장음표시 사용
41쪽
Quod binae singulis qualitates
in sint. a. Elementa uero singula, binas habent qualis tes. Ignis enim er calidus est, er aliquantum si cM.Aer humectus,er calidus aliquantum. Aqua frigida,er humecta aliquantum. Terra uero caca est, rigidatus aliquantum particeps.
Quod contrariae sint inter se qualitates:&quod praeter quatuor,insint etiam formales quaedam
latentiores. Caliditas autem frigiditati, siccitati bumio ditas contrariatur. Non solum autem qualitates eas quassensiu percipimus, habere uidentur Aeamenta ueri m etia latentiores quasdam uires exaercere. Nam qurem calefactus humor siest adprio striam reducit frigiditatem, quaenam ἐμ eius rei potior causa potest, quam abdita qurium uiuestia giditatis,que in aqua delitescare
Quod qualitates uicissim minime pendeant: effecta P qualitatum leui tas,& grauitas: oc quod incompositis secundae sint qualitateS. q.
Primae autem illae elementorum qualitates a se uici 'im nequaquam pendent. Si enim pendere dicerentur, aequi)ἰimum esset, ut ubi summe quid esset calefactum ,summam etiam pareret siccit
42쪽
NAt sc IENTIAE tem Efficiunt autem singulae oppositiones aut leonitatem ,aut grauitatem. In rebus uero composias qsionum tis, quo vires omnium elementoru coactae fiunt, durities,mollities,colores, saporess reperιutur. Decaliditate. s.caliditatis autem non una est uirtus, quemadmodum et qualitatum reliquarum.Prim rem enim calefacit:demu ea quae eiusdem naturae sunt,conmgregat:quae uero diuerse, difugit. Uni nanis aurum ab aere seligitur. Non tamen perpetuum id est verum.quandos calore solis ellicitur, ut lutupuleis receptet, Cr plerus aliena misceantur. Diem quandos fucit liqueficere,ut ceram quandoraque dureficere,ut limum quae uarietas non ex caliditate, sed ex materiae conditione proficiscifoles. De frigiditate. 6.
Frigiditas uero ea est, qua tum ea quae eiusde naturaefant,quam ea quae diuerse,congreganturuis commiscentur. Videmus enim aestu carne rari refactum , feri ita peruium, ut quicquid humecti infit naturalis,exeat omne dis evanesicat: quodq;
uel maxime sequetis est,caro ipsi putreset: figo, re contra esccut vijs obstructis humectum omne retineaturiculors ex fuga contrarij circumstanαtis uehementior pi,atq; ualidior. Ono si etiam, ut Deme aptius quam aestate coquatur alimentu. . Vt autem caliditatis prima uis est calefuciendi,ita
figiditatis frigefaciendi. Posteriores uero eadem propemodum
43쪽
LIBER III. rapropemodum sunt, quae in caliditate, ut congreagandi e gregandis. De humiditate. T.
Humilias ea est,quae nisi contineretur extrinsecus, flueret maxime, atqε perlaberetar: ut aer, quo nihil estfluxius. Est enim aer aqua humectiaor. Quare nes uias quasdam internas habebit,ut quidam putauerunt. id enim si concedereneus , seipsum fluxile contineret. De siccitate. s. Siccitatis contra ea natura est, ut se ipsim maxime terminet. Aumilitas uero crusitudinem escit, siccitas uero tenuitudinem. De disterentia 4. qualitatum. Diserunt autem inter si quatuor qualitates. Num caliditas atq; frigiditas longe maiores vires habent,quam farta; cr humidit s.
Quod elementa in uices transmin
Corrumpit autem finiuitas caliditate, latumiditatem Gi quis e contrario pariter. Quos ut elei enta uicistin transmutentur,ea proer,
tim facissime, quessimilitudine aliqua copulatur,
utpote quae contrarias nilam habeant potestates. Aptius nas in igne uer uertitur, quam aqua uel tellus. Quare ex duob.ijs clemetis quae maxime ad ' uersantur,teritu nascitur. Ex silmiliorib. vero mi . .
nine ed ustifim quiprimu coueri utar. Quare
44쪽
si NAT. sc IENT 1 Allsi ignis ex aere fiat,aer corrumpetur. Quisquis enim generatur,alterius sequitur corruptionem. E diuerso qgos,quicquid corrumpitur, alterius
Quod ex qualitatu maiori minore
elementa. M. Generantur autem er corrumpuntur elementa ex maiori minoriue qualitatum quatuor intentione. Qualitates enim elementorum,quemadmodum magnitudines quum quantitas quantitati superuenit, ita quam priori qualitati maior acce, dii intentis,augentur, atq; e contrario diminuuntur. Omnia uero rariora ea sunt elementa quae sublimiora sunt iecesse est, ut inaequali magnitum dine claudantur. Obseruatum est enim, imo ratione conclusium, plusquam bis atq; trigesies elementa quae continen ea quae subsequuntur e uestigio, contineri:minus ue' aliquanto quam ter, atque trigesies. Neq; obstat,id quod dici solet, ut aeris ad ignem,itu terrae ad aquam subdecuplam deprehendi proportionem.Verbi gratia ad aeris unctaam generandam, decuncem ignis requiri solere: Soluendum enim est, atq; restondendum, idcirco decuplum esse inter elementa proportione, quia. diamea in Worbem,non in sthaeram coctiguntur. Nos ue rem. ro ita sumus persequuti, ut intelligeretur eam es
se debere proportionem, si in sthaeram , non in
45쪽
orbem colliguntur. Ex ijs concertaria pluri, tumet, dura eliciuntur .quemadmodum illud est. Eam pro 'coror portionem, quae mundi huius instrioris ad talari mirim est collectu,ad eam proportionem,quae totia visphaerae diametri ad terrae diametrum inde monstrat triplum esse inde convinci: quod quaati quum sit proportio diametroru,talis esse,
, arum de ut triplicata. Quum ter atq; trigesti ire ferme terrae diametrum a sphaerae totius diametro continerisenserint Mathematicia totasthaeo ., te uniuerse magnitudine proportione innumerabili terrae magnitudo excedetur. Sed evagati pilala liberius fumus. Nunc ad opus nostrum receptu.
Ea itas elementa quae Missim conuertunturieut easde habent qualitates:ut aenignis ua numaque caliditas quae inest igni, eadem specie claudiatur,cum ea quae est aeris aut omnino contrarias: ut aqua, ni , tellus,aer. x autem similia sunt. euestigio conuertuntur: ut in aerem ignis, tellus in aquam. mae uero distaria prosus atq; diuersa an ea ex se tertium efficiunt elementum. Qualitatum actione haec fiunt -fingularia. Necesse est enim, ut priuSctu immutatio qualita tum,quam generatio perficiatur.
46쪽
34 NAT. sc IENTI Ag , Quid differat a generatione muta
: tio qualitatis. 13. Quamobrem hoc distat inter qualitatis mutationem,Cr generationem, quod in immutatione quide qualitatis eade sensitu est ubiecta materiar in generatione uero tota materia transimulatur. 4rod colarer transmutent elementa,agant scilicet,& patiantur. q. Necesse etiam est, ut si clementorum sterare liceat transimulationem, tam elementum id quod conuertitur,qsam id quod conuertit,contactu uagam,Cr patiantur:hac tamen conditione, ut disimilia sint,quae contingμntur. Nihil agere aut exercere uires suas
usquequa P. 33. Ignis enim calidi, imus in calidistina nes aptuires suas,nes quicquam perpetitur. Fieri tamen potest,ut aliquid in se ipsum agat uires sua3, dum tamen aliqua ex parte sibi ipsi dissentiat Aqua eonis cules ictast ipsum in pristina reducit frigidis tutem: et radii calidorum frigidorums corpora, illisi contrarijs,in sie ipsos reuersi deflectuntur. Vi. s. demws siquidem Deme altifimorum puteorum equus calidis hauriri aestate uero frigentes: quod
47쪽
Quod qualitates maxime potentes
minus resistat,atoeco trario. 15. Obstruata est autem ea natura quatuor qu litatum, ut quantum minimarum est quaes uirisum,ita maxιme rectistere ualeat contra,quantum qu es maximarum est virium, ita parum positobsistere. Siccitas enim atq; humiditia imbecilles uires habent ad impugnandum, valentes alitiem ad resistendum.
Quod impugnare atque resistere sit
qualitatis, re proprium. 37. E diuerso, caliditas uis frigiditas acrius alia quanto instant, quam obstent instanti. Quae omania si diligenter inspexeris, animaduertes quemα admodum proprιum π peculiare hominis est,capax esse disciplinae: ita qualitatii esse proprium, impμgnare posse atq; resistere.
Quod quicquid agit, patiatur, dum
ea actio sit continua. 13. Diximus autem necessarium esse edue pati qualitates,quae in aliquid uiressiuaue exerceant. Quod tamen de id genus actione intelligendum est, qua inter duas sit qualitates adiunctas. ut enim quum
inclusus atq; obsessus est hostis, populari illius donum, atq; expilare tuto possumus nihil enim impedit) itas quid in debile quippia equestiunctum uires suas agat , a quo scilicet nullum accipi
48쪽
ss NAn sc IENTI Aguel Dium quidem ab eo mulctabitur. nis naris uehi sit remotior,madidas uestes arefacit:a uestis bus contra nihil perpetitur.
Quod potelias ex formae assiu-
. entia proueniat. Potestas uero ea qua quis nititur in agendo. dis utitur,non ex materis,aut quantitatis esse se id est, inu tua,nes rursus ex Mintentione ed ex formae usu cremento entia er multitudine nascitur.Ferra itus qua mauis igni qui in est calefactum, nondam tamen pruni intentius, formam tamen igniis maiorem eam tantunde asseqsutum. Quocirca Mehementius quam tu
Quod quum quippiam agit in est
rum uires suas, cum aliqua id committat difficultate. ao. Omne uero quod in alterum agit uires suas, eum aliqua id escit discultate. Alioquin neque mora ulla intercedere er insinita esset faciendi' unis l. - unum quod quiue facultu.
D it se Quod ex ultimo rei conatu dissicub
ias agnoscatura Rionis. aia Ex ultimo autem cuiuis rei conatu, amomscuiusuis discultas agnoscitur, ut palam esse perasticuum potest,considerare uolentibus. De mixtione clementorum. 22. Diximum de elementora transmutatione , inpillorum
49쪽
glorum qualitatibus. Nunc de in quae fiunt dis
miscentur ex elementis, est breuiterpercurreri adum. cesse itas putamus, ex quatuor elemerim iis unumquods constare. Ex uno enim constare
nihil potest: quum necesse eset,ut elementum id se ipsem corrumpere π transimularet. Ex duovibus quos si quid componi contingeret: tunc esses interrogandus milia ne esse deberent, an disimilis,atq; contraria. Si mitis,in unam si e natura ispeciems conuerterent. Siueia contraria,tertia lim elementum generaretur. Ex tribus item feri non potest, ut quicquam constet: tertium enim aut quartum produceretur, aut ex illis unum iis alterius natura uerteretur.Ηaec autem de in compositios intelligi debent,quae sola elementorum virtute introducuntur. Nam coeli quidem ea vis est, ut sepe ex uno dis altero elemento compositum romota ui posit perficere. metem.
Quod in mixtis uirtutes, no formae iinsunt clementorum. 2- Q ni' itas aut ex elementis, res quaelibet Quum is componatur, non formae ipsae elementorum siuia tus aut elastantiales intromittuntur. Secederentsiquidem 4 mentust, locis ijs quos natura peculiares illis'cit. Sed uiris autim quidam, dis vi sola elementorum instritur.
Quae quidem virtus, quemadmodum formae ipsae substantistes,neci magis nes minus posunt ustipm : sint misy unus. ita in compostione,cas nes
50쪽
33 NAT. sc IENTIAE nec maior nes minor existet. Qualitates uero omnes, quae formae substantiis adiacentes appellantur,ut caliditus, rigiditas, siccitas, humiditas, leuitas,ponderositas,dis ijs similia,una cum consposito producuntur: siuntq; eiusdem omnino sistraciei cum ijs quae infiunt elementis. hoc tume intem st,quod ine quidem quae elementis haerent um viae atq; intentifimae iudicantur: quae veτο cominpositis,minorE uim habere, dis actione uidetur.
Quaestio & solutio. 26. Queri solet non leuiter, utru haec compossitio
violente fa quum elementorum formae ex ea mixtione corrumpantur.Veru aequius est arbitrarinaturalem esse mutatione,quum ad rem substanotialem et naturalem huiuscemodi elementoru corruptio dirigatur.Eadem ratione cocluditur,natui valiter culteri aqua posse: quia ea materia, qμα ad forma aliqua ex ea calefactione tendit substantiale, ad recipienda ascit dis adiutat caliditate. Materia uero Iupidis, ut furfum uersus stratur cotra natura,exfeno potest adiuuare,quod in nuda dirigi formam ea motio uideatur=ubstantialem. Quomodo uocent mixta ex iis quae in ipsis qualitates insunt. 23. Quoniam uero compositae res qualitatum quos, ut diximus, participes fiunt, pro rei at materiae conditione, aliae quidem intentiores haribentialia remisiores calida autem etfrigida,ais t. id genun