장음표시 사용
21쪽
ax TRACT. I. DE ACTIBUS HUMANIs
actionem hic et nune ponendam. adeoque abstrahit ab illius
circumstantiis . Datur ergo dubium speculativum. quando absolute. et in abstracto dubitatur e . an liceat aliquam rein possidere. an siti obligatio audiendi Missam ete. Dubium vero praelicum respicit Praxim. actionem nempe hic et nunctuinendatii: adeoque etiam examinatis circumstantiis particularibus actionis, conscientia remanet suspensa. ut si quis. Postquam consideravit modum, quo acquisivit aliquod praedium, et incommoda. quae hic et nunc subire deberet in eo restituendo. adhuc remaneat suspensus. mc sciat iudicare praedium illud esse suum . vel non suum, seu Posse juste aut iniuste retineri. Tertio alii dividunt conscientiam dubiam in eam quae est P iiive . et in eam quae est negative talis. Tunc dicunt conscientiam Positive dubiam . quando Pro utraque parte sunt rationes aequales ad iudicandum aliquod esse licitum . vel illicitum . Si vero non sint rationes iudicandi aliquid vel licitum. vel illicitum, dicunt negative dubiam .
At . meo videri. tunc Non datur dubium , sed ignorantia . seu nescientia: atque ita si interroger, an stellae pares sint vel impares. non respondeo . dubito , sed nescio. quia nullam habeo rationem. vel pares, vel impares credendi. Q. II. An liceat operari cum conscientia dubia. n. Non est licitum operari cum conscientia practice dubia . Ratio est . quia regula licitae operationis est conscien- ita hic ei nune dictans aliquid esse honestum : at quousque versatur in dubio practico . anceps eu . nec dictat determinate aliquod esse licitum : ergo operatio in tali dubio tactarit pole non secundum conscientiam . non potest esse licita . id ulterius confirmatur . quia . Operando Iousque conscientia dubia est. et nec se determinavit in iudicanit'. liquid esse licitum vel illicitum. exponitur quis periculo peccandi. qui 'autem se exponit Periculo Peccandi. convincitur amare peccatum . adeoque Peccat: iuxta illud Eccles. 3. Qui amat periculum . peribit in illo . Istud autem peccatum pensandum est pro qualitate dubii. et juxta speciem . in qua quis du-hitat . Qui ergo operatus est cum dubio practico de peccato
veniali in materia surti, Peccrat ver taliter in tali specie, sicut peccaret mortaliter, si dubium fuisset de peccato gravi. Dixi non esse licitum operari cum conscientia praetice dubia: nam cum conscientia speculative dubia licitum est operari. quoties superveniat circumstantia. quae taciat determitiare operationem esse licitam . Si dubitem e. g. an 'licite hic et nunc possim aliquid facere, accedente praece-Diuili od by Corali
22쪽
QUAESTIO I. CAPUT III. x3pto Superioris, licite iaciam, quia praesumitur lionesta im-i,erare. et teneor illi obedire quoadusque non sim certus eum iniuste imperare. Q. Ill. Quomodo deponenda sit conscientia praetice dubia n. ConsciEntia practice dubia deponenda est, non pro libito operantis, nam tunc temere deponeretur . et ita non vitaretur periculum peccandi. sed cum rationabili, et Prudenti fundamento. Qui igitur dubius est propter rationes utriusque Partis, si reflectat e. g. Pro una. vel altera Parte esse rationem gravem, adeoque dignam viro Prudente, quamvis non certam, poterit ex tali iudicio reflexo dubiam conscientiam deponere, et ita operari. Aliud principium deponendi conscientiam dubiam est illa regula: melior est conditio νossidentis. Hanc regulam omnino attendi posse in materia iustitiae concordant omnes. Cum Possessio Praesumere faciat, possidentem iure possidere a et cum ulterius nemo spoliari debeat possessione alicujus rei propter jus su Cretum alterius. Dubitans proinde an aliqua res sua sit. quia tacta morali diligentia, non potuit de hoc certiorari, si reflectat se bona fide possidere. deponere potest dubium. Meamdein rem Possidere. At non sine landamento insignes Theologi eamdem regulam ad omnes alias materias extendunt , ita ut iudicandum semper sit pro ea parte. Pro qua stat possessio: Suar. ι. a de Relig. I. ι e. 6 n. 7 Crc. dacens. disp. 4 secta 5 n. i5 Sancti. de Matri I. a div. Inia 32. In summ. I. I c. Io n. ra. Ad id autem iudicandum , animadvertendum est, an obligatio sit certa, vel incerta. seu dubia. Quando obligatio est certa. et incerta ipsius sMistactio. possessio stat pm obligatione. rui satissa citone incerta non potest dici satisfactum . Si obligatio vero sit incerta, possessio stabit pro libertate, qua expoliandi non sumus propter incertam obligationem .
Ex his regulis multa inserunt DD. Si e. g. tibi constet votum contraxisse vel debitum. et sis incertus, an utrique satisfeceris. debes satisfacere . quia obligatio certa est in possessione. Si certo constet de praecepto Superioris . et do bites an rem illicitam imperet. teneris pariter obedire . quia obligatio obediendi legitimo Superiori est certa, qua non est privandus, eo quod dubites, ara tenearis obedire. E contra si non constet de voto, de debito. de praecepto Superioris poterit quis stare pro sua libertate: nam cum obligatio sit incerta, non tenetur expoliari libertate . quam Diuiti do by Gorale
23쪽
certo possidet. Neque haec doctrina . ut dicunt adversarii. contraria est M. Carionibus. Dicunt ex cap. ad aud entiam
et cap. Signiscasti de IIomic. dubitantem de homicidio gerere se debere ut irregularem . quod male decisum videretur . si in dubio flandum esset pro Possessione libertatis. Sed contra est . quia hoc specialiter sancitum est de homicidio . et in dubio de eo ,.voluerunt sacri Canones tutiorem partem esse eligendam; ne si postea Sacerdos comprehenderetur vere commisisse homicidium. cum scandalo impuli
Sacrum visus esset celebrare: BOM. ρart. I Var. mor.
num. Ii 86 ' Laym. lib. I tract. x cap. 5 n. 39 Suar. de Cens. disp. co secl. 6 n. 5 et seqq. Palatis Daci. a. div. 3 ρ. 6 n. ι illii tradunt Clementem IlI. non innixum illi regulae in dubiis tutior pars est eligendia . tamquam necessariae in omnibus.maleriis. sed tamquam opilino consilio propter specialem irreverentiam . quam habet homicidium ad sacros ordines '. Addunt caρ. Ivoenis desponsal. Pontificem voluisse separari quemdam juvenem Propter impedimentum publicae honestatis a consobrina puella. cum qua nondum se-i Menni celebraverat sponsalia. Cum Puella nondum essel septennis. dubium erat de valore sponsalium. et nihilominus decidi iur non pro libertate iuvenis, sed pro existentia impedimenti. liona cap. Illud de Cieris. excom. deciditur, dubitantem de sua
excommunicatione esse deponendum. si ante absolutionem celebraverit . quia in dubio tutior νία est eligenda: iterum proi illa palet in dubio saeros Canones non favere Iibertati. se llegi. seu praecepto . ResIγondendum nihilominus est in casu. de quo cap. . oenis, Pontificem iudicasse pro impedimetii publicae honestatis, quia ex circumstantiis moraliter certum erat in puella malitiam aetatem supplevisse . quia etiam copula suerat atteolaia . Aeque refert quod videatur ibi Ponii seu loqui de illo casu. quasi fuisset dubius valor sponςalium : nam ibi dicitur intervenisse dubium in lata significaiione, quia scilicet non aderat omnimoda certitudo: Boss. n. ia Barbos. in dict. cap. . oenis. Suareet de Resis. Tom. x lib. de I olo cap. 5 n. xa Palatis Ioc. cit. Haec autem interpretatio confirmari Potest ex eo. quod Eugenius Ill. in d. cap. non dixit in dubiis tutius esse sequendum. nam lutius erat stare Pro matrimonii validitate juxta cap. Licet ex quadam de Testib. et Attestat. . sed dicit, quod rem
litis existimemus es se amplectendum et certo autem moraliter
ei constabat de priorum sponsalium validi tale ex solis tamen conjecturis, et praesuinptioitibus , et ob id dubia vocavit, nota Duili Cooste
24쪽
0DAESTIO I. CAPUT III. assu equaque certa '. Pariter eodem modo asseritur intervenisse dubium in casu, de quo cap. illud etc. nam quamvis
Episcopus non esset omnino certus se esse excommunicatum, adhuc tamen de excommunicatione erat moraliter certus ex
fama. et aliis conjecturis i in his autem dubiis tam late sumptis utique tutior via rat eligenda. Praeterea punitus suit tamquam temerarius, quia nullam fecit diligentiam pro assequenda veritate excommunicationis. quam diligentiam unusquisque in dubio sacere tenetur ' . Sancheet in Decalog.
lib. 1 cv. Io n. I 5 Palaus see. supra cit. et alii apud ipsos. R egulae in praxi obseroandvie. I. Advertat Consessarius. aliquando poenitentes se accusare operatos esse cum dubio, quia cum non haberentraliones directas certas. et evidentes, operati sunt cum aliqua perplexitate, et anxietate. Si Consessarius flatim judicet hunc operatum esse in dubio, adeoque peccasse, facile errabiti nam si poenitens limoratae sit conscientiae, adinveniet non operatum fuisse sine aliqua prudenti ratione, quae sufficit . ut dicatur operationem non laetam fuisse in dubio. quamvis non sine aliqua perplexitale. Ne tamen sorte suus Poenitens ex conscientia erronea peccet, instruat illum tunc non operari cum dubio, quando licet non certus sit ex ratione evidenti directa. ex quo oriuntur illae perplexitales, nihilominus reflectit habere rationem gravem. ex qua moveatur ad operandum. vel se operari innixum auctoritate viri vere diati . quem consuluit. ' Si Consessarius ad suum instruendum poenitentem egeat rationibus.
quae illum sedare valeant quoad auctoritalem viri alicuius docti. ac probi ab eo consulti. adeat Ligorium in Theolog.
Mori lib. r. Tract. I. dissere. de usu moderam opinionis Pr
habitis ubi g. ra. suse agit de probabilitate extrinseca'.
II. Moneat ulterius Consessarius suum poenitentem . quod quamvis necesse sit adhibere convenientem diligentiam pro deponenda e scientia dubia , et eo majorem . quo negotium est graviust nihilominus si urgeat necessitas operandi . adhibere sufficit eam diligentiam, quam tempus. et locus permittunt. Hac adhibita. videat si potest ex aliquo rationabili motivo suum dubium deponere. et tunc sine anxietate opereturi nam in illis circumstantiis, quamvis erraret, ignorantia veritatis illi esset involuntaria Diuiti Cooste
25쪽
C A P U T IV. De Conscientia scrupulosa .
Q. l. Quid sit conscientia scrupulosa: quae ipsius signa.
R. I. Scrupulus. seu conscientia scrupulosa ita solet definiri: Leois suvicio, seu aestimatio innixa I Gus ratimnibus, qua quis putat esse Peccatum, quod reoera non est. Dicitur serupulus. quia molestat et cruciat conscientiam ad
instar exigui lapilli, qui in calceo positus pedem vexat. R. II. Signa conscientiae scrupolosae reduci possunt adsequentia: timere, ubi alii viri etiam probi nihil timent:
non credere Consessario. vel alteri viro docto asserenti aliquod non esse peccatum: in rebus etiam claris, vel in iis. in quibus alias interrogavit. iterum iterumque interrogare
ad majorem securitatem : evidentiam semper quaerere, et non fidere doctrinae Theologorum: anxie precari. saepe surusistere ad repetendam intentionem. et saepe easdem Preces repetere, maxime si cadunt sub praecepto: ut sunt Horae canonicae. Poenitentia Sacramentatis: circa eransessionem p ealorum . haesitanter, et dubie confiteri, eadem peccata saepe repetere, modo hunc numerum, modo alium, modo unam circum tantiam . modo aliam explicando, et nunquam
esse satisfactum. Ad haec reduci possunt signa hominis scrupulosi . R. III. Prima rausa est ipsa natura, ut si quis sit nimis apprehensivus. vel debilis judicii, unde nesciat discernere quid vere malum sit: si sit melancholicus, vel naturae salis frigidae, ac proinde nimis propendat ad timorem. eique imprudenter cedat, victus Pusillanimitate, et animi deiectione: si ingenium habeat acutum, ita ut adinvenire valeat multas rationes dubitandi, quas tamen deinde nesciat sol vere. Secunda causa est Daemon, qui ad turbandam pacam conscientiae. vel ut lex Christi intolerabilis reputetur. curat conscientias scrupulis agitare. Quos autem ita inquietat. --
natur deinde reddere proprio iudicio valde addictos, quod
oritur ex occulta quadam ipsorum superbia. Signum autem est scrupulos a Daemone oriri, quando quis in una materia est valde scrupulosus. in aliis vero laxus. Tertia causa scrupulorum Deus est, qui immittit scrupulos, vel ad punienda peccata praeterita. vel ad edomandam superbiam: videt enim scrupulosus quam miser sit; vel ut propria ex- Di ili co by Corale
26쪽
AESTIO I. CAPUT IV. 2 perientia discat postea compati afflictis hoc malo: vel ad
majus meritum in iis tolerandis: vel ut ita anima messiem in Dei famulatu amoveat. Tales scrupulosi conantur Pro viribus obedire Consessario, et non solent esse laxi in iis materiis. in quibus scrupulis non agitantur. Q. II. An liceat operari contra conscientiam scrupulo
R. Licite contra conscientiam scrupulosam operamur; et ratio est, quia cum conscientia scrupulosa sit vana apprehensio de malo, innixa Divolis et inanibus conjecturis. Potest omnino contemni, et contra eam Prudenter quis operatur. oportet tamen scrupulosum, Parti oppositae adhaerentem . cognoscere illius honestatem. Vel per aliquam rati nem, vel propter authoritatem Consessarii. vel alterius viri doctii si etenim talem honestatem non cognosceret. Operaretur sine iudicio practito de honestate actionis, quod nunquam est licitum. Immo sine tali iudicio ipsius conscientia transiret in erroneam, contra quam nunquam licet operari. nisi deponatur. Stante vero tali judicio, bene se geret scrupulosus, si operetur se Pulos contemnendo. omnemque anxietatem ex illis ortam. 'La Croix lib. I. n. 557. Sanch.
Q. III. Quae sint remedia rontra serupulos. R. Si scrupuli oriantur a debilitate naturae, iuvanda est etiam naturalibus remediis. quibus minuatur melancholia. Ad vitandam nimiam solitudinem. praescribenda conveniens conversatio cum aliis. maxime cum viris probis. quorum vita potest esse regula vivendi. Curandum etiam ut scrupulosus labori. seu negotiis insistat, ne suppetat tempus . scrupulis vacandi. Haec duo ultima remedia conveniunt scrupulis cujuscumque speciei. Si scrupuli sunt Daemoni ci , exercendus est scrupulosus maxime in exercitio humilitatis et obedientiae, sicut enim Daemon talibus scrupulis contra has virtutes insurgit, ita ipsarum exercitio vilescit, et recedit. Usque dum haec non obtineat Consessarius, frustra in ipsius curationa laborabiti sicut frustraneus est labor in curandis serupulis, qui oriuntur ex desectu iudicii. Quod si partim aliquis sit scrupulosus, et partim laxus, pro ea parte . qua latus est, non nimis illi blandiendum est,
InevIeandum est homini serupuloso illud Gereonis defient aerum- ωεi audacter contra aerupuloε DPerari , alias numerum Meem habebunt.
27쪽
sed De silentia Consessionis adigendus ad relinquendam suam laxitatem. Si semipuli demum sint a Deo. facillimitin remedium in humilitate, et obedietitia adinveniet, nisi ipse Deus velit aliquem diutius hoc modo purgare. Praeter praelata remedia, communiter consulunt DD. ne scrupulosus credat peccasse . nisi id certo sciat. vel etiam aliquando nisi iurare possit se peccasse a quod assuescat, iuxta monita Consessarii, scrupulos contemnere, absque eo quod velit de omni scrupulo . et dubio mctos consulere: quod sibi persuadeat satisfecisse propriae conscientiae . si acquiescat dictis docti Consessarii. absque eo quod alios consulat: quod consideret praecepta positiva praecipue humana . et affirmativa benignam . maxime Pro scrupulosis. pati interpretationem: v. g. praecepta de ieiunando . de horis casenonicis, de censuris etc. oportet demum scrupulosum sentire de Domino in bonitate, neque ipsum credere tam durum legislatorem, ut velit ipsum pro omni re, de qua a xius est. damnare: neque Pariter ipsum Deum, vel Ecclesiam suis praereptis voluisse redigere hominem ad stultiatiam . quod facile contingit scrupulos . si nimis suis scrupulis indulgeat. S. Anton. ρ. ρ. ut. 3. cv. o. g. lo. Regulae in ρmai Obsemandae . I. Bene animadvertat Consessarius scrupulosi probe seire, quae ipsum docet: nam si fortuito adinveniat ipsum aliqua in re errasse, desperata erit cura SCrupulosi. cum praecipuum ipsius remedium sit CD sessario caero modo credere .
II. Dum illi aliqua imponit. nullam reddat rationem proprii dicti, seu tacti: nam solent scrupulosi rationes illis
allatas examinare, et varias difficultates circa eas adinvenire. Guat ergo illos ad obedientiam caeco modo exequendam . ipsiusque auctoritati fidere . III. Dum non temere Gmsessarius pittat se sufficienter scire. non facile permittat simpuloso varios consulere: nam si aliquam in opinionibus diversitatem adinveniat, statim se deceptum eredet. et ex ea diversitate in maxima ponetur perplexitate, unde valde difficilior ipsius cura reddetur. Hinc omnes dicunt satis esse . si Scrupulosus unum virum d
IV. Non permittat illis consessiones generales sine necessitate . Si vero talis consessio sit necessaria, ut evenitiis. qui, post vitam multis maculis inquinatam , variis scru- Di iligod by Cooste
28쪽
Pulis agitantur . et volunt Omni meliori modo propriae satisfacere conscientiae . tunc Cum eis patienter agat. ipsosque adjuvet. ut diligentem faciant consessionem. animadvertendo etiam ut antea sussicienter disponantur; ne POMea angantur circa dolorem, et pmpositum. Ea peracta. adhuc quater . vel sexies . prout prudentia dictaverit. audiat circa Praeterita, quae scrupulosus putat se oblitum fuisse. POM- quam vero Gnsessarius prudenter iudicat sufficienter P Priam conscientiam exonerasse, imponat illi silentium: tum quia non meminisse de aliquibus se accusasse non est susficiens ratio credendi vere ea non aperuisse in consessione. maxime si sint ex gravioribus: tum quia non desunt Λum es . qui doceant periculum semper haerendi in continua anxietate quoad praeterita. esse causam sufficientem excusandi scrupulosum a materiali integritate. ν Non putet Consessarius consensum PraestaMe Peccato illum . qui. de eodem anxius est. si serium liabuerit animum potius moriendi, quam peccandi, si de consensu dubitantem adinveniat post factum: nam Plenus consensus in Peccatum grave non potest tam tacite non animadverti, dum actu committitur: si dum clare animadvertit gravem malitiam, terreatur . eamque repellat: nam non tam facile statim ad Deum rediret, dum ab ipso plena saltem advertentia fuisset aversus: si recordetur malitiam ab ipso cognitam fuisse post sactum : si trepide processerit; nam hoc est imperfecti consensus signum: si nesciat an suerit in somno, vel vigilia: nam dum quis advertenter, et plene consentit .
scire solet in quo flatu praebuerit consensum e si demum habuit occasionem peccandi, et tamen abstinuit; nam signum est abhorruisse a Peccato. Haec sunt Signa, quae congerunt Theologi ad dignoscendum desectum consenSus, maxime ita viro timoratae conscietitiae. VI. Videat etiam Consessarius, an expediat dicere scrupuloso . ipsum in conscientia teneri ad scrupulos contem nendos. cum unusquisque teneatur a se abiicere, quod graviter Officit corpori et animae, ut revera iaciunt scrupuli. Caute tamen haec, alias vera, doctrina est illi suggerenda , ne in nova , prolabatur auxietates; et eo maxime quia, cum scrupulorum impetus soleat rationem obnubilare, ei libertatem adimere. raro peccabit scrupulosus in scrupulis non
abigendis . VII. Demum Consessatius lumen a Luminum Patre
assidue exposcat, ne dum animam poenitetalis a scrupulis
29쪽
3o TRA . I. DE ACTIBUS HUMANIS
liberare conatur. iste paulatim laxitatibus assuescat. et in extremum oppositum declinet. manifesta praecepta transgrediendo sub praetextu scrupulos contemnendi.' Ulterius si Ansessarius instrui velit . quomodo cum scrupuloso Poenitente se gerere debeat. adeat s. Philippum Neritim in Vita lib. x. cv. ao. s. Franciscum Salesium itiopere Introdur. alia Vita di ista caρ. c. Natalem Alexandrum Theolog. Drem. Μοωι. lib. 3. c. c. R. I. ubi s. Alintonini regulam pro scrupulosis affert: inter duram, et δε- nignam sententiam circa Praecvtu, benigno intemrelatio caeteris paribus f ienda est ' .
DE UOLNNOMO, ET 'UOLUNTARII. Cum nostrae operationes bonae, vel malae sint . quatenus in eis consentit, vel ab eis dissentit nostra voluntas, haud potest natura actus humani cognosci, nisi videamus quando. et quomodo tales actus sint nobis voluntarii.
Quid, et quotvlex sit Voluntarium, et quando effectus
ymous ccnseatur nobis Noluntarius, seu im utabilis.
Q. I. Quid sit Voluntarium . et quotuplex.
R. I. Voluntarium bene definitur illud esse, quod est a
principio intrinseco singula cognoscente. Ut ergo actio nobis dicatur voluntaria, primo oportet a principio intrinseco derivare, nempe a Voluntate . ad contradistinctionem actionis violentae, quae a Principio extrinsem procedit, ut si, me nolente et reluctante, quis vi meam manum moveat ad aliquem percutiendum. Praeterea actioni debet praecedere cognitio singulorum spectantium ad eamdem actionem si . Quamvis proinde nutritio procedat a principio intrinseco . nihilominus non dicitur voluntaria, quia non regulatur a Cingnitione. Haec denique cognitio, necessaria ad actionem voluntariam , debet esse intellectualis; et ita quamvis bruta ex
Aliter aetua solum ratione obiecti erit niatus , non autem circumstantiarum aetum i plum ei reumvestientiam , si ipsae non fuerunt cognitae : aie v. g. qui peccat eum muliere uon cognoscens eam rasa consan guineam , caeli quidem peccatum contra castitatem , nou vero contra pietatem , nisi tantum materialiter .
30쪽
quadam cognitione agant, non dicuntur voluntarie agere, sed
potius spontanee ti . R. II. Multiplex est divisio voluntarii. Primo dividitur in
voluntarium in se. et in voluntarium in sua causa. Voluntarium in se, est illud in quod immediate sertur ipsa voluntas. et per se intenditur. Ita mihi in se voluntarium est studium moralis Theologiae. Voluntarium in causa est illud. in quod non sertur immediate ipsa voluntas, sed primo est intenta causa illius. Ita dicitur volita in causa ebrietas, quia est Volitus nimius potus, ex quo derivatur , quamvis quis directe non bibat ad se inebriandum. Secundo dividitur in volum tarium directum, et indirectum. Alii dicunt voluntarium directum esse omne illud. quod voluntas primo intendit. atque ita, si primo, et simul intendat nimium potum et ebrietatem. utrumque dicunt esse directe voluntarium. Quod vero primario non intenditur, dicunt esse indirecte voluntarium, ut in exemplo supra allato de eo. qui intendit quidem nimium potum, sed non bibit ad se inebriandum, ebrietas Praevisa diceretur indirecte volita. Alii vero diversimode haec explicant. Pro voluntario directo iiitelligunt quod per
se, et Positive procedit a voluntate agente, uti sunt omnes ipsius actus eliciti, et imperati. Pro voluntario indirecto intelligunt esse tum sequutum ex omissione actus ipsius v luntatis i ita dicitur voluntaria gubernatori submersio navis.
si periit, quia destitit a gubernaculo. Tertio dividitur in
voluntarium explicitum . et implicitum. Explicitum datur . quando sormali actu voluntatis expresse ali Pid volumus . Implicitum, seu interpretativum est quando vel adesse eensetur voluntas alicuius: et ita qui tacet in savorabilibus. Censetur actu consentire . iuxta regulam iuris in 6, vel iudicatur aliquid esse iuxta mentem Superioris . seu legislatoris . ut quando Per epicheiam interpretamur, quod si aliquas circumstantias praevidisset, legem dispensaret, seu mutaret voluntatem . Istud voluntarium interpretativum aliqui confundunt cum voluntario indirecto, et in causa. Quarto dividitur in voluntarium liberum. et necessarium. Primum
illud est . quod ita prosequitur voluntas, praesupposita Sus-ficienti cognitione, quod posset non Prosequi, Seu Posset
Debet hie voluntarium sesertii a volito : nam ut aliquid volun-rium sit, debet procedere a voluntate tamquam effectus , ut autem sit v litum sussieit quod sit voluntatis obieetum , et in eo voluntas se complaceat. Sie v. g. quod Deus florificetur in Sanctis suis, est mihi volitum , sed volirutarium non . t.