장음표시 사용
431쪽
elaqueutra partirum , alia pertinent ad ipsam
orationem consistendam , νt sunt tres priores : alia Nero ad . eius Uum. Est enim oratio πeluti quoddam, oratoris inserumentum ,
quoad persuadendum νtitur in ad cuius Uum, memoria, ct actio proxime conferunt. His ita notatis statuo hasposition es, Prima positio: ex partibus eisquentie,vna
qua nulla probatione eget. Secunda positio: Qisod attinet ad necessitatem, omnes sunt necessariae ad ipsum , ut ita di aerim , eloquentiacorpus conficiendum; νt simna dematur , totum corpus labi necesse st: quamuis necessitatis ratio magis in una, quam In alia appareat. Tertia positio simpliciter loquendo,inuentio es praecipua,eloquentia pars. Huic nostra sen-Li. i.rhe tentia primum frisere videtur grauissima: frixor. c. i. sotelis sententia , qui Dialecticam, Rhetoriacam inseniendarum rationum facultates esse, firmauit , ct in instontrove Rhetorica. Pliacanda , potissimum taborauit, Deinde, quia ipsa est fons , ct origo omnium aliarum par tium: r nam se res cim iu dicio inuentae simi. facile disponuntur; ct verborum co atque ornamenta sua sponte res ipsis inuentas se
432쪽
ct Horatius hoc carmime confirmauit. μ In poeti Verbaque prouisam rem non inuita s
vinea, ex parte sinis ; quoniam persiam , fra natura , solis rebus O rationibus sit , ut
docte dociat Aristoteles; non collocatione, on Li. .ria elocutione , non memoria , quae omnia re qua - - e. Mdam auditorum prauitate ad persuadendi iconferrent. Adde tertitam rationem ex di lia Trap li
cultate sumptam; quia longe di milius est in Q F ruenire, quid dicendum sit in quavis quaesto ne proposita , quod nemo praestare potest, nisi
qui sit multarum rerum cognitione peritus pquam , vel disponere, Nel orna re , vel memoria tradere, atque pronunciare. Huc ocit , quod quae inuenire oportet, sunt varia, atq; omnino diuersa; at collocandi, ct eaeornandi ratio, non est ita ' varia P. Denique , si ulla pars antecelleret murationem, certe elocutio: at elocutio sine rerum inuentione , est iu Inis, puerilis, ct omnino Nana. Qitare, cum, mi Cicero ait, mesententijs dicere sit in ora, In orat.' ex eodem concludere licebit, omniuru eloquem L '. -
ita partium principem esse mumitone . Quarta positio : Elocutio praestat caeteris eloquentia partibus in hoc, quod sit ei maxin Mae propria. Hanc doctrinam confirmant il- Trapez. da tres rationes, quas supra attulimus ad de-8b I monstran-
433쪽
monstrandum hanc partem , alias antecellere. ra enim elocutio, quasi forma qusdam eloquentia , per quam oratio habet , ut a quouis alio sermone distinguatur . Adde etiam, quod omnes alia partes aliqua rati Libro . ne sunt alijs artibus communes: at quod est dς . - apte ct copiose dicere soliud est oratoris. Hoc enim ait Crassus, est proprium oratoris, oratio grauis ct ornata, ct ho num sen
Libro α. bus, ac mentibus accommodata. Et Antom
os Οιδ ni-- Sed quod cuiusque sit proprium, O si ex eo iudicari potes , cum Mideris, quid
quaeque doceat et tamen, hoc certiuου nihil esse potest, quam quod omnes artes alia sine eloquentia suum munus praesare non possunt ;Orator sine ea nomen suum obtinere non potest: ut esteri si diserti sint, aliquid ab hoc habeant; bic nisi domesticis se instruxerit co-p3s, aliunde icendi copiam petere non pose Arist. in sit. Quod si dicas, elocutionem esse etiam post commmem poeticae , id nihil est ; quoniam xάὸ '' i ' maxime inter se distant haec duo elocutionum
genera. Denique, elocutio tota fere ex a te ipsa petitur : alia Nero partes , ab ipse . etiam natura aliqua ratione pendent: una thmen excepta dissositione .
Quincta positio : Dissositio in eo esteris partibua prastat, quod alia interdum naturae bo-
434쪽
, nate in nobis esse possunt: n vero r
m adponendi facultau a sola arte , O prmuentia , iudicioqis proficiscitur : Adde etiam
quod niuata quadam ratione alias partes imnat, cum murationi formam, elocntioni imcem , memoriae Iacilitatem, oe actioni motam abeam. Sexta positior Memoria, in eo alias partes antecellit, quod eas conseruet, custodiat, contineat , ct sit veluti earum fundament m. Hano positionem confirmant rationes sup rius pro hac parte allata. Quare, nisi inmentis , excogitati que rebus o Nerbis, memoria custos adhibeatur, omnia , etiam se nar Libro 1. clarissma in oratore fuerint, facile eumn de Ora.
partibus in hoc, quod per eam ceterie pamtes apparent, O in lucem veniunt, o Matorem plennm atque persect- , is i s d, Remis , qui solum orationes scribunt : cum ante pronuntiationem Orator , fit tam potestate, Orator . Et hoc fortasse voluiti M. Lib. de Tullius , cum actionem quasi eloquentiae lu- pς L g men appellauit. Huc etiam facit, quod quo- φ - ' dammodo vitam ac spiritum orationi tribuit:
enm me actione oratio sit occulta, s sopi-.
435쪽
ta , ct nullo suo fungatur munere: nessu 'enim oratio animo inclusa delecta aut mouet. et Octava positio : post elocutionem, actio est. maxime propria oratori. Hoc non obscure significauit M. Tulliua, cum eam quasi quandam corporis eloquentiam esse virmauit. At que de hac dis utatione satis: neque enim rationes initio allata soluendasunt, cum ea, quκ pobuimus confirment.
Quo ordine Rhetoricae partes coli candae sint, Disputatio X. tionem fecerint . Et ne frustra suscepta esse
videatur , rationibus quibusdam demonstribo male a Scriptoribus eo ordine culocari, quo fere at omnibus collocarisiolent. Primum ,statim post inuentionem opus est
memoria, qua qu . inuentasunt confertientur:
quia, s effluerent, disponi, ct exornari non
possent: male igitur in quarto reponitur loco . Scinde, Arimieles , quem nemo Vnquam X T REM A nobis restat butuis libri disputatio , in qua de omdine partium eloquentiae breu, ter agendum est; cum hac de re dicendi magistri aliquando men- in rebus
436쪽
in rnus collocandis superami, prius egit de actione , quam de clocutione, ut patet ex li ibro 'tertio suae rhetorices ; ubi non nasia de actione docet , ct postea latius de elocutio ne scribit , igitur: . dde etiam quodpostre Mo loco agit de dispositione P. rid n. 'l'Tostea, quas de pronuntiatione ct actione traduntur praecepta, debent memoriae manda phe igitur memoria erit postremo loco ponenda um sint omnium partium custos. '' Denique tipartes collocandae sunt iuxta omdinem dignitatisψr at si hunc ordinem lye ciemus, alia profectoratione , Ni ex proxi-ua dissutatione apparet C lucarida erant;
gitur. LN Quod ad opiniones attinet, quidam, ut Fin Libio lius refert, ob primam rationem a nobis alia, L P. vim , existi Marunt m moriam secundo locoposem tam esse. Et alij fortasse obsecundam di cerent ei quinctam deberi sedem quibus fauere posset M. Tisj auctoritaU in partitioni- illus , ubi eam in postremo loco posuit: nam
cum omnes numerasset partes, dixit, ea m omnium custos est memoria e At Nero com-
unis Scriptorum opinio ei quartum tribuit
437쪽
unum notaridum est , quastuor moris man rem posse ripe priorem , Nel posteriorem ab 'quos supra in quarta disputatione explicui mus, sicilicet natura , o modo cingas prior Do essedis i tempore , ut elapsa bora , hac presenti: ordine , seu collocatione, quo pacto τnus numerus est prior adis: ct perseditione, seu ignitate qua ratione Imperator est prior iste. In prssentias prscipua dubitatis e
primo modo is tandum deinde in dupsicem esse memoriam , alteram uisuralem, alteram Uu o arte acquisitam; quae Ni supra docuimvis orse mori apte, copiostque dicere Hiens, est ma xime necessarias ac proinde in partibus et vexesa in oratis. ia tisicio a cute- , ac secta reaemoria indiges Orator potis inuis res inuentris, .ssistributo, ct cxamago, re integra orariι-.comprehensas, σῶ ctu' - ά et aqua, .ct si ea etiam complectitur . qua, in prorum attonditraduntur praecepta MamentUa qaainuriam mediocri memoria continem, σα. . Ex s litelligi licet , memoram in finitatem ipsam prae uere actionem, a que eam; ca eruare prout agendi praecepta memoria continentur. His notarus er MURDi Disset .. - Frima
438쪽
Prima positior Inter partes eloquentia es, quis constituendo est ordo. Nam, νω mutita in unum conueniunt , si illa inter δε stem sectione , O dignitate disserant , ibi necessario aliquis adhibendus es ordo, ut omnis to latur confuso, qua a quacunque a te ramo uenda est. Secunda positio: Si lpectemus ordinem n tura , eloquentia partes sunt ita cor limen. , ut primo loco sit inuentio , secundo d, positio , tertio elocutio , quarto memori squincto pronuntiatio. Quoniam, ita ba pamus sinit inter D affectae, ut inuentio non Re daeas. ab alijs , ct dissositio pendeat as irae tione, non autem ab elocutione, qua non potest et a sue inuentione , ct collocatione rmemoria autem orationem iam se tam μ' oriit, ct actionem antecedit, cu id pr
nuntiatione exprima us, quod memoria comprehensum fuit. Tertia positior Si spectemus ordinem pem sectionia, qua rasione hae pretes collocari δε- .eant , ex proxima dissutatione patet: i. de haru- artium digni te dirimus: pro nihil es, mr banc positionem plari s ερη-
inarta postio: Si Pectemus temporis o
439쪽
dinem, certum est aliquas partes fuisse prius
inuent, ct perfecto, quam alias; νt pate
de elotutione, actione, ct memoriae, qua pamtes , distersis temporibus fuere reportae , ad Arist. li. perfectionem redactae ς ut latius demonstrab 3. rheti fur cum de singulis priuatim agemus': πbi, 'P quando, ct a quibus fuerint inuentae do cepimua . De ordine positionis, siue loci, nihil dicimis, cum hae partes nullum occupent locum. Restat ergo, νt allata soluamin ar-
- Primum, nihil necessario concludit; quoniam non egemus illa artificiosa , ct maesta
ma memoria ad retinenda ea, quae inuenium tur; sed suscit memoria a natura tributa. Neque Aristotelis auἱtoritas πrget, cum
hic austor ex professo de aftione non egerit e sed solum docuit hanc partem magnam vim habere , ct necessariam esse ob auditorum a prauitatem, esse minus artificiosam, quam elocutionem'. de qua diligenter 'ipsit .s Ded positione egit posteriore loco , quia de ea pauciora dicturo erat. Vir quida domuo multum in Aristotelicis scriptis versatur,' cum de hac discutitate cum eo Patra' se monem habere , hae utebatur solution. 1 iebat itaque Aristotelem considerasse or
440쪽
fioilem , ut audiutorem respicit: ct quia a ditor prius pronuntiationem, quam elocutionem , ct dispositionem cognoscit , ideo priori actione disseruit: quae responsio si firma esset ex ea profecto inferre liceret, .Aristotelem debuise prius di putare de actione ,
quam de inuentione, cum tamen priore loco de inuentione, de locis nimirum, Nnde enthymemata Gm mni primo, fecundo libro egerit. Sed, πt ataimsis., cum hic armctor
solvis de tribus partibus ex professo scripselarit , de illis egit prius , quae erant explicatu difficiliores, Vs, de quibus sibi plura dicenda esse statuit. 'Denique, nihil est necesse ut is in rem explicatione semper se uetur ordo, quἱ in earum collocatione eis tribuendus s.
Tertia ratist, quo pacto soluenda sit, satis ex di tis paset: ἐξ speciatim eae ad la de optici
memoria iniuctione . : Postremum argumentum probat id, quod in tertia positione diximus, nimirum alio pacto has partes esse collocandas, si persectionis ordinem spectemus. Et hic sit huius dia1putationis, hesus libri finis: in quo emplicando fusius, latiusque sylus excurrere potuisset, se multo plura , quam feci a se