장음표시 사용
851쪽
etiam manu commonstrans illos fugientes Parmam,in quod oppidum proximum habebat receptum,valde sollicitabat praeliii. Quod sietus valuisset sententia,fugae sese mandassent omnes, quod praecipui ipsorum duces postea ad me non dissimularunt. Insignis fuisset ea
maximique momenti victoria. nam eius nomine atque opinione, res omnes erant nobis
suturae secundiores. Mediolani Ducem valde oderat populus,neque dissicile fuisset, ad nos inclinante fortuna inibus illum expellere. In eadem causa fuissent etiam Veneti, propterea quod nisi intra sitos fines atque ditione, quam habent in continente, nullam habuisserit facultatem conducendi nouas manus, quo minus etiam de Neapoli nobis timendum filisset. Verum accidit, quod Hieronymus mihi praedixerat, re, ut eius belli gloria penes nos. consisteret, nulla nostra virtute aut merito. Tum quidem adeo nihil erat apud nos rati nis aut consilij: ut victoria, si qua contigisset, non potuissemus uti Dum ad eum modum,ut iam dixi, deliberamus, interuentu noctis, illi se in suas munitiones recipiunt, nos etiam non procul illinc,ubi praelium commissum erat,i cum nobis delegimus, non quidem certa ratione vel ordine, uti fieri consueuit, sed quam quisquet in partes primum venisset, eam O
852쪽
eupabat.Quibus erat quod ederet,ij sese no nihil reficiebant. Cubabam ea nocte humi in vinea quadam,valde anguste,sine stratis atque pallio. Rex enim utebatur meo,qui in praedium quoddam vicinum, incommode aedificatum, diuerterat. Multum iam nostri homines de sug serocia remiserant, neque tantos spiritus sibi sumebant,ut superioribus diebus. Ex ipsis qui faucii erant, nonnulli curabantnr in cubiculo Resis. Helvetij nostri diligenter ea
nocte excubabant,eisque dono Rex dabat at reos trecentos. Interim vero de selute Regis valde eram sellicitus,& ut tuto progrederetur, constitui intermissam pacis actionem ren uare, sed vix aegre licebat internuncium alia quem reperire, qui ad ipirum castra proficia sceretur. Nam in ip praelio nouem illorum prisones,cum non agnosceretur, fuerant intersecti, ti illi ex nostris quendam in vincula coniecerant,alium etiam, qui a Rese.missus fuerat ante praelium, occiderant. Vbi tandem esset inuentus qui iret, missae fuerunt ultro citroque therae,quibus idoneὴ cauebatur vent ris ad colloquium, quod illi aequo spacio ab virisque castris haberi postulabant. Et quanqua difficultatem in eo inesse videbam: nolui tameinterposita causa colloquium tolli.Rex ad eam
rem delegit Cardinalem, Gium, Piennium A
853쪽
me:illi vero Marchionem Mantua Galaetiun & legatos Venetos. Vbi ad flumen venimus, misso ad ipsos qui longius aberant,caduceatore,ut progrederentur hortabamur. Illi, quod fore suspicatus eram, respondebant, dictum esse,ut loco medio conueniretur: se iam lom gius,quam oporteat processisse: adesse primos
totius exercitus, neque velle tantum in se peri, culum recipere.Eadem sere nostri dicebatit,&adductis rationibus, cur non progredere
tur,coeperunt hortari me ut transirem: neque
tamen quid ipsorum essetconsilij,aut quid vellant proponi,monebant. respondi, velle me itinem habere cius quod agerem, neque B Ium esse iturum. Comitatus igitur Robert to scriba cui Rex plurimum tribuebat, & - duceatore, & famulo, flumen quod iam crouerat,transiui, vel eo selum , ut ipsis,qui meo rogatu &impulsu illuc venissent satisfaccrem. Ad primum congressum, ubi salutassem,inc fabam quὀd non satis essent progressi, &hor- tabar ut saltem ad ripam usque fluminis pro
cederent. Nam si eouique peruenirent,sperabam non nisi ἰolloq*o habito discessuros. Verum illi excusabant. latum esse sumen Axapidum, neque fieri posse, ut si utrinque in ri pa consisteremus, alij alios intelligant,sonitu enim numinis atque curia sermonem impe-
854쪽
DE BEL NE Ap. LIB. IIII. Drpediri.petebant ergo,ut conditionem aliquam pacis ostenderem. Ad ea paucis respondi,me, qui solus essem,nihil amplius dicturum,neque ullum eius rei mandatum habere: quod si r tionem aliquam compositionis ipsi proferat,
ad Regem esse relaturum. Dum ita colloquimur,ex caduceatoribus nostris quidam equo admisso celeriter accurrit, mihique nunciat,
collegas nolle diutius morari: si quid om nino velim agere,ut id stati in perficiam. Id vero mianime committendum esse mihi putaui, tum, quod illi, quae Regis mens esset atque voluntas, non paulo melius quam ego, scirent, eo quod essent familiares:tum,qubd ex ipsis nonnulli, eodem die, manb, cum haberet co silium,occulte fuerant cum Regelocuti. Ma clito Mantuae, cum in pugnae mentionem incidisset quόd si captus fuisset in eo praelio an capite Rex ipsum mulctasset, aerebatZ R
spondi, minime facturum fuisse: nam quod eum esset adortus, magnam ipsi conciliasse gloriam. Pro captiuis postea deprecabatur, qui tamen nulli erant ut supra dixitnua: in pruinis autem pro suo patruo Rodolpho, quem adhuc iuperesse putabat, & ut ipsius haberetur
quisita cura, petebat: Sc cum ex nostris illi nonnullos commenda lena,constitui me rediturum ante noctem, α ad illud tempus
855쪽
pactae suerunt induciae. Reversus ad nostros, ubi quid actum esset,commemoraui : Rex imdicto consilio,ccepit deliberare:sed alij in alios respiciebant, ut fieri solet, rebus in summam difficultatem adductis. Et cum in aurem ali, quid Rex immurmurasset Cardinali, iussit ut ad hostem reuertere, & quid ipsorum esset voluntatis, cognoscerem. Cardinalis etiam, ne quid omnino decernerem, mandabat.Bais nE utriusque mandatum valde alienum ac pri- terrem. Nam quod eius colloqui j author Oram,dubitari non poterat: quin illi sermonis initium a me fieri vellent:deinde , ne quid de- cernerem metui non oportebat,eo quodiem nullam,de qua verba sacerem, mihi praecep rant: sed occasionem nullam paciscendi praetermitterevolebam,ac certo sciebam,etiam si nihil efficerem:causam tame nostram me non .esse secturum dateriorem Accessit, quod quo
essent hostes animo cognoscere me posse spe
rabam,erant enim non minus,quam nos,per-
territi.Cogitabam etiam inter colloquendum fieri posse, ut aliquid illis excideret, quodn stris rationibus esset non incommodum. im nox suberat, cum ad flumen venirem, eoque , statim accurrit quidam citato equo, millus abb, illis quatuor, tuos silpra dixi, tui nunciaret, ne longius,imminente iam nocte, procederem: i Strati
856쪽
DE BEL NE A P. LIB. In I. 833 ,
Stratiotas enim excubare, qui nullum hominem norint,& promiscue in omnes impetum
faciant. Volebat ille quidem ossicij causa me comitari : sed ne quid ea nocte speculando de
actus mos tris cognosceret, tum etiam quod de sententiaRegis nihil habebam comperti, propter eas,de quibus diximus,occultas susu rationes,remittebam ad suos,ec in posterum diem ad horam octauam iussi , t ad flumen
me eXpectaret,eo me venturum,aut si quae res noua intercederet, renunciaturum rex Cad
ceatorem Reuersus igitur ad nostros,quid a cidisset,exposui.lderat sub coenae eten us, d inde quieti sese dabant omnes. Post mediam noctem reuertor ad Regem, eius cubicularulam erant parati ad iter,mihiq; dicebant, eum constituisse celeriter proficisci Asiam, &in grum Montferratesem:simul hortari me co perunt,Vt manerem, colloquendi cum hostibDus causa. Verum excusans dicebam non me futurum in postremis, neque vitae periculum velle me ipsium creare mihi. Non multo post, expergefactus Rex,peracto sacro, con scendit equum,horam unam antequam illucesceret. Tuba signum fuit datu excubit bus,ut suum facerent ossicium, nec aliud fuit in castris enuciatum:quod sane ad terrorem militum perti
857쪽
nobis faciendum erat per loca sylvestria & in
pedita. Nam & a via aberrauimus, & audiui, cum e signiferis quaereretur,vbi essent itineris duces. Quod nisi Deus rem omnem gubernasset,quomodo si credibile, gem adeo potentem absq; commonstratore viae, nocturno tempore profecturum fuisse3Verum in eo m
ximh fuit illiistre Dei beneficium, quod hostes
prosectionem nostram tunc primum sens 'runt,cum multus iam esset dies, arbitrati ve turos ad colloquium,ut pridie costitutum fue ratiFlumen etiam, quod inter nos erat mediu adeocreuerat, ut ante vesperum nemo auderet transire,ac tunc primum Galaetius cum ducentis circiter equitibus leuis armaturae transij non sine periculo,propter aquae vim & rapidibtatem, atque e suis unum & alterum amisit.
Consecta seximilliarium via per loca impedi,tavi angusta,ubi singularibus progrediendum
erat,deuenimus in planiciem & amoenissimos campos , ubi prima nostra acies cum impediamentis omnibus nos expectabat. Erat in eo Mimine Iacobus Triuultius,& quoniam eius limgnia erant prope consimilia ijs, quibus Marcilio Mantua utebatur, nostri , cum vidissent, vehementer perterriti filerunt, ac hostium copias ibi consedisse putabant:sed &illi vicissim, cum non recto itinere, sed per loca deuia nos
858쪽
aduentare conspicerent, in consimili erat me tu,& instructa utrinq; acie,cum equites huc illuc eXcurrerent,ac se inuice agnouissent, detoctus fuit error. Progressi aliquantulum resecimus nos quoda in oppidulo, ubi de industria
fuit conclamatum ad arma, ut a direptione Muocarentur Helvetiorum animi. Postero die
non procul a Placentia,Trebiam flumen traDiuimus,relictis ab altera fluminis parte ducentis equitibus cataphractis, item Helvetiis at . tormentis prope omnibus, quod militu causa 'liex faciebat, ut eo sese commodius & laxius reficerent. Flumen illud, maxima teporis parte, state prςsertim,est exiguu, sed ad decimam horam noctis adeo creuit, ut ne equites quide auderet transire,quod in ea propinquitate hostis erat periculosissimum:ac multae fuerunt ea. nocte rationes initae, ut illos, qui trans flumen erant,traijceremus,sed frustra sumptus fuit omnis labor,&expectandum erat donec decresceret, quod fuit mane seb horam quintam. Tunc in utramque ripam tensi fuerunt funes, quibus adiuti pedites transierunt, ac lo pectore ex aqua extabat. Post eos trans*t equit tus cum tormentis. Mediolani Dux magnum,
habebat praesidium Placentiae, & Gaiarius Iocens eo petilenerat: quo maius erat periculum nostrum, quibus a tergo imminebat hostis.
859쪽
Placentini autem eo spectabant,ut Regem ut be reciperent,atque illud fieri volebant nona ne & causa eius pueri, quEm Ioannes Mediol ni Dux haeredem reliquerat, ut supra diximus. e Eo si Rex voluisset animum adij cere, multi
lij per Insiibriam defecissent,impulsu & opera Triuultlj,qui & ortum ex ijslocis habebant,&valde erat acceptus multitudini:sedrex in gratiam sui patruelis, Aureliorum Ducis , cusabat, tametsi huius facultates mollet nimium
amplificari , ideoque litem illam de Insubria
non magnopere etiam curabat,des io transitu sollicitus. Continuata prosectione , quinto die Dertonam peruenimus. Qui erat eius V pidi praeseci us,cum ex nostris qui praecesserat, audisse regi esse in animo iter illac facere sine maleficio, mimetu & quicquid esset necessari subministrari iussit,& obuiam progressus purgabat se Resi,quod oppido non reciperet Is e- etat ex familia Sanseuerina,stater Comitis G Miazij,& cum Neapolim Rex iret, nobis misit uerat. Dertona Rex Nissam peruenit, quod est ad Tanarum flumen, ditionis Monsere tensis oppidum,& quod in amicorum iam ssemus agro atque finibus,magna fuit militum
laetitia.Galazius enim continenter nobis instabat a tergo, & primis aliquot diebus magna nos affecitmolestia. Ex nostris equitibus pauci
860쪽
pauci volebant in postremo agmine vetiari,&, quo propius ad Galliam accenimus, eo minor erat illorum virtus. Itaque recte illi,qui Gali rum ani mos ad suscipienda bella proptos esse
& alacres, verum remollescere paulatim,&ad perserendas calamitates minime esistere di xerunt. Helvetij autem, qui postremum Emen clauderent,circiter trecenti, minoribus tuis tormentis,quae circumserebant, impetum illorum tardabant,& stratiotas, qui reliquis equitibus erant permixti,facile rehciebant.Hostium reliquus exercitus, qui nobiscum dimicauerat,magno quidem studio nos persequo
batur.sed quod iter diei praecessimus,& quod L
psi grauioribus equis impedirentur,non pol ran t quantum cupiebant, progredi, & re dosperata,Nouariam conteiidebant,ubi Mediolani Dux aliquot habebat copias , ut antea diximus. Quod si nos consequi potuissent, cre- . dibile est stelicius multo quam prius, rem g sturos suisse: at bellum hoc Deus administrabat.nam eo toto itinere vagabamur absque
ordine serε,& quem quisque poterat, hospitu locumlibi capiebat,& in magna eramus imopia commeatus ,& perfacile fuisset Italis, veneno corrumpere quicquid erat cibariorum, puteos etiam & omnem aquam. Tantus e nim erat aestus solis, ut nostri milites,quocum