장음표시 사용
91쪽
Aules suos aciscisse in Riso alto felicia in tarsi nomine fundamenta, partis quidem iniust, si a Dipsarticibus. Quamquam ego quoque videre non possum cur credere quispiam velit P tavinos Imperium id temporis aliquod in profugos ex vicinis gentibus sibi nulla aut Iuris aut facti ratione subditis tam adversis temporibus animo designasse qui modo ipsum Paravium misere incensum a Barbaris, totumque in cin res subsedisse recordatur, idque cuti supra notatum ex Si-gonio non semel modo, ast re pluries. Testatur praeallegato loco idem Scardeo postinodii ab aedificatione Rivi alti anno circiter tricesimo plus minus post Attilae,postque secundum Totitae regis eacidium, Patavinam urbem bis reparatam citertio ab Agilulpho Longobardorum rege miserabiliter incensam. Hac subjungit ille) attriti inquietudine risiorum se pense
patria cox pectum tam miseeLabilem, populariter fere in unam urbem commor erunt Hex eo tempore tam populo quam aedificionum frequentia capit locus ipse Risi alti ct euinta valgis,sive CUlesium se Disseritarum ct Canale regium se eo tamaucum latim ab oblimatibus obdi , se ita indies ditionibus ae nobilioribus incolis luculentur impleri. Addit & insuper, Verum mulli postea perdurante besiorum saevitia ex toto agro adfo am Palasinam ac Clodiam commigrarunt, simulct mohi eae omni ordine algini securitale loci se commoditate navi n- di ac mereatidi neglexerunt psea amplim ad prisimi lares se piariam riseriam redire, se ita brevi factum es ut EB populi paulatim di Trimuinis aesciscerevi , is Venetoram nomen sinentur. Tatavium interim annos fere ducensos jacuit d latum quo tempore assiduis belgis per totam fabam vientibus, ct ob id concurnentibus undique populis exurialus se oppidis tam Italia quam reliqua um regionum, Rivum altum una cum rellisis imulis, ditionibuου, accolis repletum, Veneti lur is numero vocari coeptum est. Quae sane postrema Scardeonis
Rivum altum cum reliquis insulis conjungentis verba satis evincunt, Rivum altum per se non constituisse urbem illam a ' quam
92쪽
quam nunc plurali numero Vcia etias indigetamus , quemadmodum & idem ille textus ad oculum, ac vclut digito
commonstrat, non Rivum duntaxat altum Patavinos insedisse, sed&in caeteras insulas fuisse dispersos, quas jam
ante ipserum adventum ex vicinis urbibus profugi, suas occupando fecerant. Quin nec credi pronum est Patavinos, ipsi urbi patriae conservandae non pares , eXtrema omnia perpessos, perque gemini decursum saeculi desolatos altiores quam pro virium quas habebant modulo aut ratione
temporum spiritus gessisse. Accedit quod & illos, qui in
praedictas lacunas concesserint Patavinos descivisse paulatim a Patavinis & in Venetum nomen coaluisse testetur Scardo, ita ut non magis eos ipsos Patavinos vocare quam Τroja Duce Anthenore profugos, postquam in Oras Euganeas concesserant, conditoque Patavio sedes mansuras fix rant, Trojanum nomen retinuisse aut Trojanos suisse dictos apud Historicos comperimus. Quapropter ergo notandum est di hoc, quod cum, ut ex praeallegatis qua Sigo- 'nii, qua Scardeonis testimoniis colligere est, prima Venetae urbis origo universitati Patavinae non eum in modum adstribatur, perinde ac si praedictae universitatis decreto sua incunabula duntaxat ea deberet, sed nonnullis, quod & res est debeantur illa, ex illa universitate hominibus, idque ut& ante dictum nullo publico auctoramento jussuve universitatis praevio, pariterque nec solis illis,verum & eodem adnitentibus caeteris, quos communis bellorum calamitas sedibus suis extrusos, in paludeis uligineisque praedictas compulerat. Cumque & hoc manifesto comprehendere liceat non nisi successu temporis, ac servius indies urgente
hostili metu, Patavinos Consules, ijs quas & supra libavimus causis impulsos, misisse qui in Rivum altum commi- 'grarent, ibique sedes figerent etiam, rebus ita ferentibus G 3 Ina
93쪽
IU M. At neque de scientia nedum de civitatis Patavinar mandato vel tantillum apparet. Vnde & manifestum fieri non immerito dixerimus, ipsis ncque animum sitisse, ullam domini j in Venetos aut Iurisdictionis posscssoncm acquirendi , quem tamen ante omnia β. requirunt. l. 3. is prisc. Τde acquir. HUC. neque unquam praesumunt nisi probetur. arga. in belυ. s.facta l. i Capti sepos reves. Nemo autem ut opinor negaverit summam proposito in casu habendam esse differentiae rationem, factumne illud singulorum praedicto loco insidentium ad omnes spectarit ut universos, an vero ad omnes etiam singulatim consid ratos. Ac posteriore quidem casu de assensu mandatoque majoris saltim partis anxie laborandum non esse , priore vero casu omnino locum esse debere legi finali C. de auth. praestanda ; qua docemur id ab omnibus approbari debere quod ad omnes pertinet. His jungantur illa Baldi, docentis ne quidem unius civitatis universitatem sese in plureis posse dividere, atque hinc neque exiticios per se universitatem facere posse, sed sui ipse eos vocat intrinsecos, qui territorium retinent & Iurisclictionem possulenton margari in verbo, Vniversum Longe abest ut hoc moveat quod ea quae a singulis primitus fuerant concepta, ab universitate postmodum interveniente Consulum Patavij secto ratiliabita videri possint. Vt ut enim non difflear reperiri scribentes qui in istiuscemodi succcssivis actibus ratiliabitionem comparent mandato, iis praesertim quos certum sit ipsius universitatis utilitatem respicere; attamen rationi magis consei taneum existimo facturos nos , si statuamus ea quae in re aut
in rem universitatis a singulis suere facta, ratificari postmodum per univcrsitatem non posse.. Quippe si per ejusmodi ratificationem juris aliquid universitati quaereretur, non alio id factostibsistere posset , quam mediante fictione, quanim
94쪽
nimirum retrotraheretur ipsa ratiliabitio mandato a quiparanda, quod & unicum praedictorum scribentium est fundamentum . Constat vero duas p tresve ex eodem sonte pro manare, inque eadem causa fictiones locum habere non pos
se: fingendum autem esset quod insulani illi, de quibus loquimur, etiamsi eo ipso quod aliis in oris fortunarum se rum sedem collocando pars esse desierant ejus, ad quam ante spectarant Vniversitatis , nihilo secius tamen ex quo in praedictas lacunas se contulere, nullo Vniversitatis suae jussiu, tabique eas sedes delegere, pars illius a qua discesserant universitatis remanserint. Quin & fingendum nobis esset in animo fuisse praedictae Universitati ut per illos Ius Iurisdictionemque in inscssa occupataque ipsis loca sibi quaererer, non secus ac si omne id jussu ipsius factum foret. Fingendum esset item singulos illos eo animo posse sonem ad pios, ut eam & universitati a qua exierant nanciscerentur, atque ut ut animum suum hac in re non declarassint, suisse tamen animo alieno, non suo,possessionem univcrsitati qdς-
sitam. Fingendum denique etsi revera singuli illi cives pos
sessionem essent adepti corum, quae occuparant, attamen
istiusmodi possessionem non aliter accipi posse, quam si codem illo momento, quo ipsi possessionem istam apprehen derint , universitas quoque eandem in solidum sibi possessi nem acquisivisset, & sic uno eodemque tempore occupati a singulis dominij, & enatae e dominio Iurisdictionis in sol, dum possessores fuisse, cum singulos illos de Universitate,' tum & Universita icin ipsam. His accedit quod semper in fictionibus, per quas ab uno ad alium quid transfertur Iuris,'
extrema duo habilia concurrere sit necesse, nimirum extremum a quo, & extremum ad quem, quorum prius revera ira sese rcm habere desiderat, posterius cum veritate requirit& possibilitatem: quo tantundem in casu ficto operetur
95쪽
fictio, quantum veritas in casu vero. At vero singulos illos si considerare velimus ut eos considerat Anonymus, id est ut cives Patavinos, & Civitatis suae partem, iam tum primo falsum erit, eos qua tales Imperium Iurisdictionemve sibi quaerere potui sie, & insuperiores suos, id est S. P. Q Patavinum conferre. At cum jam ante dictum sit pcr Liberas persenas alteri sine mandato , pollicssionem dominiumve haud acquiti, ut ut dare vcl invita veritate volucrimus, singulos illos occupando insidendoque cum dominio Iurisdictionem sibi comparasse, ejusque in posscssione fuisse, ma-ncbit tamen totius Vniversitatis intuitu impossibile,ut in eodem gcnere posscssionis modoque ipsa cum singulis illis ins blidum ex aequo concurrat univcrsitas. Ita ut retroquar.
sita per istiusinodi ratibabitionem posscssio, ne quid in per fictioncm de jure possit introduci: sed ncc multis agam in re per se manifesta. Singuli illi si, quod Anonymus vult, subditi civeisque fuere Patavini, jam nec Iuris ratio patietur ut in eadem potestatis qualitate ipsi alios in potestate haberent Ba,quimet ipsi supra se aliquod agnoverint imperium. Facit huc quod est in regula, eum qui possidetur non videri
possidere l. II 8. de Reg. Iur. Item nec vero domino nec sibi acquirere eum, qui ab alio possidetur l. i. de σου. possqu ibus geminum cst quc d est in t sic evenit j. ad Leg. Iul. de adulti Vbi simili ratione Papinianus negat filium familias posse liberos in potestate habere, cum ipse adhuc sub pol
sale sit, ac proinde non polye adulterum cum filia deprehensum occidere: verba sunt textus , insua enim potesate non videturbabere, qui non esse potesam. Perinde nec Iuris paria tur ratio Patavinos illos qua singulos. qua univcrsos qui
sparsim in Lacunas dicti maris juncti nave in unum profugi
locum consedere, inque Venetum nomen coaluere pro Patavinis a quibus cos dcscivisse annalium nos docuit fides h H beri,
96쪽
beri censerive ; exemplo nimirum navis, quat dissolutis tabulis ea mente, ut in alium usum tabulae converterentur, licet postea mutato consilio ex eisdem tabulis compacta, alia tamen navis esse creditur. l. Io. S. 7. Quemadm. ususLamit. Exemplo item & hominis manumissi quem IC '. Paulus in. l. dissolutioribus, itidem navi comparat.
C A P V T. IX. me Pata ni imperio Romano , nec Veneti Patavinis
subditi fuere J taliae loca quo pacto faederata fuerint ,
aut subdita Romanis. Variae sederumformae. Pat mini amici populi Romani AR ae Praefecturae apud Romanos. Argumentum Anonymi a m sis primitus Patavio ad Venetos constulibus discussum. .essisse non essimperii argumentum.Patavinis extra territorium aeque
liberis jus dicere non licuisse. 6onsules a Fatavinis missi ii jurisdictionis prorogatae r GPatavini consules
biennio tantum aut triennio Venetis praefuere. Adve
seri sibi ipsi Anonymum ostenditur. Ortamen Hen torum cum Patavinis desinibus. Confulis dignitas quae tunc , olim fuerit.
REliquum est ut despiciamus ecqua veritate nitatur, quod Anonymus vult Patavinos Imperio Romano fuisse subditos, Venetos Patavinis. Mirum quod ad hoc, quod de Patavinis ellatur, verseri sese in notorio credid sit nec ullius omnino probationis indigere, adeo ne gry quis
97쪽
dem quo id quod Lectori persuasum velit, comprobet,
adfert in medium. Mihi hic actum agere non lubet: repetat qui volet dissertationi quae praemis de praesumenda libertate, deque probanda ab allegante quae libertatem aut libet aut tollat, subjectione. Nego iterim subditos Populi Romani fuisse Patavinos, aut & unquam P. R. Imperium
sive vi sive jure coactos agnoscere. Constat utique omnia Italiae loca aut foedere aut sponsione, pactionibusve in amicitiam P. R. conveni ae, aut pro colonijs, municipiis aut praesecturis habita. Foederum variae erant sormae, diversa&genera, e quibus solum quod dicebatur aequale foedus, inter eos qui nunquam inimicitias inter sese exercuerant constabat , intacta utrimque ac inviolata libertate, atque amicitiaeX aequo contracta, ac aequis Legibus, unde omni imperio subjectioneque remotis, nullaque Lege data aut accepta, nihil erat quod istiusmodi scederatos utrimque devinctos attineret, quam quod eosdem at cos haberent, cosdem inimicos, & ex eo pace belloque ad auxilia reciproca exum gens necessitas. Hac ratione amicos P. R. Patavinos fuisse videre est apud Ciceronem in Philippicis, ubi de Patavinis attestatur illis exclusis alios, ejecise alios ab Antonio missos, pecunia militibus, ac quod maxime deerat, armis duces nostros. Romanos
scilicet ad Ope Oc. phil. o. Alia foederum genera libertati obstabant, quamvis non ex aequo, sed pro re nata plus minusve, nempe cum aut victis dicerentur leges, aut ex partis utriusque commodo componerentur eontroversa. Alterutrum istiusmodi foederum Patavinos Romanis junxisse nemo est qui tradat. Coloniam. P. R. Patavium deductam nullus item est qui asserat, uti & nemo Patavinos agrorum parte fuisse mulctatos est qui dicat, aut receptos, cum jam ante jure suo uterentur, in secietatem munerum P. R. honorumque, ut ex eo m unicipiis accenseri potuerint; Multo
98쪽
etiamnum minus hactenus invenire potui adnumeratum suisse Patavium praesecturis, quarum ea quemadmodum de Capua, quae P. R. praefectura erat lib. 36. testatur Livius)conditio, ut frequentarentur modo habitarenturque tanquam urbes, nullo interim civitatis corpore, nullo senatu,
plebis consilio senatuque itidem nullis, verum inhabili ad consensum multitudine, nullius quippe rei inter sese socia agerent sine consilio, sine Imperto, datoque duntaxat quotannis Roma qui Ius redderet praesecto Quae quisquis con .siderare volet non male a me judicabit ut reor negari Patavinos P. R. subditos fuisse , & contra tam cui lentia verae Libertatis argumenta justas ab eo qui contrarium meri in animum inducet mecum requiret probationes. Et sic quindem confutata priore argumenti ab Anonymo allati parte: accedo ad alteram, qua Patavinis in Venetos summum id temporis imperii jus competiisse monstrare studet; quamquam & non accedo, neque enim omnino quippiam ab
Anonymo adducitur quo id quod asserit probet: Ea ne
jam ante satis consutata existimo, quae de Dominio Patavi norum ex insessione, inhabitatione ac frequentatione di clarum lacunarum exurgente, scrupulose conquirit. nulla
nobis de Dominio quaestio est, est de Imperio, quod a proprietate Dominioque esse separatissimum , nemo est qui nesciat: Facit huc tritum illud. Quae reges Imperio cuncta teneant ea sit gulos Dominio complecti. Quamquam &jam ante ostensam est, nec ultra extendi posse Dominium quam quoad usque locum hunc aut illum occupando, insidendo detinendoque suum quisque secerit . eaque & in
parte nec potiores esse potuisse eorum qui Patavio exces serant partes, quam caeterorum qui eae circumjacentibus oppidis in ca loca confluxerant. Vnicum ab Anonymo duntaxat adsertur, quo Patavinis nonnulla superioritatis pro rogativa
99쪽
rogativa videri queat competiiss , nempe quod Consules Patavio in aestuaria illa dicantur missi consulari potestate,
item accepta potestate condendi juris, atque pro arbitrio statuendi, quidquid conduc re novae civitati atque e repub. fore putarent. Qua in re sane virulentiam proposito in A, nonymo manifesto deprchendere mihi videor. Dicam cum scriptore Patavino id es ut caetera ex insimo nasci deinde qua sua virtua ac Lij judent m. M opes magnumque nomen sibi facer Certe non magis mirum petitos Patavio Consules primos, quam Curetibus Numam Pompilium, qui Romulo succederet: nec tamen inde Curetibus quispiam Romae nas centis incunabula subjecerit, quod eorum ex districtu ille si me in Imperium magnum. At inquies, nulla hic petitio, verum misso, superioritatis non leve argumentum. Imo vero
levissimum, nam id ipsum & de Numa dictum; quem tamen quaesitum. juxta illud, aeritur interea quis tantae pondera molis Sustineat, coec.
Petitumque constat , nec non ex mox allesatis Poetae verbis missium. di i locum essetis Monymi esse volumus ,
opus erit ut ipsa per se missio jus Imperii subjectionemve inserat, quod verum non est, quid enim si mittant ii penes quos Ius sum mar potestatis non sit quid si &. ad eos qui sui Iuris sint alienique expertes Imperiiὸ Requirit ergo &istiusmodi misso duo extrema habilia, in quibus constrat,
nostro nepe casu, ut Patavini cum effectu mittere potuerint.
Veneti misses debuerint admittere. Sed si Anonymo credimus . erant Romano imperio subditi Patavini, qualis ergo subditorum illa missio Θ utique aut nulla, aut ridicula. Vnde si verum esset id, quod ille credi velit, jam non m eo non potuissent Patavini in absolutae potestatis, quam h
100쪽
bere non poterant, argumentum, consules suos Venetis
mittere, sed nec potuissent istiusmodi sibi consules Veneti deposcere. Neque enim privatorum squales ille Patavinorum intuitu Venetos describit2 consensus possit tribuere aliquam jurisdictionem illis qui nullam habent, l. 3. C. de
Iuris. Sea nec illa quoque quam Patavinis competere asseriamus libertas, ac summum in se suos': Ius, extra tetritorium Ius dicendi facultatem largitur, nedum in aeque liberos. Iurisdictiones confundi turbarive justum non foret. l. a.d mo Pio. st de re Iudici L cum unus. F. is qui possedere. Is de reb. auth. Iuri possindis , Atque hoc est quod Iura clamant, praetorem quidem in praetorem, vel consilem in consulem nullum jus habere. I. ille a quo. f. tempestivum. f. MS.c Trebel2 Subjungit
ibidem immediate textus ,stasi Iuri ictionisi e subjiciamsolet praetoris eos jus dicere. Cui consonat quod & dicitur in L i . I
de Iuris. sis receptum eoque nos lare uti, ut si quis major aut aequalia
si sciat si e Iuri ictioni alterius, possi ei se ariet eum a dici, ex quibus etiamnum textibus adversus objectionem Anonymi responsio est & manifesta & facilis, Consules nimirum a P tavinis missos fuisse vi Iurisdictionis prorogatae, ac nec suo sed alieno beneficio Iurisdictionem habuisse: secus statuere si lubeat, non modo absurdum evitare non dabitur, sed &ipsa rei nos confundet evidentia. Quantulum enim id est spacij quod vel Anonymus, Consulibus Patavinis adstribus Certe biennii aut triennij ad summum , haud longius. Atqui non paenitendis indies incrementis nova Vrbs assurg bat, ne ire vero quicquam similius quam Patavinos, si quid apud ipsos in urbem Venetam Iuris supremi potestatisve r sedisset, afflicto, exusto, perditoquePatavio,retenturos fuisse mordicus id fastigij ad quod vel volentibus ita Venetis, ac manu quasi ducentibus sese videbant evectos. Non jam diacam laborare hic ut sere semper in originibus urbii fieri aD