장음표시 사용
441쪽
D sensis Sabbati Christiam. Cap. 7 7.
hora oclara, Decima quinia, &'Vigesima secunda, sint horae Solis; erit Vigesima tertia, ueris hora ; Vigesima quarta, Mercurii; Primaque sequentis diei, hora Linwi ; mii itaque dies Lamae dicebatur, orgine proximus post diem Solis. Similique processu, cum hora prima sequentis diei contigerit esse Martis hora, dicebatur ille aera Martis ; Proximus spari ratione ὶ Hes Meromu ; tum, Hes Iovis ; deinde, Velieris; proximus, Sumni ; dc sie dein
ceps ut prius. Quae mihi videtur vera ratio cur his nominibus & hoc ordine dicerentur hebdomadis dies; Sarurni, Solis, Guae, Martis, Mercurii, hias ct Veneris. Cumque omnino arbitrarium fuerit, a quo die vellent hunc onet purum Planetaritim or
diri, quippe nihil est in Natura quo determinetur, unde ordiendum; in ipsis visum est pro arbitrio suo in rem sic ordinare, ut Planetarum Praecipuus Su) diei D mnio obtingeret Indeque flaetum est, quod dies Dominicus, diruis fuerit, dira Suis ; reliquique dies ut
contigerit in sua singuli sortirentur nomina.
Sed Antece librum nostrorum Saxonum ut putatur aliqui, et messionis, IV PM TZmis, Freae, ct Marri, celebrium aliquot Nud sitos hominum J interuerunt nomina loco Mae, tis, Mercurii, I is, Veneris dc Saturni; unde apud nos dicuntur Tue a , me ne uri Thm .s, Ariae F, Saturaeam. Ut, Iulio de Augusto apud Romanos Nensibus impone
bantur nomina, qui prius dicerentur Muttiis de Sextilis. Atque hanc rationem allignat Dis ab Horis Planetarias desumptam ὶ cur his nosti nibusd: hoe ordine designaremur dies. Aliam tamen allignat etiam rationem cur sic dicerentur dies 3 ex Harmonio rum Principiis petitam. Nempe, cum Dra te in m censeatur, apud Muticos, Prima cinyonantia :Initio fasto ut priusὶ , Saturno Planetarum supremo, in omittis duobus systis de Murte quartum sumpserunt Solem; tum duobus omittis Venere dc Mercurio ) Planet i a sole quartum sumpserunt Gnam; indeque omastis estobus Saturno &Dγὶ Lunplerum Iem ; atque omittis inde duobus Sole dc Vesene , adhibuerunt Morcinum ; de duobus inde omissis otia de Satirem proximum adhibuerunt Iovem; omittisque duobus inuentibus Murte d: Sue ὶ adhibuerunt Venerem; & post alios duos Mercu irem dc tinam 4 rediit
ut prius ὶ Saturnus : di sic continue. Sed magis coacta mihi videtur haec ratio, dc prior illa magis genuina. quam itaque ut potiorem amplector. Sed, utrovis modo, cum ab ordine Planetarum dcpendeat ordo Nominum ; certi pes Inon antiquiorem esse hanc nominum impositionem, quam receptus fuerit hic Planetarum ordo. Adeoque non eo tempore quo Mercurius dc Venus va eorum alter in putabantur Sole superiores. Hoc utique totum ordinem turbaret. Et multo minus quod sentit hiescriptor temporibus i. Quod Planetas hosce, suas respective diebus ut totidem deos adorabant qui haec imp suere Nomina, non dixerim ; nec ita sentio. Neque sentio Planetas hosce suis respective sive Horis sive Diebus magis praeeste quam aliis, aut fortiorem in illis inflantiam sortiri.
Sed tum haec, tum alia plaraque iovis quae dicitur ὶ δ 'Ggiae principia, plane precaria esse & gratis sumpta; quo speciosiam ornent fabulam, plebique credulae imponam. Ad quacunque occidione, aut quandocunque, primitus imposta fuerim hace nomina; nunc nil aliud apud nos significant, quam horum dierum Propria nomina, ad placitum indita. Neque est cur his utendis abstinere debeamus, magis quam ubi de Papa PD, CP neute, facis, Iunx eme, verba facimus; quamvis forte non sentiamus viros his nominibus indicatos, eis qualitatibus imbutos quae his nominibus insinuentur. Quemadmodum habemus prope Oxoniam in Fontem quendam, vocatum Antem is utiletis; non quod putemus ArisOmem hic olim fuisse, aut etiam suille fundi dominum, nedum hic ciarum fuisse; sed quod hoc ut nomine Pro ιο ad placitum impolito locus hic jam innotescat.Sie dierum heia, madalium nomina, quacunque fuerint ratione primitus impolita iam nobis nil aliud sismificant, quam horum inter se distinctiva nomina, gratis imposita; quibus cur non utamur, nihil video Adt. I . I9, 22. fit mentio de Paulo in Hreopago seu I uis para in consiliente: eo quod hoc nomine notus fuerit alle locus: nullo facio scrupulo, qua occalione sic dictus fuerit ille lociis; puta, quod Mars olim hic coleretur, aut alia quavis causa. λ I. 28. I i. sit mentio Navis, cuius insigne erat Inoissi, seu Gylar o Tvllax; nullo interaesto scrupulo, qua ratione Casar de Pollax, dicti fuerint his pol, seu Iovis Vrunculi. Cumque Patilus 1 Cur. R. permittit sabsilue scrupulo in ea Mere quae fuetam Mocis imm lata, etiamsi noverint, aut merito praesumpserint, ea sic fuisse immolata, nisi cum suspicio sor et eos eum resipeetu ad Idola se facere, in prout fuse arguit Apostolus I or. 8. iterumque Cup ro. Non dubium esse potest tum licite pollimus ea Nomina Propria usurpare, quae Personis, Temporibus , aut Locis fuerint indita, dc communi usu recepta; absque scrupulosa inquat, tione, qua fuerint ratione primitus unposita.
Cum autem haec ego tu sedisserueram Dyc. p 63, 6 ,63, 66, Q. de Origine de Antiquitatet seu Novitate potius horum nominum, i quodque sint Christianae potius Originis quam Ethnicae; ipsoque Christiani imo recentiora; γ se contra me nescio quo fervoni eorreptus insurgit hic Scriptor, Rem p. 1 7. rigo harum N minum, aere mada itim,
442쪽
Cap. 7 . Desen o Sabbati inrisinui.
silurima esse, coineum hic Diaur. Item. O velit De D ctor as ne Icrupulo retinere Lecantiqua nomina Laeuolatrica, non obsiaute quod Um cat e unae itinet, nou es me penesim aene. Iterumque, Tam avt us retineudi haec Idololatra rum Nomina. Quin siste parum. Festina lente. Ubinam con sentu hic Dinci haec Dierum nomina essera lutini λ aut ex rauis Divicis λ aut tale quidpiam ρ Putaverit forsan ineautus L
ctor, me tale aliquid Dixiste, saltem Inlinutile ; quum vid*it hoc toties & tam diserte pronunciatum. Dixeram quidem Dyc. p. 66. Precaria tuis le, sive a placitum imposta abs que ullo quod sciam in Naturali Philosophia fundamento ; radiolarraca non dixi. Num putaverit ille in Nomina, quae sunt pro Arbitrio impolita, protinus este Idololatrica λ Qui ipsi, mihique, primitus impoliderunt Nonuna, pro Arbitrio suo id fecerunt, potuissent mihi Eb mam feeisse nomen, ipsique Rha--,ὶ nolim autem ut id L sublati icum statiati At inquit, Sol o &c. unde haec desumuntur nomina) fuerunt rauia Eunica. Sisie, quaeio. Hhnicorum Laeva Iunt Auirum o Agemum, opus manuum Humanarum, aut ex viliori forsan materia : Sed Su & ona caeteraeque Melius, siunt time Dei Cremturae , seu opera Divia, in hominum usium & beneficium conditae Annon nobis licebit Suem O nam nominare eo quod eos olim coluerint EIMici λ Certe licet. Quando tam vani fuerint homines ut hos coluerint; non tam eos Idoti faciebant contra Praeceptum
Secundum, quam fa os aetas contra praeceptum Primum. 3 Eratque potius Pol helymus, quam Idololatria stricto sensu. Verum quidem est, quod Go Solis aut I unae modo fiat in ordine ad Cultum elle potest Idolum, atque sic potest imago Dei, rabium fieri: ὶ A, qui hoc non lici ut Sol & Luna sint L Ala. Videmus pallim, in vicis Londinensibus, Insignia Solis, ouae, Meliar, Septem Stesimum, ad axlium fores suspensa, indeque Domibus aut Oiscinis facta nomina, in nec tamen hoc LA Matracum dixerim. Nec video quidni Diei,
pariter ac Domui, liceat nomen tunc desumere. Nec plagis Idololatricum putaverim Diem Stas, quam Solis Oenopiarum, aut Martis pagum, aut Augu ii M Wem. At inquit, Rept p. 38. Expressie prohibemur mentionem facere raminum Idoliarum. At ego non existimo Suem, Ionam, ec Stesias cile Nola : saltem non Idola talia ut quae non liceat Nominate. Vel quidem, si talia sint; cur eos Ipse toties nominat λ Quod non sint, in ordine ad cultum, memoranda Idolorum nomina, facile concesierim : si vero non sint omnino nominanda ; cur ille toti nominat male Mosech, Inquis. p. 18, so. Et unde est
quod toties in Sacris literis occurrant Iraalim & Neroth 3 item Aj lom ct Repham, dumeton 8 Iten Iupiter, A curius, ars, aua, Cusor & 'Eux λVelim itaque t nequid gravius dicam, aut iniuriarum postulem ut abstineat impolierum dicendo, agnosco e me vel consense, quod horum Nominum origo sit M unica. Quid ipse sentiat, aliique torsan aliqui qui ut suis utar verbis ) tulia iurg&tiunt absque masticatione ; apud eos esto. Ego nec ita semis, nec cougentis. Quod & iain plane me dixiste putabam, ut non pollet niti volensὶ hac in re erraste. Dixeram utique Di θ. p. 66. Mhis aeuus hos rupe e Planetas, ut iuras, cotti jur, non dixerim; neque sentio. . Originem
horum nominum ostenderam D L. R 63 , 66, 6 . non esse pro Numero de rum Eram Oium
qui plures erant,) sed pro numeto Septem Planciarum, quos ego non deos reputo, sed Dei onera & Crearinas : in Neque Religionis intuitu, sed ex consideratione Hain monica, aut tro oca, haec indita sitisse Nomina: Pre tu quidem, &pro arbitrio imposita; non LV locustica '. Nec esse Christianasmo antiquiora.
I Erum ego obnixe peterem quod & ante monui ab hoc Scriptore pio, aliisve, qiii sibi ita
V cellunt negotium Scrupulos hujusmodi, abi ille justa causa illis injicere; ut secum perpendant serio, Cujus ipsi opusJam satagunt. Atque, Annon sit vere Superstitio, res eas ut Liaritas praetendere quae sua natura non sunt; non nati s quam Sanctitatis praetensionem obtendere rebus eis quae natura sua nihil habent Sanctitatis, sed stant mediae naturae. Atque, Annonhoe ipsi im sit quod prohibet Apostolus, dum seri las ct includi Ias quaestiones O leomachias, genealogias , edi quasiones de lege, similiaque diis uadet, ut res murales O vanas, de ptis pugnas aut lius paraunt; atque ea sectari si de cinaesidem, O charautem O pacem sp ciant, & psinceram pietatem; ut quae sunt hominibus utilia, oc quibus abi ahis prodese Af
Qui contra Sabbatum diei Dominici disputant; nimis iplis gratificantur qui nullum omniano Sabbatum observatum vellent. Quippe Sabbatum Judaicum jamdudum desisse certum est, nec expectandum videtur ut denuo redeat ; adeoque si Diem Dominicum pos lint etiam
443쪽
excutere, res eorum agitur qui nullum vellem Sabbatum, de Divino Cinu parum 1,
Nee satis advertunt hi qui nodum in seirpo quaerunt, studentque de minutiis & Abiis
ae pruritombus movere lites, cisque animos initimorum irretire, atque occupatos tenere:)non advertunt, inquam, quantum de seria pietate abradunt, & Iol Ea Res Igue, haee litigia de rebus nihili, quae sananiam heligionis non attingunt. Tot utique tantaque sunt verae Pietatis os a necesscinia, dc in his Veritates, ut non sit opus incautorum animos dubiis Et ratari ibus irretire, quo a majoris momenti rebus
Novi Testimenti videtur hic scopus esse, ut a minutis rerum Circumstantiis retrahatur animus, ad ea quae Substantiam Religionis spectant. N Deus est sumus, nolis us carmina Hciant, HSe tibi Dramgue sit Pto a emente colo us ;non male cecinit Poeta ; Concinit utique cum cliristi dictis, Deus Hi Spiratis; qtu ad rant eum, o iura m Spiritu 5 Heruare adorent: adeoque non tam solicitos cile num ις Ac inre aut HierVolymis colatur Deus, quam ut Spirim Veritare colatur. Dicit hic Seriptor, Lurus. p.ψ9. Dbertatem noueram Gal. r. I. in hoc em nent, tam Here, non tantum tit exemptI Iranus ab aut tua lege Carrem math Ddue meriamur novo προ manarum invenIto m. Tales autem mihi videntur, Non--cesariae Arvia Mares; quae plura faciunt saltem praetendunt Peccata, quam quae prohibuit Deus, qliaeque Religi iam Necesserarem, & I iuutionum pondus, praetendunt eis rebus, quae knt 'Pν emtio ii gotia, & pro circi amstantiarum dicturentiis varianda. Ut illi I Tim. . 3, . Proh Hentes utrahere maIi intantum, seu Iubentes alntinoc a Mutramnis' O ab ne a Gias quo creavit Deus ad pa1 Ii gandum cumgrariarum actione. Nam q-Piacreavis Deus honum es, nec ruicynam reicie um s cmu gratiarum acti Inmatur. Prohibere in I tacuis, quae non sunt; pariter Supersitio um est,ac ea Jubere ut decem tria, quae necessaria non iiiiit. Mihi quidem perinde est i ave dicantur Dies S Iurni, Solis, onar, M. live Apha, Leta, Gamma, 2e ; sed eis utor nominibus quae usu recepta video, ad placatum imposita. Nee sum anxius de vestium colore Nigro tanquam de re vel Ne saria, vel Lia cisa, quam Ata σω am puto, de quo videtur ille admodum soliculis Inymy. p. 89. Quas vestes nigras damnat ille ut Heses vigras Saco sum Gemar quorum praesumit ille vestes fuisse
nigras ὶ quos ae psuit Isii a a Reg. 23. 6. Deu ue Ascindere metuatur Z m. quasi non Theologi, liceat, pariter ac Brittis, uti veste nigra, Fuia nou i e memouerit C , sum eis e A solos fus e nigris venistis in Mos. Paritur, Cum dubitet ille Artus p 83, 8 . uerumque Re . p. 6 I. num bas habe TAM Sabisto convenitas pubisi, ante , si meriae , ausemes tantum, eo quod non m minoisse ter se u Veteri aut Novo Te amoro, Euos fuse Sabbato aestinctos nocutus se, cas, ante O ms mei ita em, ut sata soa aeui Sabbati; pricurea quae sunt e norae in L ia o non inter Genua Misau, Ieae Iemel potetus rue, ut ira vita tur, mea mer, Hem . Mihi perinde est an semel, his, an pluries, conveniamus eodem die, modo sicut
optime conducat, pro loci temporisque circumstamus, ad aedificationem verumque ultum Divinum, inquippe haec aliaque multa Pi cntiae CAVita permittenda Judico, pro loci temporisque circumstantiis, sic aut secus ordinanda. Quodsi, in Prudentiat ibus, putemus aliquando res non esse tam prudenter administratas ut oportuit; serendae potius sunt aliorum Imprudentiae, quas emendare non est in nostra porcitate, quam ut ma ora inducamus incommoda. Pariterque de quo videtur ille tum solicitus in non tanti rem esse puto, ut de ea contem damus acriter, an Sabbatum inchoemus ab hora Sexta, Decima, an Duodecima, vesperae
Iraecedentis. Quippe maloris multo momenti est ut Sabbatum rite celebretur; quam, quota Quod autem ille aliquoties quaerit, Quid ego velim per rire ces rari Z Ego facile admi sero ipsius descriptionem Rectae Celcbrationis, Lum . p. 8ῖ. nimirum, quod confictis rh τι-
liqua mihi sit cum ille controversia. Quodque ira terminandus sit hac dies ut terminat, tur reliqui, inter nos it quantum nulli vidcturὶ convenit. Et, qua hora iitrinque . terminentur tum hic tum alii illes, tumoris mihi videtur momenti res, quam ut capropter Ecclesiae pacem & receptam praxin majori incommodo turbatum ire debeamus. Et sicubi de ipso Me merito dubitetur, quod apud nos non existimo, non tanti id Putarem, ut propterea pacem & receptam praxin Ecclesiae Christianae turbare vellem. Et qaidem quibusdam casibus, alicubi icuarum, neue sic erit ut Prudentia determinandum sit
ut post diectur) quis dies reputandus iit hebdomadis dira Primus aut Septimus. Talique ii, ea Iectandus t quin a sertam faciunt, ob tuae ab mutuam Ironem.
444쪽
subtilia disputationum in longum producere, di in minuta fila protrahere, ut sunt Aranearum ex visceribus suis,) est, s hcisarem Gangens C stiper rure; eaque facere Absitula & Diisellia, ouae vellet sacra Sriptura Hira esse & Hedia : tam in Spectitis Usquam in Pra=cis. Ad ea potissimum intentos esse oportet, quae G Iaurium spinant Sin ristias, Olos; di de Orcumsannalius minus este solicitos, nisi quatenus subserviunt Stis sunt ut btis. Reuice profarias ct aniles futilus s monet Timotheum Polus ) requis sontis in Furare exercera, a Tim. 4. I, 8. Taliaque sunt ea, Ne Tangue, nec sate, ne Tractate, Col. 1.1o,11. aliaque horum similia 3 quaei Onyti pereum; quae ipso usu nihil emolu. menti pariunt; seu α--- εἰς Graia τοῦ quae sint istus Uti Eumtiba Et quidem si probe consideremus, quam grande malum non raro patitur Ecclesia Chri
stiana ob Serupulos male fundatos de rebus minutulis, di quam ira em marerram exrg siserentat ignis ; omnino cautos esse oportebit, ne flammae fomitem apportemus, aut amun
De Pontificiis querimur nee immerito ὶ quod Cultum suum gravant tanta caeremonia rum Multitudine, Gestuumque mimicorum; ut oneri soret ipse mertis, etiam si singulatim ferri pollent. Quibus occupatus animus, ninus divertatur a Spirituali cultu, cui de beat maxime intentus esse. Sed est cur illi hoc faciant. Quippe cum cultus eorum pars magna vel tam submissi proserenda sit ut non audiatur, vel ea langua quae non intelligatur: opus est ut adsit aliquid quod oculo gratificetur, cum non aedificetur Auris. Idemque sere malum eontingit, quum ita distinentur hominum animi v nis subtilibusque speculationibus, is su purationistis, ut a seriis pietatis olliciis divertamur. Quod non ita dieitam volo, quasi corporei cultus nulla sit haianda ratio, aut Creun santiarum ad hune spectantium. Nam Corpore pariter ae Animo serviendum Deo; libbentque Actus Religiosi, ut actus alii, suas Loci, Temporis, Gestuumque Circumstantias
prudenter accommodandas ; sic ut Animi cultui promovendo maxime conducant, pos lintque Decore S Commode administrari. Non ita tamen singulis circumstantus se insistendum
puto, quasi in his versetur Religionis summa, aut non pollent illae prout fert occasio) va
Exempli gratia, Quum AK . ao. 36. dicitur de Patique, quod Uiris Ienisus vi avis cum eis ommtas; num inde concludendum erit, ouod non liceat nobis , do situ corporis quam flexis genibus orare λ Aut, quia dicit Chri Hus I LI. 6. 6. Tu utim precaris innoiso in c-- ciuis Itium, O claras osio precare ; num concludendum erit, non alibi licere nobis habere preces quam an Conclava λ non in Coenaculo, Sacello, aliove loco commodo λ Quumque ibidem sequitur, ter. s. sos igitur ira precemim, pater noser, Num inde conclude mus quod insinuatum it hie Scriptor, In f. p. 32.3 non debere nos, in publicis conventibus, orationem dominicam adhibere, sed solis precibus privatis Aut, quia Christus proponit hane formulam, non nobis liceat aliis item verbis uti, prout seri occaso λ Aut etiam, Quia Christus celebravit Sacram Coenam, Vesperi, in supremi camo a, cum solis viris, eisque
Mecim, & quidem DAdmitas seu δυ - Iibtis; num inde concludemus, non licere nobis Munae aut Iorais e celebrare Τ aut non in Aco b λ nec cum frem nup atiove mero λ aliove corporis 1 Non certe se concludendum erit. Quamvis enim hae quas enu.
meravimus Orcum viri sint L cisae, & quandoque forsan LI genis, quum eonilia unisuerit: Religiosura tamen his inducere Necessorem , quasi ex IV, tiro μυλο : soleti quantum ego judico) mera Super iis, novumque iugum imponere Ocipuis in rebus nounere rus. γQuod ad rem praesentem spectat, de observando ne Dominico & non Iudaeorum Sub bur tot taliaque me dixit te fluto, quae merito possint etiam huic scriptoris bene pens . tanti ) satisfacere : ne es at ille ob male fundatam opinionem suam) iurbare totam Eoesesam Christianam. Scio tamen id usu venire; quod, quum quis peculiarem sibi notionem desponsaverit, cui
impense lavet; eique tamdiu ancubuerit, ut menta suae quas ferrumana verit; omnem captans . umbram quae ipsi lavere videatur, omniaque negligens aut etiam contemptim habens quae
adversamur, quod solet hic Scriptor; ὶ haud facile a concepta sentetitia dimovebitur. Quappe vix potest quicquam tam perspicue tradi, ut nullus sit cavillandi locus aut objiciendi, siquis id satagat. Adeoque quem habitura sit ellectum haec dissertatio apud hune scriptorem, aliosve is ui sunt pariter sentientes ; non possim mihi spondere : sed Deo permittendum est, qui sic Edices m nemo altis.
445쪽
C A P. XXXV. Exsteae menta duo. Inchoetum Hebdomas a Aie mae. Navigatis Occidentem versus circa mundum. Defectus unius Hei. 2uomodo ct Ubi recti a M. G usus Scriptisti itinerantibus Occidentem versus. Merita anus primus, ipse Hati iurar Hierose 'ae. C-turus in anIibus Greutem versus. Ex tamentum tertium. Iurisserenter insaece usin aera Saturni aus Hes Solis, prout ab Histras ma computatur Occianum a m Orien
Erum eum Nomen Diei Septimi ipsi iam impense placeat; ego sab initio) duo proposueram Expedimenta, quorum utrumvis ni sit ipse nimis dii scili' ipsi subvenire pollet; ut
lis ci nobiscum non sit. Disc. p. p, & p. 9. Primum erat ut Septimanam suam inchoare velit , die, qui Linae dicitur. Quippe tum 2 ira Domitiisus quem Solis vocat) erit dies Septimus. Num Septimus in continua serie ab Orbe primum condito, non dixerim, nec test ille dicere, an sit aut non sit.) At satiemerit, suae Septimanae, dies Septimu Alierum si primum illud non satisfaciat hoc erati Instituat ille Navisationem ci cumcirca Terrarum orbem; ut antehac t e nostris Franciscus Dracus, nescio an omnium primus. Ex Mari Atlantico, occidentem versus, transiens per Fretum Magellaniticum, ad Orientalem Indiam : Indeque rediens usitata viaὶ per C ut . quod dicitur Anae Spei. Sumatque secum comites itineris in quos velit, ex eis qui de Sabbato uxta cum eo sentium. Atque observent illi cum hinc exeunt, Sabbatum situm diei Septimi) quem Saturni vocant; atque sic continue per totum iter in quemque diem septimum continue
Cur illi, diem suum septiinum se fatis observas te non putaverint, ego non video : nee dicit ille. Sed, itinere sic peruto, invenient illi cum ad nos redierint) eorum diem Septimum, coincidere cum nostro Primo; atque sic deinceps in perpetuum: ut eundem utrique diem celebraturi simus; iamicabili coincidentia ;) cum hoc toto diserimine; quod,
quem illi vocent diem Septimum, nos vocemus primum.
Si quaerat, Quomodo pollit hoc contingere ρ Clare ostensum est, quod tum ita erit, tum necelle est sic fore. Nam, dato quod Terra sit rotunda; quodque Sol ab ortu procedat ad occasum: N cesse cli ut ad partes Orientales prius perveniat, quam ad eas quae sunt magis Occidentales. Prius in Algis meridies erit, quam in Astigba; ct in Aetna, priusquam in Hibernia ; de
Si quaeratur, Quanto prius 8 Dicimus, Gradus quindecim Longitudinis, occidentem versus, unam Horam exhibere. Puta, siquis Dubri, aut Taxmucta, aliove portu Otientali in Aetla,ὶ naviget ad Occidentalem oram Hiberniae, aut paulo ultra serius ibi continget Meridies, quasi una Hora: Eritque ibi Meridies, cum exilia sit Hora prima post meridiem,
eo loci unde disces terat. Et, eadem analogia, pro Singulas quindecenas Gradibus computanda erit Una hora. Adeoque, cum circueundo peregerit totum Circulum, graduum 36
hoc est, vigesies& quater, gradus quindecim, ) serius futurus est Meridies, Horis vigintiquatuor. Hoc est, erit ipli reduci circuitu hoc licto in adhue Dies Saturni seu dies Se ptimus, in cum sit illis qui remanserint, Dies Solis seu Dominicus. 3 Atque sic deinceps in perpetuum, ipsius dies Septimus, erit noster Primus. Et quidem, si hoc circuitu iacto siecomputandum erit; quidni sic jam computet, non video; potius quam ut turbet ordinem ab aliis receptum per universum orbem.
Atque hoc quidem pacto quantum ego video γ ipsi plene satisfactum iri debeati Dieit
enim Luij p. 39. Hi versa tempora ortus O Occasus Sosis, tu Partis Climaribus, rem uem tiruam es urbant; qui pe Etes, si e longior me hi evior, ect adhuc aeres, O tantum tales
Certumque est, quod, qui lic circumnavigaveru mundum, habiturus est dies uno paucio res quam qui hic manserit. Sic accidit Draco nostro sociisque suis; atque sic accidit eis omni bus qui sic, post eum, circumnavigarunt; neque enim rarus est ille casus ;ὶ atque se futurum erit eis omnibus, qui imposterum sic circumnavigabunt. Quid ille faciendum suadeat, post talem circumnavigationem, aut quid tum putet fit ille faciendum, a Draco suisque, qui sic circumnavigarunt; ego nescio; nec dicit ille. Si putet, debuisse illos continuando pergere, sic computando ut in itinere iactum erat ;hoc ipsi debet plene satusfacere: quippe tum ipsius dies septimus cum nostro pruno coincidet. Si rectificandum velit computum cum redierint, diesque sic postea nuncupandos non prout eos in itinere nuncupaverint, sita prout ab eis numerati fuerint qui hic manserint:
quid factum erit de die qui est sic deperditus λ quis septimanae dies erit ille putandus λ i Et
446쪽
Et quidem si bi complutis est rectificandus, ubinam id faciendum erit ρ Num postquam in Ausam redierint λ an alicubi in itinere λSi dicat cum redierint. At mquam, eadem res erit si in Galbam, mpamam, aut Africa deleenderent, priusquam in is ibam appulerint ; uno in ipsa Urientali Luesa; quippe illic, ct in toto deinceps itinere, forent uno die tardiores quam irarum regionum in lae . Si allevia in umere restificandum dicat: Quaero, Quando, di Ubi, A per Quam Regii Iam 8 Nam ubicunque id fiat, tam nunc alicundus erit Dies Solis, qui proximo momento disecendus erat ora Saturni.
Si dicat Prudentiae permittendum esse, aut judicio ut loquuntur) Discretionis; Ubi,& Quando, lacienda erit c puci mutatio: Ego idem non invitus dixerim Sed tum, in uam, Prudentiae res est non quid Quarto P cepto determinatum,) utro duorum dierum de quibus dubitetur celebrandum eriti hic loci) Sabbatum Aique tum recurrit eius Magisterialis Expostulauo Inquis p. 8, 86, 3 .ὶ Hyrus R. mo, aut numerus haminum, absque Drenuo aut uam usurpatione i incepio primo Amtibita Abii hus bome nitentianis prae Iesu ) ius sibi virgare, Battiexae pro arbitrio Ius ὶ pro Me aut illa loco puta pro Frcto Magellanico ὶ Rus ines habenaeus erit O sancto Dei Subbare λ 2 ses Mus quam Dommus Iesus Grantas, qui es Dominus Sabbati, totes iem habet mytituenta Sabbatum Z Si qua Eccle , os pars Ecclesin, sita tale jus astumat; Diae Serae , quae Repagula Iatis obfirmabunt ostum, ne qui Hibet iure Mant in Eo ius
Ego huic servori respondere non sitim s.licuus. Ad, cum luc depositus suerit: rem siepropono. Si ad oram verbi gratiaὶ Ereti Augesianici quem locum puto non inhabitari, aut non a Christianis i Colonia sorte locanda elici, partina ex hominibus itine ducendis, partim ex aliis ex Orientali AHa a contraria parte venientibus. Dies qui ab eis, qui hinc na vigant, dicendus ellet secundum eorum computuui in verbi gratia Dies Sario xi; ab eis, qui ex contraria parte adveniunt, dicendus es et secundum eorum computum ὶ Dies Stas. His celebrandus videbitur dies Dominicus hodie ; illis, poliridie: Vel, secundum hujus scriptoris hypothesin, illis hodie celebrandum Sabbatum Iudaicum; his, pridie. Nullumne habitura est Sabbatum haec mixta Colonia , quia de nomine diei non convenit λ Hoc certe, praecepto quarto repugnat.) An communi utriusque pariis consensu determinandum erit. utroduorum die habebit Hoc ego putaverim, si per eum liceat. An alii hoc, alii illo die celebrarenI, secundum suum respective computum Hanc ego confusionein si vitari possit in
nullatenus suaderem. Certum enim est, non polle iitrumque elle septimium in continua serie ab orbe primum condito; forte neutrum ζὶ &, uter lit, nemo hominiim dicere valebiti Multunique ad communem aedificationem conducet, piiblicique cultus divini ibi ennitatem, ut ab utrisque celebretur eodem die. Adeoque communi consilio sutilendum de dierum alterutro; nec multum interest quautum ego audico in de utro simiatur; caeteris circumstantus pariter se habentibus Et quidem Scriptorem hunc, si rem si date penitiaverit, pariter judicaturum existimo; satius elle, sic sabbatum celebrandum esse, quam non omnino ; & posthabundam cile imporis circumst uiam substantia: cultus. Atque haee ego Primo monueram vi c. p. 9,SO, 8 i. Aliaque post addenda censui Vitiae
p. 1 f. post inspectum Schematis sui quod adornat Re . R It, , 3. Pro diabus computandis. Initium Compuli, Du ut loquitur in Exi tam facii ii ab Hiero obma. Cur autem ab His, Vol maῖ nisi quod, pro arbitrio suo, sic placeat. Alius forte putavcrit a primo M ria una potius inchoandum ; seu ab alio aliquo qui sibi magis placuerit loco. scd esto, quia sic huic placet, ab Hierosolyma.ὶ Ab meroselmna computum oraetur, Die Saluitii Mamilixi, i a. stilo nostro, hoc est Mur. 21. i 69ῖ, stilo novo.) Eumlues oferimur circa in circa Teniun, donec circuitu factοὶ ais Hierosi miam rursus pravorat. Hinc, inquit, pei HI s Occidentem versus graibus Is, ctu a. huc es MIu i, heb una hiara Duo Dam Hierosol mae; eae, peractu abis gra ibus is, Auabus horas Ierias continget, Ieae tam atataeae es. Arrae se πο, pto sinum Is gradicus, uua σύ c hara cominue serius Guringes Mem s. auroque Romaei ipso competante , erat a huc dies SMmni, hae uultis haris δε- ratis quam Hirroselymae tintam, erat a. sue tales Samnioed horis 3 o minutis Ia, hi Ans quam Hiero ιν r. Dublinit, horis .3, mi u. 32. seritis quam Hier οἶν c. AIque iis cirro ad N --grum proceria o quamvis interim hic trans imiis Primum Meridianum, in a buc erit Les Sumni, Iec ius incipiet horis Octo, quam Hira solymae. Num lue lint Meridianorum horum verae dist uitiae, non disputabimus; nec est ut simus de eo staliciti. Sed admittemus sic esse ut ipse computat. In se ad Papanam procedentari et I ata etates Sumor, i seu Hes Septimusὶ Martis ii , hae fertus quam Hierossos mae horis II. Ainoque Solem pioseque o ob Hieroselma P auum utque H Mum erat Stas occhum Papanae conrangere hau i Irems quam uersD-- ; at ue tunc lucipere, Papanx, aerem Septimum, Martii ii. I 692. AIque a Papana, transeanaeo reseruos Arriae anos, re --que Ieraam Asiae, in ad Herosely mam, Dras a buc septem. Aue rue, ab Hie osolyma, prout Sol Terrum encuit Hirrost v mirerum ac Menta' sunt serie M. Hoc ei, ab Occ u Ss-
447쪽
hue Saturni Mar. m. sed prius scriusque donee ad Hieroiblymam pervcnitur, atque tum tandem si ego ipsium rate intelligo, ipse enim non dicit, quomodo tunc dicendus est dies ille. ὶ Dicendus est dies Suis Mur. ia. Atque hanc quidem veram elle Schematis sui e bbitionem, atque ad mentem suam, i utut verbis paucioribus ὶ non negabit ipse Jam vero, secundum hoc Schema suum, erit, in Monte Sinat, & prope anem, ipsisque Monte in Gi, s quippe nondum ad uero olymam perventum est, cum tint hi loci omnes ad Orientem versus rara Viama, dicendus est Mari ii. ita horis sere M serius quam Hieroselmin. Et speciatim ad Montem Sinai quem dicit ab Hierosolyma distare, Orient versus, gradibus 6; adeoque tempore prius, horae minutis 2 . Eritque adhuc ae es Sestos Mus .is sed seriusquam Hiersolymae, haus 23 min. 36. Atque in Monte Oiseri, Mari ai. sed horissere 1 , prius quam Hirro olymae dempto minus quam uno Minuto horario.ὶAdeoque, si Christus comederit Pascha die qui dicitur in pias decimo tertio die Mensis Primi, &post adierit Montem in isti; foret ibi dies Mercurii, mensis aeuo dcimtis; ) cumque redierit oleio clymam, foret iterum dies Potis, mensis equidem decimus urtius ; ὶ atque si iterum
rediisset ad montem Ost D eadem noete, seret denuo dies Me curra, mentis aeuota cimtis. At si e sic toties quoties, . Dum vero secundum hoc Schema suum computat diem Mar. D.inde ab Hierosolyma, noe eo iterum circumeundo pervenerit; hoc interim ait se lacere non uissa enis Merrae
uum. Intelligit Icredo ) Meriae a m P maum ; nam alias habet quisque locus suum M ridianum. At videtur haud satis intestigere, quid sit γ' ramus Molianus. Quippe, per P Lmtim Merita anum, illum intelligimus , quo numerare incipimus I, 2, 3, oc sic continue, donec eodem iterum circumeundo pervenimus. Atque dum ille sic computat, facto ab
H roselyma initio, ibique terminando, ὶ Meridianus II et Vol mae est illi nescienti) F musis ii ianus, sibi pro arbitrio sumptus. Atque haeicitus Schema suum, pag. II, 7 Meminisse autem oportuerat, quod Repl. p. 6 , 68,69. alium nobis allignat ipse modum computandi. Quamvis enim ut ait p. 6 . ὶ Sol tumeratur Occidentem vel tis; dicit tamen Ata imi riseros, ct Noachi pariter, imo aus es 4 non tantum Occidentum versus, sed inversus Orientem, Occia utem, Septennionem O AD uin, repleuri Te ram; ct Poc Deveneirni sive Occidentem sive Orientem versus in ps Iex ines itinetis Eta die la ras, cum Sta ibi ocet seirat, incepi e Sabbatum Diam. Nolo illi molestus este quaerendo, suid facturi forent in Greentinia ρ ubi, si expoliandus sit Solis occasiis, nullum habituri citent Sabba tum per aliquot Menses. Iam vero hoc polito j itinerantibus ab H roselma Orientem versus, O a Pus in inchoandum erit Sabbatum una hiara citius quam ILerosel min, in eadum proportione, Pro lingulis is gradibus allignanda est una hora. Atque ipse sic computat r. Sita eli inquit in uero V ma, quasi si gratabas Aeticu-
y nutu Hio Uia mi, Pas Iis horarius Imus quam m Manu S ri Pot minutissmus quam Pope Draeauem, in erat Iamen idem aera Se imus mimbi e. Incipiamus jam secundulia hunc compulum ) ubi ille .lcsinit; hoc est, ais tutam r. ra. I 692. Hiri ιν mae. Erat, ad Montem Sinai, idem Hes Solis ; sed minutis priusquam Hierosolymae, ipso diei ante p. ni. Sed eodena computante p. 3. erat adhuc dies S turis, horis a3 ct ni m. r6 Imus quam Hira Vol min. Uria vero harum computationum sinitenda erit Parnemue Papanae, idcina aera Mi 6 horis cuius quam Hirro οὐ r. Et, in Antha, idcin dies Solis, horis I 6 citius quan min. Et Romae, horis Σαcirans quam Hierosolymae. Et lic continue, donec ad Hirasset mam pervenitur. Atque tum demum non prius in pro He Sosis Muttii aer a 2, . as citius quam Hieroya mae, dicendus
erudies Saturni, Mariu Ii, Hierbia mae. Quae est vera computatio,secundum schema suum, itinerantibus Orientem versus; vel ita computantibus, acti lic iter fecerint.
Adeoque pro duplici ipsius computandi modoὶ omnino inaisterens est, sive inppana insula in dicatur dies ille, Hes SMurui Martis ii, horis tr sorius quam Hierosolymae, pro ut p. 7 3. sive Eres Stas Mar. ia, hor/s I citius quam ulcro I m. prout ρ. i. ὶ item,
in Noba Aetna cst omnino indifferens, sive dicatur tales Satium, Gu 8 Iratus Friam Hier firmi ; sive Fes Stas, hiaris 16 citius quam Hieros in . Quippe idem ipse illo utroris modo indicatur. Verum, hac non obit te indiscremia, ego, quantum ad Novam Atabam, consentirem
ipsius Schemati seg 3. diceremque E em Saturni horis 3Imus, squamvis huc eundo transe-
448쪽
Cap. 36. Defensio Sabbati Grisioni
amus; quem vocant, Meri ianum Primo : ) quia sic in No -A Ia dies suos computare solent. Sed, quantum ad Papanam, non ei consentirem, ut dicatur aera Saturni horis irseritis ; sed potius aeres Suis, huris citius quam Hie V mi; quoniam in Papam se dies computant suos. Non negem quod habet ille p. a. 3 quod Votam Dis es Metilis istis; si d loci praxis hic multum valet, quoniam Rotam Dei hae in re vilial determi
Atque hine Torium si appetit Expedimentum, praeterea duo quae ante suggessedini; in Puta, ut Iamnam adiret. Quippe, quem ille vocat talem Sarti, ni is u diem S ti m ) h ris i eritis quam Hierosolymae; est ille ipse dies, qui ibidem dieitur Hes Suis seu tae, F imm) horis cisitis quam Hierosolym e. Adeoque ipsius es es spes s coincidet cum eorum tae Primo. Vel etiam, si nimis procul censeatur Hiana; idem fiet si Ch nam adeat, aut Iud iam, Persam, Abilonem, aut etiam S ram, ullumve locum alium, qui si ultra Hierusi num Orientem versus. Nam eorum aera Primus, coincidet ipse Computante )eum Do Septimo. Monendum item illud est, quam caute seligit i se ipsum AEduinoctii diem Mur. it i ,
pro instituendo suo calculo. Nam si quovis alio die s quam 2 quinoctiorum altero) computum adornasset, Hia Ium Osci Dures icujus ipse videtur conscius X l. p. o. 3 ron totam tui balsent. amvis enim omnibus sub eodem Meridiano politis, Meridies eodem momcnto contingat, & pariter Nox mcdia; Solas tamen ortus di Uccasus altis atque aliis momentis concingunt alibi locorum sub codcm Meridiano. Sic dato, verbi gratia, quod
Mei dies L ni sit horis 3 min. 12. serius quam Hetro & se semper: ὶ Solis iamensa tis, est aliquando plus horis η, aliquando non horis a, serius quam orassia uva Sed quicquid id sit; hine manifesto patet, quod sceundum schema suum alibi quam Hurbo 'mae j po est idem dies inditarenter dici Sohs aut Sum 4 primus aut septimus, 3 prout ab Auro computemus Orientem versus aut occi Antem. Eademque mini, quae prius, stat sentcntia; non turbandam elle Ecclistae pacem ct receptam praxin, ob e)us male undatam ) opinionem, de diei circumsi antra, quae nullatenus assicat ut loquitur ille, δε-
j. p αν ) vieti iam 5 igneam Muturini O V pertini cia s) a multationem Verri ar Onam. Poteli utique quis elle non mimis lunguidus Ofervoris expers, suo Saturni Subbat' quam die Dominico. CAP. 'XXXVI. Fria ita is aecandu Itini in 'portes, quae dicitia Lege Barti rur in Thesi. Variis
Mnino multa sunt, quae in Verbo D, seu Divina Lege determinantur in In hii 4n Impules quando ad Praxiti rediguntur 1 intervenitionem postulabunt
ae stimanae, aut I gum Humauarum o
opus est ut constet, quis censendus sit Fiamtis Menses, ta quis equidem dies incimi qua Itis. Prohibitum est Octavo Praecepto, Nefme r i hoc est, ne id vicino nolim indebite auferamus quod suum est At, quid sit meum di quid vicini mei, ex humanis legibus m gna ex parte pendebiti item, Quid censebatur Transgrestio in terram suam; aut, Quo casu pollit ille quod aiunt) Fotisfacere quod sbum est, aut Jure suo excidere Prohibet Praeceptum Septimum, Ne I aEuheriam. Seu magna ex parte, ab humanis lGgibus o debit, Quid haiandum erit validum Matrimonium. pronibet Praeceptum Sextum, Ne Occiaumus. Sed ex humanis legibus plurimum pendebit, Quid reputandum erit justa sui inlcnso ; Quid, Julium Bellum; Quo casu quis judicandus sit reus capitis, seu morte plerundus. Postulat Praeceptum Quintum, ut Paremes hono remus, caeteraque quae hinc dependent. Sed ex humanis legibus nonnunquam pendebit, Quas lege censebitur verus Pater. Puta, si Vidua ex priore marito rei hi gravida, alteri nupserit i quod aliquando fit 3 ante puerperium ; quaeri potui, Utri marito haeres censebitur qui nascetur filius 3 Num priori marito, qui gens ille pizesiuimuryan posteriori, in cujus conjugio naidituri an utriques Quod humanis legibus determinandum erit. Item, si durus pater , me jam adulto iniqua postulet, puta, ut haereditate mea cedam, in dubitari possit, Quatenus ei obtemperandum iit; aut, an licite pollina cum eo jure contendere : aut etiam, an pollina auiti de causa ) vim vi repellere. Idemque de aliis superiora conditione constitutis. Et quidem leges apse quae videantur Absolutae sut N, Occiari; si ru - -
449쪽
tas, rarit vestris, Ol. 3. 2I. similesque, ) habent iura subintellerus iam tarimes. Nemo enim dubitet quin, qtubusdam in casibus, Occiare liceat, ut in j ista sui De in is, injusto in cipitalibus Impisus, i imitibusque. Et, non obstante Mandato, ra Pu non O Matrem : di sita oberite Pinentibus vesi is m omnibus, Col. 3. 2o ; non dubi
una est, qui in Multi contingant casus, quibus non teneamur amperata facere.
Quibus casibus, interponendae Pr Puriae locus eriti Non quidem ut Legem Divinam Abrogem , aboleamus, aut callam iaciamus; sed ut judicemus, quaenam sit vera Legis La teum his in casibus. Item in illa de Sabbato Lege, Nusium opus in eo facies ; Quo non obstante, dicit Dominus, Sacerdotes tu Templo promanam Sabbatum, Iuntque Culpae nnmunes. Et contra Pharii eos superstitiose rigidos) arguit, non tantum ex Authoritate sua, ditis Hom is es Salbati DominH;ὶ sed etiam ex Ratione Legis, Factum es Sabbatum Do Homine, nouo pio Sabbato , dc, consequenter, sic exponendum id elle ut sit tu Histim IV os ibiti tuale & temporale ) non in Damnum Mus. Atque agnoscit hic Scriptor, quod Casibus emergentibus Nere pratis o Miser cor c, operari liceat. Puta, in aedium Conflagratio e
nemini dubium ei te potest, quin laborare liceat ad extinguendum ignem. .
In quibus casibus lingulis, Pr euriae locus est; Genaeae quidem, non ute c. Non quasi Prudentiae nostrae permissima sit, an velimus Divinae Legi obedire; sed, ut prudenter iudicemus, quid iaciendum velit, hisce casibus, Lex Divina. Neque altis opus erit i quod queritur hic Scraptor Seris o Re gusta ad cohibendam Prudentiam nosseam his in re
bus, quam in aliis omnibus Pruantia in s. Cavendum utique ne Libertate nostra abutam ad tacenetiam aut m. Atque illud Aristotelis in πι- ἰ- tati, locum habet
Et speciatim, cum postulat Praeceptum Quartum, ut Sabbatum Sanctificetur; potest tamen, multis in casibus, Piudentia opus eiic, ct humana lege, quo judicetur, Quis Dies sit pro Sabbato reputandus. Et quamvis statuit hic Scriptor, Oportere diem este Septimum iacontinua serie ab Orbe condito ; nihilo tamen certiores hinc efficimur. Quamvis eniti, Ipse toties, atque tam acriter, contra Dra Dionem, e clamat; ut cui nulla sit adhibendi fides : necelle tamen erit, ut multum Tra tu uis admittat ipse , I iis ii iam nobis probare postit, Quis lit ille dies Septimus ab Orbe prinium condito continue numerandus.
Et quidem ego plane sentio, quod, si Scriptor hic scrio pensitaverit, quid i ple senserit faciendum Draco nostro suisque, aliasque qui, post illum, sic Circuiverint terrarum o
iam,ὶ cum sic circueundo perdiderint ὀlcm: horum duorum alterum judicaturus foret. Nempe; Vel, cum in Auseam redicrim, continuandum elle computum qu in itinere observassent: diemque Suturm reputandum eis elle quem ille computus indicaret: atque tunc ipsius Sabbatum ae ei Samrm coincideret cum nostro Sabbaro aera Domi uici: in ves, alicubi reetiricandum sile computum, sive in Itinere, sive quum domum Redierint, ibique incipiendum este, aerem Solis appellare, quem jam modo appellaverant diem Sarnini Jam vero, cum nihil in Namra rerum sit, quo determinetur, Ubi oporteat tunc Mutati nem seu Correetionem fieri; nihilque in Divina Lxge, quod indicat, Ubi debeas fieri: v detur rari ni magis congruum, si nihilo tus iurer Mat,3 ut ibi recti siectur computus, ut statuitur ita ad placitum statuitur in qui dicitur Primus Morraeanas ; a quo Longitudinum gradus numeramus I, 3, d c. usque ad 36O, quando huc iterum circueundo ac di Sus. Indeque I, 2, 3,&c. ut prius. Hie Primus Aeriaianus, tempore Ptolemini, censebatur circa Occidentalem oram Africae, unde gradus Longitudinis numerabantur Orientem Versus ) I, 2, 3, M. quoniam haec erat extrema pars, tunc noti Orbis, Occidentem versus. Recentiores Geographi propter de testas Insulas magis ad Occidentem vergentesὶ Meridianum Primum nunc magis ad O identem statuum, gradibus quali io aut i s. Sed in hoc consentiunt omnes, quod interme dius sit inter Continentem nostram & Continentem Americae. Atque si ab illo Meridiano, ut inchoamus tingit iuum gradus numerare, sic inchoemus Dirrum Nomenclaturam, ibidem ultimo dicendus ellet dies Samm, ibique primo dies Suis. Adeoque apud illum Me ridianum deberent hi circumna gavies restilicare computum; ad ejus occidentem dicendo, di in Sohs ; ad Orientem, diem Sarao m. Dicat forsan quod, hoc posito, si noster Dio Dominicus dicatur dies Suis, censendi erum incolae suum celebrare Sabbati, tu die Lunae; ut qui iii ut ultra illum Meridi,
Quod quidem verum ellet, si ab eodem principio inchoemus I ongitudinum calculum. &Nomenclaturam Dierum. LAtque hoc est quod ab iΜitio insuritabam; nempe, dii tari poste, an nos & illi dicendi simus eodem die celebrare Sabbatum ) Adeoque jam dixi, S O
gootus tuter aera, nempe tum foret concinnius, ut utrumque ab eodem principio incho
Sed utrumque arbitrarium est, ct mere ad placitum ; neque ulla est neces laria utriusque connexio, vel in Natura rerum vel in Verbo Divino. Adeoque, hac in re, majoris mommenta est, rerum Commodo, quam Calculi Concinnitata prosincere. Et quidem, si veste.
450쪽
mus utrumque conciliam, minoris est negotii, Calculum Longitudinum, Dierum Nomen claturae accommodare, quam hanc illi, ut mox dicitur. fiod autem de Noo Ausea dici se totam Americae Continentem aeque spectat; eadem que Decisio pariter respici ci Americana totam, cum, qui Jam ccnseri solet Primus M ridianus, cli nobis illisque intermedius; in cumque res ea de Dierum computo ὶ jam sit communi omnium consensu itabilita, & usii recepta; nullo modo sit aderem ego, ut rem
Est enim Meridiani Primi assignatio res mere Arbitraria. Quique jam assignari siolet citra Anacricani; potui flet ustra Americam allignara, si ita hominibus placuisset, tu illetque Amorica temporibus Ptolen ι nota. Potuissentque gradus Longitudinum inde ad Occidentem munerari, si id hominibus placuas let, prout nunc numerari solent ad Orientem. Potestque nunc si placvcrit in ite censeri Primus Meridianus. Et quidem nune censeri solet quasi io aut is gradibus magis ad Occidentem, quam censebat Plu minus. Imo quisque bulatum Geographicarum descriptor, pro arbitrio sito, suum sibi figit Meridianum Primum, indeque computat Longitudinum gradus. Daheus, ab Uraniburra suo, ultra citraque computat; Alii a L--ο ; Alii a Roma vel Parabo; atque hic Scriptor ut supra diximus ab His Vol ma. Eiique pure Arbitrarium, an velimus Dierum N enclaturam inchoare ab illo Meridiano, an aliunde. Adeoque mere Arbitrarium cst, hominum prudentia, di rerum commodis determinandum,) an dio ille sit, in Amre,ca, dicendus Dies Stas, an Dies Lunae. Nihil utique cli in into Praecepto, aut alibi lia Sacras Literas, qii hoc determinet. sed cum ita contigerit, ut Incolas acceperit Ameriet a hodierna Christianos intelligo ab ropa, Occi lentum verius navigantes nulla consideratione habita de Meridiani Primi tranti tu:) hinc factum est, cruod ite diebus imposuerint Nomina, prout ipsis hine ed Navigantibus apparuerint. Qu si ab inia, aut Orientali a, aut Insula Papana, transii flent Urientem versus ) Incolae Christiani primi; qui jam dieitur a nostris in dies Solis, diceretur ab illis pari ratione ὶ dies Lunae : & utrovis modo Praec cum Luartum pariter
Atque ob linialem rationem, qui nunc sunt in a, C a, ct Papana Christiani, cum ex Europa nostra eo pervenerint navigando, sic dies illic appellant prout ipsis videbantur dicet illi in Navigatione sua. Verum quidcm csi, quod pars aliqua illius diei, quem nos Dominicum dicimus sed exigua pars, communis tu nobis cum Americanis; eiusdemque pars aliqua sed non eadem pars in nobis communis & Japanensibus: sed pars valde exigua Musdem diei Communis erit Japanentibus, ct Americanis Occidentalioribus: Puta, hora undecima vespertina in locorum altero aut adhuc serius) quae sit hona prima matutina in altero; ut vix hora una aut altera nostri diei cum utrisque communicet; secundum Chartas Geographicas antiquiores ; secundum Chartas recentiores, aliquanto plus; censetur tamen idem dies Iura in singu- Iis. Nee malu sic censetiir. Sed pro humana Prudentia se cens tur : quoniam praecipuum Commercium, & rerum agendarum ratio, est in Amra ira in cum Europa is, potius quam inminus Adeoque consideratur Amo ca,tanquam ad Occidentem ab Europaeis, potius quam ut ad Orientem ab Asia- Atque sic in Tabulis Geographicis locari solet; diesque sic nominantur: quamvis etiamnum Longitudines numeremus ut a Meridiano interjecto. Poterit autem absque magno incommodo in si sic hominibus visum erit, Meridianus Primus qui jam censetur aliquot gradibus masis ad Occidentem, quam erat Ptole Lirinsὶ ultra Amrei cam amni em, atque inter eam ct Asiam censeri,in ubi mutatur communi omnium consensuὶ dierum nominatio. Sed non tanti eis Meridiani Primi positio, ut de ea simus admodum si liciti; quae & indies pro Geographorum arbitrio mutari solet. Haec autem non eo dicta sunt Omnia, ut novos i Riciam salapulos de die Dominico, sive 1 nobis sive ab Americanis observando, aut computo utrobivis mutando, qui jam usu recipitur, nec scio quomodo possit in melius mutari: sed ut reapse ollandam, quam omnino 1it Prudentiae res, Uter Iduorum dierum in dicendus sit dies Sotis, ct pro Dominico habendus, in hoc aut illo loco. Adeoque non putandum sit, Quartum Praeceptum ad hujusmodi Circumstantiarum minutias respicere, quae substantiam cultus non attingunt. Exigit Quartum Praeceptum, ut, possex tales diraenarii tu is, Septimo celebretur Sabb tum Sanctae Requietis. De obiervando Septimo in continua serae ab Orbe primum contato,
nihil diei: Nec est possibile, ut nos jam certo sciamus, quis sit ille dies. Observarunt Deo hunc illis per Mosen indicante, ut Sisnum Characteristicum quo Gentibus distinguerentur ) septimum in continua serie 1 muta descensu GMunnae : sed quomodo hoc ad nos pertineat, non video, & quidem si nos speetaret, non video unde certi sinus, quis ille sit.) . Cis in Duni jam inde a Resurrectione Christi, illuni obse amus diem septimum, quem nos existimamus continue septimum 1 Christi Resurrectione d die Dominico ab Apostolas o servato : Quatenus scilicet a Communi Traditione omniumque temporum Historia certi