장음표시 사용
481쪽
Llerabat ad quatuor millia lectissimorum mi- itum. Atque ita videre licet,quemadmodum fatali quodam malo consilia sua & actiones omneis,videns atque sciens & prudens instituerit in suam ipse perniciem. Erat tum Ed ardus inruerni: & qub facilius traiiceret, misit ei Carolus e Zelandia circiter quingentas
naues,idoneas trasiportandis equis. Verum,etsi hoc adiminiculum haberet a Carolo, &licet magna diligentia rebus omnibus ipse proui- .deret: tamen inter eum portum & Caletos, treis hebdomadas nauigatione consumpsit, cum sit interuallum septem duntaxat miti rium. Quo magis videri potest, quam sit A glis dissicile in Galliam traiicere exercitum. Quod si Rex maritimam rationem belli tam bene cognitam habuisset, quam terrestrem, absque negocio traiectu interclusisset illum,& aditu prohibuisset, eo praesertim anni tempore: sed nec ipse intelligebat, nec etiam illi, quibus administrationem belli commiserat. Eduardus, antequam inruerno proficiscer tur,datis ad Regem literis, bellum ei denu ciabatiuarum literarum,quae sane perquam e leganter sermone Gallico fuerunt conscriptae, haec erat summa: Vt Galliae possessionem, quς iure ad se pertineat, sibi reddat, quo nobilitate & ordinem ecclesiasticu pristino iuri & liber G mi
482쪽
71 I MI O MI IO tati restituat.Id si non impetret,earum calami tatum, quae postea sint ex laac iniuria nascitu rae,culpam a se remouebat.Quae quidem con-ltestationis formula est usitata Principibus. dum alter alterius hostem se profitetur. Rex, ubi solus eas literas legisset, in vestiarium se recipit :& accersito foeciali, incipit: Sibi certo constare,Eduardum no sua sponte, sed impulsum a Carolo & multitudine, huc descendisse: iam magnam aestatis praetcrijsse partem: C rolum ex diuturna obsidione fractum habere
exercitum,& rebus omnibus necessa ijscarere:de Connestablio se non dubitare, quin is
cum Eduardo communicarit consilia,propter
eam,quae sit inter ipsos assinitatem :sed nihil ei fidendum esse: quod sito exemplo cognosti possit, qui sit praeclare de ipsb meritus:illuni vero perpetua quadam uti simulatione,&ad
suas commoditates omnia referre.In eam stimientiam ubi multa dixisset,dabat illi trecentos aureos,&si pacificaretur, promittebat mille: palam vero iussit ei dari triginta vinas preci sissimi panni serici. Fcecialis ad ea re fondit,st,quicquid ad pacem ullo modo coserre possit,libeter esse facturum:existimare se, Regem Eduardum non fore dissicilem, aut nimis d .rum,sed eius rei non esse ullam facienda memtionem,priusquam exercitus mare traiecerit,
483쪽
tunc statim mittendum esse nuncium, qui et tum iter legatis impetret. Hunc simul atq; ve-ο nerit in Anglorum castra,iubet ad Hauartum, qui magnae sit apud Eduardum authoritatis, taccedere,seque illi in eo adiutorem fore profitetur. Dum Rex priuatim ei loquitur, multisoris expectabant, ut quo esset vultu aut quid
dicere viderent. Ille me statim accersit: iubet. ut interea, dum comparantur, qui nuncium
deducant, familiariter cum ipso colloquar,eo consilio ne quis alius interpellaret. Post haec, paucis quibusdam euocatis, incipit loqui de luteris.easque recitari iubet,nec ullum dabat os.
sensionis signum. Nam foecialis ille sermo Lpssim recreaverat. Hoc loco milii digrediendum est ad Connestabitum Is quod Carolum ludificauerat, deque spe recuperandi Sanct quintini deiecerat,in maximo Versabatur m tu.De Resis immutata erga se voluntate, nihil etiam dubitabat,praesertim , cum e sitis famialiaribus ad illum nonnulli iam transijssent.
Veruntamen ex ijs alter,Mouius,commeabat inter utrosque,& mandato regis illum ad collocutionem euocabat. Connestabitus ait non se recusare, si Rex interposito solenni iurei
rando,quod seper cruce sancti Lupi Andeg uensis facere consecuit, fidem sibi praestaret. Vt autem ad eam iurisiurandi formulam Rex
484쪽
descenderet, omnino se facturum esse negabat: sed paratus erat quacunque alia ratione ipsi cauere. Certe si quis intueatur omnia propius, comperiet miserabilem esse vitae nostrae conditionem,qui tantis laboribus,'igiliis, curis,& acerbis cogitationibus nos defatigamus ipsi & affligimus. Erant hi duo in magna sollia citudine,& crebri mittebantur utrinque nuncii.Sed non minus interea laborabant Edua dus & Carolus. Nam & illius ad Caletos trai elusn huius cum Caesare pacificatio, in idem prope tempus incidit. Carolus , obsidioner licta,paruo comitatu ad Eduardum proficisciatur: reliquum exercitum in Lotharingiam &Barrentem ditionem mittit, ut ibi vastatis gris,non nihil sese reficerent. Parum sanὸ prudenter hoc ab eo fiebat. Angli enim expectabant, ut ille cum maxima manu sese contui magis accelerarent,& cti, hoc eis promiserat: nee id modo, verumetiam nunclauerat se trimestre citius,quam alioqui facturus fuerit, bellu Regi intulisse, ut ipsi, posteaquam in Galliam
Venissent,recentes ac integri, defatigatum reperiret hostem & attenuatum. Digressi ambo Caletis, &p r Boloniam facto itinere, Peronam venitit:quo in loco minus amice Carolus
illos excepit. Na ti portis adhibuit custodias,&ita geret ipsis Nam quo
485쪽
& in oppidum eos, nisi exiguis cohortibus, nix admisit. Dum hic moratur,mittit ad eum Connestabitus, purgandi sui cause, quod Sancto- quintinum ad diem non tradidisser, con sulto factum abs se: nam alioquin omnem se fuisserationem amissurum, & occasionem agendi aliquid praeterea: nullam deinceps authorit rem,nullam se habiturum in Galliis fuisse facultarem communicandi consilia. Nunc vero, quandoquidem in propinquo sit Eduardus,facturu se quiduis. Et quo maiore faceret fidem, per eudem legatum dat literas ad Eduardum, in hanc sententiam,vt ns,quet Carolus ipsi nomine suo dicturus esset, fidem haberet. Aliis deinde literis Carolo promittebat opem quouis in bello, nec ipsi tantum, sed omnibus iam confoederatis atque sociis. Acceptam epsestolam Carolus Eduardo reddit, & quid ille
nunciasset, recitat, & aliquanto plenius quam res erat,exponit. Nam & Sanctoquintinum,& alia multa se recuperaturum esse ii ius opera confirmabat. Eduardo facile persuasum fuit,quoniam & sororius erat Connestabili, neque illum credebat tam fore temerarium Se imprudentem,ut in iis angustiis positus, quod sibi,quod Carolo promisisset, non seruaret:iadem quoque sentiebat Carolus. Verum,neque
metu Regis,nec ulla re alia potuit ille impelli.
486쪽
ut satisfaceret promisse:& ex usu rerum sit rum esse putabat,ut pro consuetudine sua ca tε ac simulate ageret existimas, inueniri semper a se posse rationes non malas, quibus illi placati paterentur sese duci. Eduardus autem, eiusque familiares, quia nostrarum rerum erant imperitiores, non tam facile senserunt
dolum. Angli enim omnes, ij praesertim,qui non stat apud exteros peregrinati, valde sint biliosi quod proprium est omnibus ad Septe- trionem pertinetibus populis Galli vero, quoniam positi sunt in regione bene temperata, cin cti His anijs,& Italia,& Anglia,& Germania,medium quiddam obtinent,neque praeci, pites, neque nimium etiam tardi aut remisti.
Exhilaratus igitur his Connestabiij literis &mandatis Eduardus, tametsi iam antea poterat aliquid odorari, una cum Carolo digressiis Perona,proficiscitur Sanctoquintinum. Ali, quot illius cohortes, quasi certa & explorata oppidanorum amicitia, laeti praecurrunt: sed propinquiores facti,tormentis excipiuntur,&desideratis nonnullis, coelo multum pluuio,& incommodo,regrediuntur ad suos,vehementer irati Connestabito,quem & proditionis insimulabant. . Postero die Carolus abitionem
parat.Quae res magnopere contra opinionem
Anglis accidit, eo quod author ipsis fuerat,venare
487쪽
COMMENT. LIB. V. 47rmare trahcerent. Cogitabat autem ad exercitum suum qui Lotharingiam vastabat profici. sci,multa se facturum elle promittens,quqsint ex ipsorum usu. Verum Angli, quum alioqui suspicionibus indulgeant,& quod essent planὶ hospites in ea regione,grauiter admodum tulerunt hunc illius disceruim meque perstiadem sibi poterant, ipsum habere vllum coactum exercitum. Praeterea factum illud Connest
biij impatientissimε serebant, & Caroli satiΩfactionem,qui multis de causi; illud accidisse
dicere nullo modo accipiebant: α quoniam hyems suberat, pacem potius quam bellum spectabat.Inloc ipse temporis vestigio, dum Carolus abitionem parat , adolescens quidam Gallus capitur ab Angliso Adductus ad Eduar- dum & ad Carolum , custodiarmandatur. C rolus illinc digressus, Brabantiam petit, ubi partem aliquam habebat copiarum Adol scentem,eo quod primus erat, qu ex hostibus cepi sient,Eduardus dimitti iuber. L, cuius
antea meminimus,Hauartus, abeunti dat aureum num mum, simul mandat ut suo nomine Regem Ludovicum, siconueniendi facultas detur, salutet.ille celeriter prosechtas. Regi, qui tum crat Compendii, mandatum exponit.Rex initio veritus exploratorem aliquem
esse,quod ipsius heri frauem ince liseret apud
488쪽
Britannum esse in auctoritate, iubet are δ cu stadiri:sed tamen ipsius mandato multi compellebant eum, ut certi aliquid cognoscerent. Iis omnibus videbatur,nibit subesse doli,& audiendum esse. Postridie mane Rex ei denuo loquitur, δc vinculis quidem expediri, sed tamen seruari praecipit. Quum ventum est ad prandium, diu multumque secum deliberat, num sit in Anglorum castra quempiam misesurus:& antequam assideret,secreto mihi quodam dicebat. Venit ei in mentem, quod Amglice foecialis nuper dixeratot simulatque m re traiecisset Eduardus illicὁ mitteret aliquem eo, qui per Hauartum sit habiturus aditum. Vbi consedit, & aliquandiu pro filo more cogitasset: iubet,ut surgam sic enim ferebat eius
consuetudo, ut semper aliquos mens vadignaretur)&in cubiculo prandeat . simul adolestentem quendam nominat:huic ut quacumque ratione persuadeam, iubet, uti publicus nunciu s A nglorum exercitum adeat. Eo accersito adoleticente mirabar quid Rex sibi vellet.Nam nec corporis figura, nec animo mihi ividebatur ad eam rem idoneus: sed fallebar. Nec enim ingenio carebat erat in eius se γ mone blanda quaedam suauitas, ut postea cognoui.Rex,cum semel tantum e quutus eslet,hoc statim in eo deprehenderat.' Vbi quid
489쪽
vellem,oposuissem,ita fuitationitus,ut ad pod proiectus deprecaretur, non secus ac si in praesenti vitae discrimine positus esset. Consi mabam eum,quibus potui rationibus, &magna pollicebar:&vt magis auderet, dicebam. ab Anglis hoc emanaue, ut mitteretur aliquis: cramus omnino soli, & intex prandendum,quidseri Norteret edoceo. Paulo post evocora Rege:quid egissem, expono: simul alios,qui mihi videbantur magis idones, proism : sed ipse hunc unum praeserebat omnibus.
Tandem in coenaculum meum veni comit tus uno solum famulo,& loquutus adolescenti, paucis verbis magis cum excitabat, quam ego sermone prolixo. Cumque pavorem
mnem & dubitationem ab illo expuli isset, i bet illico vestem consul, cuiusmodi foeciales uti solent. Eius eni in generis nulla tum erat f r ta,quod rex in iis rebus min;me erat initiosus.Ea veste secreto consecta,clam adducitur equus, in manticam imponitur vestis,& . Propinquior factus Anglorum castris, iub tur eam circumserre palam. Cum eo peruenit, sistitur, & ad Eduardi tabernaculum asducitur. Interrogatus,quid vellet:a G lli rum
Rege se missum esse dicebat ad Eduardum, de iniunctum sibi, ut per Hauartum odiret. Hans .ad Edualdum reduciturabi mandatis
490쪽
expositis, ait Principem suum cupere modis omnibus,firmam & perpetuam inter An os& Gallos amicitiam intercedere. Id facile ei eo posse intelligi,quod interea dum apud Galbios imperium obtineat, nihil unquam adue sis Angliam sit molitus. Quod a Comite Beruicensi fuerit non alienus, illud odio Carolitantum fuisse factum:a quo Lfinc sit accersitus& impulsus Eduardus ad hoc bellum, non alia de causa,quam ut ipse adiutus opinione scederis & societatis A nglicae, maiora con sequatur in Galliis, & am pliori suo commodo pacisc tur. Si qui alii bellum siladeant, eos Loc solum spectare,ut priuatis suis rationibus consulant: de salute Angliae nihil magnopere sollicitos esse:iam impendere hyemem, non dubium esse,quin magnos in hoc bellum sumptus cerit:&quanquam in Anglia complures belbium cupiant: tamen si pacis mentionem non cxcludat,Ludovicum Regem non esse delat
rum ossicio qui & legatos ad ipsiim ea de re sit missarus, modo id sine periculo liceat: aut si malit aliquem locum medium utriusque γgatorum colloquio deligere,futurum id Regi non ingratum. Iis cognitis postulatis, Edundus eiusque familiares. re deliberata, comprobant eam sententiai m&dato viatico,titeris de