장음표시 사용
631쪽
COMMENT. LIB. IX. Grecde omnibus male suspicari coepit,& magnopere metuebat, ne sibi vel adimeretur impe Gum, vel imminueretur potestas.Itaque suos fa- - miliares omnes a se remouit: de fortunis autem illorum nihil detraxit,& ijs qui tum ipsius
actiones intuebantur,videbatur esse parum s nae mentis: etum isti fallebantur, neque satis nouerapi eius ingenium. Nam ad suspiciones quantum pertinet:obnoxij sunt ei morbo plerique omnes Reges,maxime vero prudenti res,& illi qui multos habent aduersarios,& qui complures offenderunt. Ipse vero non ignorabat,plerosque Galliae Principes inimico esse in se animo,& ex reliquis ordinibus sciebat multos esse exacerbatos. Nam priorum Regum nemo Galliam sic afflixerat ut ipse:quanquam sane cupiebat eam recreare tandem ex istis aerumnis,ut stupra diximus: verum debebat i cepisse maturius, nectatam interpositissem Iam . Eius pater Carolus, qui singulari virtute suorum,eiectis Anglis obtinuit Normaniam& Aquitaniae partem, primus omnium pro suo arbitratu pecuniaqi imperauit, sine coim sensu populi. Et tunc quidem aliqua faberat causis,cur id faceret:prim um ,ut prouincias recuperatas praesidijs muniret:deinde, ut collo
tes militares,quq passim diripiebant agros,disi Daret.Vt autem voluntate Principum sibit,
632쪽
ceret exigere pecuniam per ipsorum ditiones: promittebat eis pensiones annuas. Magnum ille profecto vulnus inflixit Galliae, quod non facile curabitur, suaeque & successorum saluti male consuluit. Cohortes etiam equitum, ut est Italicae consuetudinis, instituit,quibus perpetua dantur stipendia. Postremo vitae anno, collegit in uniuersum ad decies & octies ce tena Francorum millia,& alebat circiter mille& septingentos cataphractos, & eos quidem ad custodiam & tuitionem Galliae:non autem ad detrimentum illius in officio continebat Ludovicus autem longe maiorem flammame egit, nempe ad quadragies & septies cente. na Francorum millia,& equitatum alebat temtia fere parte m aiorem illo, quem diximus,ac peditatum praeterea longe maximum. Non debet igitur videri mirum, si cum tales habe rei metuendi causas: varia secum cogitabat, tametsi ex beneficiarijs& clientibus plerique non erant eum, ut opinor, in ullo rerum statu deserturi.Cum igitur omnibus prope diffid ret:in Plessium castellus',urbi Turono propinquum, ubi tum erat, neminem fere admittebat, praeter famulos domesticos, & sa tiarios numero quadringentos, ἡ quibus multi simul ad eius loci custodiam excubabant. Gener Lpsius,ntuac BOIboniae Dux . nonnunquam eo veni
633쪽
veniebat: ex reliquis autem Principibus nemo fere. Vestibulum castelli totum, cancellis admodum deosis circumsepsit,& qua parte pat bat introitus, verua praefixit muro, praeacuta multis cusjudibus,& pro Assa aedificabat quatuor aediculas ferreas, iisque sagittarios quadraginta imposivit, qui non minus interdiu quam noctu ibi excubarent. hs mandauerat, ut in omnes, qui de nocte, vel etiam mane, priusquam aperiretur porta, propius accessiG1ent,elacularentur. De sitas enim familiaribus hanc opinionem habebat, facilὁ ipsos, data occasione, ut authoritatem &administrati nem sibi arrogarent,excitari posse. Nec tem re quidem ita suspicabatur. No nulli enim co-
itabant inuadere in castellum, & in octo illo,um nihil priuatim aut publich fieret, sumere
procurationem negociorum: sed ea deliber tio non venit in actum:&ut aliquid illi fuissent moliti,frustra tamen id futurum erat, in m gna illa Regis prouidentia. Praeter ea,quae diaximus,crebro mutabat etiam cubicularios &famulos domesticos, affirmans naturam hominis delectari rebus nouis. Vnu & alterum, exiguet conditionis,& pam laudatos homines,
admodum habebat sibi familiares , qui nihil omniu rerum ad eu deserebant, nisi fortὶ quid ad summam imperij pertineret. Hoc cari
634쪽
modo spectabat,ut pacem aliquam vel indisecias constitueret. Medico dabat menstruum stipendium,decem aureorum millia, sic ut intra quintum mensem ille acciperet ab eo ad quinquaginta quatuor millia.Maximas facultates & opes donabat Ecclesijs: verum illae donationes,quoniam erant immodicae, vim nubiam obtinueruntInter alios vitae sanctimonia claros,audiuerat de quodam Eremita, Robe to.Hunc ex Calabriae finibus ad se accersivit,& in eius gratiam,qui nunc rerum potitur,tarolus Octauus,templum prope Plestium aedificauitJs duodecim annorum adolescens, spe Iucam subi j t,& in ea com moratus suit ad quam dragesimum tertium statis annum, quo tem tore primum rex eum euocauit, per quendam e nobilitate,cui comitem se adiunxit Princeps retinus,Neapolitani Regis filius. Nisi enim Pontificis R omani & sui Principis mandatum atque consensis interueniret, non erat pros cturus.Posteaquamad illud vitae genus acces serat,abstinuit ab omni sere cibo,quo plerumque vesicimur omnes. Erat illiteratus,nec er ditionis ullam partem unquam attigerat &t, 'men prudenter admodum ac sancte, supra quam credi possit,de rebus omnibus loque, tur. Quum Neapoli iter faceret,maximo fuit a
Rege & ipsius liberis affectus honore, ac de
635쪽
pleri rebus ita disserebat, quasi per omnem vitam in Principum familijs fuisset educatus. Quum Neapoli Romam venisset: invisebant
eum Cardinales omnes:ac ter cum Pontifice,
per interualla priuatim diu multumque loquebatur assidens in sella propius illum,splendide
exornata. Cuiuscunque rei mentio incidisset: ad eam ita resipondebat, ut omnes pariter Obstupescerent. Eius autem colloquio sic afficiebatur Pontifex,ut ei permitteret instituere nouum ordinem eorum, qui dicuntur, Eremitaediui Francisci.In Galliam ubi venisset:Rex non minus quam Pontifiπm ipsiun Romanum, honorabat,procumbens illi ad pedes, & vel,
menter obsecrans, ut vitam sibi proferret. ille vero, ita ut bominem prudentem decet, ad ea respondit: Audiui non semel cum Carolo Resiqui nunc praeest,in corona multorum princi pum loqueretur: sed profecto videbatur esse diuino numine amatus, alioqui non erat diacturus tam multa, plane supra fidem humanam .Et quia adhuc vivit, eoque fieri potest,ut aut melior,aut etiam deterior euadat: idcirco nihil amplius addam .Ex nostris plerique rid runt eius aduentum: sed ij prudentissimi Regis consilium & causam, cur euocasset,non intelligebant. Supra diximus, quemadmodum
Rex inclusus Ptellio castello,prctet sagittarios,
636쪽
nullum sere comitatum haberet. Augescebant in eo quotidie suspicio nes,ideoque m agnope re prouidebat,ne quis omnium, de quibus p rum bene sentiret,aut in urbem admitteretur, aut etiam propius ad eam regionem acced ret. De rebus omnibus nihil quicquam ad eum deferebatur, nisi quid proprie ad ipsum,&ad regni summam pertineret. Corpore sic erat attenuato & exhausto,ut vix hominem repraesentaret:atque ut eam maciem & deformit tem tegeret, splendide vestiebatur, ex ijsque vestibus vltro saepe dabat suis familiaribus. Quoque maiorem obtineret authoritate,grauissima constitui t supplicia, & in eos qui delia quissent, seuere admodum animaduertebat. Hoc adeo mihi referebat ipse. Deinde cre bat nouos praesectos,remouebat veteres,&nia hil fere domi, aut etiam foris relinquebat i tacium,& alioqui sic erat natura, ut huiusim di occupationibus delectaretur. Atque ut crederetur esse firma valetudine: magnam sui s mam per omnem fere Europam excitabat. Conspiciebatur enim a paucimmis, ut dixi,-que fiebat,ut externi, quum de illius quotidi nis actionibus audirent,vix crederent aegrota re. Legatos autem interea multos huc illuc diis mittebat.Quas Angliae Regi & illius consilia-
Πjs debebat pensiones: eas liberaliter perse,
637쪽
COMMENT. LIB. IX. 627uit,& alebat eos perpetua spe matrimonij de quo iam sepe diximus. Hispanias quoque in dis omnibus in amicitia es fide continere si debat in Britannia vel Hispanijs, grandi pec nia comparabat sibi canes: in Sicilia mulam aliquam egregiam:Neapoli speciossis equos, in Affrica genus quoddam paruulorum leonum, magnitudine vulpis: e Dania iussit adduci duo quaedam genera serarum : ex ijs senum est magnitudine bubali, corpore cerui, breuibus & spissis cornibus: aliud damas roseri corpore & pilo nisi quod ampliora habet
cornua.Pro singulis pendebat quatuor aure ru millia & quingentos. Verum ut erat op rosus& sollicitus in ijs omnibus conquIre dis: ita etiam leuiter aestimabat ea, quu essent adducta.& pleruque iis, qui adduxissent, noloquebatur.His rebus emclebat ut no a tui, tan- tu, verum ecia ab exter nis valde metueretur.
Sed nuc ad matri r oritu Delph in i & Maximiasiani filiae, nobis redeundu est.Maximo cu dolore ferebat isti: iEduardus, A ngliet rex, posteaquam se ludificatu elle vidit. Na & ipse & co lux maximopere cupiebat suam filiam nubere Delphi no,sicut antea constitutum fuit:adeoq; magna eius rei spe conceperat,ut iis, qui dubia tare videbantur,fide non haberent. Nam re ad commune cocilium introducta, quo temporc
638쪽
Picardiam Rex oppugnabat, plerique omnes dicebant sore, ut eo bello conserui, Caletum&loca propinqua tentaret. Idem confirmabant Maximiliani & Britanniae Ducis legati. Versim Eduardus, ut id crederet, adduci non potuit:quod ab eo factum fuisse puto, no tam Inscientia rerum, quam ut ne pensionis annuet iacturam faceret, atque ut ne delicias, ocium ct voluptates, quibus totum se dedera intermittere cogeretur. Per Flandriam ergo cogutur concilium,ejus matrimonij causa, & ade- rat Maximilianus ipse : quem Gandauenses parum habebant reuerenter, dum & nonnullos proscriberent,& ipsius filio nouam an ibuerent familiam. Quibus rebus consectis, quid sui esset propositi,declarabant ipsum, ut matrimonium illud, quod suis fortunis necessarium esse dicebant, approbaret, cogebat. Nam&adolescenserat,&qui consilio vel re potuissent eum iuuare, proximo Tornacensi bello,interierant prope omnes, & alioqui destitutus erat hominibus idoneis: & quoniam evita cesserat eius uxor, non tam libere, quam consueuera loquebatur. De voluntate Gandauensium, & quid esset actum, Regem illico
certiorem facit Cordarus. Itaque constituitur
dies, ad quem puella deduceretur Hesdinum. Paucis aniE diebus, Aream, oppidum Artesiae,
639쪽
COMMENT. LIB. IX. σ1' quidam e familia Crotorum, eius loci praes
crus, accepta pecunia tradiderat Cordaro,&quoniam est ad Flandriae fines, ea quoque res matrimoniu ipsium magis accelerabat. Nam etsi Gandauenses cuperent sui Principis debilia latam essePotentiam:tamen ut Regem haberent finitimum, minime sibi ferendum esse putabant. Legatos igitur Flandri in Galliam mittunt communi consensu: verum negocij summa dependebat a Gandauensibus, quod &viribus reliquos praecederent, & siti Principis liberos haberent in potestate, & quod rebus nouis alioqui prae caeteris valde student. His quoque Maximilianus adiunxerat aliquot esuis,homines adolestentes, ac tantis rebus explicandis parum idoneos.Rex tum grauissime assiciebatur morbo,& vix aegre sui cospectum praebebat, & ut pacis conditiones iureiurando
lanciret, dissicillime potuit adduci, idque eo
faciebat,ut ne conspiceretur a legatis. Verumtamen iurauit tandem, & erant ei conditiones multum utiles. Nam lapius ante, matrimoniisum hoc expetiuit, eoque nomine popos erat solum vel Artesiam, vel Burgundiam superiorem.Gandauenses autem non solum utramq;
ditionem illi dabant: verum etiam Matist nensem & Carolotensem, & Altissiodoresem agrum concedebant et,libenter quoque dat
640쪽
ri,si fuisset eis integrum, Hannoniam dc Nam cum,&quam late per BurMndicum Imperium Gallica lingua patet,ut eo humiliorem& infirmiorem principem suum redigerent. Rex pro sua prudentia satis intelligebat, Flandriam,nisi coniuncta sit Artesiae, quae Galliae sinitima est,non se posse tueri. Nam ex Artesia cogi potest mediocris manus optimorum militum,quibus Flandri tumultuantes coerceantur. Quo fit, ut Flandriae comes, Artesia denudatus, minimum possit, & a Gandauensium assiitrio totus pendeat. Vbi domum reuertissent legatir puella statim deducta fuit Hesdinum,ubi Cordarus illam excepit. Erat incius comitatu, praeter alios, or Rauesten filia illegitima Philippi Burgundiae Dueis. AD
uenientem in Galliam, exceperiit deinde Bor-bonius cum uxore,&alij multi Principes, ma- dato Regis,& Ambosam, ubi filius Regis erat, adduxerui.Maximilianus libenter eam, si potuisset, erepturus erat ijs, qui deducebant, antequam e Flandria discederent. Verum Gandauenses omni ratione prouiderant.& iain illius minuebatur in dies authoritas, & ad Gandauensium partes multi quotidie transibant. Erat autem cum Philippo Maximiliani filio, quem illi educabant, Rauestenus, frater D cis Cliuensis,tanquam ipsius moderator atque in tector.