장음표시 사용
31쪽
. istis R/tio, quam si certa pax ac stabilis aequis conditionibus inter ea, his MisH7 coalescat. Qu si me sequestro conciliari hac disputatione poterit, operae
pretium facturum me exillimo. Ante omnia igitur exploranda est utrius- que natura. Rationem autem apte & commode definiri posse puto, 6. Facultate 'animi nostri, qua conatur verum cognoscere, sive pertio. ratiocinationem, sive per simplicem perceptionem: ictuid En 7. Fidem vero, donum Dei, quo fit, ut postquam mentem is nostram, des. caelesti luce collustravit, & voluntatem excitavit amatu suo, assentiamur iis, quae nobis ab eo ad credendum proposita sunt. Itaque si ad percipiendum verum non satis firmam se seliserit Ratio; si Fidem contra certam, constantem, luminosam agnoverit; iam ipsa scilicet subobscurae lucis strichiuris se fatebitur esse delusam, iam sponte se tradet in obsequium Fidei atque ductum, eiusque dictatis morigerabitur. A tque is erit sane maximus Philosophiae nostrae fructus, si composuerimus fluctus animorum nostrorum, certasque ad veri notitiam vias aperuerimus. In eo elaborarunt priscie illi Philosophi, in eo nune quoque vel maxime desudant recentiores. Vides enim, Hameli, neglectam & refrigeratam superioris aetatis desidia Philosophiam refervescere: vides prae ea iam pene obsolevisse humaniores disciplinast & sane immerito. Quamvis enim studium ejus caeteris antecedat artibus & studiis; praesto tamen eas esse vult sibi, vel tanquam ancillas, vel tanquam iucundas comites, quarum festivitate & elegantia severitatem, ita ut olim, sic nunc quoque mitigare possit. partitio to- III. Primum igitur adducenda in notitiam sui Ratio est, suaeque in ti- eris. inde enim se tenebris ur lique obseptam agnoscens, iisque expedire se latagens, nec aliunde beneficium hoc expectans, quam a Fide; in ejus demum ditionem se permittet. Quo impetrato, Fidei definiendum erit imperium, & conditiones serendae, quibus Rationem regere debeat Fides, quibus Fidei debeat Ratio obtemperare a. quibus ex aequo constitutis pacem inter se habere possint. Nihil vero ad confirmandam eam penitus, & in perpetuum istabiliendam, futurum videtur utilius, quam si ostendatur, in multis iam olim convenire utramque,
plurimaque Philosophiae Christianae contentanea habere profanam Philosophiam. & quoad dogmata Fidei, dc quoad vitae agendae praecepta. Et disputationem quidem illam, qua humanae Ration s deinoni tratur in firmitas, quoniam ex intimis philosophiae adytis depromenda est, quis
commodius & subtilius exequi possit, quam per quem doctis&laborio- sis lucubrationibus Philosoplua omnis est illustrata ὶ per te, inquam,mmeli, Dissiliaco by Gorali
32쪽
Ηameli, quo praesente si de iebus philosophicis ausim disserere, ineptus
plane sim. Has itaque tibi partes sumas velim, rationis contumaciam domes; caeterarum quaestionum tractationem in me recipio. Tum ad
haec si1bi idens Hameliς intelligo, inquit, quid velis: nee incallide
sane disputationem in me transfers periculosam ac lubricam, ac stolidis vulgi vel irrisionibus vel contentionibus obnoxiam. Ne qua tamen susceptae provinciae tibi sit deserendae caussa, obsequar voluntati tuae, ve- Ium alio tempore; neque enim urgenda est beneficii tanquam nominis solutio. Nunc igitur, quin explicata re, propositam tibi pertracta materiam; & Rationem, quali iam tenuitatis suae idoneis argumentis convictam, resipiscere doce, & Fidei imperio regendam se dare. Interpres esto dcarbiter conciliandae pacis huius; nos te foederis conditiones ferentem au- diemus. Faciam, inquam: tu modC memineris promissi, meque monito rem ac fortasse etiam flagitatorem assiduum expectes. Minime vero me fugit, quam dissicile lit, quamque intactum δc inausum, certis legibus intestinum hoc ac plus quam civile dissiditim componere, ac investigare,quippiam ne ad veritatem capessendam conseratRatio an sola id praestare queat
Fides; tum si quid opis Fidei ferat Ratio, quatenus id fiat; quaenam Rationis partes sint, quaenam Fidei. Conabor tamen, non tam facultatem meam spectans, quam tuum de mea facultate iudicium. Plurimum autem conducet tractationi huic, ottendere, nihil vel ad credendum veI ad asendum proponere Chrini legem, tam novum, tam insuetum, tamque humanae natinae legibus adversarium, quin sapientissimorum Philolbphorum sectae, vel doctissimorum summaque ingenii laude florentium virorum sententiae, vel rectissime institutae optimisque legibus indatae κRespublicae. probaverint incredibiliora, aut in similia consenserint. At que hinc triplex oritur disputancti argumentum: primum enim concor
diae Fidei & Rationis leges fereticiae sunt; quod hodie nobis, quando itavis. praestandum est. Tum deinde Christianorum& Ethnicorum dogm
tum instituenda comparatio. Postremo tradita ab utrisque ad vitam bene agendam moresque regendos praecepta inter se erunt contendenda.
Quae quoniam perlate patent, neque una disputatione concludi possund singulis quaeque diebus tractabuntur: praesertim, ut mi diutius apud me detinendi, Hameli, legitimam caussam habeam. As sane certissimam, in quit: nam qui audiendi tui desiderio procul huc advolarem, possimne de rebus pulcherrimis tractantem deserere y Age igirur, rem ordire omni praecisse mora: tu me auditorem habebis attenrum ac benevolum. Qua.
cum dixisset, sic ad hanc disputationem agressus sum. Δ
33쪽
CApuΤ PRIMIM. Certior quaerenda est ad veritatem via quam Ratio.
I. Suam habet Ratio Iurem,sed obseuram caedubiam. II. Mens bumana per Rationem, pro captu ae modo Rationis, cognoscit Rationem ipsam Rationisque naturam. III. Aperitur origo triplicis Philosophiae Dogma ticae, Socraticae, ac Sceptica. IV. Disinguitur triplex certitudo cognitionis rerum; eis qua in caelo habetur a Beatis; quae in terris ab homi nibis mortalibus per FHem; σ, quae per Rationem. V. Mens humana, et sper Rationem clari Urmissimeque veritatem non cognoscit, veri in ratem tamen esse aliquam pro modo suo captuque cognosiis: VI. cs alia quam ad veritatem viam. VII. uuatenus in exquirenda veritate actarendum Philosophis, qui dubitandi artem prossentur. Suam habet
Ratio luissem sed obisscuram saeubiam. Iacob. , 17.
OACTA per te, Hameli, in ordinoen Ratione
rem enim a te susceptam & promit sam iam factam puto nunc tempus est, ut legitima ei laus tribuatur. Sic enim habe: lumen hoc dens apatre luminum, ab eoque signatum in hominum animis, splendo tem suum retinere: sinsecus esset, quid homo tandem differret a caeteris animantibus t nec a Fide omnem Rationis usum atque opem esse removendam; nam si per Rationem homines sumus, an nubis velut abjicienda humavitas est, cum Fide utimur ' Res Dei Ratio, Diuitiaco by Corale
34쪽
Ratio, inquit Tertullianus. Sua inest igitur in Ratione lux, sui radii: sal- Τertulldo
laces quidem dc damnosi, si quis animi sui aciem iis praestringi sinat;petu. Poemt. c. . tilos contra, & parandis ad Fidei susceptionem, ac confirmandis animis opportuni, siquis non vento &praee pili , sed prudentis philosophiaeriaecep is munitus, caute iis moderari sciat. Uten m Cimmerii, quibus ademtus erat Solis aspectus, ignium qui ipsis adci ant lumine utebantur; ita humana Ratio, etsi claro, firmo & conllanti veritatis caret aspeetii, neque satis splendida ad eam intuendam luce mentes nostras Aurust 4.
collulti at; at tenues certe dc subolscuros praeteri igniculos, quibus aut vi- sermon. denaus, aut videre putamus rc tam ad veritatem viam. Hominis anima DOm. inrationalis, inquit Augultinus, tamine veritatis vel tenuiter prosei capaci- Vrsite ligustratur, ut vertim aliquiae in ratiocinando flentiae. P y II. Quemadmo lum autem lux, non alia solum, sed se ipsa quoque Mensi MIndicat, per eamque&ipsam cernimus, &reliqua; sic tamen,ut pro mo-maυ per modo i ..ustiationis huius, &ipsa&re'iqua videri possint; perspicue vi-Rationem,
delicet, si clara sit; obscure, sit chibia & maligna: ita Ratio sui ipsius in pro captunobiis index est, & aliorum ; ipsamque & alia per eam cognoscimus, atae modo P o modo eius atque captu; firmissime, si clara sit; cunctanter, si caligi- Rationis. nola & imbecilla. Cujusmodi eam elle quoniam iam deprehensiam est, cognosis halidquaquam manifesto patet obtutibus nostris, nec eam nisi per nubila Ratioηem
Postumus internoscere. it 'III. Qii amobrem tria hic diligen er observanda sint: lux illa pri- tionisquemum, quae splendet in montibus nostris; obscuritas deinde, quam lux il- naturam. la temperat & diluit; ac tenuitas denique & imbecillitas luminis illius. quod obseuritati hule in fertur. Hinc triplex manavit philo phia: ea . . primum, quae ad lucis huius fulgorem attendens, per eam perspicue eerni posse veritatem censuit; atque haec est Dogmaticorum. Altera,quae
deprehensa Rationis obscuritate, nihil se scire professa est ; sed quoni-
am obseuritatem hanc per lucem Rationii agia cebat, hoc itiuum cluntaxat scire se dixit, qui it nihil sciret; cuius Philosopli ae auctor extitit Socrates. Verum/rcestas & Pyrrho, perspecta eadem obscuritate, nihil se scire dixerunt, item ut Soerates; sed cum praeterea lueem ipsam Ra- 'tionis, per quam id perspexerant, Creperam esse sensistent, adeoque 'μ stiri certam iudicarent, ut nihil per eam clare videri posset, ne hoc quidem certo affirmarunt, quod nihil scirent. At nos fulgorem lucis hujus
agnoscimus cum dogmaticis. Fatemur item cum Socratic s. nihil noscertissime scire, summa nempe vi perfecta certitudine; liceat enim voces. B Scholarum, Diuitiam by Cooste
35쪽
Seholar rusu tritas adhibere. Dicimus denique eum se sicli, ne hoe quidem nos certissimo scite, persecta scilicet illa certitudine, quod nihl .eertissime sciamus. D sicuia enim est certitudinis genus& grassus n earum rerum
ιαν tripuae quK b humana mente cognosci possunt. Supremus gradus cerin..isi uri titudinis nendus est in notitia, qua beari fruuntur in coelo; alter in no-eboeitionis rerum quM , Deo mortalibus hominibus revelantur ; postremusenum bus in rerum notitia, quae cognoscutatur per Rationem. Primum gradum , hisis is it distingvit Paulus: Videmusnuvepe pesutaminanimat tunc hab/tur a si rasile . N Vc In σ ex parte, tune autem estgnoscam, matu. συμπσ-De supremo hoc certitudinis gradu nunc quiden in re is ab agiimus λ t in ebus. quas cognoscimus per Fidem in hac vita mo homilaibis, inest certitudo quam , quoniam ii Deo proscistitur divinam. isis alibis, merito appelle . Humana autem ertitudo dicendaest, quae inest in re- υ , . . bkn per Rationem cognitis. D nitate autem longe praestat certitudo dia 'vina, firmitudine, di constantia. Hinc Chrysostomus Fido eum carere Raiiοηὸm 3 odium non cadentes firmius non crediderit, quam quaei chei .ia oculi usurpanturi Rursum plures sunt certitudinis gradus in rebus pec . Chostist Rationem cognitin, quorum supremus, etsi comparatus cum divinacem homo et . in titudine, infirmus est & imperseelus; si expendatur tamen ad captum Erist. ad humanae naturae, persectus est atque firmus, cum nihil Rationi certius in-L. dulserit Deus. Hujusmodi sunt principia Geometrica, &resqua, quM , lumine naturae nota esse dicuntur. Haru sivo peohabilia esse dicas lamma probabilitate, sive certa summa certitudine humana, perinde est. Nam . . Cum alia sit certi tu lo praestaritior, sublimior, firmior, puta rerum revelatarum; deest aliqui l certitudinchumanae, proptereaque merito Probabilitatem appelles: cum vero nihil certius habeat humana Ratio, summaeertitudo humana diui potest. Alanshm Prima haec autem Rationis dos est, quod ipsa se naturamque stimana es Cernendam dat humanae menti. Altera haec, quod etsi per eam mens. per Rasiο- eritatem Perspidue firmiterque pervidere non potest; se veritatem ta- ωm uerita aliquam sibi videtur animadvertere, ad quam se eundum, Miatem elata per quam bonorum ultimum, Macatitas hominis cognosci possit. Idrissimos cum eX aliis intelligit, tum ex innato sibipraecipue veritatis cognoscendet missi j v , desiderio, Perpetuisque ac nusquam intermissis ad eam comparandam honeυκ conatibus, summa denique laetitia, qua fruitur, cum vel verum vel ve-
depta est. Deinde agnoscit in se species quasdam, & ideas re
36쪽
LIBER I. ' . ' . - Iram, qnaeresui se non sint, sedextrinsecus positae, unde species illae or- rem meutae per spiritus ac nervos in seexpressae sint. Quamvis autem fieri posse in . esse alia
vel ligat, ut neque a robus externis ortae sint illae species & idear, S ut a re- quam,probus licet externis ortae, earum similesvmnino non sint; eo tamen incli--osis vat, ut & eas provenire extrinseras, & origini suae consentire iudiem. captuquere quoniam veritas posita est in consensione iudicii quod mens facit ex in- cognoscis: quiluidearum, quae in nobis sunt, cum rebus externis, unde ideae illae sint
prosectae; ut verita esse aliquam putet, iudiciumque hoc suum cum
VI. Cum autem parum in Ratione opis esse mens animadvertat,per U' aliq*quam accurate exploret consensionem hanc; quippe quae species inter' er/nas & ideas rebusaexternis applicare nequeat, ad easque coiis te, ac pro- umriam inde veritatem proximo ac tirme attingere non possit, inde int iligit per Rationem cerni clare viam non posse,qua eatur ad veritatem. Sed tames vix insito sibi eo quod dixi, veritatis alloquendae studio vehementor im- PeIlitur, ut aliquam esse putet vi vcritatem viam. Quemadmodum autem si quis iter ingressius in loca sibi incognita deveniat, viamque igno-Ter, qua u terius sibi sit progrediendunt, nee deca ex coeli locorum vosita Coiijedturain facere possit, nos tamen despondet animum, illicve cur-nunsilit; sed quaerit, qui viam commonstret sibi, cuique rogendum se tradat: ita mens imbecillitatis suae ad veritatem per Rationem Drraxime diluto altiligendam sibi conscia, non in inscitia Raacquiescit, sed alium . . prospieit sibi ducem, cui se sine coma tioixe committat, &d quo PTM ,
monsis itam vis in capessat. .
. VII. Eateo MNO adhaerendum iis Philo phis, qui dubitandi artem V textu Prostentur, qvaletius persi ectis dissicultatibus, quibus obstructa est ad in exquiveritatem via, & cognita infirmitate mentis humanae, quae haec impcdι- rendauerimenta Rationis ductu ebiGri non satis potest; uon deficiunita inen, ne-tate ad inque defatigantur exquirendi studio, si forte extundant aliquid, quod ve-rendum Lumst. aut verisimile. At cum Rat onem toties sallacem experti, ea ta- Phila men duco uti P. rgunt, nec aliam insistunt viam, quam qua ipsis Ratio phis, quι praeit, licet ab ea adfinemoptatum nunquam se duci poste putent; quid .dubitandi aliud vero hoc est, quam operam ludere, & inani labore, vel pertinaci artem ρυ- potius &actuosa desidia. nihil agerc, dc in tenebris suis torpere dc conse- isentur. Desceret Hic igituricos merito deserimus, & Ratione ipsa edocti non acquiescinnistri Rations ductu; cratioremque nobis quaerimus ad Verita- ivem ducem, in cujus regimen nos sine haesitatione conmeiIdemus.
37쪽
ad veritatem tuta, recta minia
Fides unica est ad veritatem tuta, recta, minimeque fallax via.
I. FHes Deo praesita, unica es ad veritatem tuta, recta. minimeque Dialax via. II. Ratio praevertit Hrii. Probasur argumentis: III.-auctoritate Scriptorum Sacrorum. IV. Prsi quoque Philosophi, cum FN dei humanae submitterent animos, praevia Ratione utebantur. V. Opponuntur argumenta Adversariorum. Primum argumentum. VI. S cundum argumextum. VII. Refiguntur argumenta Adversariorum. Primum argumentum. VIII. Secundum argumentum.
DUM detrectamus duMm Rationis, & eertiorem quaerimus ducem, quem sequamur, cui ad veritatem attingendam nos credamus, ecce monet nos resipia, quod per Rationem ςonsequi non speramus, expectandum esse a Fide, & praestita a nobis alicui alteri, quem asciverimus ad veritatem ducem, & ab eo servata, qui ductum hunc inserereperit, Fidem igitur nunc pervulgata significatione appello, mutuam in pactis servandis constantiam, tum eius, qui se ducem nobis ad veritatem praebeat; tum mentis nosti ae, quae se duci huic fututam dicto audientem polliceatur. Quamobrem cum Fides sit de genere earum rerum, quae reseruntur ad aliud, ac dupliciter propterea spectari possit, vel qua tenus ad eum pertinet, qui ducit vel quatenus ad eum, qui ducitur,saepius ac fere semper alteram hanc ei notionem tribuimus; ut lignificetur promtum illud animi nostri obsequium in eo audiendo, & sequendo, quem ad veri ate.ndu em sumserimus. Hoc consti ruto superest, ut ducem illum nanciscamur: nec multum sane in eo laborandum nobis est, nam illuc plane nos impellit Ratio nostra, quantumvis obstura & angusta, ut ab uno Deor eneficium hoc, veritatisque firme & dilucide attingendae facultatem expectemus. Nam cum bonorum omnium, quae animis nostris natura tribuit, nullum sit Ratione ipsa p aestantius, atque ea certo assequendae verit. ti imparem se ultro agnoscat, omnino petendum est extriniecus adiumentum, quod nobis interna naturae nostiae facultas non subministrat.
Vere Augustinus: Non es ista bubus mundi mi ophia, qua ac nostra meriti ime detesantur, seae alterius intringibilis: cui animas multiformi. bus Diuitiam by Cooste
38쪽
bus erroris tenebris eatarau , re alti mis a corpore sordibus oblitizi, quam tua Ratio subtilissima revcearet, nissummus Deus populari quodam eap.19.
clementia divini intel ritus auctoritatem usque ad ipsem corpus humanum declinaret, atqaesummiti ret. Item alio loco : utila caligantes hominum domentes consuetudine tenebrarum, quibus in nocte peccatorum vitiorumque morib.Eccbvelantur, perspicuitati sanctitatique rationis aspectum idonetim intendere t
nequeunt, Ialuberrime comparata in est, ut in tacem veritatis aciem tituban- tem, veluti ramis humanitatis opacatam, inducat auctoritara. Adest
autem in foribus, vel ipse se potius animis nostris insinuat Deus, seque suturum veritatis praemori stratorem ac indicem, & in patentem certamque viam cleducturum nos promittit. Nec Ethnici quidem id nesciverunt. Egregie Euripides: Euripi L
Τίτο σαοἰς, ο, τι πότ' ἐν Το λῶν επρο α Θεο ευζον. Neque eomi ertum habeo cui tertum sit in rebus humanis. merum Perba vera esse reperi. 'Mens vero perRationem pro Rationis captu,cognoscens &Deum existere,&,qui Deus sit summe potentem esse, sumine bonum,shmme veracemi radiosque praeterea quosdam fibi esse immitas, quibus se collustrari, veritatisque notitiam sbi sponderi intima porc eptione sentit, tam opportunum. auxilium pollicenti intelligit neutiquam esse refragandum; moxque V cantem sponte audit, sequitur praeeuntem, ac per praestitam illi Fidem, ex- .hibitumque obsequium, ad optatum tandem veritatis fi nem pervenit. II. lnde colligere licui, Rationem, pro obscuritatis suae modo, prae- Rat o prae vertere Fidei in adeptione veritatis. Nam cum trip ex nobis ad rerum vertu Pi- comparandam notitiam instrimentum, sensus, Rationem, & Fidem, Iar- dei. Proba gitus sit Deus; sensus Rationi, Rationem Fidei praetexuit, ut sensuum in-tur krmitati opem ferret Milo, Rationis errores Fides emendaret. Utque pri- mentis os sensibiis utimur, quam Ratione; ita prius Ratione, quam Fide. Et quemadmodum ante sentit homo, estqtie animal, quam Rationis sit par-.ticeps; ita prius Rationis eis particeps, quam Fidei. Ad naturam enim hominis pertinet Ratἱone esse praeditum: at piaeter naturam est praeditum esse Fide. Deinde cum Fides sit donum homini divina gratia extra naturae Ordinem concessum, ratio vero natura humana contineatur, gratiam-que
39쪽
que praeeedat natura, utpote in qua recinatur, Ratio ut;que aenatruralii Odignitio praecedit Fidem. Cumque Fides, ut dixi, sit Rationis emendatrix, priusque esse debeat, quod emensabile est, quam emendatio, omnino dia cendum debere Rationem Fidei antevertere. Praeterea quoniam objectam formale Fideis iam enim scholasticarum loeutionum usurpandarum veniam petiimus vicisso dc dedimus in quoniam inquam,obiectum formale Fidei est prima veritas revelans; quippe quae sit Ratio, propter quam credan tur ea, quae credenda sunt, ipsa vero non propter aliud quippiam , sed propter se credatur; hine conficitur isthaec ratiocinatio, quae veluti Fide fundamentem est: Qui ui prima veritaerezelavit, ea verum: prima autem vertim, nempe Deus, revelavit m tiria Fid, risianae e verasune initur Fidei Chrisianae musteria. Itaque si quis quaerat, quamobrem cremdam Deum esse trinum dc unum, Rationem hanc statim subiiciam, quia prima veritas id revelavit. In quo Fidem praecedit Ratis,' Ratione rima veritas. Nec quemquam moveat, quod Rationem infirmam eue dc
fallacem fateantur Ecclesiae Patres & Philosophi: unde colligi potest, illius argumenti, quod diximus esse fundamentum Fidei, propositionem hanei Quidquid prima verisad repelavis, es verum . quam Ratio profert, esse 1nfirmam, ac proinde dubiam & incertam e quod si sis, iam labare fundamentum Fidei. Nam Rationis lumen esse aliquod diximuse vari. sint autem luminis illius modi, varii gradus; quorum supremum si quando attingit humana mens, tum rem hoe lumine cognitam tam dilucide. tamque constanter videt, quam fert vis humanae naturae; sumniusque hie est gradus certitudinis. Haec certitudo si eomparetur eum cetitudine Fidei, ponenda est in inferiori gradu et sin ad naturae humanae captum explo- retur, firmissima est: nec certius quicquam habere potest humana inns, di in quo assensionem statuat defigatque sitam, eodemque propositionem hanc habet loco, ac principia Geometrica, utpote in qua tantum insit evi- dentiae, tantumque animis nostris inferat lucis, quan m recipere eos , posse voluit nainrae humanae conditor Deus. Supremum hune igitur certitu/inis humanae gradum tenet haec propositior nee requirere majorem debet homo prudens ad praestandum animi sui obsequium, qui in toto vi- 'tae studiorumque usu mentem aeeommodat ad notiones huius generis; ει- , pissime etiam ad aliquas. quae in inferiori certitudinie genere versantur, ad easque studia, mores, incepta, fortunasque suas fine haesitatione seset componere. Mamuis igitur argumentatio haec duabus constet propositionibus, quarum postilior, utpoto sata cinitudine divina, certior est priore.
40쪽
eerta eertitia line humana; conclusio tamen, qu mPhilosophi ajunt sequ1
debiliorem partem, certissima est, &suprema quidem certitudine' cum orta sit ex duabus propositionibus, quarum utraque pollet fiamma certia udine sui generis, humana altera. altera divina: qEae duplex certitudo influit in conclusionem; adeo ut certistima sit summa utralae certitudine. humana de divina, nee alia proferri possie conclusio, isthac certior. Qui p.. 'pereceptissima est inter Theologos sententia, cum duarum propositionum vexarum alia possit esse altera certior, utramque tamen adhiberi posse in argumentatione Fidei, &parere conelusionem Theologicam, quae eredenda sit. Huc accedit, tum duaa istas propositiones, tum conclusionem ,. quae ex iis educitur, seorsum spectatas esse per se capita Fidei. Nans prior haec propositio et uuidquidpi uno Teνισς, Deus nempe, revcla vit, ese . praeterquam quod vera esse cognoscitur per Rationem, certa quoque est per Fidem. Quemadmodum enim lux dc se&alias res facit esse as. sectabiles, sie prima ver tas, dum nobis revelat mysteria, mentesque nostras Fide eallustrat, es it, ut 3c ipsa Fides, &eae res, quas proponit ad credendum, admittantur & credantur. Itaque propositio isthm geminae pollet certitudine, Ahumano, &divina. Alteram itidem propositionem constat esse caput Fidei hanc scilicet: Prima verit, , nempe Deus, retae-
Chrisiarae musteria, sive spectetur ut conclusio, certissima est ex vi consequentiae; sive per se spectetur, caput est Fidei. Quatenus autem caput est EdeL, minime nititur cognitione naturali: Nam assensiis altioris nobiliorisque ordinu niti non potestassensit ordinis inferiorist. Et S.Thomae, aliorumque Theolo pNrum placitum est, necessarium fuisse homini', norrialum suscipere per Fidem ea, quae superant captum Rationis humanae, sed&ea, quae per Rationem eognosci possunt. Cuius sententiae argumenturri hoc, praeter alia, affert Thomas, quod Ratio humana rv rebiu, humanis se Dra m Trimustum desiirus P erius metumV quia Philosophi de rebus humanis natu- Φrali investigatione perscrutantes, in multis erraverunt , Iihi ipsis contra ria senserunt: ut eηgo usu indubitata certa cognitio apud homihesde Deo, oportuisse, quod divina eis per modum Haer traderentur, quasta Deo dicta, qui mentiri non potest. Quo eodem argumento in pari caussa iam Aunde m ante usus fuerat August nus. Inde adeo sit se probat Suares propositionem rib. Ecel. illam: Deus es prima veritas, quae fallare ποη potes, qilatenus per rationem humanam cognoscitur, neque esse necessariam, neque suffcere ad ea ἰ a. piat taedenda Fide divina, quae Deus revelavit. Ηlacnobile illud decretum 'Diuiti rod by Cooste