장음표시 사용
51쪽
tia trinitatis, non in quantii persona. Sic etia filius mittit seipsum. unde Augustinus in lib. de trinitate. Intelligamus illa incarnatione, & ex virgine natiuitate, & in qua intelligitur filius missus, Vna, eademq; operatione patris, & filii inseparabiliter esse facta,non separato etia spiritu:ancto. Ex his pate quod ii sunt improprise& exponendae, Spiritus sanctus mittit se.& mittit filiu: & filius mittit seipsum : nisi intelligatur, inquantu est de Virgine natus: qua filius Deus mittit se hominem: & secundum hoc vexa est. Haec aute est ratio, qui mitterere dicit autoritate ratione productionis aeternae. inalbus modis datus sit sipus sanct i signo visibili. Scie-du i in igne apparuit spiritus sanctus , ut cal faceret frigidos. Et in linguis, ut doceret ignaros . st in sono, ut terreret rebellcs. Apparuit etia in aliis trib' signis,f. in nube ipsi Moysi, ut ductor eius in columna nubis es et, sicut leg. Isa. 6 I. & 63. Ite in columba stiper Christum baptizatu, ad ondenda gyς plenitudine, q in ipse erat. Ite in fiatu post resurrectione, ad significanda vivificatione affectus; quia flatus ab in teriori procedi . Datus est igit spus sanctus bis post resurrectione, sin terra. py dilectione proximi. dc de coelo, propter dilinionem Dei. vel
datus est in terra, ad relaxanda peccata alioru . Io. ao. Insumauit in eos,& dixit, Accipite spirisanctu, quoru remit &c. Dat' cst de coelo i Pe- tecoste ad robur,& ad operatione miraculoru. de his duo b. Psal. 32. Verbo domini coeli fi mali sunt, quo ad primum: & spiritu oris eius omnis virtus eorum , quo ad secundum. Te
tia fuit collatio spiritus sancti apostolis facta ante pastionem, quando fuerunt baptizati ; Eorum
52쪽
LIBER I. II um enim baptismus innuitur ibi, Qui Iotus Ioan. o.
est, non indiget,nisi ut pedes lavet. In signum Tς 'v' Praedictorum ter inugitur homo, ad significan s μ μ da hanc triplice spiritus sancti missionem,s in . QBaptismo. in cofirmatione,& i mortς Quadruplicem effectum consecuti sunt apostoli exprγientia spiritus ancti. Primo eloquentia in linguis. Secundo audaciam in tormentis. Tertio quadrop. emcaciam in miraculis . Quarto protectione a spiritus Vitiis, quia post Pentecostem non peccauerunt sene imortaliter. Accipiunt & modo multi utiliter spiritum sanctum ; peccatores quidem in igne ad purgadum. Mati. s. Ipse baptiZabit vos in spi,irum Spiritu sancto,& igne . Item poenitenites ad sancinna Proficiendum. Pal. Spiritus tuus honus dedu- pςς t cet me. Ite persecti ad sanctificandii. ad Cor. *ςς 'Qui dedit nobis pignus spiritussiaucti. Ite beati
ad fruendu. Psal. Renui cosbi anima mea &c. l. Cor. s. Item tribulari ad conseiandum. Ro. 8. Non ac- Pin. 7Scepistis spiritum seruitutis iterum in timore,&c. Ite ignorantes ad instruendu. Ioan. I . Paracletus autem Spiritus sanctus. quem mi tet pater, &c. Quo lcmpore datus ut spiritus sanctus, attedendu est,quod in die quinquage- ξζ' sima: ut ostendat auctor esse remissionis na an tu. est spinus iubileus seruiebat remissioni. Venit etiam ritu, sa: in die dominica, ut esset dies renouationis, si fuit etiam creationis. Datus quoq; fuit tertia P ς' hora, qa dicitur primus homo hora tertia petadidisse gratiam ; unde coveniens fuit,quod eadem hora apostolis mitteretur, item alia ratio- Aeto. 2. ne datus est hora tertia scilicet ut ostenderetur, quod etiam nobis hora tertia datur gratia dei. . Sunt enim tres horie morales, scilicet contri- i' tio, confessio,& satisfactio. De hoc nomine spi . t tritus sanctus,sciedum est, quod potest esse cise sumitur. ζ' B cumlo-
53쪽
cum locutio unius proprii nominis, tunc conuenit tallina person ς tertiς in trinitate: vel possunt istae dictiones sumi divisim S sic qu libet trium personarum est spiritus sanctus. Spiritus sianctus multa habet nomina. Dicitur enim spiritus aspirado active, eo quod spiret. Ioan . ais Spiritus ubi vult spirat, & secundum hunc modum, hoc nomen spiritusJ comune est omnibus tribus persionis, sed spiritui sancto couenit . , per appropriationem . Alio modo dρ spiritus aspirando passive, eb quod spiretur : & hoc proprium est spiritui sancto, qui procedit permo Iu dii spirationis: No solii in aute dicitur spiritus,' si d additur sanctus: quia Sanctus id e eit, quod
mundus,vel firmus, vel sine terra. Ista aute no conueniunt ei seli, quo ad se, sed etia in c5paramat a pi tione, quo ad nos. nam per gratia spiritus ian-mpi an cti Ja p catis mundamur, in bonis firmamur,
, tui iti x rq Ο separamur. Sanctus ergo non solum est bi,. an se, sed quia nos sanctos facit ex sanctitate, cle . qua dicit Dionysius. Sanctitas est ab omni immunditia libera, & perfecta, dc omnino immaculata tunditia. Praetereripiritus sanctus vocatur nexus,unitas,& amplexus 3 & hoc prout c5-
paratur ad patrem, di filium. Item dicitur donum altissimi: & hoc prout co paratur ad nos et quia omnc datu optimii, &omne donii perih-ctu de sursiim est, occ. Ire dr sons vivus : ila septeplici riuo donorii nobis fluit, Ilai .i I. Spus sapientiae intellectus, spiritus consilii & tortitudinis, spiritus scientiae & pietatis, & spiritus timoris diti. Ite dicitur ignas, quia affectum nobis accendit 'Item dicitus charitas, non tollim quia est amor patris & sli:, sed quia nos amar ita. iLxeS facit, ite dr spiritualis unctio, quia omnes' tribulationes in udanas suaves facit,&iucuda,
Ad . 2. Rom. s. I. I Oan. 21ne. II.
54쪽
LIBER'r, necufidum illud, In labore requies, in aestu te-Peries &c. Item dicitur dexterae dei digitus;
luia sciri corporales res digito demonstratur, ita per Spiritum sanctum ostenduntur res spi- rituales oculo spirituali. Ite dicitur paractetus, 'quia conseiationes cclestes mentibus instillat. Item magistrorum optimus, quia intellectum
ad Dei cognitionem, & sui ipsius illuminat. In trinitate personamum unitas essentiae fieri . cap. IO. . .
Nivnitate natur 'divine tres sunt persone: '':
quarum prima est a nulla : secunua est per sona uia generationem a sola prima : tertia est per i diuinii. omunem spiratione a prima & secunda. Istud Nota. in sic est, P trinitas personatu non excludit abessentia unitatem, simplicitatem, immensitate, laeternitatem, & inco mutabilitatem. Huius ra- ' itio per hoc patet, quia qui crederet deum non posse se comunicare, negaret in eo potentiam. Qui vero credetet hoc cum posse, ted nescire, 'megaret In eo sapientiam. Q ubi crederet eu hoc potui. se, posse,& sciret: sed nolle ille, ille negaret in eo nit, ει vo. bonitatem; Ca igitur pater potuerit sciuerit,& luit se sa- voluerit se sum m e comunicare, hoc fecit aere mum aliter, C habendo dilectione,& dilectu, hoe est ' V- ς' filii&Spum sanctum. Prererea omne bonum,
est sui dissu sitim. ut dicit Diony. in unde cii pater sit Ons bonitatis, emanatio erit ab ipso 2- sectissima, quς est generatio. Erit etiam emanatio iocundissima, quae est per modum benignia , talis &liberalitatis: haec autem emanatio amor est,q est spiritus sanctus a pre, & filio procedes. Et benedicitur amor emanatio liberali ratis, L b. alti quia amor primum dona est, quodam liberali iis dinia a re procedit, cum iit donum intrinsecu in ipso tia. .
55쪽
dante, in quo scilicet amore omnia alia donantur. Haec beata trinitas tribus modis nobis i notescit. Ipsa enim patet in scripturis, ostendi-sta Trini tui in figuris, relucet in creaturis. Primo inqua' ' Dubi' bellta trinitas patet in scripturis. Vnde Leo ''' P, Papa, Credimus sanctam trinitatem, Patre, ou,ndo. Filiu, & Spiritu sanctu, unu deu omnipotente, De beata unius substantiae, vulus essentiae, unius piatis. Trinitate Ite Isaias audiuit Seraphin ter dicentia,Sactus, 'R Sanctus, Sanctus in laude beatet trinitatis , subi tu ι iungetia in singulari: Dns sabaoth,pp cofessi ne unitatis essenti e diuine. Si ergo non essent Gene. r. tres persenae, non diceretur in Gen. Faciamus Trinitas homine ad similitudine nostia, sed mea: & tacri s v si essent tres personae, & non una iubstanti
' non diceretur ad imaginem, sed ad imagin ,2 ' ' nostras . Ad id ostendendum ponitur in Plat, Ps L 66. Ter deus, cum dicit Benedicat nos de' deus noster, benedicat nos deus,& tamen selum ponis tur hoc pronome seu) ubi subiungit,& metuat
V eum ora fines terrae. Item Iere. r. Ah,ah, ab id
mine deus, ecce nescio loqui. Vide quod ab Rom. II. triplicauit,& in singulari dixit. dne deus,quod F ip pu notat trinitate, & unitatem. Ite Apost. quoa; .il 'ρ onmia,2 que omnia ,in quo omnia, ipsi gloria Per, pis. in saecula. Et nota P haec praepositio, ex, dicit auposito d ctoritate, & esse a nullo: hoc aute patri conue -- nit: qui est principi u sine principio, Sed haec P. y ' positio, per, notat operatione, siue medium, Myrineipio esse ab alio : unde per hoc intelligitur filius. Io,praepo qui est principium de principio. Haec aute praestio, qd positio. in, notat conseruatione, Sc esse ab aliis: - & propterea copetit spiritui sancto,qui est cotinentia omnis boni. Ostendi tui etia beata trini
Getie. ig. lasan figuris. Sigmlicat enim per tres amicos
1is. 4 IOb.Item Per tres angelos,quos Abraa hospitio
56쪽
recepit tres: vidit,& unum adorauit. Item per tres digitos , quibus appenditur moles terrae. Frou- 3 Item per tres ciuitates refugii , aequali spatio a se distantes . Item per tria dissicili ad inuesti- Eteo.
gandum . Relucet quoque in creaturis vesti- -- ciea Eium beatae trinitatis. Cognoscitur enim in tu maῆnitudine creaturaru potentia parris; in di h G ispotitione sapientia filii; in ornatu bonitas spi- lueetiritus sancti. Ite in quolibet indiuiduo in ue- Sap. Isinies virtutem, speciem,& utilitatem, quoru pri PD'. 3z. mu conuenit patri, secundum filio, tertium spiritui sancto . Item in sole vides essentia, i plen u; sub a dorem & calorem, in quibus patrem, Sc filiu & in sol spiritum sanctum cognosces . item In anima secudii memoria in tellectu.& voluntate consi- in anima dera personarum trinitatem, & unitatem stib- qui Lstantiae.'Ite in hierarchia coelesti superiori De est in thronis ut maiestas ; in Cherubin vi ve in lini e rtitas; in Seraphin. ut charitas, Per quae notatur sti I -u, personarum trinitas. Item in virtutibus Theo' qia, logicis, scilicet fide. spr charitate ide intellige. Vii ru. Ite in tribus dotibus anim . scilicet cognitio- IhςVivg ne,c5prehensione & delectatione. Notandu aute quod aliter relucet Deus in creaturis viatori Allierbus aliter in bellis. Exemplum de speculo, in D us re- quo alio modo videtur a nobis notus. & aliter lucra iri ignotus: nam notum videtur in speculo, ignotii h '- 'per speculum Ex predicti paret,quod licet ta in
creatura corporali uel in spirituali. & qua ex his icomposita beata Trinitas cognoscitur, tri diuer-smode, prout unumquodq; istoru dicitur vestigium creatoris, & quia aliud dicitur eius similitudo,& aliud ei' imago, sicut superius est notatum i titulo sexto, quod sitius est imogo p trη Thiri I a. Denique sciendum est,quod pluralitate periis' in eεproianara in unitate essentiae, & unitate essentiae in hesibilis.
57쪽
DE NAT. DE ITA T. persionaru pluraIitate siccundio Bernard. scru-
inultiplex trinitas est. 6 p. II. vltiplex inuenitur in scripturis trini
tas . Est n. trinitas increata,quae sumina& ineffabilis est. Alie trinitates uni creais: inter fissuria est, quae cecidit, frationalis, concupis ibilis, irascibilis. Alia est.
iomoee per quani homo cecidit,s suῖgestio diaboli, de ;/; lectatio tensiualitatis,& consensus rationis ; que
i finitas tria significata sunt per serpentem, mulierem ,
i. Vm in pa radicto. Tertia est in quam ceci
diti ignorantia veri impotentia boni, dc diu
pe quam liti piixi m , i . Quarta est per quam resurgit, D resurgit. udes, spes, charitas: Item est trinitas, per qua gratiam reparamur, s. triplex substantia, qui r s.; i, in Christo,c diuinitas, anima ,& caro . Est per qua ' ita, per quassa regeneramur; scilicet spi- . egentia- ratus, aqua,&languis. Spiritii , inquam,san etimur. Πcationis, Aqua ablutionis, Sanguis redepti n s. Hanc nobis Ioan . in Epissola sua recitat. I. Ioan s. trinitas alia, per quam ad gloria r Irinitas formamur, ut sunt tres dotes ait, scilicet coσni :i, qua ad tio, dilectio, comprehensio. Ert & multi siex Hi ς fyini as in creatu iis,quae est vestigium beatI,&an creatae trinitatis: & de hoc habes in tituIoi upra deci m o, quod Trinita s personarum, er uniatas essentia e f.
AEqu lix a personarum in tribus cons-
stit. Unde August. Nullus altu price' dii ternitate, aut cxcedit magnitudine. aut superat Potestate. uirod aequalitas fui haec vi
58쪽
LIBER I. 2h e tria sit in deo, se ostendit: quia In istis itN
ferioribus tria sunt, haec. C substantia, clualitas, vii ει quantitas : igitur unitas in substantia causat laus. i. et identitate, unitas aut i qualitate causat sim nitu quia .dineaed unitas in quantitate causat aqualitate: in diuinis aut est aequalitas tantum odb fm sod .iniέ triplicem quantitate prout qualitas in deo csse dr, licet improprie. Primo sicam qualitate virtu lηκ t;s,q est potetia. Alio mo scum qualitate durationis, q est ς ternitas. Tertio mo scam quatita- In creatute magnitudinis . qua ipse est intra ola & extra H triplex Oia:& qua atinet,&locat oia. Ab qualitas peri δ' xxi naru aliter in istis trib. onditur: qm in creatu- iris triplex magnitudo reperit 1 . t palis, dimesionis.& vilautis. Prima magnitudo est in reb. inutabilib. Secunda incorporeis . Tertia in spiriti In qyiibuabus creatis. Istis trib. rudent in creatore alia 'μ'
aeternitas in esse, magnitudo in immesitate, & tiae. virtus in posse. Hoc in posse, licet scam rei veritate sit in Deo, scam driam rei in ipso, no hiatesse, sed scd in qZ nis respici sit intellectu. Dice '
dii est ergo, op tanta est aequalitas in trinitate,
scam Aug. nec est maius ali ad , vel duo, vel Des,aunus nec maius aligd oes usinguli Ge-xesuae quoq; sunt pshnae diuinae : qa in diuinis C V emi no est ponere nisi duo gen cra, L substatiae, & ad aliquid : quantitas vero, re qualitas transcut in genus, substantiae, sicut qualitas, & similitudo dictit relationes : sed substantia communis est
trib. personis . Relativorum autem proprium Resari uo-
est simul esse: ergo nullo modo pater est prior rum pro- filio, nec secundum id, quod ad aliquid est, nec priς;-- secundum id, quod absolutum est. Idem ostendit per exemptu in natura : qa licet spledor sit si iIis., Sole, in esset solico ternus,si sol esset stemus. do. B 4 Intre
59쪽
Inter essentiam, O pejonam disserentia es.
Pud Graecos quatuor sunt vocabula, scilicet Vsia, Usiosis Hypostasis, Pros on; haec apud Latinos aequi polle 'istis quatuor, videlicet Essentia, Substantia. Stibsisteria, Persona. Inter haec talis est di fieretia,quia usia, Due Essentia dr de creaturis ab lute. & sine Concretione, qualis est uinanitas : usiosis dicit naturam, siue substans naturae, ut homo 'Hypostasis dicit distinguibile. non in distinctu determinata proprietate, ut aliquis homo. Pr lopon siue Persona didit distinctum determinata proprietate, ad dignitatem pertinentem, ut Petrus. Vnde sicut homines particulares di stincti sunt propriis qualitatibus, ita pater & Glius,& spiritus sanestus propriis notionibus. Sicut autem Graeci dixerunt. patrem, &filium, de spiritum sanctum, scilicit tres hi postases, id est tres substantias: ita 8c nos dicimus tres substatias, id est tres res, no indigentes alia re, ut tint. Considerata igit essentia diuina in se, omnino indistincta, est persona vero in se distincta exsilis proprietatibus Considerata aute esientia in per Onis, vel persona in essentia, modii medium tenet, scilicet unitatem & distinctionem,& hoc patet in appropriatis, qu .e omnibus perionis conueniunt, ut potentia, sapientia, bonitas : sed ad unam magis determinatur Nola Psemper substan ta sumit pio essentia,&l essentia nunquam transfertur ad significandam perlonam. Tres sunt dissinitiones personae; Pers na est creaturae rationalis indiuidita substantia. haec simitur penes naturam rei. Secunda
Hugonis de Sancto vict. talis est. Persona est subsistens
ss quid Pro sopo quid. Distinctio qualitatum, &n sionuvssentia diuina cusideratur in ierso nis , di
60쪽
subsistens per se solam, iuxta quaedam singularem modum . haec sumitur iuxta etymologiam is, nominis . dicit enim persena, quasi per se una. , Tertia est diffinitio magistratis ii c. Persona est do hypostasis, distincta proprietate ad dignitatem Elymolo pertinent. . Nota etiam, quod ista quatuor g prout silpra sunt exposita & exemplificata scilieet essentia, substantia, subsistentia, persona, fatione , dissiciunt i n creatura re & nomine: 1ed in di- & quae . luinis di fierunt ration. . De immensitate Tei. cap. I .
N Oh est in D quantitas dimesonis, sed
virtutis: nec ubiq; est Deus mole corpo ris, sed praesentia maiestatis,& per hunc modii dr immensus. sed nota, i immesitas quatuor in deo complectit, s. infinitate, incomprehensibilitate, in circu scriptibilitatem . eternitatem. Si enim considerat Deus in se, sic est infinitus. Psal Magnitudinis eius non est finis Sivero consideratur in comparatione ad intellechu, se est incomprehensibilis. Apost. O altitudodi. &c. Et propter hoc etiam dicitur sedere super Cherubin , id est super plenitudine scientiae.& super omnem intellectum . Scd in coparationc ad locum , sc est in circunseriptibilis. Amb. Nihil praescriptum . nihil circuscriptum. nihil dimensium Trinitas habet; non loco cla dita on aestimatione concIuditur, non elate variat. Sed si considerat in comparatione ad durationem, sic est aetcmus. Apost. Regi seculorum immortali, &c. De his quatuor dicendu est insequcntibus per ordinem . Tenendum est certissime, in in Deo non est proprie longitudo, nec Iatitudo, nec sublimitas, nec profundii sed haec metaphorice sunt in Deo . Est enim in Deo latitudo En