장음표시 사용
71쪽
versitate deprehenditur , quas ab hoste dormiens in enitur , eumque cinus mimicus necat , gura non repugnuntem perser l, nam qua maia imminentia per sollicitudinem prae notas , hostiles incursus quasi insidiis vigilans expectar, ta an e ad victoriam malenter accingitur , unde nemens deprehend, purabatur. Solerter ergo ansmus ante actionis
sua primordia , euncta debet adυersa media Gn, ut semper Me cogitians, semper contrahae thorrice patientia munitus , ta quidquid αccident providus superet , ta quidquid non acces erit lucrum putet. Secundus autem servandae mansuetudinis modus est , ut cum abenos excessus aspicimus , nosis , quiabus in alias excessimus debri a cogitemus; considerata quippe ν/firmitas propnA , mala nobis excussit aliena. Patienter namque alia-trm funam tolerat , qui pie meminit, quod fortasse adhuc habeat , rn quo debeat Vse tolerari. Et quasi Aqua agnis exranguitur, cum surgente furore ausmi , sua cuique ad mentem Fa revocutur 3 quia erubescit sibi peccata non parcere, qui vel Deo, vel proxiamo spe se recobi parcenda peccasse. Verum inter omnia contra inflargentem iram remedia , nullum essicacius esse videtur , quam reflectere ad deformitatem illius , ad gravia damna, quae parere selet,& ad poenitentiam, quam secum trahit. s. Chrysost. Ut enim est sanctus Ioannes Chry sto-h mil. 29 ad mus : Acutum est iris istium , acut m Uilbehζ'' no ,- fu ri: propterea μή vorter ei aditum obstruere. Absurdum enim esi ferris qurdem misinsuefacere posse,
72쪽
De quinto Dec. Praecepi. CAP. II. 9
ri, ta reddit νωμα em, I in visis quemque tu Usimum. Eod si furoris tempore posset inisseens sibimet etsi notus fieri, non
abis forei opus admonitione , nihil enim istaseeenera deformius as ctu. Verum nihil magis confert irato , quam ut se ab agendo,& loquendo etiam cohibeat , tunc climirascitur , & ut expectet donec haec animi commotio rationi locum praebeat , Priu quam quidquam laciat, ne perniciosos irae motus sequendo , agat aut dicat aliquid quod graviter sibi noceat, di cujus propemodum ipsum poeniteat. Sanehus Ambrosius de ira loquens ait DFerunt Anchitae Tarentini dictum Philoseph quod ad misi,cum fisum dixerest : o te isse licem, quam te rem rem nisi irinus essem. Si contingat aliquando necessarium,aut utile prorsius este, ut significet aliquis illatam sibi displicere injuriam,ne pergat is, qui injuriam inseri, id minime significare debet,
cum ira commotus est, sed severiori tantem vultu decet insolentia ejus reprimere. Praeterea , interest etiam maximi, ut qui
propensi sunt ad iram , seipses singulis
diebus hac de re diligenter examinent , sibimet aliquam poenitentiam imponant, quoties irae indulserunt , &tinentur dolorem sui lapsus iis, quos ex ira putant a se offensos filisse. Nam ut notat sanctus Hiemnimus : L sci hominis est , finem impο-nere . cundia Christiani. Et ut ait sanctus Augustinus : Num irascenti videtur ira sua
iniusta , unde ab omni indignanone ciso redeundum est ad mansuetudinis lenitiatem. Nam pertinax motus facile in ekιs odium mansit, eui non celeriter ira latur. Ide6 De Tomus Vm C
S. Aug. In sententiis deincerptis ex suis operibus , n. sis. Diuiti so by Cooste
73쪽
c. 4. v. Ic. diVus Paulus Ephesos sic monet i Sol non Occidat sis per i eundiam ves m. s. Estne aliquando licitum odio habere proximum , maxime nefarios , haereticos , & infideles 3 s. Τh. L. L. Rest. Sanctus Thomas huic quaestionici. 34. a. s. in sic satisfacit: odsum seor. opponitur, unde U. Grutum habet iasum de ratione maue , quantum amor habet de Orione boni ; amor --
tem debetur proximo , secundum id quod a Deo habet ; idest secundum naturrim ει
gratiam : non autem debetur ei amor , s
oundum id quod habet a se ipse . G
Diabolo : scilices fecundum peccarum , Giu titia deseritum d o id o tices habere odispeccat m 1n fratre , ta omne Aud quod , pertinet ad desectum iustitia; sed ipsam naturrim ta granam fratris non potest alia quis habere odio sine percisto. me autem -- sum quod in f ire odbmus culpam S A
fectum bω3 o pertinet ad stritris amorem . 6Urim enim rationιs est quod melimus bonum alicuius , ct quod odiamus maiam ipsius 3 unde si orarer acci endo odium θα- eris, semper est cum peccato. Verumtamen si hoc odium respiciat peccatum , & non personam , laudas te est , atque oritur ex charitate quam habemus erga Deum &
Psal. xiv. Hac de causa ait Propheta David di Inta quos odio habui. Npn ait , inquit sanctus f Aug. iii Augustinus', iniquos odio habuι ,-iustos 1 sal. ii 8. dilexi ; aut , iniquisissem odio habui , concione 3 . legem tuism dilexi , sed ciιm dixisset , νn quos odio habui , exposuit quare , addendo , cs legem tuam dilexi: ut emonstraret non Ie in hominibus iniquis odisse naturrim, γάιomines sunt , sed in ruitatem , qua legi
74쪽
De arularo Dec. Praecepi. CAP. II. Π
quam diligit inimici sunt. Eodem modo idem sanctus Doctor explicat alium locum Psalmi dum ait : ista es perfecto Oio ' S. Aug. In
Odream in eis iniquitates eorum , dilige- Psal. t 8. ii ιiam eondisionem tuam. Hoc est perfecto odio odisse . ut nec propter ustia homines oderis, nee vitia propter homines diligas. Hinc etiam dieitur in Canone : odio Misantur pecca- Can. Odis,M , non homines o corripiantur tumia, , tole- dist. 86,
rentur infirmi. & quod in pereatu severius
eastigari necesse est , non servientu ple μν-- , sed medentis.
Ex hac doctrina tum sacrae Scriptura tum sanctorum Patrum, concludi potest. Primδ licitum esse odisse peccatores solum propter eorum vitia id est odisse pece tum in ipsis. Secundo licitum esse optare illis aliquod malum temporale , ut inde resipiscant, seu corrigantur. Tertio licitum esse optare malum temporale haereticis, Mmalis Christianis , ac etiam mortem, pro bono publico , & illorum quos conantur suis inficere erroribus , & pravis exemplis. Denique licitum esse optare malum aliquod temporale reo, in favorem just ilia , . g. ut praedones suspendantur, ut iustitia
exerceatur. Verum in his casibus cavendum est, ne odium extendatur ad perλ- nam peccatoris, & sic peccetur contra chae iritatem , cum sibi videtur agere ex reici
iustitiae. 6 ψ. 7. Homines fueruntne semper obligati ad diligendos inimicos , etiam ante legem gratiae Eesp. Cum praeceptum charitatis, in quo Continetur praeceptum de diligendis inimicis , sit de jure naturali , sequitur semper eandem fuisse obligationem, etiam
75쪽
ante adventum Domini nostri Iesu Christi. Quare praeceptum de diligendis inimicis habetur in veteri testamento ubi dicitur:
Levitici e. Non quarin ultionem, nec memor eris inju- ' V. ιγ. cimium tuorum. Et Proverbiorum cap.
a 4. Ne icas i quomodo fecit mihi , sic faciam et , readam unιcuique secundum opus fisum. Quin etiam Iudaeis praeceptum fuit, ur darent signa benevolentiae & charit iis inimicis sitis , iisque in necessitatibus sitis opem ferrent. Dicitur enim Exodi cap.
13. Si occurreris bovi inimica tui , aut asino erranu , redue ad eum. Sι sideris asinum edientis te iacere seub onere , non perre Via i , sed sublevabis cum eo. Et Proverbiorum cap. 1s. S, eseu erit inimicus tuus, ciba illum : si sitierit , dia ei aquam bibere prunas emm congregasis super caput eius. ει Dominus reddet tibi. In quem locum s August. de ait sanctus Augustinus: ut 3ntesig- cam Doctri. Chri ignis esse urentes panitentia gemitus,
superbia sanatur ejus , qui dolet se ε ' ,,imicum fuisse hominis a quo eius miseriasiabienitur. Denique cavetur etiam Proverbiorum cap. 26. gaudere de malo inimici, sic enim legitur : Cum ceridemi m/mιcus tuus, ne gaudeas , ω νn ruma eius ne exultet cor tuum , ne forte videat Dominus , Ud,spliceat ei. Videmus ex his, praeceptum dilectionis inimicorum , non modo Pert Dere ad novum Testamentum , verum etiam ad Iudaeos , omnesque homines, qui illud servare tenebantur, ante Salvatoris nostri adventum ; quia praeceptum
est morale & naturale , non Vero cere
moniale & judiciale tantum. Nihilominus assercre possismus , Christianos magis
76쪽
De quinto Dec. Praecepi. CAΡ . II.
peccare, quam Iudaeos , quoties hoc pra ceptum violant ; quia nobis clarius , quam ipsis datum fuit , & expressius : ita gravius peccabant Iudaei , quam caederae nationes , quoties praxepta Decalogi violabant, licet omnes homines illa tenerent observare , quia haec praecepta , ipsis magis manifestata suerant, quam caeteris hominibus , proindeque ea magis observare
Quaest. 8. Quomodo intelligendum igitur est , quod Christus Dominus ait in Evangelio 3 Audistis , quia dictum est antiquis diliges proximum suum , ta odio habebis inimicum tuum. Sanctus Thomas sic dicta verba s. Th. in 3. explicat: In meten lege homines tenebantur Sent. dist. , C.
ad diaeritionem inimicorum i Mnde quod dic 'tur, odio habebis inimicum ti uim , non ' 'es ex lege sumptum 3 quia nusquam hoc in littera inmenitur, sed est additum ex prM institutione Iurionum , qui exquo prac piebatών dilectio proximi , concludebant, quod ,nimici essent oriendi. Sanctus A s. Aug. liv. gustinus hac de re disserit : Luaero ab istis contrRςμr proprium velint esse legis Mysi , quod FHRstumi ς'p dictum est antiquis, Hilara proximum tuum, G oderis inimicum tuum. An ta Apostolus Paulus non dixit homines quosdam Deo od biles , ta utique in hae namonitione ius
Dominus ad hoc nos hortutur, ut imitemur
Deum ut sitis, inquit, Filii Patris vestri qui in coelis est , qui facit solem suum oriri seper bonos & malos , Se pluit super, justos , & injustos. stuarendum aliaque ea
quomon Aresisutur, exemplo Dei est dixisquosdam Οὐόius Paulus , odio habendos Hiam cos et ruram exemplo De. . qui facit
77쪽
solem Jum oris, super bonos ta musis , p t super iustis S iniustos , diligendos,nιm cos 3 se nnarebit Dominum malisnultigentibus id quod dictum est , oderis inimicum tuum , inferre volu/sse , α' od
ymmno non norant , ut Hligerent ,namreos
suos Mac inquam regula est , qua oderimus inimio m propter id , quod V eo malum eis, id es .niquitarem ;-HI. - -micum propter /d, quod in eo bonum ost , M es secialem rationalemque creaturam. Audito is, itur , ta non intesiecto quod ant1quis dictum e t , oderis iiiimh- Cum tuum , ferebantur homrnes in hominis adium, eum deberent non ia,sse nisi mitium, kos eorrigit DominNs dicendo: Diligite inimicos vestros ; ut qui iam diserat , Non
veni legem selvere , sed adimplere: ideosue de odio immis, , quod scriptum est in
Iete , non seisero , praecipiendo utique usistigamus .nim,cos , cogener nos inres ere, quonam modo possumus unum eundem Mae
minem , ta odisse propter culpam , Saetigere propter naturiam. Unde videmus, ex hoc loco . adeo non licuisse Iudaeis inimicos odisse , ut contrarium ex illo ostendant sanctus Augustinus & fanistas Thomas, eoque demonstrent, selum peccatum in inimicis odio habendum , non autem ipses inimicos ; plenius egimus hac de re, de charitate erga inimicos disΙerendo , cap. 3. Secundi Traiciatus de cha
s. Aug. In Paucis eam sic definit sanctus Αu-Ps l. λο4. gustinus : Dmidia es odiam tacitatis abe-S. Τh. 2.2. na. Ex sanesto Thoma : Invidia est resis η- 3ε- I. in de bono proximi , prout proprium malum
78쪽
De quinto Dec. Praecepi. C AP. II. 11
in tur , ta diminunetvum proprii bam. Tnestina de bono abeno contingit dupticiter: uno modo quando qu/s tristatur de bonoabeno, tu quantum νmm3net μι ex hoe per eulum aliscujus nocumenti , sicut cum homo tristatur de exaltanone immici se, , timens ne laedat , o talis retinna non est inυidia, sed magis timoris essectus. Atio modo bonum aeterius aestimatur ut malum proprium , inquantum est diminutoum propna gloria, vel excelgentia i ta hoe modo de bono ulterius
tristiatur inmidia : Meo pracipue de istis ιοἀs homines inruident , in quibus est glorau, G ιn quibus homines amant honorura, Uin opinione esse. Dicendum igitur est quod invidia procedit a superbia, & quia amat quis propriam excellentiam , ideo tristatur de --jicitate alterius , & invidis oculis eos, qui supra se sunt respicit; quia eos adaequare nequit, molestiaque amcitur , quod alii sibi fiant aequales . quia semper iis vellet esse silperior. Denique tristatur de stelicitate aequalium, quia credit eam minuere, aut impedire desiderium quod habet, se supra illos extollendi. Hoc autem multiplicibus modis contingere potest, qui quidem omnes' non sinat omnino mali , nec invidiae nomen merentur ; nam homo P
test tristari de bonis & virtutibus proximi, quia liis virtutibus caret, aut hac scientia, aut praerogativa: in hoc casu proprie non
tristatur de bono proximi , sed tantum quia illo ipse caret , & proprie dicitur
aemulatio : aemulatio autem non solum est
licita , sed etiam laudabilis, quando provenit a desiderio bonorum spiritualium, quae spectant ad animae salutem. Iuxta
79쪽
illud r. ad Corinth. cap. I . am iamin. spiritualsa ut si videntes hominem humilem , mortificatum , aliaque Virtute pia ditum , qua caremus, tristamur, non quia
homo ille possidet hanc virtutem, sed quia nos pariter illam non possidemus. Ad illam
aemulationem nos hortatur Apostolus I. ad Corinth. cap. 12. dicens aemulamini chans matri melior et verum si haec aemulatio sit
de bonis temporalibus , culpabilis est, posito quod illa bona non sint statui nostro convenientia ; ut si privatus homo tristatur se non este Regem, vel Principem, &paribus divitiis non assuere : sed si illa bona non sint superexcedentia , non Videtur illa aemulatio vituperanda 1 ut si quis videns se non habere unde sustentet familiam juxta suum statum , & videt quod
alter suae conditionis abundat , tristatur, quia in eodem non reperitur statu , desi-derans tantum quod sibi sufficiat , cum Christiana ad Deum submissione , se dia vinar Providenti e penitus subjiciendo. Secundd potest quis de bono, quod accudit proximo tristari , quia scit illum esse dicto bono indignum v. g. si quis videret
aliquem promotum ad Parochiale Benefi- Cium , aut aliud quo prorsus esset iridiagnus , & ita ut talis collatio esset injusta,& tunc est zelus laudabilis justitiae. Tertio potest tristari de toelicitate malorum , quia videt esse illis occasionem propriae ruinae , aut nocumenti proximi & haec tristitia pro penit a cha Iilate erga Deum & proximum; proindeque Vituperari minime dcbet.
Quarto denique posset quis affigi &tristari de bono alterius, cum videns inia
80쪽
De quinto Dec. Praecepi. CAP. II. 37
micum ad aliquam dignitatem evectum, tristatur , non propter bonum inimici, sed itum quia locum habet timendi sibi aliquod magnum da anum. Triplex a tem tristitia est effectus timoris : Prima cum probabiliter timemus, ne bonum quod accidit alteri, nobis noceat injustδι & haec tristitia non est mala, V. g. v aliquis in tuit ne inimicus injustis factis assiletus, Iudex electus, verisimiliter se ipsam litiga rem injuste darrinet, videtur tristari posse sine ullo peccato : Verum si quis metueretne juste damnaretur, non posset sine peccato tristitiam concipere de prosperitate alterius , a quo juste puniri posset, V. g. latro videns hominem probum ac peri tum juris, Iudicem constitutum , trist rur , quia metuit supplicium pati ; talis
tristitia non vacat crimine : licci enim possimus metuere juste malum, non debemus tamen tristari de bono alterius, propter metum justi stipplicii, ab eo nos is in serendi : quemadmodum minimc licitum seret, talem Iudicem suo mun re psiVare,. propter hujustriodi metum , si talem quis haberet se cultatem. Tertia tandem tristitia est , quando tristamur de seelicitate alte-LIuS , timentes ne nobis insetat damnum aliquod injuste , sed hic timor non est findatus, & levi tantum innititur conj intra , & haec tristitia est pariter mala, quia non deberemus propter talem suspicionem hunc hominem. illo bono privare,& ita peccaret contra chi ritatem , si quis tristis foret, quod illud bonino. possideret. Quario potest quis tristari de bono a terius , quia illum odit, vix enim aliquis uistitiam vitare potest , cum Videt eum.