장음표시 사용
151쪽
EPI ΤΟ ΜΕ. I4tis talist,imponens nec ιtutem rebra fatalibus ineuitabilem. Et dicitur a fundo, eo quod necessaurio sunt que Dem futuri Prouidentia autem Dei est ipsa diuina ratio, qua is cuncta,praeterita Cr futura,videt et cognoscit. Vel est cientia Dei certa, in eius mente ab aeruterno concepta,de his quae olim facta,er p)st fu, tura sint, necessarib, uel non necessario. Ideo ἴβomnium rerum causalitatem in Deum referimus, nihil est quod fortunatum, casiuale, monitrosium, aut miraculosum dici posit. Nihil enim horu fit, nisi uoluntate Dei: licet plosiologi hoc alijs cau*ss,set ueris,uel proximis tribuere. LIBER TERTIUS.
De motu θc eius diuisione, atq; infinito. Hoc tertio Pissicorum libro, de pactioni;
bis seu proprietatibus interaneis,fue inotrinsecis entis mobilis, quae fiunt motus er infinis
tum,tructatur. Nunt ignorato motu, ignoratur natura. Sunt autem palliones internae,quae rebus naturalibus in unt,ex eorum principijs,qui sunt subiective in eo cuius fiunt. Contra sunt externae,
quae non sunt subiective in eo cuius sunt uilictisu
Motus definitio prima. Motm est actgs eris entis, quod est in potet
Prouidentia Dei quid. Quicquid na
tura diffar me est,hoc Praeter natu
ram est,& il iud si deficit in necessariis aut abundat superflui monstrum Mres mostrosa est. Et ergo natura Ruit. propter fine. quia saepe deficit a fine. Passiones' internae& eκ tern
152쪽
i42 IN PHYsICA ARII TMoma de tia, quatenus est mobile: hoc est, Est actus cuiust scripti. Pr ' mobilis,ut mobile. hanc definitionem maiores nostrisic elyrunt: Motus est actus entis in potentia, i in quantu huiusmodi: id est mobile, quod in idem redit. Est enim motuε progres tum subiecti mobialis,de potentia ad actum continue, Cr non subito: quo existente adhuc tamen eius motus aliquid
Secunda motus definitio.. ' Notus est actus imperfictus ad terminum, id ni ib i. sformam substantialem, uel accidenturium, uel Effectus mo--locum aliquem. Et ideo esctus motus totidem' sunt, quot lectes formarum substantialium , uel accidentalium, quae indies in hac uniuersitate rearum acquiruntur , ac deperduntur. Et ideo finis motus est,terminum ad quem consequi, temia, tuti diIur ημm a sysso risitari.ldeos pissici generatim vinaueri dicunt mutari,aliud ex alio feri, non solausiquid loco 'rri. Sic mutatio in substantiam, uel
quantitatem, uel qualitatem, aut ex alio, uel etiaam ex nihilo, er cum aliquid abit er euuneficit in nihilum,motus dicitur. Et ideo motus hic cupitur, prout extendit fest ud omnem mutationem , seu
syeciem motivi,quae fit in aliquo subiecto,quod sin potentis,uel actu. er sic in praedicamentis niminerantur siex motus lectes. Diuisio motus.
'et: ι Notuum ullas est instantis,puto qui in momen
153쪽
to temporis perficitur,ut est totius aeris illuminatio. Alius uero subvus, qui in instanti quidem non subituti completur, tamen in imperceptibilisit tempore: ut cum calefaciens,primum caloris gradum in fiubiectum inducit. Alius deniq- fucc tuus, siuesecun βμςςςotu . dum partem fixe siecundum totum, quando sciliocet aperta est in motu successio, cuiusmodi est moto calefactionis, ubi calor totus non in in tanti aut subito ed cum temporis succesione in subieαctum introducitur. Est autem animaduertendum, in quolibet motu quinch requiri, sine quibus fieri Ad motum non potest: Subiectum sicilιcet mobile,quod moue
turimouens,quod movet: terminus, a quo moueratur:terminus,ad quem fit motus per lacium alia quod:σ tempus, in quo fit motus. Exempli graistia In alteratione d uiciis ad uirtutem,mouens es' ipsi Deus, mobile homo: terminus a quo recediatiu vitium: terminus ad quem receditur, uirtus: tempuη denique, illud totum in quo quta converratitur ac resipistit. confiequens est, quod motus Motu in
subiective est immobile, quid est actus mobilis: ai. . ' non tamen est ipsium mobile ed est relectus redalis extrinsecus adueniens, ab eo realiter distinis ctus. Cuius ollicium est, mobile suum deducere ad perfectionem uel corruptionem. Haec de motu
nunc satis dictus lat. De insinito Quoniam finitum ex infinitum intrinsiece
154쪽
, 44 IN PHYSICA ARISTmotum concomitantur, prout est de genere conatimorum: Infinitum igitur quid sit, paucis dicaamrus oportet.
Infinitum. Infinita quid Insinitum est,cuius quantitatem dimetiens imper aliquid inueni quod ei superest cir tale insenitum actu invenitur nullum in rerum natura, praeter solum Deum, qui est infinitus er immenα Infinitum in fus.Insinitum namque proprie, non nisi in quantis quibμε tate molis, hoc est magnitudinis per diuisionem partium,snumeri per additionem comperitur,er in tempore quoDCr in hominum generatiora ne per succesionem Et motum quos coeli per durationem esse infinitum, credit Ar*toteles, non autem magnitudine. LIBER QV ARTVLDe loco uacuo,& tempore: Uurto hoc Phficae auscultationis libro de dfictionibus seu pusionibus eritis mobitalis externis disseritur, quae sunt proprietates stumensurae, extrinsece rebus naturalibus adhibitae. er hae fiunt ocuε,uacuum,π tempu3ἰquae omnia suo ordine describuntur,hoc modo. Loci defio Locus est ultima superficies concaua id est in Wφ' terior corporis continentis d est locantis: in 'locutum immobilis primum, hoc est proximum: de cuim ratione non est ut moueatur cum locato.
155쪽
E P I T O M E. 84s Vel lacus est superficies concaua corporis, proxima locuto ut interior illa uis ultima superficies in nrignis,locus est. Cuius loci fiex sunt disterentiae, scilicet: supra,insta,ant retro, dextrum simi trum. Superficies quos corporis trifuria Corporis sis est cilicet:Plena,quorum nulla uperficies ulteri P βος supereminet ut superficies mensesuperior: ninraua, ut interior vasis pars: convexu, ut uos pars exterior. Communis,qui plurium hora Locus eoru porum est colentilius: ut aer, μψα
qui multa uarias in berecraptat corpora. Proprius-solum umire ad propritis. est contentium ut Ioacus uini in fidelia. et ille aequalis est locato, er immediatus bili. Vnde sequitur, quod locus continet totum Ioa Loci prastatum,ct nihil est extra inum,cum non fit aliud P quam locatum. Et quod locus semper est aequalis locato,ats illi contiguus. Est quoquocati construatium,eos Iocatum qui cit ,sb', connatur iis exilien Hic curiosi nonnulli inquirut,An duovorpora popint esse in eodem loco, er An idem
forpus posit esse in diuersis locis cum nihil pri hi eat id feri pose insinua potentia diuina, seu
156쪽
Vacuum Vacuum est locus vere imaginarius,non reple, 'μψ' tus corpore, aptus tamen sit foret recipere conpus locatum, quod tu rerum natura esse nequita Natura enim no admittit errans uacuum rustra quippiam agens. Neque ob id in cantharo Mino
misso, uacuum existit, cum sit plenus aeris mox. V ςRVm subintrantis. Et haec est causu,quod uinum ex uam, se non educitur nisi aer per superim subintret,ne
committatur uacuum. Tempoti, Tempus est numerus primi motus, mensuras definitio, ua- motum rerum mutabilivsecundum prius Cy po
sinpila. L sterius:hoc est,mensura, qua niotia vlimeratur,
, . se becundum partes succestoriis mensuratur. Est di enim tempu3,lacium ex coeli solus uertigine deductum , quo omnium mobilium agιtationem uia, s csitudinenis metimur. Vel est mensiura motu non in eodem momento, sed fecundum prius, id est praeteritum: posterius,hoc est futurum. Eoisielim, nams ollicium temporis mensurare motum cu-P' ε' iusiue m mobilis perbe, π quisse per accidetis piquia motus est mobilium, π non pςrmanentium proru
157쪽
1 PITO ME. Proetis,est finis praeteriti, cr initia uni futuri,quod alioqui instans et mula
Tempus Praeteritum: est tempta quod fili. isbies
triplex, iam non est. Pus Futurum, quod modo non est,sed aliquando erit. Ρrtes autem temporis fiunt, nunc tunc, ram, moia,Olim,repente,nunc aliud initiatis,aliud co' tinuans, Illud terminans. Habet alite temptra pro i prietates qua fium,quaesunt: De tempore nil hala V π φη -, benius nisi nuncis enim rexm illunc in toto ton αpore. Quoniam tempus stactum est, in quo alia quid transigi posse consis turri quia nuc est cotitinuatio praeseims,adeos actim et usantia tent poris. Nam momenta continuata sine interuato
sunt tempus ipsam: cui puncta cotinuata sunt ipsa linea. Nunc non est pars temporis inlagratis, a seu quantitativa, sed domitiua V essentialis. Instempore inuenitur miminu quia est numerus in quo est reperiri minitare. Templi non dicitur u lorines tardu ed longu er breue, multu Cr paucum,ckm nec ni merus ullus,nec quantitas Lllu talis uocetur. Tempus inim, uniuersale puto, esic ς simpliciter unum nuntem ubiq;. Tempus cognou Gscitur motis,cr e diuerso quoniam unum metitur alterum. Eu quaesemper utit,c quae nunqlia exi τρAn non men urantur tempore .pta mensurari 'Κ i tempore,
158쪽
,43 IN PHYsICA AR Isms tempore,est esse in tempore. Omnia quae fiunt hi tempore, patiuntur aliquid in tempore. Omnia enim quae in tempore sunt, tabsunt in eo, estq;s causa obliuionis. Praeterea omnis motivi habet feri in tempore,quod per ρ est causa corruptionis, o potestsper accides esseca a generationis. Tem x res est mensura motus Cr quietis. Tempu3 noti inpasto cuiu3libet motus,std primi mobilis lanatum in quo subiective existit. Ex quibus colligis Aeterna non fur,quod immortalia atq; perpetua non mense *y-x φ rantur impore, nec quicquam patiuntur in eo. Nam Frem ex ea quae simpiterna unt,non diu cuntur proprie esse in tempore, quia in aeterniure est nunc unum,quod semper sistit fixum atque immobile. Immortalia stas atq, perpetua, tem pore non mensiurantur,ideos nec quippiam pa tiuntur in tempore.
LI B E K Q VIM Tvs De diuisione motus in suas species, OVinto Phasicorum libro, dematus diutissime in suas stircies ne in partes subiectivas essentiates in praedicamento lacubilibus determinatur.Et de quiete es unitate, Cy motuK contrarietate,quae omnia motui accidunt,dsemen; di erit ratio. De eius ιtas diuisione, brevisimum Iccccipe opum,
159쪽
Notus cupi tur duplici: 'ter EPIT ME. . a p
PSeneratio. Generati mpro icorruptio. ut se ad mutati iAugmentatio.
nem extendi eri Alteratio. fis 6. sunt em i Diminutio. lecies. t Loci mutatio.
Rugmetatio. Secundu nomina sufit sspecies.
turcotra mutationem, bis furiam.
ta,&erut 3. ἰ Quantitatem scilicet mo- ltus ad lybi. Ex duo seduitur,quod motus in hoc locotinsues Quomodo modo pro mutatione accidentali 9umitur. et ideo motus. generatio Cr corruptio hic motus non dicuntur,
cui in tertio huius institutionis libro.Ubi motus accipitur pro quacuns mutatione sim exitu, determino in terminum, siue id futμα iur, e instantanee. Cr ideo isthic numerantur sex motus syecies,hic tantummodo tres: quia motus semper terminatur ad aliquam formam, quae est ens, ermutatio desubiecto in subiectum. Et ideo motus proprie dictim non est ad substantium er relationem,nes ad actio iem G pagionem. Non udsiubo stantium,quia omnis motin est de cotrario in conK a trarium.
160쪽
Quies quid. Naturalis. Animalis.
3έ ,. IN PHYSIOA ARI s T. trarium. A t substantia nihil est contrarium: ergo ad substantium non est motus. Nec ad relatione, quia aduenit alicui fine omni mutatione. Ad actionem q*oq; CT pusionem non est moti re,quia sunt idem cum motu. concluditur itaque,quod motu proprie dictus istium terminatur ad dicta tria praedicam tu. De quiete. Quies motui contraria est, priuatio molim in eo ubiecto,cuius aptitudo est ut moueatur. Et es hquies triplex,natur re scilice qua res in suasoramaiscos quiescit: ut homo in sua forma humauna,terra in mundi centro, nis in sublimi. Animalis quies est, cum animal celsat a uo motu: ut in somno dormiendo,quiescit ab appetitu , π motu progrepvo.Violenta quies est,qua res non in si forma accidentaria aut substantiaria quiescit,nec etiam in siluo loco: ut si coruus arte dealbetur, i pus in turrim sustollatur. De unitate & contrarietate motuu, atq; eorundem accidentibus.. Ex quo unit , continuitus, velocitas, unifora. mitus, gularitus,ta' id genus alia accidentia motra existunt, de ebs pauca dicamus necesum est. continuus igitur motus dicitur, in quo nulla sit