Theodori GrasuuinckelI Delphensis, I.C. Libertas Veneta. Siue Venetorum in se ac suos imperandi ius. Assertum contra anonymum Scrutinii scriptorem

131쪽

nihil impedit servitute non probata. Scio regeret hoc loco Monymus verbo Devo Tio Nis plenarie servitutem confieri; atque quandoquidem parem devotionis pratiam praefectus praetorio proponit, non minus quam Istriae populos, quorum ille alibi regionem devotam provinciam vocat, subditos imperatori fuisse Venetos. Ego vero illud nego, devoti aut demotionis verbum Iub ectionem inferre ; super cujus dictionis effcacia Barnabam Brisonium eleganti luo de formulis tractatu qui volet consulat. In subjecta nobis materia notasse suffecerit verbum illud in malam olim acceptum suisse partem, nunc vero usu,

Quem penes arbitrium es seris in norma loquendi,

semper accipi in optimam, affectusque prolixe proni benevolique sunum divini numinis excipio cultum) promP-titudinem designare. Aliud est subditum esse, aliud amicum. Si quis tamen strire desiderat qui proprie dicantur devoti, is ita habeat. proprie devotos dici qui sese in sterius amicitiam dediderunt. Faciunt id clarum verba Caesaris libro 3. de bello Gallico. t Alia ex parte oppidi Acanruannin exitum molitur) qui summam Imprest tenetat cum sexcentis δε-

tu , quos Hi soldurios apelgant, quorum haec es conitio ut omnibus in vita commodo fruantur cum Γo quorum amicitiae se dediderunt si quid fis per vim accidat eundem una casιm ferant; aut sibi mortem confisant, Neque adsuc hominum memoria repertu es qui quam , qui eo interfecto cujus amicitia st devovisset mori recusaret. Hactenus Caesar. Hoc significatu in jure sumi pro fideli amicoque, sicubi dicitur devotuaposse or , devotis in miles, quaeque ejus generis plura simi, neque ipse distetur Monymus. Nos vero quod si verbum devotm, ita accipere volumus , prout id etiam in jure nostro acceptum videmus ,

manifesto id non subjectionem, sed quae subjectioni adve

132쪽

sa est Libertatem inferre deprehendemus. Notum illud

Poetae,

Omnem equidem terram ceptris quae Gera nos s

issidet, externam reor. Verbum autem devoti injure alienigenam externumque dono tat, ut observare est in t a legam. C. de vecti . se emmis ubi verba gratium devotam Graece Anant ν ἀλλοφυλων ἔργων, id est , exterrarum gentium, quod & clare evincunt verba d. Lquas de locis proprist inde convenium huc deportari. Scimus & passim in sacra pagina Allophylorum nomine indigetatos suisse Phylistaeos, easque porro gentes, qui seum ut misceri Iuraelitis nullatenus licebat, ita perpetuo ut eos bello pros querentur Deus injunxerat. Ipsiam & insuper αλ ψυλου etymon hominem alterius classis sive alterius tribus sonat. Ad quae si adtendatur, nos illos Istriae populos, nec non & v netos pro externis habitos fuisse dicere non inconvenie ter possemus, imo & eadem ratione liberos. Ut ut enim quam latissime Cassi odori verba interpretari, aut extendere velimis, fateamur attamen necesse est, ad summum ex illa

majus ampli usve quid haud posse colligi, quam illos ipsos,

quibus ea scripta est, quod de Tyrijs Curtius ait, sub tutela Romanae mansuetudinis acquievisse. Amplius si quidelicere posse sperat Anonymus non equidem invideo, miror magis. Ego saltem quid & quale futurum sit vel cogitati ne me praelumere non posse fateor ingenue. Ast sunt, inquit ille, verba epistolae istiusmodi, ut non monitum, non consilium, non preces inde colligas, sed absoluta, regia &parendi necessitatem injungentia verba. At tamen, nec hic omnino veridicus est. Illa sanc verba, sudeatos celeritate portare , item Ginetis excurrem, non tam imperio, quam

ordini directionique esse commoda nemo non judicet. Sed esto

133쪽

L1BERTAS VENETA.

esto, largiamur & hoc Anonymo, ac non mandati modo sed vel & plenariae jussionis concedamus esseetiam, ergone ipse jussus, ipsum imperium , ut de verbis nihil jam dicam, non cadit in aequales, foederatos, liberos Θ cadit vero. I sim imperium si respicimus audiamus de Alexandro Cumtium Ex faedere ηavei cist imperat, qua Hea ponto praesiderent. lib. 3 Imperativa verba si requirimus offerent sese nobis

e vestigio A toli liberi illi & majestatem populi Romani

duntaxat comiter conservantes. De his ita Livius misjactati AEtob vi ad conitiones pacis convenirent, effecerunt. FGerunt autem ba, imperium majesatemque Popuo Romani gens Mobrum conservato sine dolo mado , ne quem exercitum qui ad esum scio innstasse eorum ducetur, perfer suos tra re sinito, neve ulla ope juvato, hora eosdem habeto quos populus Romanu3, inquerer a a ferro, risiumque patriter gerito, perfugar, fugitivos capulosque reddito. Agnoscet hic, ut opinor, verba imperium ac dicta. men spirantia noster Anonymus. Fecit id ante ipsum in Orat. pro Ialbo Marcus Tullius dum inquit, Primum verbi ge-- hoc conservandi, quo magis in ardemibus, quam legibus uti flemus

imperantis est, non precantis: deinde cum alterius populi majestas c miserereservari jubetin de altera siletur, cerre si, populm in superiore eraditione causique ponitur cujus majectos eris sanctione defendiatis. Sed nec & minus fatebitur vel invitus eam ipsam Re tem , cui tam imperiosae foederis dicuntur leges este in asse liberam, ita statuente IC '. Paulo in allegata subinde L non dubito. de Ca m. quin vero si totam ei perletere legem lubet & novissima ejus verba notare, quae sic habent istapud nos rei ex civitatibus foederatis se in eos damnatos animadverti--ur, si considerare jus illud animadversionis in ocios foederatosque non tam ratione dei ti Romae perpetrati en tum, quam e nudo & absoluto imperii jure exortum , ut

clarum faciunt illa Crispi in Catilinaria, ea potest nempe

134쪽

viderent Consides nequid resp. detrimenti caperet per

natum Maguratus Romano maxima permittitur, exercitum parare . sessum gerere, coercere omnibu3 modis scios atque cives , domi milia

summum imperium ac judicium summum habere. Si pe pendere porro secum velit Iudicia in invitos dari, nec mi nus omnibus in ore esse: Qui te iudicat Dominus tuus est,' ac nihilominus foederatis istiusmodi populis rationem Lbbertatis constare, imo vero eos ipsos Libertate frui illaeti, nec ulla sui parte imminuta desinet ut opinor deinceps verba captare cavi ilarique. Est nobis de Ius ridi de facto qua stio,non de verbis : eam cum Innocentis pertinacibus reli quamus. Callide verbis conti oversias dijudicare vella,non aequo & bono, nec ingenui est, nec generosi. Esset hoc ca

ponare bellum, non belligerare. Praeclare ut omnia non ver bis literisve, sed veritate atque adeo communi utilitate exprimo jura, Orator monet, idem nec minus cordate e campis a quitatis ad verborum angulos vetat revocare. -

CAPUT. XV.

Frustra Monymum conari libertatem Venetam subver tere, quia Salaianus, , fustinianus ejus non meminere. Mentio scriptorum nec addit aliquid ejusmodi

rei, nec demit. I Llud vero levius ulum est, quod de Salviano Massilien

siuin Episcopo dictum antea , mox & de Iustiniano repe- tit Anonymus, nullam eos nimirum Venetae Libertatis mentionem facere, etiam sicubi contingit eos ex professo, ut de Iustiniano constat ex proemio Novellae vicesimae n

nae, de Venetis loqui. Non esse autem cludibila, si qua

135쪽

Venetorum eo tempore fuisset Libertas, commoda in id sese offerente occasione, ac vel invitante, rem tam notabilem silentio fuisse pressuros. Colligendum ergo vel ex illo, nec ullam ijs competijsse statuit; quasi vero potuerit a Salviano aut ab imperatore facta mentio Venetolum Libertati addere quippiam aut detrahere. Quis non videt fortui. tum esse& ab accidenti id omne quod ab istiusmodi mentione deducitur Θ Potuerunt illi meminisse Libertatis Venetae , potuerunt eam silentio praeterire, pro ut visum fuit,

nihil inde Venetis compendij, praejudici j item nihil. Sed

nec interim verum, occasionem eo velut invitasse Imperatorem. Adeo ex allegata novella deprehendere non potui, necessario Imperatorem nostrum de Veneta Libertate mentionem fuisse facturum, ut ne quidem appareat probabiliter id ipsi fuisse propositum. Accedit quod nec Anonymo in proposito nobis themate,si argumento ab authoritate sententiam suam defensam cupit, simplici negativa defungi liceat: Hrmativae inhaerendum foret ei, nec authoritati ut authoritati, verum etiam ut ad id quod intendit adstruendum habili. Ea quae a fide dianis dicuntur haberi pro veris est tralatilium, sed nec ex adverto ullius tanta unquam authoritas fuit, uti ex eo solo, quod cum probabiliter naturam veritatemque rei habere cognitam posset, nullum tamen scientiae suae ad posteros transmiserit indicium, statim qua veritatem , qua existentiam rei ob id in dubium revocare fas sit. Tritum est illud argumentum ab authoritate negative non procedere. Tantum vero abest, ut habilis esse possit hoc nostro casu ne gantis authoritas, ut nec ea vel assim mantis obstare posset. Ponamus agedum, quod tamen factum nunquam adseveraturum fui se Imperatorem V

nctos de quibus disputamus ad imperium suum pertis isse, 'quid tamen inde praejudicii, quantisper non constat popu-

136쪽

lum Romanum eos aut vi aut jure suos secisse Θ utut enim deferenda foret, ut certe foret Imperatori fides,in iis, quae jurisdictionem respicerent imperatoriam, cessaret tamen fundamento jurisdictionis seblato omnis illa authoritas, non tam ultra publica, sed privata mere, neque tantum sui valitura momento, ut vel punctum temporis subsistere tu rique sese posset adversus illam Libertam quam hactenus monstravi nullo non jure Venetis competere.

C A P. XVI. Caetera adversarii argumenta diluuntur. Turbata in

Anonymo methodus. e athiae locus excusius. ALversatur sibi Anonymus. Gothis Veneti non fuere

subjecti.

HActenus aliquo saltim ordine argumenta Anonymi resutare licuit, idem ut & in posterum faciamus sperandum non est, adeo ille ordine oon servato capite Tir ctatus sui tertio probare conatur Venetos exterminatis putisisque Gothis postliminio in ditionem I mperii reversos, in qua per aliquot deinceps saecula perseverarint. Etsi vero& hac quoque ea quae ab ipse adducuntur incerta capita dispescere, nec factu difficile foret nec inconveniens , ac fortassis etiam lectori non ingratum, omitti id tamen visum satius, quo ne quispiam judicet id non tam a me factum consilio, quam quod ad objecta respondere me posse dissiderem. Tolerabilior et go mihi visa est qualis qualis deVitio ordinis querela, quam vel aliquantulum uper candore meo praejudicium. Quanquam non est quod tantopere id nos

sollicitos habeat, quandoquidem ipsum illud quod restit

137쪽

mus Monymi scriptum, servata saltim quoad fieri potuit

annorum ieite continuatum sermonem deducit. Legam ergo praeeuntis vestigia & quem ille in probanda Veneto --rum lubjectione ordinem servat, in asserenda eorum Libe late servabo.

T. LAGmen illi ducit Agathiae locus, qui libra historra sua δε-

codo de Gothis sic infit, cogendi sibi id temporis instante

nimirum cum exercituBelisario unde quaque viressia putabant, subdit qua quotquot supervacui, neque admodum oportuni videbamur, missos faciendos, quine qui non amplius de principatu or glorie ent concertatur e am pro hasta ipsa ire undisin delerentur periculum ad

iuri. H unc ut pro sese adducat Anonymus,ait ex illo Agathiae loco manifestum esse, Gothos ante id tempus in quictaItalis possessione fuisse , neque ullam aut ipsis aut Venetorum liabertatem , exemtionem ille vocat) suisse cognitam. verum non leviter hic halluci natur & cespitat scriptor, nisi omnia nos fallant Historiarum monumenta. Certe ut omnino ulli mortalium nec diuturna potest esse possessio in quam gladio inductus sit, ita nec quieta, quantisper is cui per vim ablata possessio est ei recuperandae intentus agit , &quae sibi per

vim erepta videt ut intercepta dolet, ab invasere conatur avertere. Expedias mihi, te rogo An Onyme, ecquae Gothorum sub adventum, ecquae quo tempore Italiam inundaverant Caesarum fuit authoritas λ Si aliqua, falsium est quod ex Agathiae loco deducis, sin omnino nulla, quin fateris falsa essequar de originaria Venetorum subjectione sparsisti. Quin saltim quo ad Imperatores tuos, quod in communi sermone est , liberas aedes habuisse Venetos confiterisΘAst N a vero

138쪽

vero ubi & nunc tibi magna illa nomina, Honorius V lentinianusque quos mox totius Italiae dominos laudato authore praedicabas Θ ubi quem tanto modo fastu crepabas formidabilis ille Caesarum ad Aquilegiam Gercitus Θ nimirum & Gothorum inter arma silent tibi numerosae illae leges, quas in vicino urbis Venetae tot annos continuos tulere Caesares: nec earum satis es memor quae mox C inyrothecijs panegiticorum deprompta tanta affectuum animique contentione geminabas: prope est ut nec Caesar tibi neque regum quispiam supersit, cui alter Ennodius dicar, minui exis in quod non crescit Imperium, aut ejus generis similia, quae non ita pridem tantae tibi videbantur authoritatis, ut neminem ausurum fuisse dicas de libertate Venetorum vel verbum facere, ac ne cogitatione quidem non vigilantem modo, sed & neque persisnanium praesumere. Compone mihi quaeso hinc Gothos rerum in Italia non dominos tantum, sed & pacificos, cum Caesaribus tuis, tantis vel te authore, majestatis Romanae Zelatoribus, ut carum quae

ad imperium spectarent regionum,ne spithanam, passam manum,ne latum pedem sagnosce hic tua ipsius verba paL-suri fuerint ab alio detineri. Habet sane imaginem falsitatis quidquid a vero abscedit, ac miror Anonyme & Gothis quietam Italiae possessionem temet largiri , ac nec continentis sollim, sed & qua in insulas divellitur; cum nec ignores verosimile baud esse, gentes immanitate barbaras ad ead; vertere voluisse, quibus invictam securitatem & loci nz- tura & necessariarum qua ad explendum qua ad alendum exercitum inopia rerum praestaret. Eoque impensius miror, quandoquidem tutemet ipse fateris nec Gothis quando &quam maxime isthuc divertere voluissent,ad manum fuisse navigia inmisittendo exercitui, nisi fortean & homines illi fuerint de volucrum genere aut tu aliquando perticas hastati

139쪽

Li3ERT As VENETA. - Ioihastasve queis se illi saltu libraverint in Venetorum aestuaria,

nobis es adducturus.

y. II. Veneti Constantiam non paruere. Frustra Amynvus Eapto confessis uli haberi , quae ne quidem scriptores illorum temporum prodidere. Ladem n '. verum ac

justum. GProcopius res quoque levi fimas magno studio flectatur. Chalcondyae de incrementis urbis Venetae

testimonium. TErosimile porro sibi videri Anonymas ait, quo tem-V pore Dalmatiam Lybumicumque tractum sub ditionem Constantianus quod factum imperante Iustiniano' redegit, sub eandem concessisse & Venetos. Ac quamvis neque Procopius, neque alter quispiam eorum, qui illius temporis historiam scripsere, illud narret neque enim Historiae leges sinant singulis ijsque exiguis rebus minutatimp ercensendis immor 6 rem tamen ipsam loqui, cum jam tum ab illis temporibus constanter Imperatorum partes V neti sequuti sint. Quis vero hic impudentiam hominis ferat, qui cum ubique in eo multus sit, ut ex authorum silentio negativam Libertatis Venetae eliciat, & ex eodem insuper scriniorum silentio subjectionem illorum vel assertive ac P Leως demo strare satagiti Verba scribentium in sequiora detorquere ii manum non est, ea vero quae nec ipsi scripserint pro exploratis haberi velle & in odium damnumque tertii valida etiam nefas. Nobis, verum non aliud est quam id quod . justum, & e converso non aliud justum, quam quod & v N 3 Iumi

140쪽

rum. Ecquod autem in eo quod nemo ita sese habere dicat. verum detur, cujus & porro Iustitiae dictamen Libertatem hujus aut illius isto configat nomine, quod eam nulla scriabentium damnent praejudiciaὸ Accipiamus tamen & hanc ipsius pro nobis confessionem, faciet ea ut vel se judice co demnetur ac juxta illud Evangelicum, judicetur ex ore seo: proindeque stet fixum modo id ipsum quod ille ait neminem esse qui scribat Venetos sese aut coactos, aut rebus ita ferentibus etiam ultro Imperatoribus dedidisse, non erit ut multum nos moretur ea quam sibi fingit Monymus proponitque similitudo veri. At, inquit ille, minuta isthaec erant, neque tanti ut iis

. commemorandis praeter Historiae legem decorumque diu immoraretur Procopius. Quantumvis autem existimem nec semel nec perfunctorie recitaturum fuisse Anonymum,

si quippiam ab ejus arvi Historicis memoriae fuisset proditi tum , quo palam fiat Venetos sese Imperatori subjecisse.

tamen id apud me tanti non est, ut quod magis demirer cur post tot annorum decursum tam exiguas Venetorum res fuisse credere nos velit, ut ne ullis quidem ex annalium

stliptoribus se de illius ad imperij ditionem vel de novo a . cestu vel postliminari reditu libuerit vel verbula loqui. V netae enim urbis incunabula si a Gothorum in Italiam adventu arcessimus. qui in annum a nato Christo quadrii gentesimum & septimum incidit, jam nunc annos ea ueterat centum & triginta duos : sin ab co quod Patavium evertit Alaricus, sex duntaxat anni suerint demendit aut si denique & illis accedere lubet qui ad exaedific tum in Rivo alto fanum D. Iacobo sacrum urbis originem reserunt, anni sint supra centum undeviginti. . Quasi vero qui sub Hesperio regno Dalmatas, Liburniam Istriam & Venetolum loca Procopius posuit, quique de