장음표시 사용
81쪽
LIBER IIII. De fluxu maris. Fluit autem ab aquilonari plaga ad meridionalem mare: quu ex loci septentrionarij frigore inde fine
aqua exuperantior procreetur:ex australis uero capitii. regionis struore in horus absumpta exiccatas deficiat. Visum ais expertum est,tumefactis rarefectus fluctibus, ex calaris ut, ab austro in aquiloanem aquas refluxisse.Qnum uero in diuersa loca
defluit mure,uento rapitur,non natura.OceanuNautem motum lanae instquutus die bis fuit de reis Iussi Luna autem no*lum lumine caloreue, quo tumefictas rari icat aquassed latentiore alia quadam ut mare stcum rapit. Si enim μIM calor aut lamen esse in quadraturis quo tempore plus lucet fierent utis fluxus, quam in coniunctione sottus,maiores. Quod munive fusum esse e
perimur.Mouetur autem oceanus quotidie ab Oisriente in meridiem, unde ad occidens confluit, a quoad noctis angulum ab astronomis nuncupastum tendit: unde ad oriens rursus reuertitur. Eis ius autem rouxus,qui est a noctis,quem praediximus,angulo in orientem: lana ex priuatione quo dammodo cause est, quum non amplius uiressiuaas exercere in muri posit. Sunt autem particulauria quaedam maria, quae neq; fluere possunt, nesrinuere, prohibente uim fideris aquarum cra*tudine.Quaedam rursus, quae semel mense duntaxat fluunt ac refluunt. lares aute Deme,quum E 3 .i aestate:
82쪽
aestate:Cr vere, quam autumno, ex fluuiorum: iuinare dccsione fluxus sunt, atque refluxus. Item quum objcitur oli luna, aliquato maiores quam quum coit: quippe quae maiores quos tum habeo ut uires. Fluvij vero tametsi lanae uirtute reddunatur tumidiores,non tamen fluunt. Quoniam verino, ut inquiunt Peripatetici, duarum motionum quies intermedia est antequam refluat,mare quie scat est necesse: quod de mediterraneo est intellia: Sendum. Num oceanin in orbem fuit, Cr refluit: non ab aquilonari plaga recta in meridionalem, quemadmodum mare hoc nostras facit.
De salsedine maiiS. Mure autem susum reddit ex profundo ubi trus uapor, qui quum humidus dis terrestris est, ' ustione ψ βxtionesolu - arescit salem gignit. Est aute ua' ar cent poris fumus propemodu. FumG uero prope om iis exustus, sulpus est: niti id unde exierit, compita alium naturam impertia quemadmodum in thure experimur.
Saporum haec strine ratio est. Nam si cum humiditate siccitas calore temperato digestast, dulcedo prouenit, atq; pinguedo. Si uero parum Acere ab aeu, progressa cococtio fuerit,ponticum surgit:s duo
eo separatico rem longitos, non tam omnino acre redditur. Si
dieiudia uehementer,non tamen ad ustionem usis fit facta concoctio digestio, acutumstntit gustus, ut etinetiber atq;
83쪽
' LIBER IIII. τι piper.si uero exusta sitissa commixtis,amaritu, do ea generatur,quae mare habet.Sed cr descensiupluuiaru,quae plerans terrestre ferum agunt, ' sicuri Cr calore solis urente, aquae redduntur sifores. Fit autem,ut lupides quoq, in mari gignuntur,exterrestri crassas materie corruete, fundos siuba 'sidente. Fontes uero autfluuij raro salse sunt, cum quia sol minus urit,tum quia minorem uim frias
scis quidem illum occultam exercere potest. Explicatis ijs,quae aut uapore, aut exhalatisane generantur .nunc de ijs dicendum uidetur,que
quum reliqua fuat, fiunt etiam ad hanc distiplina pernecessaria, ut Iris,corolla, σβmilia. De iride, corolla. asi Est itas iris circuli portio in ea nube, quae in media regione fuerit, diuersis praescripta colorisbus, tunc, quum inter nubem atquefolem oculi uia dentium constituuntur. Nam quum solis astris alicuim lumen cum opacitate aquae, terrestris immisicetur, colores udrij pro materia necesse est
repraesiententur. Siquidem cris, qui usu debiliquum fiunt ad lucernum luchomulas emittit, confestim colores factos uidet.Sed Cr ebriis humore ex oculis destillante er luce percusso, bina esurientur, quaestingula funt. Quod tamen euenit
etiam ex eo plerunt quum celerrime oculos mutamus, unitatem ; obiectae speciei repraesentari
non finimus. In iride itaque colores sunt, sidE 4 intermedib
84쪽
τα NAT SCIENTI AEintermedij,minimes postremi. Nam eruis lamianis nigritiam esse non Anicer nubis opacitas albedinem tol lit. Spectuntur autem colores ij quatum n*gress , oK.primus purpureum,qui in superiori circumst rentia idcirco uidetur constitutuε in iride: quid, quum plu3 ea pars distet asote,quam reliquae,ram dij,qui ex ea distantia debiliores redduntur, facissim reiecti, reflexis colorem stri esciunt ardem
Viridis. tiorem.Secundus uiridis, ex cuius cum purpureo crocm , quadam ueluti asynitate,tertim croceus nascituri
tantas operis huius subtilitas est, ut hoc forum pictoribus imitatu discissimum sit. In siecunda autecircumferentia ideo collocantur, quoniam radi debiliores,atq; intermediae potestatis,medios quo' esciuot que colores . efferrere. Signum autem eoru qua
paulo ante diximus,s id, quod quorsum rudi solis recti feruntur, quum ualentifimisset, ex somtifime penetrent, neq; rubidum, neq; purpureu, sed album colorem producunt. Vt enim paruo lumini grandis opacitas obiectata nigritiam reddit: ita magno luminiparua opacitaue opposita, albo dinem gignit. Intermedij uero colores eodem paαcto straatu proportione generantur. Iriata autenubes rorida unaquea sit,est necesse,non gran dis obd. Quippe quae etiam usui sit maxime per. vir, π partibus colurescens.Verum solet accideare,ut iris eodem tempore in alia quos nubes le
defiat. Hic datem a prima nube fit, in qua coloures sunt
85쪽
res fiunt solis lumine generati, qis, radios alios
ad nubem obiectam, alios ad nos reflectendo dismittat. Disteri autem haec iris a prima,quod conratrarie colores habeant collocatos.Id autem eo a
cidit, quod radi j quos contrarie reflexi sunt ora nube,quae colores prima receperat:intermedi tamen colores in medio fiunt loco semper constituti. Q num aute iris directa sit soli uel lunae nam lana quos suam habere posse iridem uidetur necesse est quantum iris premitur, tantum solem ab horizonte sursum ascendere. quod sole orienate, uel cadente in emicirculum, iris est latur. Quod si terra usui non obstare uideri etiam circulus integer posset.Si uero sol horletontem destarat,aut extollendo sese,aut deprimendo,minor siemicirculo uideatur necessarium est. mo fit, ut quum sol amplius extollatur,quam iridis semidiameter oblongus sit, iris quandos videri nequeat. Semidiametrum numq; iridis deprehendimus ruatione, longitudine esse partium duarum Cr quam draginta flem uero aliquanto plus tolli.Ait aute Aristoteles, autumno quatius hora uideri iridem posse: aestate- uero, cilin quia flagrantisimus
est meridiecto tum uero maxime,quoniam nubes directus irradiat. Autumno uero horam neutrueuenire. Nam nes calet maxime eo tempore sol,
nubes quos obliquas oppositas inspicιt.Diximus κutem calumnρ id feri,quod post aequinoctiu est E s interu
86쪽
74 NAT S cIENTI AEintelligendum.Verum de ijs alius enucleatius.Iris uero si occidentem uersios,hoc est ante meridiem, fuerit uisu, materia pluuiae iridis consumpta monstrat. Si uero orientem uersus, hoc est uel post meridiem, uel circa meridiem apparuerit, declarus pluuiam minuere quippe quum nondum dissoluoti uapores uideantur. corolla uero quam aream,hoc est αλωμ graeco nomine possumus nuncupare ex astri alicuius radiatione ιn ea nube generatur,quae uapore bu mido,atq; etiam tenui constet. Nullos autem coratores non habere uidetur, quia uaria est muteria,
ad quam radii obhciuntur. Est aute idcirco forma
orbiculata,quid formam astri,quae rotundu est,repraesentat. Fieri tamen sole ut non sit orbiculata, s aut astrum nodum ortum sit, aut nubes evanuerit,aut minime circumguus sit aquae peruia. Raoro autem corona ab ijs astris gignitur,quae aut valentioris laminis, aut imbecilllioris sint. Quare maior sol in ea nube repraesentatur, quae Cr den sor est,er orientem excipit. Radij quidem ualidius instinistur,quam in area,aut corona. corona aute apparente si accrescere nubis materia uia deatur,pluuiae significatur. si scindatur alia pars, alia manea uentaturu elicimus. Si pluribus partibus impetu perturbetur, nautis periculu luditur. i uero sensim pariliters evanescit, serenitate ostendit.Magnitudine uero coronae illius ea esse voluerunt,
87쪽
iuerul,que diametru ita habeat constituta, ut diametro iridis ubduplusit coronae diametrus. Quemadmodum itas exhalatio sicci μὰ Piresius
menter Cr calida,*premam regionem penetran
do, incensi sideris 'rmum thaericamusigura ex
longinquitate repraesentat: ita fortis er ualidus uapor in summum medii aeris euolans,solis lectem exhibet,circulumque facit apparere. Longas quos quas di uirgulas,ut in aqua quis virgulae. Pentrista er in aere cernimus. has parui quidemnenti distendunt,magni uero in obliquum dilr hunt. In horizontis item circumstrentia lineamenta quaedam uidentur oblong quanqua sunt aeque lata dis loga: visius enim fallitur, quum extrema plus moueant ubis latera. Quare extrema femra per acutiora lectatur, praeterquam si supra nos constituta fuerint. Aliter quoq; apparere huiuscemodi uirgae solent, quum uergente ad occasum sole,nubes obiectu radios ut quas,non habet meabiles. Eae uero lineae, quas Graeci παραμ ovocant upra folini esse non queunt,consiumat eranis extemplo sol.Neq prope terram rursus, aut e regione uerum ad latus maxime, neq propinν
quae nimium, nes distantes lectantur. Quo se, ut tres quandos soles appareant. Fiunt autem soles tres. sole potifimum: non ut irides, quae etiam caum salijs producuntur. Idcirco autem ea lineameniata, q*x solis reddunt claritatem, sole occidente
88쪽
Dcilius quam oriente nascuntur,quia mane uapores ex nocte relicti claritatem impediunt aliquanto quam uespere amplius,quo tempore absumpti esse debent. Meridie uero,oculos radijs of canotibus eri nequit ut uideantur.
Explicautimis rerum imperstcturum,quae Maspore generantur,naturam ais substantia: nunc
de perstctis agendum est corporibus, primumsde inanimis, postremo de animantibαι disserendu est. Verum antequam ea de re aliquid pertractemus, quonia ea corpora q*x mixta signi atq; per pcta,concoctione sunt:quid sit concoctiosiue dia gestio, quot peius speciessint,aperiemus, , coctio. Est itaq; eoctio,culidi cum sicco humidoue permixtis. Sed coctionum tria fiunt genera. Primum Interni essiquum calor internus,et humor propriu4 cmscco rem habent: quemadmodum est in semitidorijs rerum omnium locis, atq; ippo tremo omni bus,quae hi mecta natura sunt atq; calentia. Seclla satis. dum uer4 senus est, quum calor alienus Accitate coniuncta perurit: abba enim hocpacto coquun tur,ubi humectum π pingue quodcunq; est D/fum ad puries fugatur internus. Haec autem quam' in uentri sis in stomacho digestu disciliora sint,maiorisculo conco tamen alimoniae fiunt,quam elixa, quae tum intus, Hu tum extra passu fiunt mutatione. Tertium genus Elisatio. est elisorum,hoc quidem calore peregrino, ueru in humido
89쪽
LIBER II II. I in humido, aqueo, atq; aereo perficituri sicciora autem haec sunt post coctionem,quam ante,quoniam humectum omite raresectis coloris partibus propemodum abierit. Quo si, ut ius aliquanto laudatioris nutrimenti sit, quam ea caro ex quatrus est expressum. Haec strine fiunt genera omnis cococtionis. Nam 'xu .manducatus ad ea quae . tostas dicta sint pro sua cuiusq; rei natura referuntur. Verri prima quide 'ecies concoctionis in 'sto ε uetricii macho fit, altera uero in corde, ultima in matri calor uero quum humidum sicco permiscet, id quod reliquum cernitur, crafius est dis terr strius: ex ea siquidem permixtione partes exb Iant,quae fiunt tenuiores. contra,quum secum disiungit ab humido,id quod relinquitur tenuius ese necesse est. Augere autem metus concoctione straturi.Balnea quos temperata, praeterquam si reoplatus quiliam t. Item Deme quam aestireptus coquimus, roborato ex antiperisto atq; stigoris aduersantia calore naturali. Est itaq; concoctio eius quae dicta est potestatis. Qua in re scire debemu3,non esse mutationem,uerum mutationi conaiunctam, - exin qualitate distosituram. De metalliS. 23. Ilis enarratis,de metallorum,hoc est inanima .rum rerum natura breuiter est permonstrand
sunt ergo metalla ut diximus non imperstri. Extemplo enim is elementa aliquod abire poF
90쪽
τs NAT. I cIEN T. I Assent,quali est earum rerum natura, quae in subliumi procreantur. Metalla itas ex humidi aquei cum terrestrisiccitate concoctione producuntur, si frigore subinde fuerint congelata. Metallorum multa sunt genera,aurum,urgentum, plumbum, stannumcirrum, es: de quibus particulatini alio - - loco est distulandum.
Opides uero,quos nasci pasta cernimM,atrii que etiam augescere, humecto aqueo a terrestrifccitate dis uso, aut calore etiam exteriore pera fugato, ut lateres: aut expresione, compresιον
Thus uero, ex reliqua huiusicemodi ,sulphur, clamens, quae gno uocabulo pulverutilia possuus quam vi nim nuncupare, ex humidi ε quum aquei evapom detur abun ratione, Cr ualida aeriis cum terrae fccitate cono dare. coctiori generuntur. Metalla uero idcirco humia ditate aquea abundare diximM,non aerea, quum
non inflammentur,ut aerea solent ed liquefant. Pulverutilia uero aerea at terrestria fiunt, quueritisummari posint,s in puluerem teri.Lapides uesi,quia terrae fiunt duntaxat, siccitate afluentes, in puluerem facillime rediguntur. Sed pura Pinitru mex rem facit controuersum, quum non, ut relis
qui lupides in aquam proiecti, destendat. Veruntur imbibiis prohibet. virus enim proculdubio uidetur