장음표시 사용
641쪽
rector.Connubium hoc acerbissime,&summae ignominiae loco tulit Eduardus, Angliae ReX,Veritus,ne pensionem ex Gallia deinceps nullam acciperet:multo magis etiam, ne iam despiceretur a suis, qui recte monentibus, de euentum rei praesignificantibus fidem no habuisset.In primis autem metuebat, ne per hac occasionem,populus rebellionem faceret,prPsertim in ea propinquitate Regis, quem magna moliri videbat. Cum igitur eius rei cogiatatione vehementius perturbaretur:incidit in morbum, neque multo post e vita decessit. I scienter nimirum faciunt Principes ac incomsulte,quado suam priuatam sententiam mu torum iudicissanteferunt. Dici enim non potest, quantum saepe malorum ex eo proueniat.
Rex aliquato post certior factus deillius mo te,nullam dabat laetitiae significationem, &paucis post diebus accepit literas ab Eduardi fratre Richardo, Duce Clocestrio, qui necatis sui fratris duobus silijs, principatum occupamuerat,& Regis ambiebat amicitiam, pensi niS,Vt opinor,consequendae causa. Rex autem/ propter immanem ipsius & execrandam crudelitatem, neque legatos audire, nec ad eius lia ' teras Voluit respondere. Nam mortuo sidua do fidem &iusiuras dum ille suo nepoti, ma
tori natu dederat: quod in eo fieri consueuit.
642쪽
quem ut magistratum & principem agnoscimus,neque multo post,atrocissimo parricidio, ambos e medio sustulit: nec id modo, verum etiam sorores illorum, suas neptes, frequenti' conuocato senatu, pronunciauit illegitimas. Sed non diu tulit impune. Nam Deus illiconinfestim excitauit aduersiarium, qui in summa rerum omnium necessitate positus,imperium Anglicanum nullo iure sibi poterat arrogare: sed statura corporis & serma erat eleganti,&multa perpessus fuerat, maximam partem c ptiuus in Britannia minori. Is adiutus a Rege Ludovico modica pecunia,& coactis per No manniam circiter tribus hominum millibus,
traiecit in Walliam , quo in loco socer ipsius cum viginti sex millibus hominum sese illi adiunxitn cum intermissis aliquot diebus, Ria
chardum haberet obuium: intersecto illo, regni possessionem adeptus est.Hoc eo pertinet, ut ostendam,Deum esse scelerum ultorem,nec crudelitatem ullam impunita dimittere.Co fecto matrimonio Flandrico, Rex omnem iulam ditionem habebat pacatam. Britanni etiam pace utebantur, sed tamen, quia copias e questres propius ad ipsorum fines Rex continebat:in magno erant metu. Pacem quoque colebat Hispania cum eo.Ditionem Ruscino- Mensem,quae pertinet ad Pyrenaeos montes,acn mare
643쪽
mare mediterraneum,acceperat a Ioanne A
ragoniae Rege,patre Regis Castiliae, qui nunc 'I rerum potitur, & acceperat certis conditionibus, quae nondum impletae sunt. Hispanus igia tu ob eam propinquitatem,cogebatur & m tuere, &sumptus facere.Italiae proceres ac ciuitates,erant ab eius amicitia non alieni. De Helueths pro suo fere iudicio statuebat. Scotus &Lusitanus ab eo toti pendebant. Gallia. Omnis ad nutum & voluntatem eius omnia
faciebat. Quicquid iussisset, E vcstigio confictiendum erat,nulla vel mora vel excusatione interposita. Quae putabantur ad ipsius valetudinem aliquo modo pertinere: mittebantur ad eum,ex omnibus mundi plagis. Pontifex R manus, Sixtus,ubi cognouit, eu religiosa qua- dam propensione desiderare linteum illud,cui panem azymum facrifici superimponunt,quo diuus Petrus, dum sacrum faceret, utebatur: misit ei cum alijs multis diuorum reliquijs. ILIa,quq in Rhemorum urbe seruatur pyxis,cum oleo sacrato,quum ante id tempus non fuisset eloco submota,in ipsius tunc cubiculum dei ta fuit.Costituerat enim velle inungi, ad eu dem plane modum, quo fuit unctus, cum inauguraretur regno. Plerique putabant eum velle toto corpore inungi: sed vix est creden-
dum,propter exiguitatem olei, quod in ea pD
644쪽
xide conseruatur. Qui nunc est Turcarum CPsar,per legatum mittebat ei descriptas reliquuas, quae adhuc superessent Constantinopoli. Eas omnes, ac ingentem praeterea vim auri pollicebatur et,quo fratrem suum,qui tum per Gallias erat in potestate Rhodiensium equitum n nunc a Romano Pontifice captiuus d tinetur:diligenter seruaret.Vbi legatus in prouinciam Massiliensem venit: Rex illico ma dabat,ne longius progrederetur, neque voluit audire.Quae ungula satis demonstrat,in qua to esset honore per omnem Europam. Qui quid enim omnino pertinebat ad ipsius inc lumitatem, id omne magno studio fuit impensum.Contulerat certe in ipsum Deus maximas dotes,prudentiam,liberalitatem & so titudinem. Et quemadmodum reliquos Pri Cipes,coaeuos sivos,virtute praecedebat:ita quoque illos prope omneis, & aduersarios in prumis,vitae curriculo superauit. Nam dc Carolus eiusque filia,&Eduardus Angliae Rex,&G leacius Mediolani Dux,& Ioannes Arrag
niae Rex, paucis annis ante ipsum, e vita migrarunt. Ac in his omnibus erat, quod & laudares & reprehenderes, hoc enim humanum est. ln Ludovico autem Rege plurima certe e rant, & vera Principis ornamenta, quod sine adulatione omni dictum esse velim.Nam eos,
645쪽
COMMENT. LIB. IX. 63 P de quibus loquor, omnes prope familiariter
noui, neque leuem aliquam auditionem, ut rem certam pono. Dum haec geruntur, voluit cum Delphino filio colloqui. Eum a multo iam tempore non viderat,& ab hominum se quentia remouerat:partim ob teneram & imbecilla ipsius pueri valetudinem: partim quod
metuebat, ne Principes illo abuterentur, ad moliendum res nouas,& imperij commut tionem. Quum enim ipse esset undecim annorum adolescentulus, procerum aliquot impulsu,bellum aduersus parentem suscepit. Eo igitur domestico exemplo: mouebatur, & Gaium, simul atque fuit adductus, commendabat nonnullis familiaribus, eique magnoperε mandabat,ne quid omnino mutaret in administratione regni. Et quo magis persuaderet, adserebat in medium, quemadmodum ipse a morte patris rerum potitus, complures excellenti virtute viros mulctasset: qua quidem ex re periculum sibi creatum esse dicebat, exorto principum bello,& comuni aduersium se coim iuratione facta.Paulo post hoc colloquium κconsecto matrimonio recidit in morbum,ad eundem plane modum, ut antea, & iam sic erat adflictus,ut manum aegre posset ori adna uere,&sine lachrymis vix p oterat a quoquam
aspici.Cotinuo igitur iubet accersiri generum
646쪽
suum, nunc Borboniae Ducem. Et mandat,ut Ambosam,ad filium siuum,Regem,proficisc tuti simul ostendit, quos homines ad eum admitti, quos arceri velit& excludi, & multa dobat egregia praecepta,quae ad filii institutione pertinebant,quorum si vel partem aliquam itule seruasset, magno id factum fuisset & publi- eo Galliae,& priuato ipsius emolumento. Post Borbonium mittit Cancellarium, & quicquid ad eius sietelam pertinet,cum sigillis, partem etiam aliquam sirorum satellitum, & e ducibus nonnullos, item aucupes ac venatores, de
quicquid est eiusmodi rerum. Hos omneis a euntes rogat,ut filio bonam &fidelem operam praestent, ac singulis sere mandabat aliquid, . quod ad filium deserrent. Vbi loquendi facultatem deinde semel recuperauit,obtinuit eam ad extremum usque spiritum ,& intelligendi vim habebat insignem. Crebris enim euacua. etionibus purgabat cerebrum. Non lamenta4batur autem,ut pleriq; solent aegroti, sed pr denter multis de rebus disserens, sexto demum d te per l, unc morbum decessit e vita.
647쪽
OMPONAM ergo illius acerbutates ac dolores, quos pertulit ante mortem, cum ijs malis de incommodis, quibus alios ast cit. Magnitudine quidem inter se disserunt ac longe aliud etia fuit ipsius m nuSeverum, quo prosperiori fuit usus fortuna,& quo maior extitit eius per omne Europam authoritas: eo quoque vehementius fuit affliaetus,dum praeter consiletudincm suam & n turam aliquid perferre coactus est.In eo,quem diximus, Eremita, flammam perpetuo spem habebat,ac subinde missis nuncijs interpellabat eum ut vitam sibi produceret. 'Nam etsi res suas. quasi iam moriturus, constituerat tamen redintegrato animo, sperabat se posse uadere. Quod si accidi isset, facile dissipaturus erat consilium illorum,quos Ambosam adsilium praeimiserat.Et quia spem adeo ma nam in Eremita defixerat:visium fuit Theologis Malijs nonni s aperte illi dicendum esse, nihil
648쪽
humani praesidi j restare, & ut de salute sita e itet:ei quoque jermoni debere interestem
icum ipsius, Iacobum Cocterium, cui mem .' struum dabat itipendium, decem aureorum milliaIpse duos Galliae principes Ducem Ne- . moren sern & Connestabitum, capite mulct uerat,& quod alterum necasset, iam cum esset , moriturus, ipsium poenituit. Et quemadmo- , dum illis per homines deleel os, de nunciatum fuit supplicium paucis verbis,&breue temporis spacium, quo de salute sua statuerent, concessum: ad eundem plane modum isti, nulla verborum usi circuitione,cum ei praesignificarent mortem:Vt officio nostro satisfaciamus, aiebant,res ipsis postulat. Spem nullam. dei eeps collocare debes, vel in Eremita, vel in quovis alio. Nam actu est de te prorsus Itaque devitae exitu cogitare velis. Nihil enim superest remedij. Eapiό nunciata sententia,cum prosequi sique breuiter aliquid ad rem dixis
maiori studio Sc ratione de remediis unquam cogitauit,quam ipse. Familiaribus suis vero-
649쪽
mandauerat,si quando ipsum in ea necessitate
positum esse conspiccremus, ut nulla prorsus iacta mentione mortis, ad peccatorum expia tionem Qtummodo adhortaremur, ac videbatur esse nunc teporis molliori animo,quam ut adeo duram sententiam audiret.Pertulit tamenomnia magno & constanti animo,ad e tremum usque spiritum. Filio, quem tunc R fem Vocabat, multa varsis de rebus nunci at,& ubi sacrameta nostrς religionis ex mo-
Te percepisset: multum habuit sermone de iis quae adnitum & regni administrationem pertinebant. Hoc autem in primis flagitabat,ne cordaeus ante sextum m ensem a filio disiced ret , neve filius aliquid aduersium Caletos ,aue quosvis alios moliretur. In concilio quide doctetu fuisse dicebat, ut Caletu tentaretur:& alia quaedam loca: sed periculosium id esseiudic bat,quod Angli per hanc Occasionem, denuo rosent in Gallia excitari. Mandabat igitur,ut per an nos quinque, vel eo plures, pacem filius
coleret cum vicinis omnibus , quam tamen ipse, tum viveret,serre no potuit. Et sane, tam
etsi magna sit& copiosa Gallia : tame propter
superiorum annorum calamitates, pacem alia
quam diuturna valde desiderabat. Illud etiam
magnopere cauebat, ne Britanniae Dux Fram
ciscua bello lacesseretur, neve praeberetur
650쪽
es vlla belli suspicio. Dixi, queadmodum mesriendi necessitas ei nonnihil inscienter & aspere denunciata siti. Verum mensibus aliquot antequam moreretur vomnes plane habuit suspectos,inprimis autem homines aliqua e cellenti virtute. Filio, quod eum qu'que me tueret, magnas posuit custodias: nec erat ulli inte rum colloqui cum eo,nisi ipsius concessu di mandato.Sed & filiae tandem coepit dissid re,& crenero suo,& indicari sibi voluit eos, qui castJlum ingrederentur. Instituerat antea sonatum in eo castello,cui Boi bonius gener pHeraime hunc quidem tulit, & in ijs sus icion, bus totum aboleuit. Bostonius & comes D
nensis,legatos Flandriae, qui nupti js Delphini
interfuerant Ambost hon oris causa,quod fieri solet,deduxerant. Vbi Plestium reuertissent magno cum comitatu .e stipatorum,&satellitum suorum pr sectis quendam accersit,&e plorare iubet,an essent armati sub veste,sed ut dissimulanter faceret, mandat, interea dum familiariter cum ijs loquitur. Multos ipse,per omnem Vitam,perpetuo metu& follicitudineeXcruciaverat: dc nunc ecce videmus eum ad
consimilem plane modum assiigi. Cui enim se committat,qui liberis etiam sitis,e genero idem non habet3Haec autem n5 ad ipsi riti modo pertinent: verumetiam ad eos omnes primcipes