장음표시 사용
61쪽
LIBER IIII. Glnearunt. Ei enim uapor humectus, exbalatio uero sicca:utrunq; autem calidum estquamuis casu frigida esciantur.Viae autem quida, ais merautus in terra fiunt, per quos rudijs solis intrantiabus, si humiditas inuentu superfluat, uapores edaeunturigi uero fictim, exbulationes. Ex aqua fisquidem mera uapor emittitur, ex terrestri uero exhalatio, quae leuior est aliquanto, tenuiors quam uapor: quippe qui fecu guttulas quasdam 'stra exhalatio uer) puluerem. Quamvis autem . ex terra exhalationes , ex aqua vero uapores 'ant, neutrum idinen formam habent elementi ubstantialem. Ferutur enim fusum uersuη,quor umnes aqua tendit, nes tellus. Sed prius de ijs quae exhalatione generuntur,explicandu est breuiter.
De iis qus exhalatione generatum.
Exhalatio itaq; si infimae haesierit aeris regiora , ni,parums processerit,multus fuerit, domus is dens apparet: si uero pauca extiterit, candelam tanditi, effingit unde in miraculum semel ueni quod contionanti Martio in Hilania, flamma e uertice ais humeris micuisset. Quodsi in mediam perlata ,st registiem , uaporiq; misceatur, stigiditate eompresso, accedat item astri alicuius lume extrema ais oras illustrantis,uoraginem dis hiatu ut vorago debitur escisse. Quae enim in medio puries fiunt, Huius quia densantur , minus lumen admittunt. Appararent autem non solum diu, sed noctu etiam aere quiescente,
62쪽
quiescente, ais fiereno. Quo tempore evenit, si dum exhalatio uapori introcluso exitu rimatur, is tanquam ex collisione uoces pleruns, - or quod humanatast a. audiantur. Eadem ratione fit, ut ex fulguret, error cet, er tonet. Quod si exhalatio aliqua non
vapori introcludatur, frigiditatem fugiendo in globum quenda se recipit,vis inde incensa in stellae eadentis mota evanescit. Si uero adseupremum Lances. exhalatio aliqua regionem ascenderit anceae partim candentes rarior sit, uis minus incensu materia partim undentes, ais rubentes, fi densetur, Dracones. secendaturis magis exhalatis,procreantur. Dracolumnae. cosse quoqt atque columnae, si quid aliud est bois rum nominum ab Aristotele Uurpatum, appa.rent, pro materiae conditione effigiatu. Vidimus Caprae. σsalietes capraria diuersi generis animantes. Non nudae etia summulae uisae sunt, quae in deuia homines ductavere, uenenos alpatos ueluti nec . vere.Haec uero omnias ius autumno uideri coirsueuerunt:Demis naris frigiditas,O ueris humiditas, er aestatis calor exhalationa effectus imperudiunt. Quaecunq; autem huiuscemodi insuprema regione producuntur,diutius perstat, quam qua. in ιnfima,aut media generantur. Maiore enim habere uim debent, quae tanta 'acij magnitudinem ascendendopo 'int sufficere. sunt Divi eiusde naturae omnia et species, utpote quae ignis ubi tantia μῖμlabori tar. quare mei cust, ne pulsat ela
63쪽
hecesse: genera quidem ea,quae in uniuersio orberunt,nessi callu,nes ui producuturi Sunt enim siem De cometis. 6. piterna. cometarum quoq, materia exhalatione adsepremum derem transcendente constat. quoru ea natura est, ut impo ibile sit a duobus pluribu ua in eodem loco constitutos uideri. Quapropter 'qui in oriente fiunt, cidentales apparet: ijsueia
qui in occidete fiunt, e contrario orientales. conre aramue ,quoru numeru3 ab astroru obstruam
roribus nouenarias usi natur,diij sedere uidentur,quu supervenienternateria sursum uersius inrpelluntur, anteq exhalatio illa infametur omnis. Alij docendere,deficiente materia ide non suggerarente. Plures occasium pie in diurna meatioe per currui quandoq, et in austru,reliquasq; coeli partes tendunt er stero. Postreano quo uirtus coelestis impellat, quae praeter igniS natura efficere μαset,litella in orbe couoluantur. Subbeptentrione maximeque locu colunt, via lactea costituuntur,
.ut planeta stellamve aliqua cui haesiere,concomitatintar. Is aute qui minimuseptem dies: qui plurimum ex mensies perpetuos in coelo usus est. Indicant aute terraemotus, siccitate,ventos,inundationes, interitus, pestilentia, bella, regnoru excidia, principu calamitates. Grandes enim,multaes e balationes,ex quibus cometae in aere generantur, .
64쪽
utamen uenisse nonnulli autumant, ut nullum sequutum fit malum:ed tamen conditione, usellarum benignitas opitularasit. Ioue in is piscibus constituto, si cometas qui argenteus dicitur apparuerit ob eruatum est,frumenti copiam suppeditasse. Adversari tamen idcirco regi a non solum comet veru et quaelibet aliae deris lassummationes uidelitur, quod obnoxia magis ais opportunior sit ad patiendum delicata complexio,quaalis esse dicitur quae regum est. Natura enim et consuetudine contingit,ut uiuere mollius er effoemia natius soleant,qui in maiori fiunt licentia constituti.Sed er ea maxime sollemus animaduertere, erexpectare,quae uiris magnis,utpor annis euenta unt. Sed quaeri posse quo pacto inundatio ex coametaeui oriatur. Scire oportet,cometam ex exhalatione prouenire. Exhalationem rursus ventos ciere,uentos autem mare commoture,unde inunis
dationes Lut.ει mare alioqui decliuiora pete res motos uentis locos, qui plerans arenosi sunt, ut depressiores invadit dis inundata De comeIarum nominibus. T. et Nomina uero cometarum haec sunt. Veru,quia aspectu horrendus est propter olim. Tenaculsi, qui coloris mariij est, er radium mittit subcineas raceum. Pertis qui aliquanto lacidiores, crinio
4 ress radios prostri. Miles, qui Veneri acer qua Gais in tergo caudiae crinitus, lunarem rudia dimittit.
65쪽
dimittit. Nercurialis, ut caeruleus est, pdrauri, sm cauda praemunitus . Aurora, qui martialis,ta'. 6 caudato,et ruber est. Argentum, siue argentem, τqui stellarum prope omnium claritatem excedit, radiorum s puritate facile lucem aliorum exuperat. Rosa, qui maguus, tundars est, atq; ima spressam humanum estiem gerit. Niger,qui Us squas Saturno est quam missimus.
GAuxia uero cometa non est putanda, quumreadem omnibus eodem in loco uideatur collocaratu.Est enim orbis octaui pars,σ quidem gemina, neq; rura nimium,nes densa, sempers capricornum σgeminos intersecat praeterlapsa. Euenit tamen interdum , ut ex plurimis stellarum luminibus ordinem longitudinem collectis,Galaxium esse credamusetnes mirum id est. Fieri enim potest,
ut etiam ea figuluxu, hoe est, uia lactea existis munda: quemadmodum sensit Aristoteles. Ventiquos ex exhalationibus calidis ais siccis sono . stant: hae contrarium fugiendo ascendentes glius ollendunt atq; percutiui. umquods enim contrarium iugi π restrinidat:quod in igne cerni mus muni urie. in eo navis humoris,qui signis inest uirentibus,extrema petit, er caloram simul dis siccitatem perhorrestit.Est autem travi mdateria uentus, quippe qui uideri nequeat. Idcirco obliqae fui. exhalationes enim tenues quum nt,
66쪽
x quibus uenti constant, mittuntur, pellunturci πlatera quam facillime. Sunt numin ob tenuit tem ut dixi) omnibus obnoxiae impedimentis. Vt Wutem sol ad eliciendus huiuscemodi exbulationes ore ut fucit,stafrigus obeunte sole meatin teltaris obturat, ventosque compressos tenet. talor vehemens rebolari. quare uere talitum atq; autumno, quae temperatiores fiunt tempestates plares cientur uenti, fulvis vehementiores excitantur.Exit crinterdum hentus nusep rupta, quierat inclusius. Verum de ijs paulo p)st Pluuieuero ingentes exbulationes ascendente sepe coni pre erunt, ventos psidarunt. Parvae autem atq;. modicae,contravitentes uentos corroborant: syr ut in naturam etiam suam aquaε eas conueratant. Facile siquide atq; audacter in occurrimum. qui nobis sunt debiliores . Sed σs terram aquae ex pluuia 4 ruderint exiccatum,exhalare coget, CT ventos conuocabunt. Venti autem concitati r lypolis ubiDiuntur: euratione quod git e luto minus extatundi uiae in lacis lis frigore q- obstruuntur, ' quam in aequιnoctiali coelo exeuntes exhalatioes solis proximo culare dissoluitur. De uentlS. 9. Venti ab omnibus propemodum duodecim, a nonnullis octo Uignuntur. Meridionalis, me au reriquem Graeci νοτω Iocant, uentus est ubeo
polo aequinoctialem circulum κersus,qqiuntur'icus dia
67쪽
LIBER mI. cus dicitur Generatur autem uentus is inter is malam circulum atq; ant arcticum. Ea numquesti goris us,quaesiub polis est,non finit exhalare.Percipere tamen non facile possumus propter impeαdientes prolectum montes, hic ne ab antuinico,. obiectus uero septentrionarius ab arctico ueniat.
hoc unum duntaxat sciri potest,hunc ab Demali, illum ab aestiuo proficisci. Est autem austercaliadus atq; siccus,no,ut inquit Gellim, humidus. vem tus is nebulas agit,st usq; gigni nubes contra folem obducendo.Idcirco autem aerem perturbare .
auster uidetur,quid ex lato in angustum nubes timpellιt,ubι densatae, conglutinataeq; fierenitatem inspectunt. Mici etiam id potest ex ui latentifima derum. Huic uento opponitur si tentrionuria aparctius. Dicitur aute aparctius, non solum quia climate septimo fui, sed qui cancri tropicum,
aequinoctialem puer us tendit:ut auster non m do is creditur qui ab antarctico uenit, er primo climate, verumetiam ex omnis is uentus,qui alia quo pacto uergat in aparctium. Apurctias uero
humectus er stigidus est, fierenitatemque inducit.
Aestate tumen calorem facit fortuito, nubes radios solis impedientes expellendo. Serenui autem idcirco ut inquit Aristoteles quonia ex angusto inlatum nubes educit .ubi rariores es facile aut dissoluitur,aut evanescat.Subsolanus uero is uentus est, qui ab oriente uernoctat, ideoque Gricis D 4 Eurus
68쪽
3s NAT SCIENTIAE Eurus dicitur,quasi uua τῆς ρωρεωW alij si pia tem uocant,ss caliduε Cr humectus. quemadmodum obiectus huic oscidentatu suomus , hoc est zep rus, stigidus exsiccus comprobatur. Sunt
autem uentι ij quos memorauimus, quatuor induxime principes, elementorumque inter se complex xiones dispartiti eadem forniae ratione, qua Crquatuor anni tempestates. Quamusque ex sie uenti caudae naturae atq; siccae fiunt, ex locu tamen per quae uel transitum faciunt,uel in quibus generanαtur,exsul aliqua sideru,in alienes uertuntur potestates. Sunt eTalij minim cupitales uenti, ut Araquilo,hoc est boreas, qui ab orιente aestiuo flat: dui ij κακιαμ dicunt. huic contrapositus est caurus, quia Graecis urgestes nuncupaturi ab lisberno iatem oriente uulturnus, hoc est euronotu3stirat, estq; huic directusAsticus,sive bbs.sunt a nonnullis uenti alij quatuor inuenti, ut intersieptentrioa narium dis caeciam,ulius fit intermedius.Item inter Dbernum orientalem uis meridianum utili
duos his oppositi numerantur. Vel sic certius disponantur,ut singulorum nomina habeantur: Seraptentrionarius, Aquilo, Vulturam, Subsolanus, Eurus, Notus, Meridionalis, Aphricus, Zeph ατιη,Fauonius, circius, urim. Ex ijs quae de uenotorum nominibus diximus,elici potest, aliquid inesse inter ductores uarietatis. Num circius,ut accepimus,in Narbonese solum prouincia uidetvrflare. Sunt
69쪽
LIBER IIII. ς re. Sunt etiam peculiares prouinci' quidam verat ut in Apulia Iapix,qui occiduus est: eos argummento id ut credam cogor, qMod Maro cleopautrum ex iuga sie proripientem,uento Iapte inlAegyptum uectam dixit. Nam e etesiis anniuersari
ris quidam flatus fiunt, qui sole fecundo duntaxat
surant. Diximus uere atq; autumno potifimum uentos lare: nunc dicendum est.autumno, quam uere, magi .ex ea causa,quod quum sol eo tempore contra aequinoctium Obernum si omnias eo lamenta calore combustu iamsint, calidi maxime terrestress uapores exhalare cosueuerat:ad mea dium, aerem delati,concretis frigore,ad deficensum nituntur. contra calor solis, qui terrestrem Gams materiam aliquanto plus diligit, quam humectam, fur sum leuat,sti ex hac certatione multiplex ueris motio, unde flatus postea ueheu mentes generantur. Prosescuntur autem a coeli lateribus,non solum ea ratione qua discrecte edi etiam alta.Na uenti in ultimn maxime terris producuntur, quo solis calor ita perueniat, ut medius aperiatur,unde exhalare uapor posit:nes tantast ut , ut exeuntes superfuitudines dissoluuntur. Dubitari solet,quur quu uapor humectus dis' aqueus in aquam ex pluuium uersus in terras c dat: uentus aute, qui terrestri constat materis,in
terram non conuertatur Scire lice uentum tenu
fimum esse,nes posse ita concreser i terram D s efficiat.
70쪽
esciat.uix enim ex siccitate coglutinatur. Quare uis autem uenti diuersis sint locis col locati,diuerasisq; atq; imparibus uicibu3 sint, non tamen leocie,sed haerestentibus quibusdam formis, qualita i tibusquestu disterentijs adiacentibus distinguntur. De hs diximus, quae ea innovant quae supra terra sunt: nunc quae sint ea quae insima quatiunt, atq; ea quae subtus lectuntur, quoniam exhalationisbus irruentibu3 utrumq; fit,explicemus. De terrae motu. Io. Terra stas mouetur,quaerente exitum exbalatione:quae aut quum inclusa est,egredi nititur aut quum noctu contrariam effugit stigiditatem,per obstrusas ingredi uis conatur. Interdu aquis exsitum petentibu3 tumefacta est tellus, atq; concus.sa, rui plerunq; ventorum loca non pauca fu
ruta fiunt.Fit autem ex terraemotu,ruina,tremor,
titubatio, pulso, exforatio, cisio, atq; μmmer D. Nam pestilentem derem fieri idcirco ex eo motu contingi quod crasse illa exhalatione fuciale aeriquum fit patibilis imus, inficiatur. Vbis durem eodem tempore est non potest: idcirco terrar motus, quoniam nes ubiq; sol elicit vapores αqua potestate, ies meatus ubiq; siubterranei stediantur.Vix enim infulas quati videmus obstrusisIimo foraminibuη, quod in solo arenosio esse non potest quapropter er crebrius er fortius quatiαtur. Tempestatibus aute temperatis maiores mo* . tussiunt: