장음표시 사용
351쪽
De octo. Dec. Praecepi. CAP. II. 3I
Daque hane earum ignorantiam , sicuraliarum reriam quM pariter nesciebant, sed
flenda sunt a Riis non hujus seculi , sed futuri , Dei patientia fustinebat : qui tu
men eis pro bens itute humana , quam Ο- mutis ejus smpenderant , quamvis caeleste
in quid significantia praemia terrena reddebar. Et Rahab quidem ex Jericho libera A, .n Dei populum transitum fecit: ubi pro ciens po set in alema , m immoraulia --. nemin per-mre ς qua n eo sunt quaren mendacio.
Tunc tamen quod illud opus bonum , σPro sua uuae conditione laudabile I aetitis exploratorib- praestitit , nondum emtat talisis Me ab ea exigeretur , sit is ore vestro , est est , non non : obstetrices autem sila quammis Hebraea , si secundum carnem tantummodo se puerunt: quid aut quantum est quod eis profuit remuneratio temporalis, quia fece δε sibi Amos , nisi proficiendo pertinus
m ne ad eam domum , de qua Deo cantatur:
Beati qui habitant in domo tua , in saecula seculorum laudabunt te i Multum autem fatendum est propinquare iustitia, re quam--s re ipsa nondum , iam trimen spe atque .ndole animum esse laudandum , qui nu quam nisi hae intentione mentitur , quia muli prodesse alicui , nocere autem nemini. Sed nos cum quarimus --ne boni hom,nis aliquando mentiri, non de homine quaerimus adhuc ad PD tum , vel ad Iericho, vel ad Babiloniam pertinente ,vel adhuc ad me falem terrenam , qua servit cum Filiis μὰ sed de eive .lbus civitatis , qua seursum esst,bem , Mater nostra , arema in extis. Eβrespondetur quarentibus nobis , omne men--cium non est ex mentiate. Filii autem
352쪽
.ltius civisatis , Filii sisne utique ver D. Eius civisitis Fibi sens, de quibus scriptum est: in ore eorum non est inventum mendacium. Filius est, de quo stem scriptum est et Verbum ascipiens Filius, 1 perditione longὸ aberit. Excipiens aurem
excepit illud sibi , nihil falsi ex eius Ora
ravitatis aeterna , si quando ut hominibus obrepit qualecumque mendacium , possethum,liter mentum, non inde quarunt ινμ- per gloriam.
Sed Here aliquis , ergo-ne obstetrices ira atruae Rahab melias fecissent , si nultam miserico sum praestitissent, nolendo mentiri limo vero ille mutieres Heb M , si essent tales de qualibus quarimus , utrum sit eis AEI quando ment endum , nee aliquid falsi ἀλ- rent, resedis mimaeria de pamulis occidendis liberrime recusarent. Sed in Vies , , e morerentur. At vide quid sequatura morerentur enim coelestis habitationas incomparabiliter ampliore mercede quam dom siri quin sibi fecerunt , in terra esse pstuerunt. Morerentur enim futura in alema δε δε tuu , mortem perpessa pro innocenae,ssimaveratare. Leuid illa in Jericho Z Nunquia ιοe posset i Nonne si quarentes cives men-nendo non algeret , verum dicendo latentes bospites proderet e An posset interrogantibus dicere , Fio ubi sunt , sed Deum timeo, non eos prodo ' Posset hoc quidem dicere, si esset veris Israebra , .n qua dolus non esset; quod futuris erat per msericord am Dei mansiens ad civitatem Dei. Verum illi hoc audιto , inquies , illam perimerent, domum Mutarentur. Sed -- quid consequens erut , ut litis etiam quo
353쪽
Da octav. Dec. Praecepi. CAP. II. 319
xerat enim cautissima muber , ta abi eos posiverat ubi latere potuissent etiamsi me rienti ereditum non fluisset. Ita ta i , si erimen a stas civibus esset occV. , pro m/θ-ricordi opere , mitam istam si mendam, pr cloia in conspectu Domini mone finisset , serga illos Benscium inane non fuisset. Sed, inquies , quia E, ad illud loeum
Mbi eos occultaverat, is a quibus quarebantur perscrutando omnia pervenissent f sa
modo dici potest , quid si mulier, mitissima
tque turptisma non solum mentient, , merum etiam pejeranti credere noluissent ' nempe etiam sic consecutura fueriat, q- timenaeo mentit est. Et ubi ponimus volundatem ae potestatem Dei Z An forte non poterat cit illam neo civibus fluis mentientem , nee homines Dei prodentem , fue illos suos ab Omni pernicioc adire t quo enim es possir mulieris men--cium custoditi sunt, ais eo potuerunt e
se illa mentita non esset, utique custodiri.Nisi sorte Obori sumus huc fuisse in Sodomis factum , ubi masculi in maiculos nefanda libidine accensi, nec Ostium domus in qua erant quos quarebant, σνvenire potuerunt , 'πο-
viam vir iustus in causa omnino simili, pro fluis hospitibus mentiri noluit , quos esse Angelos nestiebat , cs vim morte peiorem
ne paterentur timebat. Et certe poterat talia
respondere quarentibus , qualia in Iericho' mulier ista respondis. Nam prorsus simiater, ει tu, interrogando quaesierunt. Sed homo bustus nolu/t pro corporibus hospitum animam suam suo mendacio maculari , pro quibΜs voluit corpora fbarum aliena libidisis 3m-quitate vim perpeti.
354쪽
Faciat ergo homo etiam pro temporaly έominum salute quod potest. Cum autem ua ne arrisulum mentum fuerit, ut tali saluti
consulere nisi peccando non possit, jam se existimet non habere qui aciat , quando in reliquum esse perspexerit quod non recte fa
Proinde Rahab in Iericho , quia peregri nos homines Dei suscepit hostilio , quia in eorum susceptione periclitata eLy , quia in
eorum Deum credidit, quia Hligenter eos ubi potuit occultavit, quνα per aliam viam remeanis consitium fidelissimum dedit, etiam sve a merusalem ex Mus smatanda laudetur. Quod autem mentita est , etiamsi alia suid ibi Propheticum inultigenter exponitur, non tamen .mitandum sapienter proponitur :quammis Deus ilia bona memorabiliter hono meris , hoc malum clementer ignoverit.
'ra eum itin sint, quoniam nimis longum ess omnia pertractare, qua in illo libra dicta sunt posita velut imitanda exempla mentienis , ad hane regulam mihi videntur non Ρlum ista, verum etia qua sint talia redigenda: ut aut quod esse creditur , ostenda- mr non esse mendacium 3 sve ubi tacetur verum , nec dicitur falsum : Ave ubi signia' ficatio me x aliud ex atio vult intelis quod genus figuratorum , vel dictorum, mel factorum abundat in Propheticis tibris: aut qua convincuntur esse mendacia , non esse itanda demonΗrentur, F siqua nobis ut alia peccata surreUerint, non eis tribuendam
iustitiam , sed meniam postulandam. me quidem mihi Gidetur: m ad istam fenuntiam me superius Hspututa compelluntissuasi. C. Sed numquid videmus in Scriptura sacra, Deum remunerasse
355쪽
De octam. Dec. praecepi. CAP. II. 31 I
trices AEgyptiacas, ob delusiain ab eis Pharaonem λ Quod si ita sit, nonne inde inferendum est, mendacium, in quibusdam casibus valde urgentibus , posse fieri licitum Reis. Huic quaestioni accuratὸ respondet sanctus Gregorius his verbis : Non- de obstetricum fallacia conantur osserere , hoc mentacii genus non esse peccatum: maxime quod istis mentientibus scriptum est, quia ad carint litis Dominus domos. In qua
magis recompensatione cognscitur, quid mendacis culpa mereatur. Nam benignitatis ea-
-m merces , qua eis in aterna potust usta
terrenam est recompenseationem declinata: uern vita sua quam mentiendo tueri voluerunt, ein qua fecerunt bona reciperent: I ulterius quod expectarent , mercedis sua praemium non haberent. Nam si subtiliter perpendatur amore vita praesentis mentisae sunt, non intentione memcedis. Parcendo quippe conata sunt infantium urram tegere, mentiendo , suam. Triacet in Testamento veteri non nulla possintraba reperari, pene nunquam tamen hoc,
vel tale genus mendacii a perperitis admissum , studioseus ibι Lector inveniet: quamvis mendacium quamdam tenere meritatis
imaginem videatur. sis, vetera forsitan Testamento minoris eu pa ess potuit, rn quo per taurorum hircorumque viritimas , sacri-flcium non fuit Vs meritas , sed umbris veritares. Nam in Testamento novo praeceptis altioribus manifestata per carnem veritate
prasitam i , iustumque est , ut facta qua in sua in illo populo umbrae meritistis deserυie--nt , deseramus. Si quis vero per Te
S. Greg. Pa pa Mor. li. I 8. c. q. in 27. c. Job.
356쪽
Institutio compendiosa doctrinae Christianae in Concit. Coloniensi
mentum metuae vult suum tueri mendacium quia minus illis quibusdam for asse nocueris, dicat , nec esse rerum alienarum mptum, retributionem iniuriae , quae .nfirmis illis eo
res sunt , sibi nocere non posse. Et a omnia
cunctis liquet quanta animadversione veri-
- insequitur , quae nobis iam, significationis sua umbra postposita, in mera came decla
Iam superius vidimus, san stum Augustiirum in eodem planε sensu respondisse hujusmodi objectioni, sicut& aliis quae ex variis exemplis in Scriptura lacra relatiΕ elici pollunt. Sanctus Thomas & sancti1ς Bona ventura , potiora Theologiae Sch lasti eae lumina , sibi easdem dissicultates proponunt, & non secus ac sanctus Augustinus sanctusque Gregorius, eas disibi. vunt: Dicendum, inquit sanetiis Thomas, quod A Scriptura saeris , ut Avumnus diacit, inducuntur al,quorum gesta, qυ si exemplis perfecta virtutis, de quibus non est ast mandum eos fuisse menticos: si qua tamen in
eorum diatis appareant , qua mendacia vi
deantur, intelligendum est ea Aguraliter Sprophetice dictM esse , &c. Ad illud quod objiei ν , inquit sanctuς
Bonaventura , In contrarium per exemuis veteris Testamenti de mendacio Abrahae,
inae , oe , dicendum quod nullus
eorum mentitus e F , &c. Quare cum celebri Concilio Coloniensidieere possumus : Cerre Christiano homini potius expectanda mors fuerit , quam in fidem fallat , aut ut mentiatur , vel apud
ιmpios euam pietatis causa. Num sibi quisque δctum puture debet , quod Ecclesiastita 7. An, tur. Noli velle mentiti omne mem
357쪽
De octas. Dec. Prata'. CAP. II.
dacium. Deinde omnino camendum Chri-H-- , ne mendac/o pietatis causem p ..texat. Pauias ast: Si veritas Dei in meo
mendacio abundavit in gloriam ipsius, quid adhuc ego tanquam peccator judicor & non sicut blasphemamur , & sicut aiunt quidam nos dicere , faciamus mala ut eveniant bona , quorum damnatio justa est. 7. Nonne in urgentibus & fastiadiosis occasionibus , uri possumus arquiVocationibus aut restrictionibus mentalibus, ut aliqua magni momenti veritas occultetur , & effugiamus periculosum adiquod negotium λR p. Ut huic quaestioni, quam taculi
corruptio dissicilem reddit in praxi, retaponderi possit : necesse est ut breviter explicemus quid intelligatur per aequivocationem , amphibologiam , vel restrictionem mentalem. Ut plurimum haec confunduntur & in eodem plane sensu accipiuntur , licet aequivocatio fiat communia ter in uno vocabulo, & amphibologia in Plurium copulatione verborum. Et pecnax intelligunt homines , usiain quorumdam verborum aut cujusdam loquendi
modi ambigui , & sub duplici sensu: cum hac intentione ut ille, ad quem dirigitur
sermo, haec verba intelligat in eo sensu qui non est consormis veritati. Ille autem aequivocationes differunt inter se, quia quaedam Verae tantum sunt in uno sensu, quem dissicilὸ & raro admodum admi tunt : aliae vero quasi aequaliter admittere possunt sensum verum, & sensum falsum, V. g. haec verba : Hic homo est Fest us,
possunt aeque designare, quod talis sit H
358쪽
Hilaritatem Pronus ; aut quod sit irrisbe& mordax. Sed e contra, quando dicitur: me homo inspicit tantummovi Ecelesia bonum : Frequentius haec verba in bonam partem accipiuntur ; quamvis etiam possint de eo intelligi , qui id unum intendit ut ex bonis Ecclesiae ditescat. Quantum vero ad restrictionem mentalem, tunc fit, quando post prolata verba quae rem falsam exprimunt , subintelliis guntur alia Verba, quae simul unita potaiunt reddere orationem veram. V. g. si di-Cam , Fui Roma, licet vere non fuerim; sed subintelligo haec verba : Dico quod, quae unita cum aliis : Fu, Roma , faciunt verum sensum. Vel si volens significare, me hodie non vidisse talem hominem, dico : Non vidi talem hominem hodie , subintelligendo : ut tibi dicam , vel Apud an-ripodas. Et hujusmodi. Notandum tamen
est , saepius per amphibologias aut aequivocaciones , intelligi etiam restrictiones
His positis , videtur, quod quando quis
utitur his aequivocationibus , aut amphiabologiis , aut etiam restrictionibus ment libus , sciens se hoc modo alteri significare aliquid suae menti & veritati contrarium, semper committit mendacium , & cons quenter peccat, cum mendacium sine peccato esse non possit, ut supra dictum est. Id autem facile probari potest, quia ce tum est , quod tunc quis vult per sua verba significare rem diversam ab ea quae in mente est, & quod sic revera habet duplex cor. Id etiam expresse a s seritur a san-S, August. Augustino . dum sic Ioquitur : ID
359쪽
De octas. Dec. praecepi. CAP. II. 321
aliud verbis , mel qui sibet significatuniabus enunciar. unde etiam dupux cor dicitur esse mentienus , νd est duplex cogitistio e umere, ejus quam verse esse vel sciae vel putat,ta non profert: Alteris eius quam pro ipse profert, sciens falsem esse vel putans. Igitur dubitari non potest , juxta sanetrDoctoris mentem , quin illi qui utuntur
aequivocationibus, amphibologiis , aut restrictionibus mentalibus , Vere mentiantur; cum satis constet , illos significare talibus aequivocationibus aut restrictionibus, rem planὰ diversam ab ea quam in mente retinent & occultant. Et ita de talibus , perinde ac de aliis qui simplicius mentiuntur,
dici potesst , illos cum duplicitate cordis
loqui, &duas diversias cogitationes habere ; nam ex una parte cogitant id quod sciunt aut putant esIe Verum, & quod o cultare intendunt : & ex alia parte cogitant de ea re quam sciunt aut putant esse falsam , quamque dicunt aut significant, dum veritatem significare deberent. Illi aequivocationum & restrictionum mentalium artifices , eos ad quos loquuntur
decipiunt , quod proprium est mentientium ; nam si, ut ait idem sanctus Augustinus , dum aliquid cogitamus , & aliud
contrarium dicimus, decipimus proximum,& dolosE cum eo agimus : ac habemus velut duo diversa corda , aut cor duplex ;cum in una cordis parte veritas rideatur,
in alia verb concipiatur mendacium quod significare volumus : quod vera deceptio
dici debet, dum, ut ait Psalmista , labia Psal. dolos is eoiae ta eo de locuti sunt. Dici autem potest, illum qui verbis a quivocis aut restrictionibus mentalibus uti
360쪽
tur , revera cum duplicitate cordis loqui, dum per sua verba id significare intendit, quod contrarium est veritati quam agnoiacit & in corde occultat. Dum id agitur, rerum ordo aliquo modo pervertitur Mimmutatur cum enim , ut docet Ange s. Th. 1.2. licus Doctor, voces , nam iiter sint signaq IIO. a. s. sntesiectuum , innaturale est oe indebitum, ςQxP quod aliquis voce significet ad quod non habet in mente. Quod certe bonae fidei contrarium est, & quodammodo destruit illud Societatis civilis vinculum quod valde inter homines necesIarium est. Demum cum Verba, quaecumque sint, . significent potius unam rem quam aliam, solummodo quia usus communis id operatur , ut illi quibus dicuntur talia verba tali & tali modo intelligant , inde sequitur , omnia vocabula sensium habere relativum ad eum cui dicuntur , nullumque alium sensum eis convenire dum Petroloquimur , quam illum juxta quem a Petro intelliguntur ; constat enim , nos non loqui ut a nobismetipsis intelligamur , sed ab aliis: & ita si tali modo loquimur, ut alii verba nostra in falso sensu intelligant,
vere cum hac intentione mentimur, cum
his utamur verbis , ut alii intelligant sensum falsiim & nostrae cogitationi ac menti
Talium aequivocationum & aliarum fra dum quae in sermone assectari possunt, reprobationem expressam invenimus in Libro vulgo sancto Augustino tributo , sed quem eruditiores a Patre minus antiquo Lib. de Con- compositum esse afferunt: Fallacia, inquit,flictu vixio- is que mendacium N ipsa snum dic ni et