Theodori GrasuuinckelI Delphensis, I.C. Libertas Veneta. Siue Venetorum in se ac suos imperandi ius. Assertum contra anonymum Scrutinii scriptorem

411쪽

donem lubens ; monstiari a me aut probari si desiderit equidem ut ut fuerint ea jam nunc ab annis quinquaginta publici juris, docebo lubens, quaeque in hanc rem privato a me conquisita sunt studio, volenti impartiar. Quae tristia obvenere reipub. inquit ille, eorum invidia in unum Ducem incubuit, alias in omnela reipub. clavo admotos, ex aequo desaevitura, me quidem, fateor, argumenti pudet,

deducti a plebe, tui nos humili laesisse meneno Summa, nec impositos unquam cervice volentii ferre duceis:

Caeterum nec ita perfunctorie bonos autores salutavi, ut non ex illis edoctus sim , non alias magis rerump. hectores probos, quam temporum quibus ipsi Magistratum gesserint laetitia celebrari solitos, ac ex adverso, enatae sub ipsis calamitatis, nomine traduci segillarique, ergo ut Anonymi argumento suum constet robur, demonstretur oportet induceis psincipe vesbiostii innodi invidiam detorqueri δε- litam. Ego ad privatos quoque quidquid id est laudis aut

invidiae, privatim spectasse in utramlibet partem nullo negotio commonstravero. De Scipione Lucilim , ita Nonis .a Ego Gellioque sita. q. ηoct. au. c. I 7. dictantibus,

i Scipiadae magno Improbus objciebat a diae, Lustrum illa censeremalum infortique fuisse.

Dest Cicero in orati pos reditum ad Quirites. e lacum qu est

nes , mecum jura Magiuratuum, mecum Ieraarus autho' itas, m aeum liberti, mecum etiam frugum uti ras, mecum meorum se hominum sanctitates omne; ct ne ei es a fuere, ac in Eutropium Claudianus lib. I. Nam

412쪽

LIBERTAs VENETA. Nam quae jam besti geramus

Molgibus auspiciis , aut quae connubia prolem Mut frugem laturus ager ' qui fertile terris,

itolinum sterili posset sub Constule nasii d

Ex adverse, autor Panegyrici ad Constantinum Imperatorem sic infit. Traeclara fertur Catonis orario de lustri sui es itale, jam tum enim vetere ilia rapis. ad Cesorum laudem pertinebat , sit senu uelis credidissent, si horrea messis implesset , si vindemia reduriae et, si olimeta larga inissext. c. inque easdem parteis quem in Eutropium citavi, pro Stilicone Claudianus,

is cui distulimus melioris saecla metalli oonsul ad L ite optati mortalibus anni ,

Durite et is tute is hominum fore cite rursum

Ingeniis, hilares Sacchi, frugumque ferace .

di quae sequuntur. Quod porro vult familias jllustress demum a ducam S

bastiani Ciani enitescere pulchrius ac evehi sublimius coepisse; quo nimirum tempore circumstristior esse coepit potestas Ducum; plane momenti nullius, fuerit,ut ut ita se rem habere fateti velimus; caeteroquin quandoquidem hac inpar te veritatem sibi adversantem Anonymus habet eumque non modo annalium fides, sed & vivi spirantesque etiamnum complurimi illustres viri, quorum familiae dudum ante Ciani tempora pro nobilissimis habitae, erroris redarguunt, verba in re clara & cuivis nota piodigere mihi non est ani. mus. Ac nec longus ero in consutando novissimo quod Ian- notius movet argumento , quid est hic confutaxionibus

Diuitia hyso ig

413쪽

opus, siquidem ipse Iannotius conjecturam fatetur, eamque ut a vero non abhorrentem in argumentum trahit ait ille sibi ita videri, at nos nihil est quod cogat, ut Pythagoricum τ' εφα tot jam laculis inuntatum, in Anonymi Ianno live gratiam revocemus in lucem, opinionem suam aut a gumentis iastruere , aut scriptorum classicorum sussragiis probare siquidem potest diversa res erit;in chim ras opinio-

tamen mox super novissimis istis argumentis quae ex Iannotio adversarius adducit commodior occasio differendi.

Error Iannotti taxatur de bissenis electoribus. Electores anni, Electores medii anni. Eligendi modus. Id retrariis S. C. formulis probatum. Crror insignis Ano- nimi in adfighando tempore, quod majoribus comitiseeligendis praestituit. Reipub. Venetae ratio circa haec

accurate observata.. Error Jannotti de numero eorum

qui ad majora comitia eligebant. ει archivis publicis

singula probata. in majorum comitiorum parteJ. Fallitur Anonymus , dum ex toto civitatis corpore majora comitia elusatuit. Hiri Egusires , qui in lacunis Hadriatici maris sedes si iere. Tribuni a Venetis creati,

disseris amiliarum viri. Mox Duces se secti clarisse

marum familiarum. Ducum nonnullarum peries. M

tatum in pejus Joannis Mauriiij sili j ingenium. Ioannes Gradensis Patriarcha ob dicendi libertatem Du-

414쪽

cibi is, si , inde turri praecipitata . Carocura per mim lucis titulum Uurpavit. .euomodo Zebastianus Zianus in Ducem electus 'Nobiles sempera ρο-pulo, Nedum plebe, apud Venetos distian Zi. Eo devenimus, ut despiciendum porro sit, qua veritate

nitatur Anonymi lemna, quo Venetos absolute atque omnino liberos ait fuisse, isto nui triam tempore quo ad maius consilium, sive majora comitia omnibus ex aequo sita namque statuit) patebat accessus. Quae superiore capite su-sius commonstravi, quantus in eo sit advorsarius, ut sub Triphonii Gabrielis nomine lectoribus imponat, non repetam: hoc ipso capite, manifeste praevaricatur Iannotti nomine suppresse , cum tamen textus quem alle at sit ipsius

Iannotii. Ita infit, Varisia ergo ponamus verba. Seia, ponat V duin, praeeuntem nos et moα sequamur. Dicam in anteces.sum, quae citat Gabrielis verba, non eo ordine aut conte tu apud Iannotium reperiri, sed aliunde transumpta, ita legentibus obtrudi, ac si cohaerentia inter se ac concatenata, Unam, eamque continuam, periodum abselverent. Quod sane verum non est, ac fide minus bona factum apparet Sic Iannotius. Et eorum quidem comitiorum totam rationem rasse i tam puto quaepostea diu permansiuinque ad illud tempus, quo carptum est intereludi. Singuis annis extremo mense Septembri ad risumdum, Reduations Michanti t rchangeli bs feni cives deluebantur, bini ιδ uls tribubus nam civiti totasens tribubus continetur his autem quodno ra monumenta per dens, fas atque integrum erat ex univer civitate sibi cooptare cni usique ad c DLctura, ct ea conditione , ut quispossent e familia sua quatuorviros Ammum a ciscere. Ex is

autem omnisus in unum coactis comina quidem majora comitia, sed is num eram,quae Magistratus omnes creatam, ut nunc moris est. Ha-

415쪽

ctenus ille. Ego contra fallam esse dico, quod de bis senis illis civibus depraedicat, ac non uno publica decreto pa

tes vocari commonui contrarium posse evinci contendo: Eorum, quae mox adducturus sum, publicorum decretorum beneficio dilucide apparet, annum millesimum ducentesimum ac septuagesimum nonum, quos Iannotius bissenos.

fingit electores, non nisi tre& numero fulise, eisque ipsos. cum aliquot ante annis quaterni fuissent, hiud multo post ad ternarium numerum redactos denuo. Nulla istis temporibus Lex, nullum decretum , nulla reipublicae invenitur sanctio, γε intrastitum prςfinitumque numerum electoreScoerceat, annuatim res ea majoribus comitiis ventilari solebat, idque servari, quod pro ratione temporum maxime

esse e Repub. Patres judicabant. Iam tum a principio terni illi regulariter, ac fere semper ab ultimo Septembre ad finem Mart ij isto sungebantur munere. IpsisKalendis Aprilis,mox in proximum semestre alij itidem tres sufficiebantur. Illos

ego, priores nempe, ELεcTOR Es AN Ni vocari fuisse Blitos comperio, eo quod ab ijs electis in annum vertentem , maximam utique anni partem, majoribus conspjs admoveri moris esset: p steriores Et ac ToREs MEDII ANNI dicebantur. Diversitatis baud altera ratio, quam quod ab ijs et diis, longius quam in semesthe ad sin dicta nobis comitia, haud adhiberentur. Quae tam attio imus, tum etiamnum quoque sicubi numero quaternos esse electores contingeret, obvenisse subinde constat: obvenit insuper, ut & alteri spemciatim ad illum actum, nempe ad Electionem festo D. M chaelis absolvendam eligerentur, qui ea absoluta confestim injunctum sibi munus abdicabant, ac ncque fas erat eos dem anno illo ad eandem functionem obeundam iterato signare. Verum tamen ita ferentibus de quo mox verba

facturi sumus rebus, cum alij ex civibus in eorum locum

416쪽

lassiciendi essent, quos ad explendum majorum comitiorum numerum desiderari contingebar, eligi & ipsi poterant, idque conditione, lege, ac modo talibus, ut jam ante dictum est. Hos ipsos majorum comitiorum electores,cligendi non unus semper idemque fuit modus. Nempe cos aliquando aut electore; illi, quorum crat caeteros qui munus aliquod publicum obirent, eligere quorum utique numero ipsimet continebantur 9 eligcbant, aliquando item eligcbantur quatuor viri nobiles qui citra, ac rotidem numero, qui ultra canalem habitarent Super his postquam jam dictis Comiti, itum esset in sortes, biniadusque supererant, hi, ut dictum, citra, illi ultra canalem hibitantes, recepto more ut caeteris qui anteverteret, plus Pedia suffragiorum parte supcrior esset.Hiscos qui majoribus comitijs adhiberentur, eligere jus erat ac potesto. Ea quae dicimus solida veritate quae constet niti, primum, quem notavi eligendi modum disertim probat, quod in diem Novembris decimum ac temtium. Anni milleni ducentesimi septuagesimi tertij incidit

Senatus consultum,cujus haec verba. quod ommes electi nes, quae de caetero sint in Maseri Censilio deleam iis hoc modo. videlicet , quod ponantur tot baiozae de et mira es e in uno capsula,

γα homines erunt in C silio, in quibus poni deίeans X L de aurata, se propinqui eorum , qui habuerint balotti deaurati, debeant exire δε Consilio, βui nus exeunt, se illi XL qui habetum balitia, δε- auxim debeam remanere, se ali recedant. Et ponantur X L Distra in cape go u quarum sim deauratae, se illi qui habebant basium sis rataου faciant.elictionem, et es electi aer , qua dabuntur fieri per sex eorum admixto. Quibus consenant quae circa hanc rem Atmno millesimo ducentesimo ac nonagesime die Iuli j is statuta

sunt. Ged omnes inciales Henetiarum,qui eligentur a modo ad FG sium S. Michailis venturi, H ex tunc in ue ad annum unum debeant Hiqi hoc modo, videluet , quod inter omnes baiollas qua Ionentur pro

417쪽

electionibus faciendis ponamur L. Diotta deauratae , se facta electisnade L. ponanturpostea in capesso quinquaginta basilis inter quas sint XI deaurata, se illi, qui habuerint i i XII Alium facient electionis Pialium, qui tunc eligi debuerint, ita quod isse, qui erit electi per et em ipsorum fit primio me aliqua approbatiora se in hoc non M.telligantur Procuratores S. Marci, nec patroni t senatus. Posterio rein cligendi modum concernunt quae anno eXindeoctuagesimo tertio supra millesimum ac ducentesimum die Septembris vicesima ac sexta Senatus decrevit verba item sunt talia. Quia eligantur IC Electores dupli, silicet duo de citrata

Curale duo, de ultra, se possent accipi de omni loco, se approbentur

secundum consuetudinem , se illi, qui erum electi, debeam sis sub pasna librarum L. se satim quiando erunt approbati ducantur ad Pal tium, qui debeant antequam defendam de Palatio eligere centum d

Majori Consilio , ct istos de tonsilio ' Rogarorum, qui debeant esse as. Michane, urique ad sanctum Micha elem. Quin imo jam ante anno scilicet millesimo ducentesimo septuagesimo nono, die deci imo quarto Martii sic statutum fuerat. Capta δε pars quod de caetero sint quatuor electores duo de ultra Canale, se duo de citra ,secundum quod erans tres, se faciant electiones, quae fiunt per tres eorum. Item anno octagesimo secundo supra millesimum ac ducentcsimum, dic vero Septembris vigesima & sexta. Opta fuit pars, quod fiant tu electores dupli, per rodulos in Majori Consilio lites duo δε ultra Canale, se duo de citra se Hi quierunt electi debeant esse ubpaena ordinata, qui debeant facere centum de majorio lis se Ubi de consilio Rogatorum antequam desiendant de Tala-uo , sepostea facta praedicta electione non sint amplius electores pro pavice. Anno vero c I I cc LXXX II , die Novembris rivi'.

Cum posita esset pars utrum videretur, quod debet ent feri r v et dores anni qui delerent esse usque ad kal. prilis, se eligere Hor , qui danemur es de Maseri Consilio; se alia pari fuit quod deberent eri Iu electores, qui debereri eligere iaci de majori Consilio qui δε-

. tantur

418쪽

ta una vice, ersati acta electiones vi foris .is et oria. ιν fuit pari, drc. Quae quidem hic applicanda duximus eo modsuperius allegata luce meridiana reddant statiora. His adde quod statutum fuit, anno octuagesimo V. supra millesimum ac ducentesimum, die decima Octobris. Capta fuit par3, quod

fiant I v flectores anni, duo de citra sanale se dua de ultra, qui findi usque ad Kal. CAprilis sicut est litum. Item anno cII cc LXXXV. die Septembris xxiv. Capta fuitpars, quod Lavi iv electores anni, cum illa conditione,qua fuerum anno &c. Item anno cII cclxxxv I sexta Octobris die. uod debeam fieri flectores medii anni M. Anno vero cIa ccvcv I die duodecima Februarii. deviare Niamur ad primum stilum S. quod eligantur tres Electores anni ad medium annum,qui eligant illos de majoriconsilio. Ea ipsa latius etiamnum contenta videmus S. C q. Anni millesimi ducentesimi octuagesimi tertii xio Septembris,cujus hujusmodi est

textus. Guodeligamur rmajus Consilium octo Nobiles, silanquatuor de ultra canale se quatuor de citra canale, se vadam vicum ad unum ad unum, se icte qui habetis plures balaeti habendo majorem partem icti Consilii primm,os militer sit primus quicunque electu' fuerit per dum manu , ct nox approbaremur taliter, quod nemanerent duo de citra canale, se duo de ultra in conti vii u dicto consilio, fatalia electio, ita quod nemoravi, duo de citra canale, se duo de uim coale. Qui teneantuin eligere omnes ossiciales de Talatio, qui debent intrane ad proximum D uni S. M laessi per majorem partem i, umquati or. ct satim cum ipsiquature approbati fuerint debeant remanereis Gala Majoris Crisibi σ x possis is is stat Lycerine donec elem ms dictorum os alium factaesiuerint, in poena suorum grossorum XX pro quolibet, se si ipsi non esseni in Palatio in continenti vadant pro eis de Consiliariis, vel de capitibus de Icti, is inveniam eos, ct ducant, Talauum, se η possint loqui ipsi quatuor cum aliquo i is si acria et quodali Adictorum quatuor electorum est infirmus, vel non esset erra, vel aliquo case esse non posses cum aliis electoribu ,etigaturalii

419쪽

loco ejin qui deferet indicto majori Consilio, Θ remaneat cum aliis iis dria sala majoris Consilii, o nopum de i a discedere, donec electi

nes dictorum osculium facta fuerint, is parea I sidarum ingressisum pro quolibet, ut praedictum est, ct nonpo tetigene de se ipsis in aliqua

dictorum ociorum nisi duosi or teneantur, Sacramentum non loqui simul quod unus confiatiat asteri aliquam Monam in aliquo dictorum

o uorum θ' illi qui erum electi is dictis ostio debeant esse in eis, subparra illa, qua tenentur illi, qui eliguntur per majus Constitium. Vtque quam cumulatissime satisfaciam eccum denique ait rum insuper decretum x x v II Septembris anni nonagesimi, secundi, supra Hillenum ducentcsimumque. Verba illius adseribere etiamnum liaud pigeat. Sunt autem talia. Quod

. debeant fieri modo i v. Hectores de citra Canale, is i v de ultra, qui remiserat in duo de citra, ct duo de ultra, qui de axe eligere ant quam issendunt de Talatio centum de majori Co lio, se iv. Confiso .Rogatorum T illi qui erum Hectones debeant esse ub pinis comtentis de libris L. pro quolibet ct mr de annis ix consilio conteruis, etiam conditionibus soluis, Θ to t eligi de Considiariis P. Ducis. Haet nus SC i. textus. Duo e praecedentibus colligere atque observare datur ; Prius nempe, ut ut in more habuerint Veneti binos semper electores creare ex aequo citra atque ultra canalem habitantes, eos ipses tamen nullo diserimine ad in jora comitia vocasse, quos visum fuit non attento eo, citra ne an vero ultra canalem habitarent. Postet ius, circa praedictos electores constituendos non unum semper eundemque modum placuisse , sed pro beneplacito ut disertim G jam adductis vidimus multotiens hac in re variatum

Est praeterea multum insignisAnonymi error in tempore. quod majoribus comitiis eligendis praestituit, namque festo cedicationis D. Michaelis Archangeli omnes & singulos quotquot majosibus comitiis essent admovendi electos

fuisse,

420쪽

suisse, verum non est. Eligebantur nimirum isto divi festo, circiter centum, illis ex Rogatorum consilio sexaginta numero, ex quadraginta virali consilio quadraginta adjuncti ; qui deinceps cum caeteris urbis Venetae Magistrati- bus nec non illis , qui extra urbem muneribus postliminio in illam redierant, ipsusque Ducis si quos habebat 'filiis, corpus illud magnorum comitiorum constituebant. Lubet hic denuo pedem figere, publicisque decretis, quae dixi, firmare. Anno octuagesimo secundo sipra millesimum ac ducentesimum prima Octobris die statutum suit. Quod sigi quis areosi hoc anno i consilio Rogalorum ,sint hoc anno

de Majori Consilio, cum inveniatur cancellatum crastium, per quod rogati erunt de Majori consilio. Anno c I a cc LXXX vin I,

die Iunii sexta. σιώδει aliquis de illis xx. qui ninc is urique

ad S. Petrum approbabuntur non essent de Majori consilio, debean cis is Majori resilio, sicut nunc intrarent in arantia. Anno autem c II cc xxxvi ultimo Octobris. Quod omnes Balli, Duces . Comites, Caseellani, Potestes, Confli ij se Rectores omnes, qui vadunt pro m. Duce, exceptu sesellano S. Verti, Capitaneist drus o Tadi, se exceptis omnibu3 Consilibus, propter Cosulem puliae, qui debet esse in conto sigorum Rectorum, se exceptis Vicedomus quod quando redierint de suis Regiminibus sivi de Maseribo -lio , sive quod eligantur, quovique durat ibum majus Consilium, ct hoc intelligatur tam de sis , qui sunt adprae era, quam de Us qui et gentur. Item anno cla cc L x x X i i I die Maiiij vicesima e dc itaneus qui venit de civitaria Padi , se alij qui ibi erum astanes per tempora, redeurisibin i i de ima sapitania sint de majori Lo filio

pro Ego anno inque ad S. e Machaelem tunc proxime venturum.

Anno cla cc Lxxx. die Februarij xxvi iri Ouod Crassiliarii xti. judices omnes de Palatio, se illi de nocte , qui nunc sunt c, erunt per tempora completu eorum oscii flat de Majori Consilio sive quod etiarantur urique ad S. cmis elem. Eodem anno die nona Oct