장음표시 사용
41쪽
. 22 V omnis ordo cu habeat prius Ac posterius; opor-
-' tet lunu habeat principium . Item secunda Boetium , omne impersectu ab aliquo simpli-coh,es.. Viisti perfecto trahit origine. & hoc est Deus ni. Item omnis connexio diuerserum, causam h bet siuς connexionis, &conferuationis aliquid unu: & hoc est Deus . Item si emet unu summe malu a quo omnia mala essent, sequeretur, l. . corpus Christ' esset ab illo malo principio, cum in eo fuerit malum poen et . quod absurdurum4.s est dicere Ex praedictis patet, * Deus est sum-ntin est , i u primum, & unum .lum principium , tam
aliud nil ratione dignitatis , tam ratione antecessionis. bonis, qit quam ratione causalitatis.
Deus eo- Eternum patre esse, per hoc ostendit; ni - cum deus sit potentisirmus, sapientic Σό ' simus,& optimus : potest, scit, & vult se summe coicare: hoc autem est, alteri maiestatis suae pen tudine dare: ergo deus pater ab Colossa miterii filiu sibi aequale, genuit: cui diuinitatis surae essentia coicauit. Dicit enim dns in Isaia: Si' ' ego, Q gcneratione aliis tribuo. ipse sterilis ero
Pst multi. R. ificat: non . Pater multipliciter sumitur. pliei he. Dicitur em pate sterna gnatione . Isa 3. Gnationcm eius quis enarrabit λ praedestinatione. Aeterna Ephe. I. Gratia vobis,& pax a deo patre, a prae- an destinauit VCS in adoptione filioru . Creatione. oailriri. -tero. Nisi,quid non ipse est pater tuus, qui Ciratiost. possedit, secit,&creaui t te 3 Fecit, inquam,sec Deuta 32 dum corpus, creauit sim animam possedit secu-Rςdeptio dia utrunq; . Redeptione. Isa. 63. Tu dne panis E ter 'iner,di redemptor noster, a taculo nomentali fem tuu - Sacramentali regeneratione. I. Petri. r.
iii Benedictua deus, di pater dili nostri Iesu Chri,
42쪽
ossi regenerauit nos. Fidei instructione. Ioa. r. iet 'Dedit ei potestatem filios dei fieri his, qui credunt in note eius, Gratiae adoptione . Rom. 8AGD ado: Accepistis spiritu adoptionis filioru, in quo cla- ptione umamus,abba pater. Glori collatione. Galat. q. Gria col-Itaq; iam non est seruus, sed filius : quod si fia latione. di hae. per deu.i per opera dei. Opera. n. nostra magis sunt per dea vitae sternet meritoria, quam' per nos. Primo modo sumitur pater persona- , - . 'liter: & iste modus soli patri conuenit. Quarto modo, s. redemptione, non sellim effective, ted et per ministerii exhilsitione, sumitur etia personaliter : & iste modus soli filio conuenit, secundum P modus redemptionis suit per mo tem filii . omnes aut alij modi tribus persionis Propri simul conueniunt: quia indiuisa sunt operatri ' ' .nitatis: nisi sorte aliquis illorii modoru conu niat alicui persenae per appropriatione . Circa Apropria -generatione nota quatuor 'positiones, in qui- bus videri poterit: vitu essentia diuina gene sinitii set, vel generetur. Prima est, Essentia generat d a. . essentiam : Secunda est, Estentia generat peris, nam id Tertia est, Persona generat essentiam. Quarta est, Persona generat persenam. Harum 4 positionum tres primae falsie sunt, quarta Regulautem vera est. Est enim regula in Theologia, Theolla quod essentia diuina non generat, nec genera- ε --tur: dicendum tamen quod pater virtute es- . sentiae existentis in se, generat: & quod filio per generationem communicatur essentia , i, cui & Spiritui sancto per processionem . ,
Vtim sint correlativa pater εc filius, per uitii, ,
easdem rationes ostenditur filium με, quae .
43쪽
Filius di. citur mulat pliciter. Matth 3.
per quas & ostensum est patrem esse . praeterea inter Omnes emanationes perfectissima est g neratio , qua genitus assimilatur suo genitori, quod emanationes aliae non faciunt. Cum igitur copiosissimo sonti bonitatis competat e natio persectissima: costat, id persona, qui pater est,qiii est sons totius boni tatis, generat filium sibi aequalem, cui communicat tuae plenitudinem maiestatis. Aliquis est filius Dei per gratia unionis, ut Christus homo. Aliquis per veritatem natiuitatis, ut Christus inquantu Deus. Aliquis per adoptionem, ut sancti. Aliquis per creationem, ut queuis creatura. De filio Dei dicit Athanasiis in altercatione contra Arrium, quod ipse dicitur sensus, quo omnia cogitatur: sapientia, qua cogitata disponuntur: virtus,qua disposita proficiuntur: verbum, quo persecta
nunciantur: lumen,quo nunciata clarescunt.
Filius ergo Dei di sapientia patris, no P patersit sapiens sapientia genita : sed quia filium g nuit , cui appropriatur sapientia . Vnde pater dicitur omnia tecisse in sapientia, id est cum sapientia, quae est filius: quonia indiuisa sunt opera trinitatis ad extra. Vnde haec praepositio, in , notat sub authoritate i filio, qui hoc ipsum
habet a patre, o rex creat. Gnaliter enim veruest 2 quicquid liabet persona,vel operatur; hoc habet ab eo, a quo est. Qualiter aut filius sit de Patre, notat: P hec praepositio, de, qnq; notat causam efficientem. ut cum dicit, Christus co-ceptus est de Spiri ru sancto .. Quandoq; causam materialem, ut cum dicitur, Christuet natus est de Μaria Virgine. Quandoq; idelitate essentiae,ut cum dicitur, filius natus de patre. Quadoque transubstantiatione,ut cum dicitur, cor
pus Christi sieri de pane. Quandoq; ordinem, e secundum
44쪽
secudum quod creatura dicitur fieri de nihilo.
Filius os imago patris. cap. in
ΙΜago triplex est, scilicet aequalitatis, imitationis, dc representationis, Primo modo filius est imago patris.Secundo mo homo factus est ad imagine Dei. Tertio modo mundus es specussi creatoris. Nota P imago relative dicitur ad illud, cuius similitudinem gerit, di ad duod imitandum, facta est. Hoc aute contingitupliciter: aut quantum ad specie,& signu speciei: & sic imago hominis est in filio suo, et ipsum in humana specie,& figura imitat, & haec est persecta imago. Aut quantum ad fgnu tm, di non ad veritate speciei, sicut imago hominis est statua lapidea. & haec est imperfecta imago.
Primo modo filius est imago patris,sicut in natuIa coicans. Secundo modo imago dei est in homine,licet minus persecte. Tertio modo madus dicitur esse speculu creatoris. Est igitur imago, no ad imagine, sicut filius. Na haec ppositio, ad, dicit distantia inter im agi natu& imaginate, hoc aute non cadit in filiu: unde bene dicit imago patris. sed no ad imagine. Et est imago ad imagine, sicut homo, & angelus. Et est aliquid n5 imago, sed ad imagine,ut m udus hic, qui proprie no dr imago, sed vestigiu creatoris: quia licet trinitate repretentetἱno tame imitat; nec est capax eius icut homo. Est tam e mudus ad imaginem dei factus : quia deus aliud exe-plar no habuit,ad cui' similitudine ccreaturas facere nisi temetipsum. Est imago genita, ut fili us:& est imago creata. ut homo. dc angelus;&est imago facta, ut statua Herculis. quae ipsum representat. Ex his patet, quod esse imag ne, sonuenit ciea tori, & creaturae. Creatori qui de.
45쪽
Oloz I. 'ula filio, qui est imago patris. Creaturae verbconuenit tam coryorali, quam spirituali, si etialom. I. compositae. Proprie in loquendo dicitur,*creatura corporalis est creatoris vestigiunia, . Unde
' Apost. Invisibilia Dei per ea, quς facta sunt.&c. Ibi haec pr posto,per, non dicit medium disponens, inquantum creatura consideratur in se et sed excitans inquantum est.simi litu do creat nter ere 'ris r quia non di sponit ad cognitionem creato- ἡ,iu a' r)3 3 imo per talem modum potius. impediret simili cogniti em, cum inter creatorem, & creatura ado. maior sit dissimilitudo, qua similitudo. Creat Iam vero spiritualis dicitur creatoris similitu-ree. I 8. do. EZech. Tu signaculum similitudinis, dic.&naneelψ hoc ideo quia in angelo propter naturς simpli-- ui ' citatem expressior cst similitudo ad Dcu, quam η ' in homine. Creatura vero coposita. i. homo, drHb ima. imaSO Dei. Gen. I. Faciamus homine ad ima, Trini-ginem & similitud.&c.& hoc ideo, quia in homine inueniuntur plures Trinitares, g in angelo : via quo ad hoc potius dr imago Trinitatis .;i; i vhi Filius Dei possidet triplicem excellentiam, meelleii- cut innuit Apost ad Hebr. I. Qui cum sit splena. dor gloriae,& figura substantiae eius , portansq; om nia verbo virtutis seq. Prim am, Crespectu patris, a quo producitur, & sic est istendor gloriae 'si .. paternae Est enim ut ait Dio.) fontalis radius, 4a.. '' 1n se manifestans gloriam paternam. Secunda respectu Spiritus sancti quam producit ex se: dc sic est figura. id est similitudo uibstantiae patri . Est enim alia persona ab ipso, sicut a patre : qa,h, si tu non accepit Spiritus sanctus a patre,sicut filius.
fatura Tertiam respectu creaturarum, quae per eumodumn producuntur,& sic est portans omnia verbo vir
tutis suae. Propter primum dicitur Verbum fi- lius patris: qm persecte loquitrabonitatem, de
46쪽
re voluit quod filio suo non c5icaret. Istud est Verbum aeternaliter genitum. teporaliter promissum, a prophetis,& apostolis preiudicatum, ab angelo incarnatione nunciatum. Propter le-cundum dicitur filius, imago patris. Quamuis enim tres personae sint aequales in aeternitate,& maiestate ac potestate : tii filius d F potius ima-so patiis, q Spiritus sanctus: quia non solii in habet conuenientiam intus cum patre in essentiqidentitate, sicut & Spiritus sanctus : sed habet etiam conuenientiam extra cum patre: ex eO,lsicut , patre procedit filius, sic & a filio Spiritus sanctus; sed a spiritu sancto nullus Nam fm rationem intelligendi respectus huiusmodi relationum sunt extrinsecus existentes, quia potius ab aliquo sunt,q in aliquo Intelligentiam enim relationum ad hoc, ad quod resertur, aliquid respicit:vnde si patre non habeo,filius nolum,& econuer Propter tertium dieitur filius virtus patris; ad Corinth. r. Nos aute praedicamus Christum Dei virtutem, & Dei sapientia. Inuenitur etiam imago Trinitatis in nobis, videlicet in memoria, intelligentia,& voluntate: vel in mente notitia, & amore: in quibus POrdine pri. & filio,& spiritui sancto assimilamur.
aeuod Spiritim sanctus erit . - p. 7. F Μ η xio duplex est in diuinis. Vnas mo-
du natur . & haec est generatio, sim quam filius est a patre. Alia est per modum.Voluntatis,& h cest processio appropriata, proprie vero dε spiratio secundu quam spiritus sanctus est a patre &'filio. Idciri h autem haec emanatio per modum volutatis esse dicitur, quia Spiritus sanctus amor est. Amor aurem voluntatern est.
47쪽
ζ' ocedit autem Spiritus anctus a patre media
' te, & immediate. Alediath, quia filius ipsum spirat, qui hoc habet a patre: immediate vero,
tua. 'ter, Videlicet essentialiter, persen aliter. ML ex em piariter. Essentialiter spiritus sanctus dr amor, inquantu ipse cum patre, & filio unus Deus est. l psi enim tres inquantu unum sunt inessentia, diligunt se amore ementiali, qui appropriat spiritui sancto. persionaliter vero dr spiriuri . , xus si nctus amor, inquantu ipse est nexus pris, tu, Adi &-- Pater enim, & filius diligunt se amore tui spi ab eis procedente, qui non est pater, nec filius, russan- sed spiritus sanctus. De hoc nexu dicit Augusti- ne nus. est ineffabilis quidam coplexus in illa Tri
ἡι, .. uixa , ingeti largirate perfundens oes creaturasdem a pro captu eam. Exemplariter quoq; di spiritustre , & sanctus amor; qm amoris gratuiti,oui est in nolo. his: spiritus sanctus non solii causa est efficiens. sed etiam exemplar, atq; finis. Amor enim, quiis,li,. in nobis; est a spiritu sancto efficieter:& hoe,usiana inquantu ipse spiritus sanctus est Deus. Exem-ra piariter aut est in nobis, inquantum ipse spiritus sanctus est procedens per modum amoris a patre di filio. Sed finaliter est in nobis nξ amor, inquantum spiritus sanctus, a quo amor noster est,habet rationem primi boni, in quod tendit amornr. Notandum lamor, qui est spiritus sanctus, ex modo procedendi est nexus , scilicet
Trinitatis, sed re ipsam processionem est distin. - . a ParIe di silio. ῖῖ naturae vero diuinae per-cturus. . - sectio-
48쪽
sectionem est persona,& suppositum,pa diuina
vero simplicitatem est ipse Detis,& summe b nis. Igitur spiritus sanctus est amor, quo pater,& filius se diligunt. Cum autem dicitur: paterdi filius diligunt se spiritu sancto, dupliciter eseponi pol. Primo sic, diligunt se spiritu sancto id est amore, qui est spiritus sanctus; & secundum hoc propositio est vera . Secundo sic diligunt se
spiritu sancto, id est per spiti tum sanctu, vel per
amorem, qui est spiritus sanctus: & sic non est concedenda . esset enim intellectus, i spiritus sanctus esset principium in Trinitate, quod falsum est; quia a patre, filioque procedit: quia non est ibi aliquia, respectu cuius haec dictio, per dicat principium . Est enim regula, i haec dictio, per, sem per dicit ratione principii respectu alicuius, positi in locutione : sicut quando dicitur, Pater operatur creaturas per filium. ibi enim notatur ratio principii in filio respectu Operis. Similiter haec conceditur, Filius operatur per patrem : nam ibi ratio erincipii in patre est, & hoc duplici respectu, scilicet respectu fili j , di respectu operis .
Spiritus sanctuι charitas, ct donum san
ritus sanctus charitas,& donum dicituI, factusci diligenter Lotandu est: qualiter hoc debeat intelligi,&v:r im spiritus sanctus sit charitas,qua nos Deum. Ac proximii diligamus . Vade notandum est. P amor. si hic charitas tribus
modis sumit. Vno modo cffecti uera sic absque dubio verum est, i Spiritus lanctus e1t amor . quo diligimus Deum, quia spiritus lanctus operatur in nobis habitum, di motum charitatis.. Alio otio
49쪽
Diligitos Deus. Corpus lysticum Ium per
Alio modo sumitur exemplar iter, sic etiam spiritus sanctus est charitas, qua diligimus Deu,&proximum. Charitas em, quae est Spiritus sanctus, est exeplar nostrae charitatis. Tertio modo sumitur charitas sorma liter per modum inhaerentie, & sic charitas dici nir virtutis habitus in anima. quo diligimus Deum,& proximum. Et secundum hunc modum Spiritus sanctus non dicitur charitas: nec contrariatiir dictu Augu. quod eadem est charitas, qua nos diligit Deus. & nos ipsum; quia licet verum sit, tame aliter est, Sc aliter . nam Deus, diligit nos ea formaliter,nos vero ipsum diligimus emcienter,& exeplariter, non formali ter: nam omne esse, de agere est a firma inhaerente agenti, quae est principium agendi, & sorma, sicut caliditas igni. Sciendum est tamen , quod Spiritus sanctus datur, cum datur eius donum: quia spiritus sanctus est amor,& primum donum: posterius autem non datur sine priori. Prςterea corpus mysticum est unum per amorem. Cum ergo nihil creatum sit unum in diuersis particulari bus , Oportet quod membra corporis mystici uniantur uno amore increato , qui est Spiritus sanctus. praeterea quia secundum Augustinus totum maluin hominis est, uti fruendis,& frui utcndis: constat quod totum oppositum est donum eius, scilicet frui fruendis, Ac uti utendis. Sed ad fruendu eo, quo fruendu est; requiritur pr sentia frui bilis,dc etia dispositio debita siuetis: unde requiritur pHsentia Spus lancti,dc eius donum, scilicet amor, quo in hereatur ei: Veru- tamen cum datur nobis Spiritus sanctus, non incipit esse in loco novo, ted nouo modo, P P- ductionem noui essectus, & noui respectus ; exodo creatura se aliter habet ad spiritum sanctu,
50쪽
T VI R et . quam prius,propter qd & ipse dicitura II ter esse in creatura, q prius : quia est in ipsa, ut in co gnoscente,& amante ipsum : quod non fuit Prius. Ex iam dictis patet,* in iustificatione du Chramas picae charitas nobis datur, scilicet crcata, & in . tu pi' in creata: illa,qua diligimus,& illa,qua diligimur. vel datur nobis charitas creata, qua diligimus eatione. formali ter, & increata, qua diligimur effective, quia nostrum diligere ipse creat. Ex his colligi tur, E licet Deus ut in omnibus per essentiam, praesentiam,& potentiam; non tamen habetur , ab omnibus hominibus per gratiam. Μissio au riiti,acit tem spiritus sancti duplex est sicut & fiiij. Vna M u. h. a. visibi bilis,sicut apparuit super Christum in co. Astu. lumba, dc super apostolo in linguis igneis. Alia . inuisibilis qua mittitur in mente, ad sanctifica- . . dam creatura: & ista missio fit ad inhabitatione creatum rationalis: sed prior fit ad inhabitationem, demonstrandam aliis. Eodem modo mis Mi,s, Iasio fili j duplex esLuna. Cui sibilis, ut incarnatio: se bi & alia inuisibilis ut est interna mentis illumi- Ι . natio. Notandum i minio fili j, & spiritus san- qiu
cti inseparabilia sunt: sed dicitur filij, qn mens I '
Per gratiam illuminatur ad Deum cognoscendum; sed dicitur spiritus sancti, quando affectus acenditur ad Deu amandu . Sciendii est, sp
pater a nullo procedat, nusqua mitti dicitur: ea vero filius dc producit, dc producitur, ideb mi tit, dc mittitur. Spiritus vero sanctus, quia pro- ducitur aeternaliter, sed non producit, nisi ex te. 'νμPore, ideo ipsius cit proprium mitti,&nomIttere; nisi respectu creaturae ; ut ad conuersione titur.
populi dicuntur apostoli missi a Spiritu sancto. Nisi sortem dicatur mittere hominem assumptum. Sed & spiritus sanctus mittere dicitur,