. De unitate primi motoris, primi motus,& primi mobilis per petui rate. Thema L

perpetuus. nu 1it,ex eo cor tataNam motres quem causat priRatio. mul motor unas est, T regulariS eris Cy motor

unus eri qui ut sit perpetu κε necesse est Onoma cuius eseclus perpetuu3 est,causam qμoa; perpe tuam esse oportet. Notim autem perpetuus eriti stante mundi perpetuitate: ergo motorem perpemia ratio. tuum esse Hi neces . Praeterea temprus est perpetuum,litlir Cr motus erit perpetuus, quia temmpsi sequitur motam,s est eius numerus, asectio. Et is quidem moti perpetuns, est motus cirra culuris,primi circuli, seu primi mobilis, qui unae est,continuus,regularis, ac perpetuus, naistralia rium thb'lQq ς'do 'primam mouen; immobileuens immo, est, ita quod ab alio minime moueatur , quia illud hisς Dqu - genus praedicament π generum enti Mouens pii, Mossessi autem primum in genere, ab eo quod est

mu in genere extra genici mouetur. Na anima mobila in generare,molletur ab appetibili aliquo: quod or Deus; qui di immobilis, exi tes primus motor extra genns,qui immobilis permanet, inonem

Quis motus sit perpetuus. Thc. II

Inter motς primum,lacalam,C circularem, oportet

169쪽

EPITO ME. 3s,ivortet esse perpetuum: quoniam sternum est, ante quod nihil eit. At ante motum localem, cir* larem, nihil exsit.Est igitur omnium primus, linias,ac perpetuus,quonia ab uno primo ac perapetuσ motore proficiscitur.

Quae primi motoris proprietates.

Primus motus infinita uirtutis est,unus impurtibilissempiternig,incorporeris,nulla habens magnitudine, sine fatigatiove perpetuo mouens, iuprimi mobilιε circumstrentia ea circuli habes residentiam, qui dictus est ueloci, imus er aeternus. πιtomes octo librorum Aristotelis P sicorum Finis. IN LIBROS DE c OEolo ac mundo Praefatio. E Coelo atque mundo dilperturi, quid coelum ac mundus hi enararare ope preciu duximus. Coetalum itaque est corpus simplex, sphaericum, perpetuo mobιlx, ctu complurimis sphaeris, stellis,ac astrispulcherrime insignitum,caelatum,cν ornatum. Et id quidem uarie accipioluras significare, nantinum est. Num inuti primum mobile extremum inlini di corpus ruod alias Irmamentum, er coclustillatum Ari toteles siocalidisitIA . . Secundo

Motus per

170쪽

lso IN PHYII c AiARIsn, Secundosigniscat omnes 'haeras contigues it regione aetherea. se coelum appellamus upremsi mundi lacium, intra primum mobile er elemens M. Tertio capimus coelum pro toto mundo, Crab hoc quatuor elementa, er quicquid coeli ambi tu continetur, mili appellatione mundum nominamus. Hinc quos maiores nostri aerem coelum nuncuparunt. Muridus Nundus autem est substantia corporea comisqMq- plectens ordine suo coelum ac terram,σ em naturas quae in coelo ct terra continentur.Hanc Graxetasor. ci κοσμον hoc est mundum ab ornatu er puti 'chritudine uu uocuuere, quod fiecundum Deum

nihil sit nes pulchrius,nes ornatius, uel admiraviuueisuri bilius Immuniuerstat Ael uniuersium appetilanti eo quod mundus tanquam fedes moenissema,π capacifima, complectitur dis contineae omnia,uniuersas simplicia misitae corpora. Si autem materium coeli si mundi peruestigareu mi A, es, hirri scire licet, materiam coeli Cr corporu cae ii quae. sestium lange alium esse quam elementorum, due corporum mixtorum. Nam elementa er comoara compositusimit generabilia, Cr corruptibiliati coelum autem ingetierabile est,er incorruptibia

mund ex qua sit conflatus,nulla est. uel enim creatu uti aetemus est mundus.Si creatus est ut ere

nis ex nihilo Iactum ebbe oportet. Si aeternias est,

SEARCH

MENU NAVIGATION