장음표시 사용
591쪽
hi quaestioni non multum inhaerebant. Nam neq; mouebat eos debilitata potentia pue, lar , neq; detrimenti magnitudinem intelligebant. Postposita igitur ea quaestione, duo po tissimum obijciebant: primum, quod in qua dam controuersia & lite, sententia secundum ipsos & Rempubl. lata, pecuniam accepissent. Ad hoc illi prudenter respondebant, se iudieasse in ea lite secundum ipsos, quod aequitate& iure vincerent: non se prostituisse iudicium, nec ullum assectasse munus: oblatum vero n5 recusasse. Alterum crimen erat, eiq; potissimum insistebant: ipsos & praesente Carolo,de per eius absentiam multa secille aduersum ciauitatis priuilegia: quod apud eos sanctissimo iure sit capitale. Haec seia criminatio nulla ni-
tebatur ratio ne. Nam neq; ciues erant illi, nec
ipsorum subiecti imperio, & si qua vel Caro- lus, vel eius pater ademerant eis priuilegia, pactionibus illud factum erat,post diuturna bel- la. Sed quantumuis illi se purgarent: tamen,
duabus postremis de causis, damnati sunt capitis . Hac tam crudeli sententia perterriti, quod unicum supererat remedium:prouocant ad Resem & sena um Parisiensem, ut ea i terposita mora, per amicos & necessarios eriperentur periculo. Dum captiui detinerentur: subiecti suerunt quaestioni & tormentis,ac in
592쪽
tra sextum diem de capite ipsoru fuit pronum ciatum, & nulla ratione habita prouocationis,tres tantum horae fuerunt eis concessae, imira quas de suis rebus ac salute cogitarent,pomea deducuntur ad supplicium. Filia Caroli certior facta, senatum adit ,&propemodum sep-plex deprecatur mortem. Quum nihil proficeret , venit in sorti, ubi multitudo erat omnis in armis: & ut miserabilioresset, cultu corporis admodum neglecto, summum testabatur dolorem. Lachrymansigitur, passis crinibus,
magnopere sellicitabat populum , ut illos sibi donaret. E ciuibus multi eo inclinabant, alij
contra,sic ut ad contentionem res atq; praesentem pugnam spectaret. Eoru autem, qui sup- plicium volebant,maior erat numerus. Ii su lato clamore, carnifici mandabant, ut acceleraret. Desperata igitur salute, tristis & amicta, propter iacturam summorum virorum, domum redit. His rebus persectis, Gandauenses Rauestenum & nouercam,eb quod in ijs erant notati literis, quarum supra meminimus, a puella submouent,& autnoritatem omnem in illa sibi sumunt, quo miserior eraret ditio, tum propter amissas urbes, tum quod in ipsorum esset potestate. Videre autem licet in
ipsorum actionibus insignem stoliditate cum malitia coniunctam. Nam qui magistratum
593쪽
apud ipsos gerunt, & authoritate habent: pletumq; sunt opifices ac homines plebej, earurerum Omnium,quae pertinent ad Reipublicae gubernationem, imperiti. Malitia duabus in rebus potissimum cosist it:primum, quod suos Principes cupiunt esse quam maxime infirmos & tenues: alterum, quod simul atq; Facianus aliquod admiselu t, ac se inferiores vident: artem optime tenent deprecandi culpam, ve-atamq; petendi, in eoq; nec sumptui parcunt Ulli, nec labori, & quibus uti debeant interces
soribus, omnium hominum optime norunt.
Interea dum Rex in Picardiae finibus felicitet rem gerit: alter ipsius exercitus, in Burgundia quoq; bellum inseri. Delectibus agendis praeerat Auraicae Princeps, qui tametsi ὁ superiori Burgundia genus duceret: tamen ab amicitia Caroli iam secundo discessit,& quoniam in se traq; Burgundia plurimum valebat & faculi tibus amplissimis & gratia & clientelis:peror portune Rex illius utebatur opera.Summet a tem belli pi aesectus erat Cranius qui praemisse Ruraicq Principe per ipsius industria &gratia, non modo Diuionem, ijs locis firmissima v bem: sed alia quoq; inferioris Burgundiar mnia,& superioris nonnulla oppida deditione cepit: verum Aiaxona, &alia quaedam castella strenue ese tuebantur. Auraico magnae fuerut
594쪽
propositae conditiones,& amplissimi honore designati. Mouerat ei litem auunculus de posssessionibus aliquot& bonis, eat controuersia fuit ad Carolum introducta, qui conuocaro concilio nobilium & doctorum hominum aduersus ipsum pronunciauit. Ea re commOtus,transhi ad R egem, qui inter alia promitte bat ei restitutionem eorum , quae sibi per iudicium erepta esse dicebat. sed Cranius, Regirlegatus , eoi una bonorum nactus possesno nem , tametsi crebro interpellaretur, etiam ὀRege, tamen recusabat ea reddere, neq; fore putabat, ut Auraicus omnem illam prouinciam ad defectionem & rebellionem aliquando permoveret. Gandauenses cum ad eum modum,ut diximus,essent tumultuati,& pus lamin potestate haberent: nouum constituunt magistratum,veteres loco submouent & pro scribunt,in primis autem Burgundicar domur necessarios, nulla prorsus meritorum habita ratione. Illos autem omnes, qui ex Burgundiagnus ducerent, acerbissime persequebantur: t cum Rex totus in hoc esset, ut e familia C roli plerosq; ad se quacunq; ratione traduc
ret:illi suis moribus & ingratitudine, & asperi, rate hoc ipsum praecipue agebant, vilibenter ipsi ad Regem transirent. Sed Ghelaesar Duce in primis, qui mandato Caroli diu ca'tium
595쪽
COMMENT. L I B. VIII. fassuerat,eximunt e carcere,&ijscophs,quas una cum sectis aduersum Tornacenses educebant, praeficiunt,& Tornaci suburbia vastant incen-
dijs, imperite sane & imprudenter. Quod si Atrebatum mature firmassent pnesidio: rectE: cum sibi, tum toti prouinciae consuluissent. Nam eo genere belli, quod gerebant, nullum
inferre poterant Regi detrimentum,qui pec miam nullam iis locis,aut vectigal, aut tributa imperabat. Gheldrus igitur, ubi Tornacii vonit:igne in suburbia coniecit. Erant urbis praesidio relicti circiter quadringenti cataphracti, qui discedentem hostem persecuti, in fugam
verterunt.Sed Gheldrus, magno vir animo, &singulari virtute, conuerso equo inuectus, Ut viam suis expediret, interficitur cum mul is.
Filia Caroli dicitur, eo accepto nuncio valde fuisse exhilarata. Nam fama percrebuit, Gan-- dauensium hoc esse propositum & voluntate, ut ei, nisi occubuisset, in matrimonium illam darent. Qui lecturi sisnt ista, mirabuntur, non dubium est,quod a morte Caroli,ad hunc usq; locum, Anglorum mentionem nullam feci Malienum eis videbitur, quod illi Regem ita sine passi occupare Boloniam, Atrebatum, Hesti,
num, & alia loca munita, prorsus ad ipsorum fines,nec id modo,verumetiam obsidione cim gere Sanctomarum. Causa nimirum est in
596쪽
promptu. Rex ingenij vi, multis partibus mduardo praestabat: quanquam certε praeclarus& hic erat Princeps, octo praelijs victor,quibus ipse pedes intersuit omnibus. Verum ea duuersis temporibus facta fuerunt, neq; magna aliquam ipsius industriam requirebant. Semel enim parta victoria,utebatur deinde pace, d nec nouum exoriretur bellum:& Angliae consuetudo fert, ut intra paucissimos dies, commisso praelio, de summa belli decernatur. Gabliae autem rationes longe erant diuer . Nam praeter administrationem bellicam, oportebat Regem multis locis intentum habere animum, & quid vicini Principes moliretur,summo studio cognoscere & obseruare. Sed in pruinis danda ei fuit opera, ut A ngliae Regi satis faceret, & crebrae mittendae legationes, & d nis ac pollicitationibus tentanda res,vi ne nostris ille negocijs & occupationibus sese immisceret. Anglis enim omnibus est quesam vnimi incitatio & alacritas naturaliter innata
bellum in Galliam inserendi. Primum , quod illam ad se iure pertinere dicunt: deinde, prompter amplissima praedam. Maiores enim ipsorum multas obtinuerunt insignes per Galliani victorias,&continuata possessione per trecen- vros ac quinquaginta annos,bonam & Aquitaniae & Normannue partu tenuerunt. Et quan quam
597쪽
quam a Carolo septimo, Ludovici patre, pr figati sunt: tame redierunt domu, onusti sip Isis opimis,& nostris exuuijs amplificati, cocopia spe certissima redeundi aliquado. sed pr
lecto vix aegre tales ex ni nostris temporibus habituri occasiones.Ludovicus enim Rex n quaerat periclitaturus fortuna, nec eo desce
hirus, ut praelio cum ipsis dimicaret, quod alicubi factu fuit infeliciter, & magno cum Galliae detrimento. Verum multo prudenti mnibus prouidisset rebus, ut videre licet ex eo, Quod supra commemorauimus de pacificato Eduardo.Et quonia hanc illorum cupiditate ac ardore geredi belli no ignorabat:hoc sibi in dis omnibus laborandu esse videbat,ut ipl Iaamicitia cotineret, eos praesertim, qui videba-
ginta aureorum millia,quotannis Londina, ad
die &liberaliter per luit Eduardo, &in ipsius familiares distribui iussit ad sedecim aureorumillia,& legatos illius, etiasi minus incuda ninciassent,omni humanitatis genere,&donis placatos dimittebat. Et quanqua aliqui sentiebat hoc ab eo fieri, temporis extrahendi, & pes ciendi belli causa, quod ijs locis gerebat: tamequςstus & emolumenti magnitudine deliniti, dissimulabant. Praeter annuas enim penuoms
598쪽
188 PHILSCO MINAE Idabat etiam intimis consiliarijs luculentisi
ma dona,& is,de quo siepe diximus,Hauari accepit ab eo intra biennium, praeter pensimnem,ad viginti quatuor aureorum millia. Et hi quidem omnes, accepta pecunia, regijs quaestoribus dabant chirographa, quae in aerario ponebantur. Vnus tantum Hastingus, Edua do familiarissimus,aegre potuit adduci,npen-
sionem a nobis acciperet,ac vix tandem ei persuasium a me fuit. Nam quo tempore cum Carrolo versabar:perfeci, ut ad eius amicitiam adductus, mille aureos pateretur sibi ab eo dari
quotannis. Id ubi Rex a me cognouita madat, ut eum ad se traducerem, oblata etiam maiori conditione, Regem vero sic oderat, ut etiam a , morte Caroli, rebus filiae magnopere faueret,
ac Eduardum,ut illi cotra Regem adesset, hortaretur. Coepi igitur eum sollicitare literis, &Rex pensionem ei desiῆnabat, duo aureorum millia quotannis, cum a Carolo mille tantum accepisset. Eain pecuniae summam deserebat Petrus Claretus, vir nobilis & industrius, cui mandatu a Rege fuit,ut tradita pecunia, chir Erapitu postularet, quo demonstrati aliqua do posset atq; videri, quemadmodum & summus Angliae Regis cubicularius, & Cancellarius,& Ammirallius,& magister equitum,' alij multi proceres, pensionem a Galliaru Rer se a
599쪽
ge accepissent. Claretus diu multuq; & famiabaritςr cum eo Londini locutus , posteaquam mandata exposcit: obtulit ei, quam acceperat
pecunia: simul chirographum sibi dari petit. Quod cum ille recusasset facere: alter orat, ut saltem breuibus aliquot verbis Regi significaret,se pecuniam accepisse, ne Rex, qui suspicionibus indulgeat, putet a se staudo aliquam esse commissam.Tum ille: Quod petis,inquit, aequum est quidem: sed tuus Princeps donum
hoc ultro mihi misit, non rogatus a me. Si vii ut capiam, opus est, ut in vestem ipse mihi imponas : testimonium autem a me nullum aut
literas es habiturus.Vt enim illud de melin tur,& chirographu meum inter rationes quaestorum aerari j conspiciatur, mi nime commi γtam.Claretus,cum aliud non posset, relicta illi pecunia, domu reuersus,quid egisset, exponit. Rex aegre tulit, quod literas ab eo nullas obtinuisset: ipsium vero, qui recusasset dare, magni faciebat, eaq; fuit causa,cur ei deinde pensione absq; chirographo persolueret. Ad hunc na dum tractabat Angl os: verum tamen filia C roli, fidem Eduardi & auxiliu implorabat, eo usq; ut ille misso ad Regem legato, peteret vel pace vel inducias cum ea fieri. Couocato enim concilio,illi qui praemium aut pensionem nutulam habebant ex Gallijs,hortabantur eum,nς
600쪽
puellam desereret, sed auxiliis omnibus tuu ret. Eadem fuit multitudinis & populi sente tia, qui & ludificari se a nobis, & matrimonii
spem nullam subesse dicebant. In collocutione prope Piccentum ita conuenisse, ut Ludou, eus Eduardi filiam ad se reciperet intra annu, ac deinde siuo filio, cum tempus postularet, in matrimonium daret: iampride venisse diem, nec ullam dari significationem seruandi pro- 'missi. Verum, quantumuis acriter illi bellum suaderent: Eduardus tamen incitari no potuit. Nam & obesior erat,& octu atq; delicias am bat, & laborem militarem vix aegre sustinuiΩset,& annua pensio mitigabat eum & quos in Galliam mittebat legatos, ij tam humaniter excipiebantur a Rege,omnis generis beneu lentia, ut ab eo alieni esse non possent, & cum elusinodi mandatis sere dimittebantur, ut sisespicio nulla suboriretur, lepus a Rege captari& extrahi.Nam hoc semper addebatur, re,ut Rex intra paucos dies in Angliam mittat legatos, homines idoneos, qui controuersias mneis componant. Et cum ad hunc modum
eos climisisseturibus circiter hebdomadis post, aut amplius eo, mittebat rursus ad illum, ac semper diuersia a superioribus, ut si quid illi promisissent, quodseruatum non esset: hi focilem haberent excusandi ratione, ut qui si