장음표시 사용
181쪽
fidelium non eonsistere aduertat, sed in consecratione materiae , &eius absolutione: quare quicquid est de necessitate Sacramenti explerione dimitti nequit I alias sacrile-
.giuna committeretur, quod Sacramento Eucharistiae eueniret, si vinum non offeratur,& consecretur: etenim populus carens vino rem Sacramenti idest, gratiam spiritu , &mente consequeretur, quamuis S cramentum non perc peret,&In
unione corporis mystici, sine qua , non datur salus,persistit,&copula. turta quam ob rem tempore,& industria uinum, & si mina ad propa ationem apta deferre,& plantare studebit ut in regionibus nuper inuetis tabum habemus. Erit huius Sacramenti mareria panis ex trictico coctus, & azimus, & uinum ex vitis expressum aquae simul mistum. vide consecrat . quaest.secunda. Cum omne;& cum arre,dc de celeb. min. aio c. liteIas. Folma panem consecrandi est. Hoc est corpus meum . di
istio, Enim,non est de essentia Sacramenti, sed de praecepto Ecclesiae; si
tamen illam omitteret scienter, eccaret mor aliter : Forma autem anouinis de necessitate Sacramen
ii eu. Hic est calix sanguinis mei. vel ,hic est sanguis meus,alia autem sunt de praecepto Ecclesiae, videlicet nolit, & aeterni testamenti, &c. Prolatis dictis formis panis in corpus , oc vinum in sanguinem ex vlverborum transubstantiantur;qu niam non est impossibile apud L . Deum omne Nerbum dicente Ioanne. Verba, quae ego locutus
sum uobis lcilicet de hoc Sacramento spiri us, δc vita sunt, idest
non habent carnalem consequentiam, namque panis, v num
secundiam se, & quodlibet sui subsumtiam respicientis desinunt ebse, quorum Ioco eo as, & sanguis Iesu Christi succedunt. Si uidem . substantia panis in Corpus Christi, i5c substantia uini in sanguinem, ipsius consecratione transubitam tiantur ut Christus subpanis,& vini speciebus habeatur.
Tridentinum, illam singularem, -- conuersionem panis in corpus D mini , dc uini in eius sanguInem recte transubstantiatione appellauit;& licet iuxta modum existendinaturalem in coesis ad dexteram Dei Patris assideat: Veruntamen multis in locis Sacramentaliter sua a substantia adest, ea existendi ratione , quam et si verbis exprimere uix pollit, tamen eam constantissis me cons teri , de credere obligatur. In quo multa mirabilia lirileniuntur. Primo, post consecra- , tionem nil panis remanet, & t men substantia panis non corrumpitur , neque in nihilum redigitur , sed in colpus Christi transubstantiatur. Secundo, materia panis in corpus Christi, quatenus est corporeum, transubstantiatur. Jcibi non est Christi anima ex ui Sacramenti , sed ex concom tantia . ,
quoniam ibi est Corpus Christi,
quod sine anima esse nequit: etenim non fit terminatio conuersi nis, ac transubstatiationis in animam , quatenus dat esse animatum, sed quatenus dat esse corporeum; quoniam verba Sacrame ii consecrationis eniciunt, quod significant , verba autem . Hoc est corpus meum : conuersionem solummodo in corpus esse deci rant . T rtio, quotiescunque pMDIs transubstantiatur , Corpus Christi non augetur , quoniam
illa transubstantiatio non fit pezadditamentur . Quarto , Iices multae
182쪽
hinitae hostiae iii diuersis locis inue
iantur consecratae in qualibet sit corpus Christi integrum; tamen, corpuS eius non mutatur, quia panis substantia directe in substantiam corporis Christi conuertitur ;substantia autem ut substantia ad nullum locum determinatur, sed' prout est quanta. Quinto , totum Christi corpus animatum ex ui consecrationis eli in libiti a per modum substantiar, non per modum quantitatis. Sexto, in qualibet hostiae particula, siue continua, vel diuisa est totum corpus Christi; est enim ibi per modum substantiae,& sicut anima rationalis est rota in corpore, & tota in qualibet par. te corporis , sic Corpus Christi integrum sub qualibet specierum par te existit. Septimo, totum Corpus Christi est in qualibet particula sab Rite confusione membrorum ratione substantiae,& non per compa
cit Scotus per modum quantitatis, quoad primu suum ossicium,id est, quoad te parationem partium, ut caput sit extra pedes,dc pedes extra brachia; non tam cia quoad alterii ossicium, videlicet partes in situ inordine ad locum non extendit. Octauo, licet accidentia sint in hoc Sacramento siue subiecto , de Dei virtute subsistant, quoniam est prima causa omnium, dc in totum ens naturale tenet imperium: ila ut remoto priori, scilicer, substantia panis , remaneat posterius , videlicet quantitas dimensiua, tam cia corrupi poliun r. Nono, quando Hostiata frangitur Corpus Christi non con . tunditur, Etenim nulla res con si in-gi potest, nisi sit quanta. Decimo, mirabile est , panem consecrata mnutrire ,& corrumpi valere, sicuti antea contingere poterat, di ibi tamen panis,& vini substantia no est. ratio , quia panis substantia ex vi consecrationis in Corpus Christi conuertitur, de accidentibus super naturali modo confertur, ut subsistant, quod est substantiae propriu: de sicut substantia nutriunt,dc deinceps, ac si adesset substantia agere. ac pati possitnt. Vndecimo, licet hostiae alterentur corrumpantur,
putrescant, tamen Corpus Christi nil patiturinam illa accidentia subsistunt, de potentiam penserendi, quae substantia pati posIet, profecto
consequuntur; unde alterantur,&corrumpuntur,& non CorpusChri
sti impassibile, dc gloriosum. CAP. LXXV.
De ministro, ct suscipientibus Sur mentum Euchamistia. Olum Sacerdotem huius Sacra- 3 3 3
menti esse ministrum, dicente Chi isto: Haec quotiescunque feceritis,in mei memoriam facietis, firmiter tenere oportet. Proprium enim eius est hoc Sacramentum, ut dist.2s.Perlectis; quia nemo in persona alterius quicquam agere praeualet, nisi per potestate ab ipso metcol l .itam, quam Chri itus in vitima coena discipulis contulit dicendo.
Hoc facite in meam commemorationem. Qiii determina Iam materiam consecrare tenetur. Verum petere potest , virum sacerdos possit consecrare quantam materiam, sibi placuerit. Abb. in traist de Elicharistia, quem sequitur Angelus, &sipplementum,illam materiam tan um , quae a fidelibus probabili ratione consumitur,consecrari defendunimam intentio Christi,& Eccle
183쪽
est, ut sumatur, quia ratio omnium materiam habentium desumitur . ex ordine ad finem, ut patet
de serra , cuius materies est ferrum sectioni maxime accommodata ,sed
hoc dubium supponit aliud discutiendum, videlicet utrum praesentia materiae sit necessaria ad consecrationem, Maior. in .distinct. I I.
quaest. I. art. 2. tuetur, sacerdotem
posse consecrare etiam hostiam, quae est post parietem , vel a tergo, probat.Omnis sacerdos, qui holliarum aceruum consecrat , etiam quas non videt,-subtus manent, consecrat,ergo praesentes &absentes consecrare potest. Probatur co-
sequentia,nam quodlibet ad esse dicitur dum sensu, vel intellectu percipitur; sed sacerdos multas hostias absentes, & praesentes intellectu,vel sensu percipere potest, ergo. Opiniones adductae in periculo versari videntur; nam intentio ministri ad conficiendum hoc sacramentum signincationi verborum conformari debet, ut pronomina Hoc,&Hic in formis posita praesentiam 333 aperte demonstrant. .apropter D. I homae sententiam allerentis sa-
.cerdotem tantam materiam, quan-
ta libi placuerit, dummodo sit praesens ratione pronominis materiam indicantis, consecrare posse rationibus confirmo. Primo, mnes sace dotes in Sacramentis conficiendis Ecclesiae usum seruare tenentur,sed usus Ecclesiae semper extitit, ut materia consecranda coram Sacerdote ponatur, ergo. Secundo,quotIec eumque Instrumento apto ad aliquid agendum utitur materiam prς sentem habere, & quantam sibi placuerit determinare potest , sed in conficiendo hoc Sacramento Sacer dos est minister , & agens instru-
mentale, ergo . Tertio, si sacerdos absentem materiam consecrareia
posset, absurda, &falsa sequerentur; nam hic Fortitui; materiam Rauennae exi stentem consecrare ual
ret, quod ratio percipere nequit. apropter materiam a sacerdote consecrandam non multum dist re, ut possit saltem eam videre, super illam proferre verba sent Iis remi, alias absentem, α fere infinitam consecrare posset/sic ista actio terminis non includeretur; quod nemo capit; & hoc Sacramentum ad solamen animae collatu in eius scandalum , & confusionem quod numquam concedi debet institutum fuisse videretur. Ad primum argumentum Primae opinie nis, Respondetur,sacerdotem qu tam materiam sibi placuerit cons
crare posse, sed coram se positam,&non solum ad usum fidelium,sed etiam ad conseruandum: Ad mai rem Respodetur, illam congeriem hostiaram esse praesentem, in 'u sconsecratio peruenit: immo si essent opertae',dummodo sacerdos illic esse non ignoret, consecrantur.
Ad confirmatione dicitur non esse satis intellectu concipere,sed adesse oportet, ut Hoc,N: Hic in formis posita ostendunt. Suscipietes Sacra metum sunt duplicis generis,scili- .cet consecrans, & simul sumens s
cerdos , qui illud perficere, & sub
utraque specie maximis ex causis deglutire tenetur. de consec.dist.2. Relatum. Alter vero est suscipiens, sed non celebrans, ut sacerdos non Π celebrans, vel secularis , qui adultus esse debet ,viator Zc fidelis,mentis compos, & conscientia probatus,& ob reuerentiam corporalem Sacramento exhibendam ieiunus: nam omnes, qui Chri ito uniri pos, sunt, Elichari stiam sumere valent, sed homo fidelis , atque probatus, dicente Apostolo . Probet autem
seipsum homo, &sic de pane illo
184쪽
de Calice bibat ,Chri sto uni certitudo firma, an quis sit in pec-ri potest, ergo. Sed quoniam cum cato haberi non potest, dicere Apopeccato mortali accedere contin- stolo. Nihil mihi conscius sum,sed δgit, id duobus modi s accidere po- non in hoc iussificatus sum.Tertio, test. Primo , conscientiam peccati cum neutro modo , sed oscitanter mortalis habendo. Seoindo,autem conscientiam expendit, sed magis non; Primum,tribus modis euenit. conscientia in'bonam,quam in ma-Primo,si accedens ex lassicienti cer lam opiniqnem tenet. Dari autem 3titudine peccato mortifero se irre- non debet publicis 6 notorios pectitum esse sciat,hic sumendo Sacra- catoribus propter scandalum , ut mentum peccat mortaliter, & - meretricibus,& usurarijs publicis; Christo per Eucharistiam coniun- cum notoria occulte non sint corrisere mentitur. Secundo, quado ha- pienda,ut de poenit. & remiscap. I. helcoscientiam delicti,quae ex pro- neque in duello pubnatibus. 2 q. F. habili certitudine consurgit, ut pu- Monomachia, nec Histrionibus inta qui diu morosὸ delectatus, & me ea arte utentibus magicis, vel turpitalem cosensum flusse pertimescit , hus, quae sint mortalia,ut Glos in c. fi absque cotritione appropinquet, Pro dilectione de consecr. dist. 2. ne dc sumat,profecto delinquit, qui , que ad expurgationem infami g, vel descrimini se committit: nam qui aliquod experiendum de purg. can. amat periculum,peribit in illo.Ter Exiliatum,& etiam aenergumenis,tio , quando ex leui detestatione, & daemoniacis, si ob aliquod pecca- an erit veniale conscientiam ha - rem,quod constet,torquentur. Tribet, hic cerve accedendo peccatum hus modis tandem suini potest. Pri- non patrat. Secundo aliqliis inue - mo,spiritu tatum, ut hoc pacto,quinitur, qui non tenet conscientiam sub illis speciebus verum Corpus
peccati lethalis,dc in peccato tame Christi esse,& simul recipiendi desian scienter existit, quod tribus mo- derio ardet, fide suscipit: vel sadis accidere solet:Primo,si quis di- cramentaliter solum sumitur,quanligenter conscientiam discusserit, do non recipit gratiam Sacrameri,
di peritos consuluerit,sumendo no qtD niam probatus non accedit: aut peccat,sed remissionem peccatoru, quando Sacramctum,& rem Sacras qua latent , consequitur, & iunc menti rite dispositus sumit. At quae conscientiam accurate perpendit si rere potest,an absque lethali peccaiuxta uires humanae fragilitatis to hoc Sactamentum infantibus da quantum vir prudens examinaret ri possit:& si detur gratiam reci- in re ardua, quam vellet serio si cu- piant. Noo nulli Graecorum, Ut re-rasset. Secundo,aliquoties probabi fert D.Thomas, posse aiunt,&exl. 3. qgoli ratione conscientiam expendit, co Euangeli, confirmant. Nisi man& confitetur,& si quatuor concudi ducaueritis carnem fili j hominis, 3. rant, Oblitorum consequitur ve- non habebitis vitam in vobis. Et niam. Primo,quando verba Dei de- corroborant ex D. Dionysio decq l. uote audit.Secundo,cum se expedi Hier. Otii baptizatur trina imme tum ad bene operandum invene- sionem gi, de omnium Pon ifex rit, nam probatio dilectionis est ex- ita profectium ad Sacratissimam hibitio operis.Tertio,quando pro- Eucharistiam vocat, atque consu positum a peccatis abstine di tenet. matiuum illi Sacramentum com- Quarto,cum de praeteritis doler,na munionem Dei ficana tradit . Cy-
185쪽
Prianum quoque adducunt lib. de ferret, quoniam quicquid ad Sacra
lapsis dicetem. Infantes eorum,qui menti esse iri iam attinet profecto in martyrio ad idola portabantur, mutare non potest, qua imiis Vsuna non amisisse iustitiam, quam in ba- prohibere queat : sed quia istud noptismo sumpserunt. Qtiare dicere eit adeo certum, ideo opposi sum inquit)poterut in die iudici j. Nos facile defendi potest: Equidem hoc nihil fecimus, nec derelicto cibo , dubium solutum esse usque modo S populo Domini ad profana con- non iudetur , nam Soli explicatiotagia sponte properauimus: quem verbis Cuptiani directe contraria- locum l . Augustinus ad Bonifactu tur, cum ipse fateatur, esse factum citat. Probatur : Omnes qui vitam in aliqua Ecclesia. Quapropter Sa-
aeternam conle qui volunt, Euchari cramenti gra iam acccpisse sentio, ostiam sumere tenetur. dicente Chri quia saltem negativum deuotionis sto. Nisi manducaueritis,&c.Sed in actum huic Sacramento debitum fames vitam aeternam virtute salte illi infantes non habebant: & si mo voluntari 3 actus consequi uolunt, do daretur pueris, & infantibus, . ergo. D. I homas contraliam opi- conferentem peccare mortaliternionem defendit loc .cit. probatur. v Ecclesiae abutendo iudicarem, Eadem est ratio de pueris nuper na sed infantes rem Sacramenti consetis,&deamentibus, natiuitates : cuturos existimarem, quoniam ei latiusmodi autem insanis dari non deest actus negativus dc uotloni S. potest, quoniam deuotio huius Sa- Et D. Thom. absolute non habet, cramenti non praecessit, ergo etiam gratiam non fore accepturos , sed infantibus. Secundo,dixit Christus eis non essedandum amrmat , quia accipite , &manducate,at Infantes actus deiIotionis non habent. accipere , nec edere possunt , ergo. Ad loca citata Respondetur, Sacramentum duobus modis scilicet, i- CAP. LXXVI. rito credendo,uel ore deglutiendo sumi posse. Infantes in Christu credentes spiritu illud suscipiunt. & Deestinibus Eucharistia, de nonnuia
D. Dionysius loquitur de baptismo - lis circa erunaiabisaraonibas. adultorum, ut D.Thom. exponit ad
tertium,&Glossiaeer cap.Si qui, dictum Sancti Cypriani explicat de Vcharistia est quaedam nutri- adultis . Verum Cypriani uerba tio spiritus, & vitae spiritiolis
equidem ita exponi non possunt,di, conseruatio. Panis quemvgo centis. Si vero paruuli sunt,& hebe dabo, caro est pro mundi Vi ἰλ .res,qui doctrinam non capiant, re- Nemo autem uitam spirit Halem
spondeant pro illis qui eos offe- adipiscitur nisi per gratiam, dc hoc
mint iuxta morem baptizandi, & Sacramentum Primo operatur gra fic per manus impositionem chris- tiam in uoto, dum quis iustificaturmate communiti, Eucharistiae my- per baptismuin , vel confirmati steriis admittant, ut de Eccles. re- .nem, quia utrobique cluS uorum , 'gul. seri dogmat. Solus in A. senten. ut finis omnium Sacramentor ut sedistinet. xa. quaest. I. art. s. ait, si Ec- includitur: Operaxi cnim remisti etesia aliquando id agere consue- nem peccatorum cit Primam gruit, si nunc daretur, gratiam con- tiam conlatre. Secundo, spiri ua lem
186쪽
lem effectum, quem cibus,&potusessiciunt corpoream vitam sustinendo, augendo, reparando,& d Iectando. Qui manducat me vivet propter me. Tertio,oiaPeccata occulta delere potest, qm est instrumentum Iesu Christi passionis, o nia peccata nisi ponatur ob exin delere sufficientIs . Nam dum quis
accedit in peccato mortali, cuius tamen conscientiam nec habet,n que affectum, ut puta si accedat at- Iritus , putans esse contritum , aut sine culpa elt oblitus aliquorum mortalium, recipit Sacramentum,& rem Sacramenti Sed si postea memoriae Occurrunt, conteri, & confiteri tenetur. QMilo, peccata venialia delet, & cauet mortalia: nam calore concupiscentiae aliquid fertioris ch/ritatis per venialia remittitur, qui ι oc Sacramento roboratur, & mul: una extinguit concupiscentiam carnis. Q nto,praeseruata peceato dupliciter scilicet interius corroborando per gratiam , de exterius omnem daemonum impugnationem repellendo per Christipas Itonem,cuius est signum. Sexto, a purgatorio ut sacrificium satisfa ctorium pro peccatis oblatum animas liberat desumitorum . Caeterum petere potest, utrum
liceat sumere Corpus Cluisti sine
sanguine. Prima opinio est Haereticoru negantiu .Christo dicet e. Nisi I v.-m inducaue; itis carnem filii hominis, & bibetitis eius sanguinem, nohabebitis vitam in uobis. Et qu Lue. 11. tiescunque h. ec feceritis, in mei me moliam facies is. Probatur. Primo , Omnes Christiani eiusdeSacramenti pa Iticipes, . unum eo
se debent per idem Sacramentum. Multi unum sumas, qui de uno pa-I. . io & Calice participamus.
Sed per susceptionem sanguinis, &
Secundo, omnia Iesu Christi pansionis bona, qtiae in hoc Sacrame
to commemorantur, omnibus prodesse debent i, At Otristi passio plus in sanguinis , quam cor ris suminptione exprimitur, ergo. Tertio, omnes seculares gratia sanguinis priuare non conueni psed sanguis Christi cofert gratiam,
quia est Sacramentum, ergo is Altera Catholicorum lata est,aD sere litium,sussicere mundanis reci
e re corpus solum , quia in eo est
anguis ratione naturalis connexionis,eandemque gratiam,ac tantam consequuntur . nam ex eo loco,Nisi manducaueritis,&c. recte non colligitur utriusque spectet communionem omnibus esse praeceptam:
namque Dominus ibi discipillos alloquebatur, qui futuri erant sacerdotes: etenim ibidem etiam dixit.Si quis manducauer ἔ ex hoc pa cne vivet in aeternum . Et qui dixit. Qui manducat meam carnem, dc bibit meum sanguinem habet vitam aeternam, dixit etiam,Panis, quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita. Tandem qui dixit. Qin mar ducat meam carnem , dia bibit
meum san uinem, in me manet, &ego in illo ; dixit tamen , manducat hunc panem, vivet in aeternuin . Unde pro dissicultatis solutione duas pono conclusione i 'rima, Communio ab Ecclesia sub utraque specie damnata non suit, ut sit contra ius diuinum, sed ob multas occasiones,& honestas rationes, Priino ob effusionis periculum ; multitudo enim ad sumendum concurrit, in qua sunt funes, adolescentes, pueri, & pu eulae, & alij similes , quorum non nulli rem caute no agunt.Secundo, vinum o le
187쪽
' vinum mi liis nauseam mouet. de infirmis: penoxium. Tertio, aliis qua prouincia, quod sufficeret, tantum vinum trabere non posset. Quarto, Pro infirmis sicut corpus r ruari deberet, quod multoties cesceret,is corrumperetur; & d mum ut Sacerdotes a populo hac dignitate discriminarentur: non
nim in hoc sacrificio pares esse decet. apropter Ecclesia recte,&de induitria s.culatibus sanguinis
sumptionem interdixit. Secuda,Oes mundani et per corporis sumptione uniuntur,& Christo incorporantur,& eande ac tantam grat am consequuntur; quam Sacerdotes recipiunt, ut in soluti ne argumentorum patebit. Coctu.
sio probatur primo, cu populi nullum patiuntur spirituale detrimen tu c5queri no debent, sed per sola corporis lamptionem corpus unuessiciuntum, de Christo capiti uniuntur,& scandala tollunttu; & per conexionem cum corpore gracia consequuntur, ergo. Secundo: Quando fideles eandem gratiam sicuti S cerdotes consequuntur, iuste lametari non possunt, sed sumendo corpus, in quo per connexionem naturalem est sanguis , finem prorsus consequuntur. Ad locum Ioannis
Respondetur, Christum Ecclesiae
generatim esse locutum, quae p stea disponeret iuxta temporu Ο casiones, veluti rite peregit.Secando: Cum corpus recipitur, sanguis
etiam bibitur, non sub signo potus, sicut etiam corpus sub signo potus non bibitur. Iccirco Christus non dixit. Nisi manducaueritis carnem sub spetie panis , aut biberitis sanguinem sub specie vini , sed sinipliciter. Nisi manducaueritis, ut esus ad res referatur. Ad dictum D. Lucae respondetur, fui me tantummodo dictum Apostolis, qui hoc sacramentum conficere debebant: Ad primu respondetur, omnes hoe sacrificium per modum cibi, dc potus oblato participare , qt ira pro omnibus suo modo deferentibus offertur , nam Sacerdos in persona omnium sanguinem offert. Ad secundum rei pondetur, DO-minicae passionis representationem in actione completa sacramenti cosistere,in qua corpus sine sanguine consecrari,& sumi non debet, sed idem fluctus percipitur a secularibus, ac passio Iesu Christi pet
Ad tertium respondetur, populunon defraudari, eandem enim gratiam, quam sacerdos sacramentum sub utraque specie sumendo recipiti quoniam non minus virtute illius rei, quae sub speciebus continetur per concomitantiam, quam virtute illius, quae continmur ex /i cosecrat Ionis consequitur. Nam qua-do corpus sumit tam virtute corporis, qua virtute sanguinis illic ex natu tali connexione contenti gratiam recipit, sicut sacerdoti unam hostiam accipienti gratia conia tur, qui si postea alteram recipit, aliam gratiam non recipit, dummo do simu I tempore utraque sumat. Praeterea quςrere psit, utrum pollutus nocturna poli utione, sequetidie contritus,& confessus absque poena peccati mortalis hoc sacramentum recipere possit. Paludanus in A. d. y. Q. . duo dicit. Primo, licet pollutio sit effectus peccati InOrta lis, non tamen ipsa est peccatu mortale, probat primo : Sicut nec partus adulterae,neque conceptus, sed solus concubitus vocatur delictu , ita pollutio non est peccatum'. nam seminis emissio est opus potentiae Vese taliuae, quae dum alia opera, videlicet nutritionem efficit, & accretionem, errare no dicItur: licet aliis
188쪽
aliquoties ex causa reprehensione digna procedat, tamen peccatu noreputatur. Secundo, signum peccati mortalis non est peccatum, sed pollutio est signum peccati mortalis,ergo. Secundo, dubium disiuuens ait. Si contritus,& confessus die sequenti accedat,absque lethali culpa Eucharistia sumere potest:& conatur cofirmare suam opinionem ex doctrina D. Thom. dicentis, pollutionem in somniis non e
se peccatum, sed signum peccati, quia nullum est ibi rationis iudicium. Licet pollutio secundum se
animaduersa no sit peccatum mortale , ratione tamen suae causae, vel consequentis effectus quandoque habet peccatum mortale annexu.
Vnde ad percipiendum quando sit
mortale,aut veniale aduertat, eam
quadruplici ex causa euenire pos , se, videlicet obtus pium cogitati
nem,uel cibi, aut porus redundantiam, aut naturae debilitatem, siue diabolicam illusioncm. Iccirco pro resolutione difficilitatis duas statuo conclusiones. Prima, omnis polliatio nocturna procedens ex causa libera, quae fuit peccatum mortale, ipsa etiam est culpa mortalis. Probatur: Nam aliquis aistus exterior est peccatum,qiramuis liber non existat propter libertatem, quae est, in interior i,ex quo oritur; namque
si quis pollutione post aliquas horas secuturam consulto procuret, illa quidem esset peccatum mortale , ergo eadem ratione ea, quae sit
in somniis, dum fuit in vigilia procurata,erit etiam peccatum. Secun3 1 da , omnis nocturna pollutio ex causa proueniens, quae non est peccatum ob corporalem immunditiam, & mentis distractionem ratione congruentiae sequenti die sacramenti susceptionem, praeterquain duobus casibus, impedire vide-
tur. Probatur per D. Hieronymum ad Demetriade Epistola inter omnes, relata 3 3 .qo . sciatis. Si panes propositionis ab ijs,qui uxorest rigerant comedi non poterantri quato magis panis, qui de coelo descendit, ab his comedi non potest, qui
coiugalibus paulo ante vacavere amplexibus violari,atque cotin . Si vero ex aliqua probabili caul per arbiti tum boni viri determinada aliquis sumat, perperam non peratur; ut puta quoniam est sacerdos, S: propter festu diem celebrare obligatur, vel est secularis die is 'sto Eucharistiam sumere assuetus. s& maxime dispositus. Ad primum Paludant respodetur, pollutionem esse peccatum non propter libertatem, quae tunc est formaliter, sed ob praecedentem, quae in virtute re manet. Nec aequa ratio est de alijs actionibus potentiae vegetatiuae ς quia non sunt proxime in hominis
potestate; sicuti est pollutio, quae est in libera hominis facultate;qironiam per liberum actum eam proin curare potest.
SAlus equidem, nisi per applic
tam passionem Iesu Christi, quuDeus propitiationem posuit, nemini cofertur:&sicut adiuncta b ptismo originali tollitur, sic pςnitentiae mortiferum crimen auis tur : & licet tria priora spiritualem vitam recte construant: tamen in varios morbos ei incidere contingit, quare ad subleuandum ea Christus hoc sacramentum instituit , quod D. Hier. ad Demetriadem secunda tabula post naufragium titE ' vocavit. Quemadmodum fracta navi
189쪽
naui In mare cadentes cum periculo virae exist ut, de super aliquam
tabulam, ut salutem consequatur, se recipere nitui tur: Iram nocm
Te magnum rupta naui diuria ae gratiae, & in peliculum aeternae damnationis labentes, pei poeniten iλm, tamquam per quandam tabulam emergendi periculum evadunt. Quae in homine ex duplici causa oritur, em cienti, videlicet quae est Deus. Etenim nisi Deus cor pulsaret,& mutaret, nemo veram poenit etiam ageret; cst enim donum Dei maximum. Conuerte nos Deus ad te,& conuertc muri&, Nemo potest venire ad me nisii Pater traxe.rit eum: Et dispositiva, qtiae est hominis voluntas Deo vocanti praebens consensum. Ego sto ad ostiu, 3- & pulso, si quis aperuerit, intrabo,&ccenabo cum illo. Etenim milli culpa absque poenitentiata remitti potest, quia nemo vitam nouam inchoat, nisi veteris penitentia agat: quapropter Christus misericors innituit hoc quartum in ordine Sa.
cramentum,&Petro respondit: nois dico tibi septies, sed usque septua. sies septies, id est quo iescumque
Ingemuerit peccator, vita vivet.
Neque id mirum est , quoniam qui
offenditur, est infinite misericors ;&eius sacramenta morbos expelliit, de totum hominem sanum red- ,- dunt . Opoit et igitur paen tentiam agere peccatorum. Nisi enim pςnitentiam egeritis omnes simul peribitis sed simulata, qualis est hypocritarum, esse non debet, quia vere nota sunt poenitentes ἱ neque obstinata, ut fecit Iudas , qui laqueo se suspendit. Deus enim corcon ritum,& humiliatum exquirit. Conuertimini ad me in toto corde ve- . ' ' stro,in ieiunio,ne tu,&plactu,&c. Conuerti autem dicitur, quando per sacramentum poenitensiae Peocata tolluntur, 3 conscientia laustur ab Omnibus inquinamentis. Lavamini,& mundi estote&c. Si fueritu peccata vestra sicut coccinum, quasi nix dealbabuntur. Non enim De iis per ullam artem decipi, neq pecunia corrumpi, se i poenitentia pli caeri potest, sic Ecclesia canente. Deus qui culpa olfen ieris . pea it cratia placaris, de qua presertim, ut ei hSacramenturin, diactare intendo , quod Christus in .tituit. Conlate mini alterutrum peccata vestra: & Sacerdotibus fac altatem absoluendi tradidit, Quorum remiseritis peccata, remittuntur eis. P. Itentiae igitur Sacramentu est remi ilia peccatorum odio habitorum cum proposito emendationis: in quo sunt materia forma, mini iter, suscipies, &effectus, quae ligillatur percu
duplex. I emota, scilicet peccata. N im egerunt penitentiam i dicebat Apostolus in super immunditias i. Coνm& fornicatione , dc impudicitiaia, ιει. I quam gesserunt; Et Proxima, videlicet actus peti itentis , qui sunt contritio,confessio &sa is factio, dcc 5 uenienter partes paenitentIae vocantur. Etenim duplex est pars rei , scilicet essentiae & pars quantitatis, istae tenent locum materiae, & partes integrantes nominantur, quando ex illis paenitentia integratur , ad quam homo fide mouetur, scies Deum nullum relinquere mawum impunitum;& de paenis aeternis dubitans, de eundem infinite bonum', & maxime colendum percipi cns , omnia peccata incipit odio haber .dc detestari, & conscientiam studiose
190쪽
. diose e milians ornses annos amaritudinis suae recogitat, dc quoru reminiscitur peccata loco, ac rem p re fatetur,&cum filio prodigo ait. Peccaui in coelum, & coram te, non sum dignus vocari filius tuus; di ex Dei gratia assequitur contritionem, quae est animi dolor, & vo-3 ν luntaria peccatoru detestatio, qua . tenus offensa Dei cum proposito cofitendi,& deinceps ea eiiitandi , dicitur animi dolor, nam quis pecca- tuo δio habere nequit,nisi doleat se peccasse; dicitur detestatici,quoniaest actus contra peccatum ex consideratione illius commissionis a voluntate elicitus,quo se peccasse nollet: dicitur ut offensa Dei,non solii quia peccarum secu aliquid mali affert, sed quonia Deu summu bonuoffendit: dicitur cum proposito co-fitendi;namque contritio confessionem loco/ ac tempore absoluta ratione includit faciendum : diciturnost hac ea evitandi; nam deinceps Deum non laedere, sed potius quodlibet malum pati determinare,& in Deum ponere spem, ciui talem vitae emedationem clargiri dignatur,ti proposito semper retinere debet. Sic contritus A charitate informatus in eodem instanti multa assequitur bona propter passione Iesu Christi,quae tuc applicari incipit. Namque omnia peccata ei dimittuntur,& totus homo efficitur sanus, & infula virtutes, per peccata iam Per-t dira,animae infunduntur quae lunt stola prima per peccatum amissa,&omnia opera olim viva, & per peccatum mortificata, reuiuiscunt ,&aeternae virae factus haeres anulus si-hi datur. Sed poenitens aliquando cum attritione ad hoc sacrametum
, s accedit, quae est dolor voluntari ἡsumptus ob timorem poenae,quae ad deledum peccata non sufficit,*ps nitetiai persecta nominatur, quae duplex esse potest. Altera quando
poenitet, se peccasse,& crimen mox tale perpetrasse nol let,sed non om- .nino a peccatis abstinere statuit. Altera est,cum poenitet se commisisse peccata ,-amplius non p*ccare decernu: nota concipiendo peccata ut rem super omnia detestabilia detesta dum, neque reputando ipsum super omnia vitabilia deuitandum. Prima,non est satis, ut solum per ea
peccatum remittatur; immo neque per eam,&abilivitonem sacramentalem ei condonatur.Secuda etiam
non sufficit, ut per illam dimittatur absolutione etiam sacramental adiuncta, licet ad abso liuionem sacramen ratem petendum susticiat, ut Caiet. in opusculis tract. I .Opus. F.q. 3. Nihilominus secundo modo acceptam cum sacramentali abscinlutione ad remittendum peccata,&ad sacramentalem gratiam consequendum sufficere tintirem: qui non oportet,ut peccator detestetur eccatum super omnia detestabi-ia;non enim scripturae sacrae peccatum , tamquam quid super omni
vitabile, & detestabile, fugiendum
referunt, sed solum pςnitentiam agite dicunt. Paenitemini.Facite frμ- Mau. 3.ctus dignos paenitentiae.In quacum- Luc. 3. que hora ingemuerit peccaror, vita Eet 3 vivet Eotus hanc doctrinam erudire perdocuit libro primo de natura,& fratia cap. II. quae mihi ver esse uidetur.Sie contritus i ta Deum alloqui potest. Peccaueram in cςlo,& coram te, & non eram dignus vocari filius tuus, quia te creatore meum offenderam, & te fontem vivudereliqueram, &cisternas dissipatas aquam bonam erumpere no v
lentes mihi extruxeram, sed tu misericordia morus me vocasti ad pa, ni testam. Verum perere valet,num
de singulis peccatis mortalibus particularis contritio Aequiratur. D. Thoma