장음표시 사용
61쪽
ti tu do c liari tatis, qua nos ab errore reuocat Ie- ε. 11. ' re. Charitate perpetua dilexi te, ideo attraxi te, giiudo miserans tui. Est& longitudo patientiae, qua malos expectar: dissimulat naq; pec ata homi-iblimi 'in sp poenitentiam . Est in eo sublimitas sa- pietati sequa oem sensum supera . Apost. Omnia
p. II. nuda, diaperta fiunt oculis eius . Est etiam in eo h. 4. prosundum iustitiae , qua pecc*lorcs damnat. Qius, Matth. Ite maledicti in ignem aeternum
De infinitate Dei. cap. II. Dubitandum vero non est. Deum esse infi
nitu:quia cum in Deo idem sil potentia, . dc essentia, patet P essentia eius est infiniri fritia, ' 'sCurpo ςntia. Vnde sicut potentia Dei nonoia L potest in tot quin possit in plura: sic Zc essen, i es tia Dei no est ita in aliquibus rebus , quin poson ,- sit esse in pluribus: imos mundi essent infini- ζ μm ti omnes repleret. Pneterea clim. Deus sit reru μ' causa essiciens. sormalis, & sin alis, sicut non est dicere de Deo, in quantum est cauia cniciens, sp sit effectiva, nec inquantum est causa forma- lis,l sit formata: cadein ratione non ea dicere,. cum sit causi finalis,il sit sinita . Nullo ergo dum. modo dicendum est , Deum esse finitum simi se fini- substantiam, nisi Finitum dicatur completum, ira τι i- & perfectum. Sane triplex dicitur infinitum L . . lu ἡ mune, psiliatiue, contrarie, seu disparative.
. a. ' infinitum negati uedr pcr abnegatione finis rotatiuE S sic dicitur infinitum illud, quod no finitur:
ita. & hoc modo infinitum est, quod non est natu nirar ς finiri. Infinitum priuatiue est, quod natum est insis is fui ri, non tamen finitur. Infinitum contrarie .sidii. Vst, xluod habet cotrariam dispositionem ad Guina, Ee niendum . Primo modo essentia diuina est in-
62쪽
similiter si dicatur infinitum tertio modo. Si vero dicatur infinitum priuati uel sic non potest dici finita, quia non est nata finiri, imo est si
niens omnia. Item finis dicitur triplex. dicitur Kn Is tri- enim terminus . & secundum hoc quantitas Pἰς continua ponitur infinita, quia non est dimensibilis in infinitum ue & hoc ideo quia in conti nuo non est icrmin;is in productione: sicut nec in numero est terminus in additione. Alio modo dicitur finis idem, P persectio. Tertio modo dicitur finis id, propter quod unumquodqtie finitur. Primo modo Deus est infinitus, non secundum quantitatem dimesiuam, que in Deo non est; sed secundum quantitatem virtualem. quae in ipso est. Sed quia in Deo omnimoda est in diuisio virtutis,dc essenti non potest esse infinitas virtutis,quin etiam sit essentiae. Secundo modo materia dicitur infinita, quia caret perse 'ctione P . Tertio modo malum cui p. e dicitur tsh; ' , infinitum, quia non est ordinatum ad fines M. quom5 .
De incognoscibititate Dei. cap. I 6. CReator a crea: ura cognosi non pol ad . plenii in via,vel etia in patria, quia sini- Αμὴ '
ti nulla est proportio ad infinitu. Trini- Ii, Dei . tas sibi soli nota est,& homini Christo. Vn Berdi Trinitas nar. Nihil Deo praesentius,& nihil in coprehen sibi psi nosibilius,quid neve cuilibet rci pzvsentius,a es, a se suum 3 Sane esse olum dixerim Deum, non Φ o. 'μοῦ
sum.& in ipso suntoia . Est enim intelligentia Rom. Ir. nostra ad illa lucem inaccestibile multo minus, L. Tim .R j visiis noctuae vel vespertilionis ad lucem ; via dicitur in Psalm. Ambulauit super pennasNen hEhaὸ υ, torum, hoc est, super intelligentias etiam ange Deo, delicas;:Veruntn comprehenditur Deus aliquo quomo. modo
63쪽
urius vi erit , es, erspica. ius deuuum vi. ebit.
modo perfidem in via. Augu.Μentis humanae acies inualida in ta excellenti luce non figitur, nisi per iustitia fidei emundet ad idem Ber. Ita deus est in rationalibus creaturis, ut non capiat ab ipsis. A rationalibus in capi potest oibus per fidei cognitione: sed a nobis tiri capi tur Pan Orem Dicimus ergo, T de eo scire possumus ad non sit, no quid sit. Aug. Intelligimus deu sine qualitate bonum 3 sine quantitate magnu . sine indigentia creatore; sine situ praesidentem, sine habitu, vel ambitu omni continente: sine loco ubiqI totum: sine i pe sempiternu sine sui m latione mutabilia faciente, nihilq; patientem. Comprehendit quoq; deus per speciem pro dignitate meritorii in patria. August. Videbimus tuae maiestatis essentia, & vnuiquisque eo perspicacius quo hic vixerit purius. Et est ex epistin mari, quod se otiati vi fui, oc in m ambitum totum videri non potest: Sc hoc est tam propter maris latitudine. u propter ipsius nri visus ad tanta superficie improportionabilitate. Hoc igittenendu est P in via de ii cognoscere possumus, quia est,& in patria. sic est, nuna in nec hic, nec ibi quid est . Visus corporalis impedit tripliciter, scilicet per tenebras, per fallam luce. 2 auersione a re visibili. Eode ino impedit visius spiritualis circa cognitione dei. primo, per tene bras peccati, vel erroris. Ioa. Qui facit peccatum, in tenebris est. Ad Corin . Adhuc cum legitur Μdyses, vel a me positu est super corda ipsi, rum . Secundo per fallam lucem, hoc aut fit, qnquis metitur ae terna fin naturalia; ex eplum h p in t gno putrido, quod in nocti; quanda luce vi habere, sed clim dies venerit, nihil est . Tertio, per auersione a re visibili, siue cognoscibili, hoe
est qn quis spreto incommutabili bono, rebus
64쪽
LIBER I. 'χ' nutabilibus adhaeret ; tali u oculis,cu sint gli ;diosa est lux,& puris est amabilissima. De' conoscitur interius,& exterius. Interius dupli
iter : quia quandoque per inspiratione, qa pau OEu is datu est. Aposto. ad Corinth. Scio holem in enositivi Ihristo Iesu&c. Quandoq; per ratiocinatione; &quom λer que modu plures philosophi de deo notitia do.
ius et cognoscitur dupliciter. s. per creaturas. ii postol. Videmus nunc per specula s. s creat, hie ruaru) quet modo sunt speculu creatoris in prae- futuroventi: sic econuerλ ipse Deus erit speculii cre, uraru in suturo, in quo Oia videbimus, quae ad audiu ni m pertinebul. Ite perdoctrina. Apost. . Sides ex auditu sicut cognoscitur vinuqnq; ex Rom Icluditu,quandoq; visit, quandoque gustu, sic De' 't. 2 auodam odo cognostit auditu. Cognoseuntem Iieu qui audiunt verbu dei, & per illud credui: Deci risu cognosciit theologi, si legut deu in scriptu- gnoscitis &philoibphi,qui speculantur eum in crea-xur &turis ; gustu cognoseunt seli boni. Psal. Gustate, dc videte, qm suauis est diis . Et iste ultimus ibah modus afectitast,&certissimus. Diony. dicit, P Pol. a
tribus modis cognoscit deus, scilicet per remo- Tribitione. siue abnegatione: ut cum dri deus non est modi hoc vel illud. Vnde Diony. Negatiuae de deo 8'': sunt verae, assirmati ue vero incomparate. Ite a - eminentia : ut cuin in creatura inueniat potentia,attribuenda est deo summa potentia, & liede alijs. Ite per causam, secundu F per effectus venitur ad cognitione caus vel per cognitioni motuum ad cognitione mouentis . Ite nota lata sensu percipit corpora per sermas in mate- per Vix ria tantum pr sente corpore: imagine vero cor qu porum similitudines , 5e formas abstractas a matellaAtia parente cossore, vel absente rati
65쪽
bis no I r e Deus est,& tamen nusquam estiquo quia Deo abes vlli loco nee vis, eastitu
anclutus. extra mundii no exclusius: supra in E
. bea notam ii e praepositio, Extra, dicit ibi non 6xtra piae actualem praesentia ad locum, sed potentialem,osi ,qd quae est Dei immensitasse dr. bo ou k-- - '' f - insinatos mundo,
Eu, kbi 'Uxen undi Constitutionem fuit, ubi nune est
Die ubι nunc esset, cum prater eum nihil esset
Tunc ubι ni ne in se, quoniam sibi fuscis ire e
ae eueri sciendu est ergo, P aliquid est in loco ci 'uuc. crus Itytrue.& dit linitui ut corpus: sipddissi
66쪽
-, Itiue, no circu scriptiue vr angelus: aliquid nec sic, nee fc, ut Deus: Et hoc ideo,quia no indiui- t, u duat per materia, ut corpus: neq; 2 suppositu,ut angelus Aliquid est etia in loco partiua circun- tur.
scriptiue, partim diffinitive, ut corpus Christi in sacro.quod est totu sub tota hostia, ita quod no c. hexcedit:& fm hoc est circunscriptive. Est quoq; Chiisti is e sub hostia, quod no ubiq; , di sic est ibi quo- Sacramedam modo di flanitiue Corpus autem Christi li 'οῦ .cet non sit ubique, cum sit creatura, nec equari , possit in huiusmodi creatori, in pluribus tame sistitiblocis est ictu sub diuersis hostiis: & hoc est pro- eis, qpter unionem carnis ad verbum e unde merito'.
habet amplius, qua alia creatura, scilicet quod iii locis pluribus si inui, S semel possit esse. EX ἐγ .inhapr aedictis patet , quod esse ubique simpliciter, quomo iseli conuenit creatori, sed in loco uno esse, soli conuenit creatum. In pluribus vero locis esse, 6.ά, sed non ubique conuenit corpori Iesu Christi. in , b. Nota quod deus est multipliciter in rebus, ses muliti licet per naturam e &sic est ubique potenti eirer, lites, prςsentialiter. Item pergratium, se est in 'μψ 'honis essentialiter. Ioan . Isb Qui manet i me, i& ego in eo hic Dri &c. Item per gloriam sic ii
est intronali virtute alae , ut veritas: in concu
piscibili, ut bonitas i in drascibili, vo pietas i V '
Item per unionem : sic fuit tin utero Virginis j in Viei ounitus humanae naturae: dc 1 sepulchro, unitus in septa carni; & in inferno, unitus animς Christi. Ite ςbr. , . Ideus dicitur esse alicubi per occultorii reuelatio 30 se n
nem . Gene. Vere Deus cst in loco isto. Ite pet is
vestigiorum cius excellente in representatione et 28. sic dicitur esse in coelo ; quia ibi maxime relu Filius icet sua potentia, sapientia bonitas. Vel per na. p- te .
67쪽
pod. t. yς' ροι Conseruationem & gubernationem: ob. as. se est in mundo. Deus est in seipse ut α & ω se . Grtunc esset, c. Ipse nimet inmundo ffut rex in regno. Bern. Deus ubi esti ---' ' ψ' .imperat, ubique maiesta, .π' mplectitur uniuersia. in Psςιο V deco inquantum veritas in anima . dc sicut sapor,inquantum bonitas Ite
aras. Vn de illud, Ecce ego vobiseum sum Vsque an
in A. 'iira in hominibus amabilis: in angelis desi-ρ o Deu derabilis: in seipi incomprehensibilis in re se probis intolerabilis . Itemmd mnam, vitcrror,& horror. August. Qui redimire quoianli R t Pl cato ad te iratum Z Non enim m
t iis D . I. ' φ ς ivm t tu illic es, dc caetera. si olo . a - 4 hin x x virum Deus sit in diabolo; sese JN.αι dum P quaedam nomina sunt, quae importantia ima naturas,prout necessariae sunt,&his, conceden-rim. Insit. Sunt alia, per quae intelli-
dosormitate , ut diabolus; de quibus, neu, ;ri non est dicendum, P Deus insit, nisi addatu la multi ιnctu nium siparitus est,uel aliquid tale. Deia: a m in anima fideli, ut sponsus in thalamo, ra
sons an hortis. lux in tenebris, thesaurus in ogm. Vinum in cellario, carbunculus in auro ei vel sicut manna in arca,sigillum in charta,m vicina in apotheca : sicut cithara in conuiuio amago in specul sicut fiuctus in arbore oleum in lampade, lilium in convallet . Dς
68쪽
De aeternitate Dei. cap. I 8. SIcut Deus ubiq; est,&in nullo loco circu- Deu, is S
scribitur,vel continetur sic aeternus est:& mensura. tamen nullo tepore mensuratur. Non .n. turis
ei competit lepus praesens, nec priteritum, nec futurum. Nam tepus praesens esse non habet, Tempulsuia semper pertransit, Deus autem su manet non com- idem. Vnde Hilarius esse non est accides Deo, pentPeo, sed stubsistes veritas,& manes causa. similiter qu -- tempus praetcritum modo non est, nec habet
esse subsistens: sed de deo dicitur in Psal. Ipsi Psu. ior
peribut,tu autem permanes. Similiter tempus futurum non est, sed expectatur, Deus autem semper est. Vnde Mercurius, Sola monas estae, & ω hoc est, quia Deus est principium sine Apoe. I principio,& finis sine fine. Cum . n.Dmplex sit
omnino,non habet in se principiu contiarie- Α-' talis, quod est causa corruptionis. Quid aute ii, sit aeternitas secudum rem,sci edum, Φ proprie dξ aeternitas sine principio, di sine fine.& m utabilitate;& secudum hoc conuenit aeternitas soli diuinae naturae; in qua est diuturnitas immensa. 2Etcrnitas vero iecundum etymologia dicitur, quasi extra terminos , quia termino scaret tam initiali,quam finali: sed secundimidissiuitionem Boetij in lib. de cons. 2Eternitas est interminabilis vitae iucunditas, tota simul di perfecta posse illo. Ad huius dimnitionis Termina- intelligentiam notandum ,-in quibusdam iest terminabilitis simpliciter: quia ex parte μ'
corrumpi possunt,ut sunt generabilia,& corru simplieia iptibilia, ad quoru differetia ponit intermina- i diuinis . bilis,& ponitur illud per abnegationem, quia m n f
69쪽
Dionysius. Et huius ratio est,quia simplicium, Oc diuinoru esse no pol intellectus persecte c5. . prehendere:&ideo ex negationibus eoru,quae, . . ab Ipsis remouentur, manu ducitur intellectus Inte i ad fa, aliqualiter cognosceda. Ite in quibusdanabilitas est interminabilitas essentie. sed non vitae,ut in
. . u. . VtiypQxibu coelestibus,ad quorum differetiam .d additur, vitae . De Deo aute dicit Aug. l lolus1.Tim. 6. b Oet immortalitatem. In omni. n. mutabili natura non nulla mors est, stilicet ipsa mutatio, quia facit in ea aliquid non esse, qd prius . seddo m6 ςI homo quando nascitur,quodam,itu, quo 'λ do incipit mori. In quibusdam autem est
dimodo. interminabilitas vitς, sed tamen cum miseria1ntermi & in sqlicitate, ut in daemonibus,& damnatis 3
. ..is. R i quo um differentiam additur iucuda mi
et quo. cuius intellectu est iucunditas Delicitatis, quia tunc possessio alicuius rei iucunda dicitur, quando ad libitum habetur. In quibusdam est interminabilis vitae possessio,
sed non tota, ut in omnibus beatis ante iudicium quorum est beatitudo secundum partem anim. M& non corporis: ad quorum disterentiam dicitur,tota,quia totum est, quod noest diminutum: vel cuius nihil est extra adde-ire. In quibusdam est interminabilis vite pos . 1essio tota, ut in angelis beatis ante iudicium: quia secundum totam sui lubstantiam habent felicem interminabilem vitam, sed non simul, cum aliqua sit in eis successio reuelati num, & gaudiorum, ad quorum differentiam Panitur,innui in quibu Idam est interminabilis vitae possessio cota simul, sed tamen no perfecta : eo modo, quo dicimus, persectum nullo indigens sit ut est in angelis , & in hominibus beatis post iudicium:ad quorum differen
70쪽
- L I B E R I. AIam additur, persecta, id est nullo indigens
ad Lirum beatum esse . Patet igitur ex pra 'dicta dimnitione,* tres ponuntur ibi conditiones , quae sunt inseparabiles abaeternitate increata,quae Deus est, scilicet interminabilitas, ibi interminabilis vi t possessio. Item in uaria thilitas, ibi, tota simul: nihil enim variabile est simple. . in Deo, sed totum simul. Item simplicitas, ibi, Deus. Perfecta. Illud. n.suinme persectu est, cui non Pςxstau. est posIibilis aliqua additio. Per primum se- Paratur Deus ab omni corporali. Per secundu, ab omni variabili. Per tertium, ab omni com-Posito. Item nota, F illud, quod caret principio Di 'ς η-ς sine ue dicitur aeternum , ut Deus, cuius esse μ' ' interminatum est. Sed quae principium habet, uel uum cc carent fine, dicuntur perpetua: ut angelus, teporale. Oc hO. Quae vero principium,& finem habent, dicuntur temporalia, ut sint corruptibilia,sicut vegetabilia,bruta, & sensibilia, & limoi.
De incommutabilitate Pei. cap. I9. IN mutabilis est Deus,& impermutabilis,
quia non cadit in eo motus acidentalis. f. augmetu. Leo Papa, Simplici naturae diuinitatis nihil addi, vel diminui pol, quia semper est,q uod est. Item nec dira in utio. Malach. Ego Deus, & non mutor. Item nec alteratio. Iacob. Apud quem non est tanta utatio, &c. Item nec secundum locum mutatio, quia ubique praesens est. Iere. Cqlum dc terram ego impleo. Impermutabilis autem est, quia non cadit in eum motus substantialis, qui est de non esse ad esse;vt corruptio, quia sine no habebit: illud enim solum in nihil est vertibile , quod de nihilo: Incommutabilis est etiam Deus, ex eo sp non cadit in cum motus ex operatione. C a Nam