Theodori GrasuuinckelI Delphensis, I.C. Libertas Veneta. Siue Venetorum in se ac suos imperandi ius. Assertum contra anonymum Scrutinii scriptorem

61쪽

, μου. Veneti nec se nec flua in alteritu Trincisu cliente-tim dedere. c

I Ibertatem igitur Reipublicae Venetae aggressurus Ano

nymus , jam inde ab ipsis exstructae conditaeque urbis incunabulis orditur, originemque ipsius neutro illo, quem praeimsilmodo, dici possieliberain statuit. Neutrius modi facta mentione necessitatem mihi injectam video, repetem di ex antecedentibus, quandocumque ille alterutro liberi rem habendi modo Venetos dici possse liberos inficiatur, insum hoc dictum velle, neque libertatem penes Venetos extitille, aut existere istiusmodi, qualem sibi in regno suo Gal Rex arroget, in solo nimirum Rege conseicuam nec ultra sese exporrigentem; nec talem quoque, qua gaudeant Helvetiorum populi, apud quos in Imperio qui fuere, momentaneo intervallo vix dum intercurrente alios supra sesaconstitutos vident Ast quos illos Θ nempe quibus ipsi ante Tim p O p ierant. Illius sterum non alia aut ratio 'a H quod' quo ad Omnes singulosque ex aequo imperandi invicem potestas, nec non & p rendi praescripta necessitas, totain hoc capite libertas eorum

consistat necaliunci Sed GV o in prUAE'

ius nostris ad illa responsium plus fatis, commonstratumque in proposito nobis themate rertium dari. simulque aliunde arcescendam Libertatis distinctionem. Quo ne actum Uam, Lectorem meum ad hujus tractatus caput o

dine primum remisisse suffecerit. Hoc interim dicta are& pernegare me lubditos alienis impersis fuisse Venetos.. - p i ςWju P. Mimor imperium est, Dei mirum,cuisoli obnoxij, summam in se suoshabueresemper

62쪽

habentque etiamnum potestat m. Nego item probari posse quod haud competierit ipsis naturalis illa faciendi, quae voluerint, facultas, multoque minus ipses a quopiam in exerenda exercendave istiusmodi facultate, aut vi aut jure esse prohibitos. Primum subjectionis argumentum Anonymus facit, quod authore Ulpiano. l. s.ff. de Iudiciis. Insiti Italiae paufini Italia ae cujusve Provincia; Constet autem Venetos concessisse atque consedisse in Insulis Italiae. Hac ratione in fragabiliter ille confieri putat quod Veneti potiores haud

esse potuerint, aut alio jure censeri, quam caetera Italiae loca , quae tunc temporis ad unum omnia Caesaribus paruisse

ipsi pro certo est. Hinc ad praesumptiones dilabitur, ac nec aliter credi praesumive posse asserit, quam voluisse ipsos, quo tempore alieno in districtu inque territorio superiorem agnoscente lare fixo, fortunarum suarum sedem collocabant, nulla praesertim ipsis adfulgente Libertatis spe , illius sese Imperiis submittere, quem totus ille tractius venerabatur agnoscebatque dominum. Addito, si diversa moliri aut aliqua ratione in Libertatem novo atque inaudito ad ea tempora exemplo asserere in animo habuissent, neminem fore cui id facile ad fidem fiat, Imperatores Romanos qui in vicino juxta & in expedito haberent exercitum, Aquilegiae nimirum, &quorum insuper aula esset in proximo, Ravennae scilicet, aequis animis laturos suisse coeptum tam vecors, nec nisi cum maxima gravissimaque imminutione Maiestatis Caesareae inchoandum. Argumento deinde utitur & altero I cujus haec mens, ditos Patavinis fuisse Venetos , Patavinos Caesaribus: ac proinde tantum abesse ut liberos se dicere possint Veneti, utine quidem inter subditos primo gradu censeri possint, sed proVicarijs, id est ipsisum subditorum subditis sint habendi.

Dicam

63쪽

Dicam compendio. Quantum in se est, id agit, ut in Ve nctos quadrare posse videatur illud Ambrosij Epist. 7. Minus vile putatur servire liberos, geminatur setvitus ubi servitur vernaculis.

Ad singula ut respondeam, praemittendum denuo, sentire omnes omnino in origine urbis Venetae annalium scriptores , eos n pe a quibus urbs primum condi coepta. metu hostili percitos, ac relicta terra continenti profugOS, in Lacunas Hadriatici maris sese contulisse, quo tempore Barbaris loca vicina ferro flammaque misere depopulantibus, excidium toti Italiae, vastitasque imminere videbatur. easque insedisse, sibique occupasse, vacuas illas, neque tam derelictui habitas quamvis & hoc verum ut mox dicetur quam quod incultae essent, & a nemine habitarentur, neglectas, utque a nullo tunia poris possessas, ita nec a Ba baris oppressias postmodum, sed natura loci, maris , paludum vadorumque beneficio ab omni hostium incuri u insultuque tutas. Quae cuncta maturb si q uis attendere volet, longe alia veri facies vel ad primum sese obtutum est oblatura, firmumque ac non concussum pro originaria Venetorum libertate ex praedictis assurget fundamentum. Fortuita, recte ut loquamur, omnino fuit ista profugorum in instullas demigratio, ac nimirum dum modo unus duntaXat alterve, modo plures numero, profugis sese aggrcgant, domus, vicus, pagus, civitas, quid mirum Iconstituta. Caeterum

neque hic privatim sibi sui sive, cuive cum imperio praeesset civitatem extruere profugorum destinarat quispiam, quinimo tale quippiam si destinasset, successu cariturum videre poterat, qui sibi nihil in advenas juris esse non ignoraret. ijdem hi profugi, si non ut segreges seperatim, verum turmatum globatumque allecto cui parerent duce convenis sent,qualiter fuisse conditum a profugisAnthenore ducePatavium

64쪽

tavium Historiae nos docent. Si quoque sibi quae occupando insederant vindicare voluissent, jam nulli dubium erit, illos , hoc suos usto concitaturos in se armaturosque litisse te litorii illius Dominum. Nihil vero tale profugis iis de quibus agendum est nobis, obvenit, aut ut obveniret timen dum sui Primo quidem sat simillimum verm spreta coeuntium paucitate, mox successii temporum rebus Italiae tui batis linciso Imperii poplite, accedente imperantium vecor dia, sibi suaeq; libertati vixere diu multumq;, quoadusq; succrescente indies multitudine, non minus inserendo bello quam vi; ropulsande csent idonei, ac si lacesserentur superesse sibi vim ac voluntatem resistendi declarare possent. Haec pri ii a Venetis Libertatis fuere fundamenta: haec stupendae illius quae apud ipsos exinde viguit aequalitatis ii cunabula. hi ipsi vero adversarius cum quidquid est in lubertate quod per se subsistat, nec aliunde pendeat, & quidem totum ex asse deserat, ac nos quoque ut ut non tanta, longe, saltim maxima jure merito deferamus, facile n latu putamus prima ab origine peti illam arcessique debere. Vt jam vidimus non poterant non esse aequales intersequi in ea se loca recipiebant Caeterum quo minus aequalita tem exuerent, aut imperium quis sibi vindicare anniter tur , validissimum erat ipsis vinculum publica calamitas, singulis ac universis ex aequo tolerata, ex aequo toleranda. Iino vero unum agebant, primum, sibi quisque ac mox communi conspiratione & ope, suuin cuique salvum ut foret; id ipsum si cui obvenerat nae ille omni alia ambitione longe remota sibi videbatur beatus, ac de felicitate in ceri

men venturus vel cum Iove. Recte Curtius in communica-

lamitate ath quemque uam habet e fortunam. I llam igitur aequalitatem tutandam sibi & ad posteros transmittendam pri denter judicavere, utpote cui non assueverant modo, verum D etiam

65쪽

etiam quam secum natam, secum educatam diligebant mvebantque. Credibile est illud aequalitatis studium non leviter exinde ipsis placuisse, cum quod omnem Tyrannidem essent exosi . tum quod suaves comprimis illius sunt illecebrae ac demulcendae ductandaeque multitud. iii effica. ces, praesertim si nondum ea in justum corpus concreverit , aut prae studio praesentium, praeteritorum oblita, eorumque

ae post mentura trahentur, sit secura. Quoia am vero plura super hac re suo Ioco ii serius erunt dicenda, illi impraesentiarum diutius immorari

non est necesse.

Quod de Insula movetur, Ulpiano panem Italia dici insilauialia , id ego plane non nego, quamvis si naturaliter loquamur id ipsum ne verum quidem sit, cum pars continentis dici non possit id, quod devulsum est a continente separatumque , ac dicatur ipsi Ulpiano continens,quod i taliae est conjunctum. l. notionem f. consueruein. de V. S. Quae vero conjunctio , ubi inter utramque continentissipam, fretum proin-tempimento estὸ nullasane, nisi exiguum intercurrentis si ti spacium pro nullo habcre velimus qualiter d f. inter continentes & eas accipi videmus quae modico freto ab I talia dividuntur. Illud vero nego ex allegata L nedum recte, sed vel ullatenus inferti,quod Lectori persuasum Anonymus velit,

scilicetInsulas Itali ae eo quod pars sint Italiae ijsdem subjacereDominis quibus subdita sit Italia,quid enim liberas easdem ut esse dicamus prohibet servitute non probata crebrisq; pa sim liberarum insularum exemplis Θ Colunt insulam Rheni amnis Batavi in eas sedeis, auctore Tacito, transgressi in quiabus pars Romani imperij fierent. Astqualis illa pars,subditane ac stiva Nihil minus, audiamus modo Tacitum, Ataut, ii

quit id letho i ct antl jocistam insigne , nec tribulis contemnuntur,

66쪽

me publicam atterit, exempti oneri 3 se collationi 3 se tantum in msim aliorum si siti, velut tela a que arma belgis resereamur. Insulam colunt & Mattiaci, ast eodem rradente, non alio quam Batavi obsequio. Verba sunt. Ea se in eodem obsequio Mattiacorumgem. IDotulit se magnitudo P. R. ultra uenum ultraque veteres te

miras imperj reverentiam. Ja sede finibusque in sua ripa mente animoque nobiscum agunt, caetera similes Batavo,nisiquod es adhuc terrae suae caelo erso acrim animantur. demo: ib. Germ. De Chaucis quos cx illius quam subjungimus descriptione non liberos . minus quam Pene- insulanos colligas, ira Plinius lib. 16.

Sum mero se in Septentrione visae nobis gentes Chaucorum, qui majores mino e rue appellantur: vaso ibi meatu, perpetuis bis dierum κοctium singuisum intervalgis erism is λων um agitur Oceanus,alternam operiens naturae com me sum, d biumque terrae sit an pars maris, isset miseragens tumulos obtinet allos,aut tribunalias usta manibus

ad experimenta altissimi aesio, casse ita impositu ; natigantibu similes,

cum integant aqua circumdata nausea Vr, cum vero necesserum fugien- aes cum mari siet, circa tuguria venantur. &c. Ac paulo post.

ει ha gentes si vincantur hodie a Populo R.servire e dicunt. Audin Anonyme ut non dicat aut victas esse aut victis servi jssc Quinimo fatetur id ultro ac ut vinci indignas pauperiei suaeliberas relinquit contentus subjunXime pro acroamate, Ita ea fecto, multis ortu parcis inpar nam. Insulam Rhodi j colon de quibus idem Tacitus Ania. ia. Redditur inquit) Rhodiseliberti adempta saepe aut Frmata, prout bellis externis meruerant aut

Lmi seditione deliquerant, sic & Astaphylaeam insulam liberamd cit Plinius Naturalis Historiae lib. q. cap. I a. Idem Mila- sam, Alabandam, Stratoniceam Ionij maris insulas lib. s. c. 3 o. necnon Gnydon eod. lib. c. 29. & alibi Cephaleniam; Zacynthum, AEgynam, Samuntem, Chion, V ylenem, aliasque insulas complures liberas pronuntiat lib. . c. 12. lib. I. c. 3I.&c. Imo vero & Infulas Italiae liberas fuisse ex

67쪽

I. d recatio. f. ad L. nodiam de jactu. manifeste colligere est, in qua L. deprecatio refertur Eudemonis Nicomediensis in Italia naufragium passi, & a publicano infularum Cyes dum direpti,ac ut supra diximus attriti. Inibi cum notatum sit quoad Batavos, hoc inter libertatis insignia referri,quod θ publicanis non atterantur, eliciaturque ex adverso subjectionis argumentum in Insulis Cycladibus, eo quod in illis essent, legerentque publicani, nemo est qui non videat quod G d. l. a contrario sensu libertas insularum Italiae recte inferatur. Si quid publicanis in naufragos erat juris, spe et ivissct proculdubio naufragium illud Eudemonis Nicomediensis cujus in allegata lcge mentio fit ad insularum Italiae, si quidem illar sue quo tamcn non constat habuissent aliquos omnino publicanos. Atque ut ad praedictas maris Hadriatici lacunas a Venetis insessas deveniam,nulla Historicorum, quos cgo in hunc diem videre potui auctoritate probatur, eas ante id tempus a quopiam fuisse occupatas , aut ullius agnovisse imperium. Multa de tractu illo maris Hadriatici quem Venctum vocant, deque ora ac regi ne Veneta quae singulari numero Venetia appellatur, passi ruapud aut hores videas: ast de urbe Veneta ne verbum qui dem : cst tamen de illa nobis sermo, nec quid ultra ejus libertatem in quaestione est. Verbum Venetiarum si paricini

Italiae Anonymus vclit, si ex co quod pars sit Italiae & subditam intendat, id jam probet necesse est, stat contra ipsum annalium fides, evidentia facti, naturae praesumptio. Accedit quod & toto juris corpore, nulla extet lex, nulla reperiatur constitutio, quae insulas Italiae directe indirecte ve Caesarum. Imperijs subjectas dicat. Utique non facit hoc praedicta insulae, quaecum sub suo titulo sit unica, in suo contextu absoluta, neque ad ullas omnino leges sive antecedent sillas sive iubsequintes, que sub titulo de Iudicijs continentur

68쪽

respiciat, in alienum X I C '. mente intellectum non est dolorquenda , ncque committendum ut hac in parte quod esset in ipsam lcgem committere) verba legis amplexi,contra legis nitamur voluntatem. Convenientius erit ut cum s per hoc legibus inesse credi oporteat, ut ad eas res ac personas pertineant, quae quandoque similes crunt, quod& nisi contrariae sint multis IC ' . ait argumentis probari L non est novum. l. ideo .posieriore A. de lesb. Idem & hic a

nobis observetur. Vero simile igitur est Ulpianum in AELisulae. distinguere voluisse inter Insulas Italiae &Provincias: ac proinde dicere, non esse gestum id in Provincia , quod

gestum sit in Italia , cum propter connexionem insularum Italiae cum ipsa Italia,de quo lupra ex l. notionem.f. continentes.

GV.S. tum quod Provinciae dicantur illae quae procul ab Italia armis sint victae. Alciat ad d. l. notionem in s. n. r. sic ut Insulam Provinciae velit oppositam, quod in Iure frequens, textus est in d. l. notionem. d. f. & in I. porta M. de semis e portandis. alijsque similibus : quemadmodum & ab coilcm Ulpiano res Italicas& res Provinciales inter se videmus opponi. l. cogi poterit. S.Ied etsi miles. ad JOR . Trebell. At roget me quispiam cpiorsum,cuive bono haec oppositioξ p diam, cst ea locum habitura in Procuratore qui in caderi Provincia Dominum defendere tenetur,ergo& in illius Provinciae Insula, cum pars ea sit Provinciae, non vero eΣtra aut ultra illam. Hinc & in ista HS. non filum. durum csse dicitUlpianus cogi procuratorem in Provinciam de Roma abire, vel e contrario, vel e Provincia in aliam Provinciam &defendere. Habebit L locum in tutoribus,quibus secundum eundem Vlpianum cum in Italia domicilium habeant administrationem rerum Provincialium remitti usitatissimum est. . illud . de excusiat. tui. ex quo & invaluit ut in partes regionesque tutela divisa sit.Movent me haec ut credam IC ' o

69쪽

obligationi officioque procuratorum tutorumque d. l. i ῖυ. terminum praefinire voluisse,& quousque Procurator Dominum suum defendere, tutor, bona pupilli administraretcneatur, digito velut commonstrare, eoque haec me impcnsus movent, quod deprchendam & allegaram a me l.sed b M. C. de finde. nec non & l. vel in partes. 1. de a LP peritis. quae de dividenda in partes aut regiones tutela loquitur, utramque desumptam esse ex lib. 9. Vlpiani ad eictum, ex quo ita. 0 & hanc l. inste. desumptam esse testatur inscriptio. Fallitur & hoc nomine Anonymus,quod ex ultronea illa in partem Italiae concessione quam probare intendit, origianariam stibjectionem deducere conetur, quippe cum constet eis , qui tum temporis non iniquis modo. Verum e jam indomitis necessitatibus circumsepti imminentibus sese periculis subducere annitebantur, nihil in Caesaribus auxilii fuisse praesidiique ; quin potius ipsis vitam, sortunas. salutem singuinemque qua suum, qua conjugum, qua liberorum quoquo modo fuisse redimenda; sitque nec minus certum subditos ab obedientiae vinculo liberari. quotiens. cumque conclamato i rincipum suorum patrocinio furori hostium, ac irritanti semetipsam saevitiei, tanquam piaculares victimae nudi, inermes indefensique relinquuntur, quod iis obvenisse constat. iis qui quo sese adversus imminentem jugulis suis Barbarorum illuviem munirent tegerentque in dictas Hadriatici maris lacunas principes concessere. Certe & inhumanum suerit & abhorrens a naturali aequitate in eam devergere sententiam, quae istiusmodi advenas, extorres, profugos ac tantum non perditos, erubes

cendae insuper servituti damnatos velit, idque non alia de causa, quam quod in vacua venerint, quae si possessa ante fuerant quod tamen Historicorum nemo posteritati mandavit) tum temporis omissa erant desertaque, si nullis os

70쪽

sessa, ipso Iure, quodque palmarium est, naturali, fiebant

occupantium. Tritum est, actus ultra intentionem agentium nihil operari. At vero nihil inter Imperatores alterutrius Imperii ac Venetos actum apparet quo sese illi suaque in fidem aut nedum in ditionem hujus aut illius dederit. Eadem autem esse, quippiam aut omnino non esse, aut non apparere , juris est minime dubii. Imo & si ponere velimus eos abdicandae a se & in Imperatorem conserendae libertatis intentionem liabuisse, nihil egerimus ; occurrat statim, in alienatione rerum incorporalium , qualia sunt Iura libertatis solam dominii transferendi causam, ac voluntatem dominium ad transserendum non susscere,ac ne qui lcm pacto intercedente. I. traditionibu3 Cori de Tactis. & quotiescumque jurisdictionem quis in alium velit acquirere, non satis esse de tali jure acquirendo transferendove tractatum aut contractum fuisse, id est quod alius sese jurisdictioni isti subditum

esse velle sit proselius, ut est in expresso ad hoc textu. l. cum fumus Cod. de agris. se cresim, meque enim quispiam sola voluntatest tum suum mutare potest verum oportere alia insuper ut accedant, e quibus lubjectio talis ericaciter inseratur: qualia sunt a parte superioris exercita in invitos ac reluctantes Iurisdictio, coactio, quaeque his sunt assinia: a parte subditi assensus , silentium eaque quam in incorporalibus pro traditione leges habeant, patientia. I. siqui3 diutureo δε fervit. et eis. v enetos vero ad faciendum tale quid ab Imperatoribus suisse coactos aut & coactioni acquievisse cum s us-ficiente consensus declaratione, probabit nemo. Iungamus ruod nec sit verisimile illos qui vitam periclitantem destimererit,ac Barbororum subjectionem effugerent in mediam subjectionem proluere voluisse, & quod unum a fati cal mitate nacti erant beneficium, nempe ut liberi libereque vi, verent, insignita prorsus ignavia ivisse perditum, nulla adactos