장음표시 사용
91쪽
ctum eius:& ideo dicitur mala a longe cogno-Hal. 13 . stere unde Psalm. Et alta longe cognoscit,
id est math. De praedestinatione . cap. 3O.
Definitus Raedestinationis diffinitiones assignantur pretii esti ab Aug. quatuor. prima est, Praedestinatio Mψxi Q - est praescientia beneficioru Dei secuda est, P Praedestinatio est alicuius ad gloriam praeordidiffinitio ia IIO. tertia est, Predcstinatio est pro potitum quadru- miserendi. quarta est, predestinatio est praepa-plς , ex ratio gratiae in praesenti,& gloriae in futuro. In quid dς ψ prima diffinitione notatur diuina cognitio, in ' ἰωaha; secunda electio, in tertia voluntas, in quarta Lationi, directi O in finem. Praedestinationis'causa em- usa qua ciens Deus est, quantu ad effectus, notatos in . upie .inoie praedestinationis. blaterialis aut causa est
8' ille, qui predestinatur. sed formalis est modus, vel Ordo praedestinationis , quia primo datur Eph ta gra,& post hoc gloria . Causa finalis est duplex .s ut simus sancti. & immaculati in conspectu oriab. Dei. Nota differentia inter haec, que ponit Au-m ta sit gust. s. Vocatione, iustificatione. praedestinatio-1 destina nem,& magnificatione. Vocatio enim retrahit
tio, voca a malo . Iustificatio rei picit initiale bonu gratio, iussi fi liae. Praedestinatio respicit gratiae bonum finale. Μagnificatio vero est bonum gloriae sutur realib. Vel dicas, P praedestinatio per gratiam gloria praeparat. Vocatio gratiam offert. Iustificatio illam confert, scd magnificatio per gratiam glo- Λ;bat, Iiam multiplicat. Sciendu vi duplex est actiosi , iridi an diuinis, sicut in naturalibus. Vna ponit alinitiis. quid in rem extIa,ut calor ignis . Alia non, ut p.,ὸ st; visio, &sic Visio in diuinis est duplex actio. natio his Alia non , Ut praedestinatio : quae non inferi r imponii trus necessitatem : sicut verbi gratia, Deus scit. '
92쪽
s istest comesturus hodie vel non: nihilomi-: ζb Ieς Dus iste habet potestatem comede di, & manu lad os porrigendi: quia si ptie destinatio rebus
necessitate imponcret, multa sequerent incon 3 uenientia : na frustra propon rent bonis prae- sicci-s. mia,& malis supplicia . Item iniuste remune' 1.2. i. Iarent boni, dipunirent .mali. Item malorum
nrου Deus author esset; Item nec sperandi aliquid, nec supplicandi ulla esset ratio . Ite euacuaret libertas arbitrii, quae se habet ad VtruqS- hi tis. Item nee bona facientes essent lauda biles, nec sectar. mala facietes vituperpbiles. Scienda tia, P hoc momo est duplcx . Si Deus preuidet hoc. hoc necessa- intelligis Ito eueniet: quia coniunctim est vera, diuisina. 'falsa.& est ibi necessitas consequentiae, no con es diuiso. sequentis: quia licet ibi sit habitudo siue illa tio unius categoricς ad aliam , non in necesse . est T ipsius termini sint actu : verbi gFa, Si homo est anim l est necessitas est consequentiae. ''
non consequentis . na hoc pol non esse. cu m
teria in stabit: bc de hoc habemus exemplum Excelum Boetij in lib. de conibl. Si aliquis videt alique
facientem rotam, necesse est i iste faciat rota, nec in visius eius est causit illius factionis . sic Deus videt mala illius opera, nec tame est cau sa, quare male operetur: veruntamen fiet, si prς ullum est Item bonum exemplum Si ali-'' quis haberet oculum tantae perspicacitatis, ut videret futura: non ideo ligaret res ad euentum . item artifex in materia nodosa bene vi-
det defectum effectus , nihil in est causa esse- .' i y.ctus. Item due sunt paginet libri vitae . una est
pra lentis iustiti , a quo' potest quis doleri. a. at Alia est dispositionis aetern q,de qua nullus de nitio, ee Iehitur . Disserentia est inter pr*destinatio' praestistiane, di procienti m, quia Pretdestinatio est pri- differuat.ὼnitio
93쪽
Cognitio bonorum cum eausialitate eorunder 1eu prςlci etia dicit cognitione maloru sine cauot, i ly 'ς VR pQxius resideret penes libe u arbi
tat, *Rm SV m dicitur a Canctis quod pr.edestina
bdbstinati Q Qx ti nib adiuuatur non est sic intelligena Deli, pii Lxum, P teporale causet aeternu sed hoc quanti idei sal tum ad estectu praedestinationis iuuat oratio,
, in prJdestinationi. Unde sicut Deus alique saluandu praeuidet, sic& modum, quo saluari . debeat SP 'ultus est qui dicit. Volo faceresamii;tah d/ςV it,quia si saluari debeo, salvabor: do. 4 4 Πῆri, damnabor: Sicut stultus ellet in- .i nrmus, qui diceret: Volo comedere,& bibere, quod placuerit: quia si curari debeo curabor, i ii effi/ Qxi, .ebeat, moriar: sic enim inutiles estent & medici, dc medicinae. Sequitur si Deus permittit liberu arbitrium, quod se habeat ad
utrumlibet; in malu cadere, hoc non permit- Dem eum Rursus si per gratia praeueniat, permittit tacit iniuriam. Cum ergo Deus malos alique ea damnat,& reprobat, operatur scam iustitiam:
uenis.nui δ'x pyx Vxiit Deus omne homine salvulis It faeie in τι inquantu homo est Voluntate aut secunda Iuriam. non vult Iustum holem reprobit, .inquantu ip-
. I : sex li . Voluntas igitur antecedes respicit Σό A 0m yyς tu in sine prout a Deo condita est:
.e Piuntas vero consequens respicit ordine perque, quiis pnx, pr ut est libero arbitrio suo vel alieno intespiciati, nne disposita. Haec de realitate dicta sunt: sedc5iah, l . iseqvςnd', cum saluatio hominis sit eo qu44 ci. x-Π β -Hocessitate determinari non potest iquod enim potest esse, ci non eme, continges
94쪽
est : non necessarium, sicut philosophus dicit in libro secundo Periherm. Si vero quaeritur, quare Deus hunc praedestinauit siue elegit. de non illu hoc inexplicabile est in hac vita mor Q Hotali: propter hoc. n. cxclamat Apost ad Rom. a.' o altitudo diui se .&scien . Dei, u incOm. suntia. eius,5c inuenisti viae ei'. Si enim dicimus, V reprobi repellunt gratiam , hoc verum est: 1ed si essent prς destinati, non repellerent fina I iter. Vnde August. Libro de praedestinatione
sanctorum, Gratia. inquit,quae occulte humanis cordibus attribuitur, a nullo duro corde respuitur: ideo quippe tribuitur, ut duritia coo dium auseratur.
Te praesentia, o reprobatiqne . caput 3I. REprobatio est, ut ait August. praescientia Reproba
iniquitatis quorundam'. & pr paratio tiWqd fit. damnationis eorundem. Vnde nota, in reprobatione tria sunt Vnu est prae uisio ini istic quietatis ab aeterno: alteru obduratio, id est substi actio gratiae in praesenti: tertiuest preparatio poen aeternae in futuro. Si ergo quaeritur,virurcprobatio habeat cautam CX parte hominis, ea uia quantum ad primum meritum hominis non pacte res est causa , quo ad secundum causa meritoria, bati , et, effectiva: quo ad tertium causa est merit ria, sed non cflectiva. Econtra in pr destinatione sunt tria contraria, sed in hoc est disteren- ilia tia, quia prie destinario praeparat gloriam secudum beneplacitum, sed reprobatio pr parat pq inam secundum exigentiam meritorum. De of dura obduratione sciendum est, quod translative dieii ut secundum si in ili tu di nem Obdurati et Du nis in corporibus: Duritiam autem Corporum eorpo iis sequitur triplex petoprietas, primum est inha- diari Flio.
95쪽
bilitas ad suscipiendum impressionem ἱ seca- dum est stabilitas ad permanendum in sic;tertium est fortitudo ad resiste dum. His modis di
obdura- citur cor obdurari tripliciter. Vno modo per in ηυ ς'rIς habilitatem ad suscipiendam gratia. Secundo,iihi es' per fimaam adhaesionem ad peccatum. Tertio' modo per rebellionem diuinarum in t piratio' numin mandatorum Dei. Unde quaerendum P Vsti est virum praesciti a Deo possint demereri,& e- .... 'A fi contrario. Ad quod dicendum, quod scientia
lint. Dei comparatur ad res creatas, iactu ars acl arrificia: unde sicut ars non solum cst cognoscitiua, sed etiam factiva eorum . quae secundum artem fiunt: eorum vero quibus ab artis regulis scientia deuiatur, est cognoscit tua tantum: ita & scien Dei quid ria Dei est cognoscitiua dc factiva omnium boin b0Π03 norum, malorum autem non, siue peccatorum
selenua sunt deuiationes quaedam ab aeterna lege DEl eo. ipsius ; scientia Dei est cognoscitiua tantum, gnosciti- non autem cautativa. & sic patet 03 boni, qui 3 o0- per gratiam iustificantur, non tum sunt ab v ' aeterno cogniti a Deo, sed etia ad gratiam h bendam. peccatores autem neque iustificatur stificitur, per gratiam, nec sunt electi, vel praeordinati , is quare. Deo ad culuam, sed solum praesciti, i no sunt Datiam habituri , sed suae naturae relinquendi. quia non omne agens potest id quod est supra se, natura sibi relicta, non potest in actu
PIstili meritorium, qui est supra facultatem naturae, ρομμ pQ aute in actum peccati,qui est demeritorius, sicut & in aliquid infra naturam huma--e. L nam existens. homo enim pecca do, descendita disnitate suae naturae ; & sic patet, sp praeiciti possunt de mercii facilius, quam meIeri.
96쪽
LIBER. I. me voluntate Dei. 6 p. 3Voluntas Dei duplex est scilicet volun
tas signi, & beneplaciti. Voluntas beneplaciti est duplex, id est antecedens, de hac vide supra cap. proximo: quae sepe non ex Metur.& per consequens haec nunqua Iemanet inexpleta. Alia est voluntas signi , dc haec quandoa; remanet inexpleta. Huiusm odi ratio cst,quia voluntas Dei pol sumi dupliciter, vel prostie: sic accipitur voluntas beneplaciti, vel nietaphorice.& sic accipitur volutas signi. Primo modo dicitur deus aliquid velle,& hoc velle ipse Deus est. Secundo modo metaphorice est ad modum volentis se lire, & hoc velle non est Deus. Haec igitur diuisio non rei, sed vocis est: sicut ira potest dici, vel proprie mintuS irae, vel metapliorice signum irae. Uoluntas
beneplaciti Dei cosequens est recta & enicax,& irreprchensibilis: unde quia est recta,nullus est rectus nisi conformetur ei. Ite quia cst efficax. nihil sine illa potest efiici: nihil contra il- Iam potest fieri: per nullum potest impediri. Item quia irreprc hensibilis est, nihil praeaei pit, aut permittit niti 1uste: nil agit,aut consulit, nisi bene. Signa beneplaciti sunt quinque s prpceptio proliabitio, cosilium, perinissio, & operatior quorum numerus sic accipit ut . Voluntas diuina proprie loquendo,aut pI sentium, aut futuror eit. Si respc istu pret Gentili,aut id est bonum,& lic est impletio, aut malit & sic est pcr- missio. Si respectu futurorti, silc eX triplex. Aut est malit, & sie est prohibitio: aut bonu necestarium Alic est praeceptio: aut bonu stiper erogationis. dc sic est conciliu . CO ira tria ξ rima pot
aliquid fierii quia se habent ut sici illud conita
97쪽
duo ultima. spermissione,& operatione, nihil, vi feta potest fieri, quia se habent ut in facto esse : Sepia, pro- quod persectu est, no potcst non fieri. De his hibitio, di signis nota,quod Praeceptum dicit obligatψne
'f. I 'faciendum bonum : Prohibitio dicit obli-
i. gatione ad vitandum malu : Consilium dicit doctrinam, per quam scimus, P id, quod consulitur, si fiat, affert praemiu : si non fiat, affert i ' a' suppliciuis Permissio dicit priuatione cohibi- tionis,& est signu diuinae voluntatis, no respe- Permittii ctu mali , quod permittitur : sed respectu b
Deus ma- ni, quod ex malo permisso , dicitur . Nonium , M enim permittit deus malum fieri, nisi ex seipso aliquod bonum eliciat, ut patet intentationibus diaboli, que prosunt multipliciter sanctis. Praeterea si non essct malu , non esset num p in bono pulchritudo, nisi ab luta : nuc vero
propter comparationem ad malum , clarius elucescit. Operatio notat factione ime, peri Conso, quam resertur creatura ad creatorem . Demitas ad consormitate voluntatis nostrae ad Deu, scien-Heum du du est,ae duplex est conformitas, proportionis, & proportionalitatis . Primo mo est conso mitas voluntatu in se, scdm ratione essentiae,' sic est impossibile hoc modo,quia finiti ad
infinitu nulla est proportio . Secundo m6 est conformitas, quae est secundu similiter se is here , quod fieri psit. Possibile est ia idem vo- forma litum esse alias utrobiq;, ut. f. homo velit id, qct 0ις ι οφ deus ; sim vel iri quo vult nos velle Deus, o sit ' φ-'. hanc attcndimus in forma volendi, tunc si vo-
qua d. lum us habere mercede nostri operis, oportet, Quid et Psemper consormemur ei in forina volendi . quado de Si autem quaeritur, Utru ablolute teneamur,
' dicendum est. φ confirmitas qi Ledam est in --- quam non tenemur, nili habita char,
98쪽
tate: & nec tunc,nisi pro tempore, & Ioco, ut diligenquando quis cogitat dei veritatem scilicet arti .culos fidei tenetur credere : qn cogitat dei bo- i, lnitate, tenetur diligere. Est alia conformitas tualis. in habitu, ad qua non tenetur quis, nisi quado Cosormiactu dei bonitate recogitat, quia tunc tenet x. in v se ad charitate dei praeparare. De consermi VAh latc autem in volito, sciendu, quod Voluntate serisu'ii
sensitialitatis non tenemur consor mari volun tatis. tali diuinae, nec in volito, nec in forma voledi. Volunt Voluntas n. sensualitatis tira est in brutis , vn- xφ r. i' de quantu ad hoc, nos hac voluntate non peccaremus si ratio huic volutati iuncta no foret, dum . cuius est animalitate reprimere: sed volunta ic rationis deliberativa tenemur deo consor- mari in volito . quod constat nobis, deuabs
tute velle ut salute nostram vel congruit nobis velle . Si vero non congruit nobis : quamuis bonu sit in se, non vult id nos velle : unde hoc non tenemur velle, nisi inquantum est aur .: volitum a deo. Vnde si scio deu velle morte Iunias c5 patris mei, tamen possum vitam velle,& labo- ditionata rare ad hoc: quia non vult Deus velle me pa- μ' tri meo contrarium. Item volutate conditi natiua non tenemur deo conformari,ut quan e qu'. do pluit, vellemus, o non plueret, si deus vel- Sententia let: quia volςndo conditionaliter, non discor, Dei qua damus voluntate dei: quia hoc non est velle mu
sinpliciter . Item id,qd deus no vult simpli- μ' citer,& absolute, ut sentetia cominationis, qua i '' ialiqn mutat,qii merita mutant non tenemur na volunvelle Co formitas diu i nae voluntatis quadru- ratist ecupliciter pol considerari secundu habitudinem dum quatuor causaru . Primo fim causam materia d yyi' i ς'
te: ut qn ide est volitis,qa se habet ut materia, circa qui est actus volutatis, ec ideo ista coso
99쪽
mitas est secunda quid ina,& non simpliciter; quia esse simpliciter non est a materia, vel ser. Ina . Secundo modo accipitur con sormitas secundii causam essicientem, sicut quando aliquis vult hoc, quod deus vult eu velle: quia deus hanc voluntatem in eo facit. Deus ena naquaq; volutatem in bonum ordinauit, Achoc vult nos velle . Tertio secunda causam Gnalem, viqn quis in gloria dei sua facta ordi- nat,sp qua & deus facit omnia:& in his dii buses1entialiter omnis consormitas consistit. Quarto se oti dum causam sermale, ut. sex charitate velit quis, quod vult, sicut re deus ex charitate vult omnia : & in isto consistit persectio conformitatis, ut scilicet actus. voluntatis no- Confora strae tanto sit, voluntati diuinae conformior, mitas ad quanto est melior, de perfectior . Ex praedrinis d μ qu collige, i perfecta , seu copleta con formitas ad λε, εἰ P deum ciam prehendit quatuor . primo ut veli-R quari muS, quod deus vult. secundo, ut velimus, qa
Conso Vult nos velle. tertio ut velimus propter quod mira no vult. quarto, ut velimus eo modo, quo Vult.
plς DR, ut Sed conmimitas no plena est triplex. Primo, M. i. ' conformatur quis deo in volito im sicut Jc Iu-Ioan. II. daei consormeS erant Deo in morte Christi. S cundosi consormetur quis in volito, di in fine, sed non ia modo, ut quando quid non si ex charitate. Tertio quando quis con Grmatur in volito, de in modo, sed non in fine, victim ad aliu fine bonu, im retorquetur intentio .
iustilia I Vstitia Dei tribus modis sumitur. Primo dei qui b. modo qn redditur alictii, P meruit. Se - ψ i , tu cundo mcdo qnprcinissum soluti Tertio μ- Diodo usi imasectu perficit. Ytimo m5 reinu-neiatio
100쪽
neratio bonorum,& punitio reproborum, est opera i opus iustitiae. Secundo modo incarnatio Chri M
sti opus est iustitiae, quia promissum fuit hoc ' i
Per prophetas. Τertio modo dicitur opus iustitiae,quando Deus peccatorem iustificat,cum Pin zε. se ad gratiam habilitat, faciendo quod in se est. Nota in omnibus operib. Dei inuenitur in one Liustitia & misericordia, sed iustitia quandoq; bus Dei
est occulta,& misericordia manifesta, ut in Πιι -'. 'iustificatione impij,dc in primo aduetu Chri- .. . 2
fit. Aliquando est econtrario, L aperta iustitia, ri uiuis.& occulta misericordia ut in punitione paruu tur, eclorum, ne baptismo decedentium, & in secu- quomo. do aduentu Christi. Aliquando utrunque est occultum,ut in tribulatione licet iustorum,&, innocentum,sicut fuit in Iob, 5c in infirmita .hunitio .
tibus paruulorum . Aliquando utrunque est ii, Iorum apertum, ut in remuneratione iustoriim , 5c unde et damnatione reproborum: quia illos remune- quom
rat supra meritum, & istos punit citra condignum : quod est misericordiata. sed utrisq; retribuit secundum merita, hoc est bonis bona, &malis mala, quod est iustitiae. Si vis scire qua Iiustitia puniatur homo pro peccato momentaneo aeternaliter,ui de primo authoritates Isa. Vermis eorum non morietur, & ignis eorum lonon extinguetur. Psal. Ibunt in progenies pa- - ε' trum suorum, & vsoue in aeternum non videbunt lumen. Matth. Ite maledicti in ignem Mat 2s. aeternum. Apoc. Ascendit fumus eorum in s Apoς. cula seculorum. Item Gregor. in quarto dialogorum.Si deus non plus attenderet cor,quam
facta: iniusta posset dici talis iustitia. Scd quia Deus intuetur cor, iustum est, ut sine fine puniantur,qui nunquam vellcnt vivere sine peccata cato. Rationibus idem ostenditur. aeria enim