Compendium theologicae veritatis, nunc demum ad vetera exemplaria collatum, & editum. Auctore fr.Ioanne de Combis, Ord. min. Accessere perutiles annotationes, & D. Bonauenturae terminorum theologalium declaratio, antea nunquam in hoc volumine edita

발행: 1575년

분량: 577페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

aeterna.

homo peccauit in suo aeterno, merito Pliniem aeterno Dei. Item matcria ignis es terna. 1culcet macula peccati, ergo & poena Item peccatum est contra illum, qui est infinitus; ergo pena debet eiIe infinita : sed hoc non porrisiniti, '.'ςVς R Ibit te Vnde oportet quod fiat in fatio . . x 'r'itate . Item Cum homo peccat, erratria bili ea lil inlinitum quodam modo rationalis, ira se

quomo. Ρν vhina a appetendo: unde congrue . . debet esse poena infinita . Item mala volun- ras reproborum aeterna est ergo & poena Ite EacpIum ostenditur exemplis, quia venditio momentanea dat rus possidendi perpetuum: & vulneratio mometanea cicatrice infert perpetuam . Item catius in foveam temporalis est, detentio . . I J μ'.' I in oculorum temporalis citare operatur peIpetuam . Ite crimen laesiae maicitatis temporale est, seruitus D-Petua. Item potio veneni momentanea mora edi Ib xem Operatur perpetuam . Dicit Aug. 3 reddet qua . dit Deus mala pro malis, hoc est poenam pro Ioan. a. peccatis; pro iustitia, quia iustus est , vel reddit bonu pro malis, hoc est gpam iniustis, qm onus est;vel reddit bona P bonis, hoc est grariam pro gratia, quia iustus. bonus est;n una

. pec a tum praeterrium In eo purgetur. Ioan. ς

si isti his, ςςς- in praeteritum in eo purgetur. Ioan. c. qua e . Esice ianus iactus es, vade & amplius noli pee

. Iq. iii ' . u i ς Latus iuri perlecutor, vi post illam inaretur medicus praedicatoP. Ad COL Eslullula. Ne

102쪽

Ne magnitudo re. ex. me. &c. Item ut gloria in futuro detur . Actuum. Oportet nQ. pex irini, ἔλmultas tri. intra . &c. in primis duabus causis ausi, tu exercet deus iustitiam, in duabus sequentibus stilia', &m iam , Quinto punitur quis se deu. Lut glo- miseri Tificetur. Ioannes : Neque, hic peccauit: neque ς' di ς Parentes eius Occ. Sexto punitus quis propxςΓ ibari sproximum , scilicet ut aedificetur: sic fuit punitus Thobias, ut aliis daretur exemplum pa- Tob. 2tientiae: sic puniuntur etiam innocenteS pueri, ne videatur inconueniens peccatoribus , si e ἀquandoque tribulantur. Iusto Dei iudicio pu- ii.' .niuntur qui vel concessis abutuntur, Ut Ada: Aroe. irvel concessa rapere conantur, utὶucifer.

De misericordia Dei. 3 -Mὶ sericordiam scom etymologiam dr MisetIeor

tribus modisi. Primo dr mia, quasi di mi seriam cordis diuidens, sicut accipitur in illa autholitate: C Ii non indigent Mese ia imia, quia in eis nulla est miseria. Secundum ubi. . hunc modum i a lummodo est in terra. Secundo modo dr, quasi mittens seorsum cor- pl. gdis rigore, sicut accipitur ibi. Misericordia,& veritas obuiauerut sibi na veritas per rigorem procedit, sed misericordia hunc rigorem temperat , remunerans supra meritum, di punies ut, citra condignu. sic est inia etiam in in serno . inferno. Tertio modo dicitur milericordia, quasi mira & quo.

suauitas, rigans corda . 1sic misericordia maxime est in coelo . Licet. n. Deus sit iustus, sicut Ad eom-α misericors 3 in dicitur ei proprium esse mi- plendum sereri . potius quam esse iustiim. quia nihil requirit ad coplendu opus mi ae, nisi volun ab hiaustitia eius, sed ad complendu opus iustitiae, requitit qάia re- etiam aliquid ex parte hois, exigentia,scilicet quiritur.

103쪽

ininui . meritorum-Μisericordia dei patet in essectib. ciuinorum beneficiorum .dat enim reis venia

t1atur omnibus iniquitatibus tuis, quo ad primum. Qui sanat omnes infirmitates tuas. ouIdmi largitur iustis gratia,sia b dis o nd acilicet Virtutis habitum, & virtutis Iusti, eon motum , Ut per primum faciat hominem Deo ferat hie gratum, ac Vita aeterna dignum: sed per secun-

Ibid.m. .m3 ' Qui coronat te in misericordia, quo ad primum ; & miserationibus, quo ad 1ecundum, Sc loquitur de corona gratiar. Item confert sanctis gloriam,& hoc duplicitchquia ibideis. nunc in spe.& tandem in re. De his Psal. iii repellet in bonis desiderium tuum , quo ad primum. Renovabitur ut aquilae iuuetus tua. Mi s. s.., qV0 d iςcundum. Item ex misericordia deus

diu patiis patienter e pectat peccatores, benignam reuoest Deu . catrvici icI distimulat, de multis periculis libe- Rom. s. rasigratiam liberaliter donat, datam multipli-Fap IJ, cat, multiplica tam conseruat, conseruatam in ioth i, o pGrmiat Item ex misericordia deus pe Lue is catcrem ad se redeuntem hilariter suscipit, ad 1eeh is pinnitedum cor emolli Offensam cito remit-Μuemoj tit, Iniuriae post remissionem non meminit ara Deus Item cae misericordia dat deus aduersia ,4 Vetuum5. pζς tum purget, dat prospera, ut ad amorem s. Peca. prouocet; dat sacramenta, ut meritum cuinu- t. is . let; dat pzecepta, Vt praemio ditet. Item ex misericorata errantes ad te reducit, euntes ad se. . conducit, cadentes erigit, stantes tenere non Hesinit, Proucnientes in gloriam introducit.

104쪽

COMPENDIIT HE O LOGICAE

LIBER SECUNDUS. De operibus conditoris.

ze it se rerum creatione . sap. I. VMΜ α bonitatis triplex est F uxIo

effluxio sper generationem per- bUnitatis spirationem,& per creationem; duq priores emanationes sunt ab ,ζr ' aeterno tertia est in tempore: de Criale, qua nunc est agendum. Inter creare, generare, genera & facere , differentia est i quia res de nihilo facere dis exit in esse per creationem . sed exit in esse de inunx im

facti

aliquo per fadionem 3 quia facere est operari 'μ' ' de aliena materia: sed de substantia exit in L.Misy esse per generationem. Deus est rerum triple ricausa. f essiciens, exemplaris , & finalis, sed ddum ei nullo modo materialis . Inter operari dei,& ereatura, creaturae differentia est, quia deus operatur in dissit retia. instanti, angelus autem repente, sed natura Rς μ paulatim. Prima rerum principia sunt a Deo ' .uimmediate, sci licet materia, & forma : effe- ctus vero consequentes sunt ab ipso mediante natura, nihil autem est a Deo immediath tantumo . Circa mundi creationem qua ruor erant errores . Quidam dicebant mun-

105쪽

di ereationem Gen. Ia

Errores dum aeternum. Alii dicebam naudum quidem' circa DG factum, sed habuisse materiale principium,&non esse de nihilo. Ali dicebant deum sup riores creaturas per se produxisse, sed inferiores per ministerium angelorum. Alij ponebat duo principia, sicut blanichaei, unum scilicet

summe bonum,& aliud summe malum, dic tes incorruptibilia esse a bono principio: co ruptibilia a malo . Hos oes terrores excludit Μoyses primum. cum dicit: In principio. se cibdum, ibi, Creavit. tertium, qua do dicit, Deus. Eeel. I 8. quartum,cum sequitur, Coelum & terram. Tenendum est etiam, i deus omnia simul creauit, ncc aliquam nouam speciem postmodum addidit, quam prius non fecerit, vel in se, vel . in sto simili, ut hominum animas, vel in Iatione seminali, sicut patet in his, quae naturaliter introducutur in esse; & hoc est . quod dricati .et. Deum die septima ileuisse. no quide a labore, . vel ab opere . sed sicut dictum est) a nouarum sp cie conditione De operibus vero sex diea sedi dieb. dicunt quidam, nunquam in illis debere inti quo. telligi ordinem temporis, sed naturae, quia dicunt omnia simul tempore fuisse facta,creata,& disiposita, ac in suis speciebus distincta. Alii

dicunt omnia simul creata in materia, ted noin tali forma sicut in diebus sequentibus receperunt:& hqc opinio magis sequitur vltimam literam , sed prima magis sequitur rationem.

Desis ora Deus. n. dupliciter operatur. Aliqua nanquetur mul- facit mediante natura,& haec fiant successi uerzel. aliqua facit per se immediate, ut creare, Peo ' cata dimittere , gratiam infundere, & limoirti talia fiunt in continenti,& perfecte.& complete. Cum ergo Deus primordiales res non Produxerit mediante natura, sed immediate.

106쪽

Bas,dc completas, tam in materia, quam informa. Coae uae sunt quatuor hae primitiuae re Cψ- Ium creaturae. Coelum empyreum , Angeli, Materia mundi, Sc Tempus.

De distinctione creaturarum in generant. C 2. CReatura mundi triplex est, s corporalis Creaturat m, ut elementa; spiritualis tantum, ut angelus; com posita tantum ex his, ut Vpi 'homo Corporalis quoque natura distinguit stra iacorpora lucida, ut sydera : &Opaca,Vt terra :& ii,natu haemetalla S huiusmodi: atq; perspicua siue dia- distinctio. phana, ut aer,& aqua. Creaturae quaeda secuitu Cr tu Greg lint esse im,ut lapides e quaeda vivere, ut 'rum arbores: quaeda sentire, ut animalia : quaedam Muridu, intelligi re, ut homines,& angeli, Distinguitur thiplex. autem triplex mundus s. archetypus i dcus:&dicit archetypus ab archos, quod est princeps:& typus, quod est figura. i principalis figura. quia ipse est exemplar mundi sensibilis. Item

est mundus qui dicitur macro sinus. i. maior mundus,ut est iste mundus sensibilis Item est mundus, et dicitur microcosimus .i minor mu-dus,ut est homo De his trib Ioan . In mundo erat: ecce primu. Et modus 2 ipsum factus est: roin. et ecce secudum. Et mudus eii no cognouit ecceteritu. Dria est inter elementum , di elemon' os . ε I, tatuae quinta essentiam Elementu est primit in es Ele. principi uco poni bilium , no in compositum: mentum,

unde nec terra , nec aqua, nec aer, nec ignis & eleme-

purum elementum est, & simpl cx apud nos. x xv Aa ista inter se comiscentur, & maxime in ea part ubi se tingui. Elementa tu est quodlibet ou hi,

corpus compositum ex quatuor elementis. essentia; Munta essentia est corpus, per se differens ab quid sit.

107쪽

omnibus elementis, & elementatis, tam In materia. quam in Orma; ta in natura, quam in virtute : non habens in se contrarietatein, opa sex unde nec causam corruptionis . opa sex dieru, es bisu. pHul distinxit, moraliter sic habetur: tu,'mo , Significat enim reru creatio de nihilo, impii lite , es iustificationem. Firmamenti operatio, boni quouio. Propositi confirmatione. Aquarii congregatio, cordis adunationem. Syderum perfectiO,exemplum bonae operationis. Piscium, M auium, formatio, statum actionis,& contemplationis. Hominis plasmatio recti rudinem in tetionis.

i. h, i P0stea vero sequitus septiina dies aeternitatis, scilicet requies. Est locus sinamus, id est coelii, ubi sola laetitia est: & est infimus. i. infernus, ubi sela tristitia : dc est medius. f mundus, in quo sunt 1umma speranda, & infima timen-- da. Diabolus igitur a summo corruit , dc in

imum detrusius est: quia reparandus non erat. BQmO vero a summo n5 cecidit, & in medio collocatus est,ut esset ei locus, quo ascenderet

per iustitiam vel descederet per culpam. Item Hugo de sancto Uictore dicit, i aliquis locus est, in ' uo solum & summum bonum est,scis licet coelum: aliquis in quo solum,& summu , , malum est scilicet in sernus : aliquis, in quo solum malum est,sed non summu . f. purgato Ilum: aliquis in quo bonum & malum est, sed

neutrum summum, sicilicet mundus

diri Arione orbium tam caelestium, quam

etimentorun a . cΗ - Machina Orporalis mudi machina tota Osistit in mundi in duob. f. in natura coelesti,& in natura 'u con- elemetari. Coeles is aut distinguitur inues coelos Principales, sin coetu crystallinum,

108쪽

ri empyreum,&firmamentum. Intra firma- C liq- mentum, quod est coetu stella tu , contindritur Orbes pia isepte orbes planetarum, qui sunt Saturnus. Iu- ne rumpiter, Mars,Sol, Venus, Mercurius, Luna. Nomiqμὴ

ne autem coeli crystallini, siue aque L iistelligit illa pars materiae primae, qu sim Philus huformata est in duos orbes,quorum superior ζst o s. hi.

primum mobile. Istorum orbium natura est, bii. προ omnes mouentur, excepto em pyreo, quod immo i - i quietum est. Natura vero elemetaris in qua- les.

tuor sphaeras principales distinguitur, signis, ph aeris, terrς, & aque. Sphqra ignis tria habet 'μ' interstitia, stilicet supremum , quod vocatur igneum . & mediuin, ac infimum , quod vocat olympium . Similiter aer tria habet interstitia, scilicet supremum , quod vocatur qthe- Teum.& medium, ac infimum , quod vocatur aereum, di in supremo est ealor, & lux propter P solis propinquitatem . Similiter est & in infimo , scili cet propter radiorum repercussio nem a terra . In medio autem interstitio, ad Ephe. a. quod non potest pertingere repercussio radio. Tum, est frigiditas , dc obscuritas . & ibi di cuntur habriare D mones, qui detrusi sunt . in hune aerem caliginosum b. abi etiam fiunt

tempestates , tonitrua . grando, nives, de . . 'similia . Ex his collige septem orbes te se ..... Iam , & aquam ambientes, qui omnes poς sunt vocari coeli i istos au te excellit in trinitatis, ipse deus,qui est in omnib.& supercim Coelu trianes . Distantia dictoru orbiu Sc planetarii hec

est, a terra usq; ad Luna sunt miliaria Is6as. ---- haec sunt stadia Ia6o. a Luna usque ad Mercutium sunt miliaria 6 Ia. Se semisse. a Μercu flatiora. rio usq; ad Venerem tantunde . a Venere usqἶ tuin .

ad solem sunt aqq. 33. a sole usque ad Μarteria

109쪽

a Ioue usique ad Saturnum tantundem. a Saturno usque ad firmamentum a. a ., Ex his colligitur, T a terra usique ad coelum stellarum

iuri, O lum est corpus purum, natura sim-- quid pHςiuimum , UIenita subtilissim v, incorruptibilitate solidissimum quantis rate maximunt qualitatellicidii, diaphan ei ta- te peripicuus materia puri simu . figura spheri-eu,utu locali luprem ii, amplitudine creaturata aliarum se contenti uu. I proprietates tam coelo conueniuntem pyreo, e primo mobili. Cretum Sed primu hoe est celu empyieu a motu est ex

, 'R0 t. sedes Dra duncupatur. Coelo aut Crystallino specialiter couenit, P est motu .vesocissimum , ad inferiora virtut1s influxiuit. Eode modo dia eendum est de firmamento. q) plurimς conueniunt ei de propriefatibus supradictis,& insuper eri auii aru multa ac statis decoratu. Cori. pQxλ ς. te lJ diuidunt in lucentia. & non tu entia, et N i corpus lucens est l. i5 tu .h 'Vi latu inter sydera lucet. Sed non lucentiata, quid. iunx si ter stellς,& planetae:N lumen suu a so-e mutuant. Coxpoxa Remi diap ha na siunt oesiphaerae coelestes, te sphaerae coctestes cum ino' uentur, non mutant locum, sed mouentur in Iocas suis. Superiora influunt in inferiora vi tutem moti ua, vegetari uam, sensitivam, ac omni u generabili si productinam . Item licet ca- qualitatibus elementaribus, non. n. sunt,

calida vel )rigida, sicca vel humida. in ista Faulant iuberiqribus: ver in tamen non influiuia si et

110쪽

si1per liberum arbitriu, nec habet virtute mutandi hois voluntate: licet bene immutoxν ,ου .a ij vel di sponant coplexione hois aliqm quae Volii hori pa tate non habet quidem cogere, sed magis,Vel iiiur inminus in diuertis hominibus inclinaret O pN eonm . Iant quoq; corpora sit periora distinctiva signi ficatione dierum secundu lumen Solis , oc diestinctione mensium secundu lume Lunae, ac distinistione an norii scam motu Solis i aliquo

circulo, atq; distinctione teporum varium Cursum olanetaru, distantia,& cursum et alcen sum,& deicensumst: retrogradatione,&statua

Circulus quidam est in sphqra intersecas qui

noctium, qui intersecat ab eode in duas partes aequales,& una medictas declinat vers' Septentrionem, alia versus Austru : & dr ille circul' i zodiacus, a quod est Vira . nam sim INO i, tu planetarii sub illa omnis vita rebus interiO- o i, ribus est: vel dicitur a quod est animat: quia diuidat in I a. partes aequales, quaelibet pars appellatur signu, & habet nomen spccia- ι.lea nomine animalis, sp proprietate aliquam conuenientem la ipsi, quam aiali 2 vel propter

dispositione Stellaru Si tarsi in illis partibus ad - ,

modii animalis. Iste vero circulus dr Latine signifer. qa fert signa. vel quia diuiditur in ear ab Arist vero in a.de Generatione dicitur circulus obliquus : ubi dicit, si accessumi&recessum Solis in obliquo circulo, fiunt gener . .

rationes 3c corruptioneς in reb.: Nomina vero his F. h.'sgnorum,& ordinatio, & numerus in his ver- et oidina

SEARCH

MENU NAVIGATION