장음표시 사용
411쪽
tionem. Kaltem propagationem ci- ut per annos Ac secula perduret intra aeris praesentiam. Hinc constat maletia idonea; Et certὰ non deest qua de causa aetis inestio flammae calidum estluvium a profundiotibus magis necessaria sit in partibus in- telluris visceribus assurgens , quod ferioribus, quam superioribus ; cur addensatum vim suam multiplicet, in vasis clausis flamma param Se incurrens in materiam facile e duret; cur in aere compressiore diu- solubilem , illam exsolvat in flam-tius, quam in minus compresso; & mam. Hisce de caulas non inverialia plura , quae quemadmodum simile est, alieubi in interioribus Theoriae nostrae invenimus respon- telluris ardere ignes, sed plerumque dentia se certe non adversantia, ita semisopitos, fumis tantum 6c flam- sperandum est 3c reliqua, quae ad- mulis per noctem conspicuos , qui huc comperta non Isunt , aut pa- tamen per intervalla insigniter, Ecrum, aut nihil eam immutatura. tertibilitet invalescant f quemadmo-Quod spectat ignes subterraneos, dum scimus non ita pridem Vesu-& aereos , litat illos negent non- vio , de aliquot ante lustra etiam nulli plas debito eribuentes praesen- AElnae contigisse) a coasis non faciletiae aeris . vix tamen illos negari iuxta speciem indicandis. sed certὰ
posse censeo i scilicet eorum ἡ terra consuetam exsollationem terrenorum
eruptio in montibus igni QOmis , sulphurum multiplicare valentibus. aliique terrarum locis manifesta est, Ex his plutimum illum i fervorem signo evidentissimo , intra terrae vi- aquarum Thermalium enasci vix scera combinari posse, de eo quo dubito , litat mitior aliarum
decet modo, quaecumque ad flam- causatum . effectus esse possit ,
mam gignendam sunt necessaria. praecipuὰ vetb efiluvii calidi alicu- omisso enim quia aliunde aer de- bi luxuriantis , quae causa est duci possit ad loca accensionis, si mr 8 thermis naturalibus aliquae non a loco eruptionis, certum est sint , quae ubi refriguerint . a- non deesse in telluris abditis princia quam exhibent omni principio pia flammae; non quidem sulphur, sulphureo desti utam. Minor est non bitumen, non quodlibet aliud difficultas in invenienda causa ac-decompositum sulphureum flammae censionis ignium aereorim, ex quo gignendae idoneum , ex quo exs per phaenomena ostendimus aerem
lutio emuvii fiat ; non item sales plurimo scatere sulphure , eoque illud igneum reddituri , & licἡt lib- admodum exsolubili, cum alioquin te desit aer, hic non adeo necessa- certum sit pati copia sales in eotius est, ut sine ipso deflagratio ali- luxuriare flammae essiciendae aptos qua haberi non possit : Difficilius natos ; sincit enim ut revele-
occurrit agens; & exinde est, quod tui agens celeriter exsoluturum δnon aded frequentes sunt vulcani ; Sed hoc doeent aerei vortices , possunt tamen non deesse sermenta- quos turbines de tiphones vocant; riones de attrItus, a quibus satis quippe horum axiin ignis occupat
est modicum ign m semel excitari, non aliunde progenitus , nisi a
412쪽
violenta rotatione per minimos circulos & aeris & aureorum sulphurum , quorum cum majores stringant minores versus axim , Opus
est, ut se invicem validissimὸ atterant , & consequenter celerrime exsolvantur, eo fere pacto quo accidere diximus ramentis sulphureis inter sticem & chalybem interceptis in ignis excussione. Hinc non aliam crediderim esse causam accensionis fulminum & fulgurum, licet diversa sit materia deflagrans, in fulmine quidem gravior & e soluto dissicilior, sed in exsolutione validius explosa , in fulgure ver , levior de ratior , ideoque pronior ad exsolutionem , sed mia
noti impetu uaculata. Attritio e
go exsolvit aerea sulphura in igneum effluvium, quae a vi ve
torum plerumque promovetur, non raris autem a fermentatione , aut
motu fermentativo simili, cujusmodi ille fuit, quem a Celeberrimo Praeceptore Montanario olim
accepi a se visum apud Clarissimum Travaglinum , duorum nem
pe liquorum, quorum fumi sese mi Lentes pendulam in aere flammam excitabant . aut qualem ego
ipse.vidi, indicante Io: Hieronymo ranichello Amico de Chymico apud Venetos percelebri, inter halitus spiritils vitrioli volatilis , & salis armoniaci sibi invicem
in aere libem occurrentes, ex quibus tamen non flamma. sed satis conspicuus sumus excitabatur. Ex .sermentationiblis igitur huius generis fieri potest ut ea sequatur attritio . S consequens exinde particularum comminuito, quae sulphu-
reas a mixtione liberet, sive 'b sorma ignei effluviis, sive simpliciter
calidi, sive etiam tantummodo i cidi , quale in fermentationibus nonnullis commoveri probabile est, quae neq; ignem, neque calorem,sed lucem tantum prae se ferunt ut in lampyridibus , ovis lacertarum, lignis ρο- trescentibus dec. evenit, & ut ver in simile est eontingere in aeris κ stivis coruscatlimibus. Conservationem flammae per continuam productionem fieri non es qui dubitet; neque enim in hoc negotio locum habet lex naturae a Cartesio evulgara, omne erepus statum affectare in quo est i scilicet effluvium sulphureum ignium ab aethere raptu..& a salibus hinc inde inter tumultuan dum vario raeodo percussum , partim corrumpi resoluta particularum sulphurearum in sua principia simpliciora compage, partim hinc inde dissipari & dispergi, totum vero ex igneo non igneum fieri exerta semel elastica explosione necesse est; Pereat ergo flamma oportet , nisi in locum abeuntis aliud succedaecon gener, eo pacto. quo fontes salientes sola interceptione affluenistis aquae cessant. Ut igitur in e dem statu pergat flamma, necessaria est te productio compensans damna praehabitae corruptionis : hinc licet eadem flamma videatur per aliquod tempus conservari, verὸ
tamen non eadem, sed semper nova est, quae oculis objicitur. Proterea metaphoricὸ tantummodo alia mentum necessarium fana mae dicimus . ct flammam ipsam depasci quidquid objicitur proportionati m quali ac vinacissimanu coa aliquod,
413쪽
ne dicam animal, si imma foret, quod altitudinem ollarum turris act*exstain quaereret, devoraret, & in sui ret, fortuito accentias ignis in parte
suos antiam converteret. Flammae si periori ad imum momento descen-
igitur conservatio non est nisi con- dit , ollis universis cum bombotinua reproductio flammae in lo- disjectis. Ex his constat motum cum corruptae, id est perennis novi Iocalem flammae plerumque non esse effluvii exsolutio . quam essicit pro- nisi successivam ignis generationem
fecὶδ flamma ipsa, non pro sui ipsius a parte post partem in spatio, quae,
singulari conservatione exsolvendo cum diversitati terminorum celeritas enim petit in sed tantum , ut ira temporis combinetur, idemque via dicam , pro reparatione riuidem deatur specie tenus mobile, concipi- effectus specifici. Hine cum eo- tur a vulgo sub idea localis cujusdam dem loco stat flamma , ut in elis motus. Hic tamen absolute in flam- lychnio , causa' est eodem semper ma negandus non est, vento enim loci tacta exsolutio ; cum vero serpit, iactatur, reflectitur in circulum, &plerumque non est ejusdem flam- agitur ad modum cujuslibet alterius mae motus, sed progressus exsolu- mobilis; sed hujusmodi motus ab tionis ab una ad alteram partem antedicto distinguendus est. Patet substantiae eombustibilis, ut accidit igitur propagationem unicam viam in filo sulphurato, quod uno extre- esse, qua flamma conservatur, quaemo arcensium , ad alterum usque sicuti inaequaliter fit, ita & inaequalis subinde deflagrat. Hine bitumina, est ejus micatio, stabilis quidem ii quae ereduntur flammas ad se tra- eodem loco sit, vaga vero ii de hoc here . propri8 tamen non trahunt, in illum eransducatur. sed cum emittant sulphureum ema- Flammae corruptionem triplicivium summe volatile , dc facile de causa fieri mox innuebamus; exsolubile , hoc flammam tangens videlicet & resolutione particula- accenditur, Et suecessiv8 deflagran- rum sulphureatum in sua principia, do usque ad bitumen, ipsum quo- ω dispersione effluvii, de explosionisque inflammat. Horum effluvio- elasticae amissione. Resolutionis rum causa Porrectanae aquae de- particularum sulphurearum in sal &flagrare. & flammam alere viden- aetherem duae sunt causae r alteratur; bituminosum enim effluvium universalis , scilicet pernicissimas convehunt, quo aquae jactus circum- aetheris motus , cui statim ab ex- datur, quodque in dammatum aquae solutione objiciuntur, multo major inflammationem mentitur. Hoc eo, a quo genesis facta fuit; sed idem erumpens δ saxorum rimis, se- hic non adeti prompte agere potest,
mel accensam flammam diu con- ut momento temporis totam earum
servat & alit, ac tanta pernicitate fabricam dissetvat: altera particu- ignem concipit, & ab una ad alte- laris, stilicet lucta inter sulphureas ram partem traducit, ut cum subli- effluvii, & salinas aeris particulas; matoriis ollis aliquando eius fixa- vix enim concipi potest , quin per
xionena tentarem. E ct supra homigis eam sulphurei eduvii pars multa
414쪽
pereat, dicere quis posset, ab igne
consumpta. Dii lipatio partim hi a naturali motu sursum e filuvii suiu phurei, partim ab incondito, exuge, & tumultuario partium flammae;& qaemadmodum ille sursu in dirigit , ita hic undequaque dispergit,eiaculando sulphureas particulas periculo resolutionis praediciae superstites. Sed nil magis fiammam cor
cum pit, quam depeiditio explotioniselasticae , sublata enim cum compressione etiam dispostione ad eam erendam, impossibile est, ni particula sulphurea novam ct fortem
compressionem subeat , eam ad ignem efficiendum habere materialem concursumo Cum autem non Deile extra tellurem causae& circumstantiae in promptu sint eam moliturae, sequitur, amissa semel in exsolutione corporis deflagrantis compressione , ideoque virtute explosiva , sequitur inquam emuvium , licet stilphureum esse Pergat, igneum tamen non esse , sed calidum tantummodo ι posito
enim , ut sepra monebam , quod
flamma sit, sed id solum quod actu
exsoluitiar cum vehementi motu
elastico, seu, quod idem est , cum
explosione , magnitudinem flammae non determinat copia Mementaris effurii, quae de flammam & circum- vigentem calorem complectitur, neque exsolubilis , cum hoc ignis non sit antequam exsolvatur, sed eius tantum , quod actu exsolvitur,
aut ad summum quod post edi solutionem adhuc in aetii explosionis rigit, de quousque pergit. Quemadmodum igitur deficiens copia eL P. Gulielmim Oper. I . IL
fluvii actu sese explodent Is, flammae limites ponit, ita amisso explosionis flammam iptam corrumpit , id est reddit sulphureum emuvium ineptum ad flammam componendam ιde nihilominus telinquit clasticum,& compressile , S Olcillativum , &aliis motibus agitatum , & agitabile , ideoque calidum, ut de se pater. Aritie hic repetendum est quod supra monuimus . scilicet explosionem par im contingere in superficie mixti deflagrantis, partim in corpore flammae, illamque esse primam originem hujus , ea qlsippe sublata haec cessat, non tamen Econverso; sed interim ex utraque
flamma componitur, adeo ut eam concipere possimus tanquam conis geriem minimarum molecularum
in 'rpetua & successiva explosic ne constitutarum , cui satis fit ad eatn-mae substantiam ultimo complendam
aeriorum salium ob ectio ει con-jogatio. Cum ergo quae congi ries nunc temporis fiammam conitini emox eidem componendae inepta futura sit, sequitur perpetuam requiureparationem ejus quod deperditur, de in hae conlistere ignis conservationem , qudd spectat ejus partem stilphuream , & consequenteI cOI- ruptionem haberi pet solam explosonis elasticae amissionem. Omnibus notum est quantum aqua deflagrationi inimica sit, tum impediendo excitationem ignis. tum excitatum extinguendo ; Ae quod
quidem extinguat , causa evidens est 3 cum enim conservatio pendema perenni propagatione . si hanc impediat aqua . nil aliud requiaretur ad fiammae consumptionem,
415쪽
sponte enim evanescit ι sed quod
inpediat propagationem , eadem
de causia fit, propter quam prohibet
excit itionem , nam propagatio liam me, quemadmodum supra demon stratum , nova & succeisiva ejus excitatio est. Eb igitur res perducitur , ut videamas cur aqua prohibeat ignis excitationem, id est ex soliuionem sub tantiae sulph.ireae inessi i Wium, quod igaeum elle possit.
Non impedire aq iam ex solationem stilphurei in elementares tuas parsiculas docent fermentationes calidae ;ab iis enim in aqueo humido calor ex zitatur , si concurrane substantiae sulphureae, ex e Maelo ab illis exsoluto e non ergo absolute impedit praesentia elementi aquei exsol tio. rem sulphureorum . si adsitu cause ad illam patrandam idoneae; ira vi cum interdum promoveret possit harum applicationem ad pansutn , potilis aliqaando favere videbitur , quam ossi ere ; at. cum non semper promoveat, sed nonnunquam impediat. hinc hisce casibus. officere non exsolutioni, nisi secundatio, sed de: agrationi videbitur. Haec prima est ratio. propter quam aqua exestationi ignis. impedimento
eli: probibet videlicet causarum ex trinsecarum, puta alterius ignis, applicationem combustibili substantiae. sine qua effectus esse non potest. Supponatur enim aqua madidum corpus a iquod combustibile , &ignis illi applieatus : certum est inter ignem . & luperliciem corporis aquam inter tacere . quae non
'ermittet salibus aereis transitum ad corpus id m . nisi plurima sui motu . parte mulauis ;. ideo liret calidum emuvium per aquam penetrare po iit , non penetrabit tamen pars ignis salina, aut nonnisi iners, cum ab aquae resistentia salium motus vehementer retardetur, & restauratinequeat 1 calido emuvio per aquam
meante , cum explosione careat, aqua sola sales in eum motum adigunt , qui ad comburendum requiritur. Quantumvis ergo Per aquam mediam penetret ad corpus combustibile em avium sulphureum, calidum . & quamvis etiam Penetrent sales , nulla fieri potetit texturae aut compositionis solutio, quae liberet , mixtione elementum sulphureum , ideoque nulla continget actio , ex qua novus ignis resaltet, sed tantum ex qua humidum absum 1tur, debitam impediens. applicationem ejus ad combustibile,
quo im8edimento sublato D con tequente congrua applicatione , nihil obstabit quominus nOUS ignis generetur. Eadem ratio est, cur affusa aqua extinguitur ignis in corpore aliquo deflagrante; cum
etenim eatenus ardor Pergat, quatenus nova semper α nova fit ex
solutio essi avii ; si inter flammam& corpus, quod remanet comburendum , aqua interponatur , sublata applicatione nova tollitur exsolutio,
sine qua plior flamma statim dissipatur. Vetun tamen & alia est a praedicta longe diversa causa hostilitatis inter flammam , & aquam, quae etiam impedit ne flamma aquam pcnetrare possit ; nemp8 aqua impedie explolionem partic Iarum sulphurearum adeo necessa riam . prout supra ostendimus, igni
effetiendo, ut sine ipsa ignis haberii
416쪽
non possit ; etenim ubi primum
sulphureae particulae a vinculis mixtionis liberantur , dum nituntur vi elastica in nativam magnundianem se extendere , non permit tuntur a contiguis aqueis crassioribus , ideoque ad motum magis resistentibus , id exequi celeriter , sed tantum lentὸ , certὸ sine ex- Plotione; ideoque quantumvis exsolutio facta in sinu aquae non careret salibus , 4is qui in aere sunt , analogis , non idciccb tamen effluvium fieret igneum , sed tantum calidum; quae causa est. cur fermentationes calidae , licet celerrimam habeant exsolutionem sit effluvii copiam , plerumque sinὸ Hamma celebrentur; de tantum cum Hamma , quando , ut ab initio hujus dissonationis notabamus aquantum fieri potest a miscibilibus humiditas fuerit abstracta. Non solum igitur aqua ignem extinsuit, quia impedit extolutionem sumata applicatione causae exsolventis ad patium , verum etiam, S potissimum, quia cohibet explosionem uvii, quod exsolvitvt. Hinc fiexplosio tam valida sit . ut superet resistentiam aquae, etiam ea media deflagratio luccedere poterit , licet , ut advertit Nobilissimus Boyle, id perrarb accidat. & solum cum a vi expansva Rammae
undeqtiaque arcetur aqua a containctu combustibilis mixturae ι quo easu deflagratio intra aquam vix disicit ab ea , quae fit in theca aliqua , aut alio quolibet loco
Porro aer, de inimicus flammae est, de amicus; licet enim semper ad alem
dam flammam substantia sua conducat, motus tamen. & in ventum actus,
modo sufflat, modo extinguit, non sine lege tamen pune certa; nam ventus in cat bones adactus semper ignem excitat , in flammam verbpro ratione auget . praeter rptionem extinguit. Re vera renovatus aer
circa flammam. & copiam salium majorem suppeditat , & eam commovet, urget , adigitque in materiam combustibilem, quod necessariis debet evenire erga homilem caris bonum flammam; at erga Aa tam ,
quae pabulo veluti adhaeret suo unde humorem delum it dc flagrabium, ut in facibus , lucernarum et lychniis&c. plerumque lono alia res est; si enim vis venti tanta suerit , ut possit nam mam separate ab elly h-mo , & exsolutio combi stibilis non
ita copiose, & celeriter fiat, ut conistin ud in locum abeuntis novum sucincedat effluvium, si parata cauba cxsolvente, samn a videlicet. ab exs lubili, necesse est ut minuatur. Ectollatur exsolutio est mentaris , remanente permodicum ten pus eis uvio adhuc exsolubili . ex quo sun. us componetur ; & hoc non raro ita dispostum est , ut accedente causa
idonea novam facilὸ erumpat inflammam. Quoniam latren sub stantiae quaedam prostant sulphureae adeo facile exsolubiles in par iculas .esemen rares, ut dissicultet adn.odi mvis venci' ab iis stan mam possit sejungere, ur pix bitu in Sc. prointerea ea iam faπmis extirguendis nil valet ventus licet validiu anus. sed potius eas ventilando fovet. 8e multiplicat. Has vero opprimit ter ra , di quidquid aetas con mercium
417쪽
intercipere , non alia prosectb de causa , nisi quia sublato aereorum salium concursu deficit ignis', atuue hoc deficiente deficit & exsolutio. Triplex effluvium , quo fammam componi diximus , omnium proprietatum , quibus flamma ins-gnitur, radix est ; hinc hae ab hoc, illa: ab illo , aliquae ex duobus . aliae a cunctis dependent. Earum praecipuas per anticipationem explicavimus , sed leviter, dc quantum ad adumbrandam ignis naturam', ante cognitam essentiam esementaris sulphuris, poterat fissicere; nunc verb magis , & pro dignitate res conficienda. Et principio quidem distinguere oportet anfectiones in duas clusis : harum enim nonnullae primitivae sunt, a quibus aliae enascuntur; aliae vero secuudariae tantum , dc a primitivis dependentes. Has , qui intellexerit affectionum naturalium unius ab altera dependentiam & rationem deis pendentiae , satis noveriti ideoque non est, ut pluribus eas insectemur, ne cogamur integram physicam particulari tractatu includere. Illas vero, quemadmodum maximὸ proxime sunt ignis naturae, S pro cD sentialibus habentur . latius exeque mur: Sunt autem virtus combustiva, calor, lux, modus substantiae S c. Et de citote quidem satis diximus in universum , adeo ut pauca addere opus sit. Sussiciat nonnulla in rem nostram colligere εἶ & primo eatenus calorem esse e sentia-
Iem igni . quatenus cum ignis natat a consistat in effluvio silphureo Hementari cum salibus aereis tu multuχnte . necessarib absque hujusmodi effluvio ignis hiberi non
potetit; at ab eodem effluvio calor fit, celeritas enim & perturbatio motus calori eiIentialis , essentialis etiam est tumultui igneo et consequens er&o est , nullum ignem sita calore ei se polle, ideoque jure optimo pro ejus proprietate essentiali habitum suisse. verumtamen , cum latius pateat calor quam ignis , calor enim sine igne, leu, quod idem est, effluvium sulph reum sne tumultu cum salibus ac tis frequentissime reperitur , creditus propterea est calor ab igne ema nare . aut generari . & effundi in medium . quod quam verum si,pplet ex dictis : Sed de igneus calota quocumque alio diverius putatus est; cum enim manifesta quaedam acrimonia ipsum comitetur , qu*non semper in calore non igneo reperitur , hinc credidere non paucialius speciei elle calorem igneum, alius alios; acrimonia vero calcisis
ignei oritur a salibus conjunctis . &a siccitate effluvii , quibus cum carete possit effluvium , propterea humidius & minus salinum, degener existimatur a sicciori & magis saliuo. Eadem de causa est , cas
rem igneum tutensiorem virtutem posse acquirere combustivam , ad quam pervenire non potest vaporosius . & sale carens; exinde etiam vim suam , si non omninb dimittit, saltem admodum restactam experitur effluvium ignis calidum , dum per solidiores substantias propagatur, ut patet in destillationibus ,
perfecte calcinari possunt , quemadmodum
418쪽
admodum igne aperto ι non alia
profecto de causa , nisi quia a
densitate Org norum impediuntur sales quominus transeant , eo saltem quo decet activitatis momento , ad substantias calainandas.
Demum 4 salibus effluvium ignis sulphureum nanciscitur plurimum vitium incrementum , quo disponitur ad plura etaienda , quae non potest simpliciter sulphureum iquemadmodum econtra ad multa. noc comparatum existit, non illud; ubi enim commoderatio requiritur, calido , non igneo effluvio uti conis suevit natura; ubi vero summa viristus, & calido & igneo. Hinc calor coagmentationibus & compositionibus , actionibus insuper, Ac alterationibus idoneus exitiit , ignis vero resolutionibus, destructionibu L. que aptissimus, ut propterea insatiabilis helluo omnium corporum
Pertinet & ad propcletates flammae vis illa portentota , quae in pulvere pyrio, & aliis artificialibus ejusdem generis compositis , dum
inflammantur, observatur. Nem nescit pyrium pulverem ex sulphure, nitro , ct carbonibus trituratis, de quantum per artem potest probe mixtis, coagmentati. Ex sulphure effluvium sulphureum, ex nitro salinae particulae cum illo inmultuatu-xae desiimuntur; pulveris vero carbonum non alius usiis est , nisi ut
impediat nitri Ae sulphuris coalitum sed mediando sejuncta conservet; id enim & ad flammam , & ad promptam deflagrationem utilissimum est. Si igitur intelligamus ignis scintillam contingere rarium pulverem , ex dictis intelligamus
etiam oportet eius stintillae sulphureas particulas , & sales aereos. cum illis tumultuantes, exsolucree granulis sulphuris , quae attingit, sulphureas particulas , quae explo- sone sita occurrentes talibus nitro in sis , non conjunctis talias ex olutio
Sc explosio impedirentur in sed sere
contiguis, cum illis tumultuantur, ideoque ignis generatur , ex quia inflammari debere contiguum Pulverem , & subinde linivcrsum, evidens est. Hanc sammae propagationem tempore aliquo fiesi fateamur oportet, minimo tamen iδdocente experientia ) ut pro instan
ti physico haberi possit. Cum igi
tur uno fere r. mporis puta fio innumerae particulae sulphureae explodantur, idest a statu coei pressionis vi sua elastica sese expandant in multis majorem qu m ante a m lem, Ze quidem celeritare Plurima, . si harum singulas concipiamua certo quodam & determinato explosionis momento affectas , ita se habebit hoc momentum ad totum illud , quod in pulvere accentb intelligere debemus, sicuti numerus particularum sulphurearum sese explodentium ad unitatem : qUauti. tas autem expansonis uni ui patri. culae ad expansionem totius fammae adhuc maiorem habebit rationem; scilicet huic accedit amplitudo loci, quem requirunt silino nitrosae parriculae, dum hac illac. recta , turbinato , aut alia quapiam rationea sulphii reis agitantur. Itaque cum momentum expansionis unius pae riculae sulphureae, licet minimum, si tamen multiplicetur per nume-
419쪽
xum inexplicabilem earum , quae
eodem momento expanduntur , maximum fiat, constat non modicum fore momentum illud , quo certa quantitas pyrii pulveris accenti potitur , & eb majus , qub plus
Pyrii pulveris accendetur eodem tempore , ω quo magis a motibus salis nitrosi augebit ut expansio su-l ra spatium requisitum a particu is sulphureis si solae forent. Et inli ac quidem videtur potii simum sun- . dari pulveris pretium ι nempe indebita proportione inter partem sulphuream . nitro iam , de carbones ψ etenim quo parcior horum pulvis fuerit supra necessitatem sejungendi ab invicem partes nivosas
ct sulphureas , Se quo plus nitri
compolitionem ingredietur , dummodo non tantum . ut opprimat explosionem particulatum sulphurearum, eb valentior mixtura futura est Non hie memoro exsiccationem S granulationem , utpote conditione, non addentes vim , sed promoventes tantum promptam inflammationem , sine qua virtus languet.
Modus etiam applicationis estiniabus non modicum tribuit; accensus enim in loco clauso obitantes parietes quatit de disjicit, ut in cuniculis subterraneis i in tubulato verb, veluti in cavo bombardae vel selopeti, si quid obitat egressui projicit cum impetu i in Joco veris libero , caeteris partibus. minores effectus sunt, qui tamen maximi esse non desinunt, si ingens pulveris quantitas accendatur. Caterum quod i pectat strepitum explosionis . nulli dubitandum esse re- .r , quin ex vehementi & celeri, quasique momentanea dilatatione
Procedat, per quam repente Vetb ratus acr , nec interim impulsui cedere pari motu valens, primb comprimitur, mox sese exerens, contiguum valide impetit, de in undas sonoras crisipat. Non hie minutius descendendum esse reor ad perscrutanda Cuncta accensionis pyrii pulveris Phaenomena, ad mechanicam enim pertinent, non ad elementarem doctrinam : Satis sit ex dictis colligere, radicem vittutis hujusce eonsistere inexplosione pallicularum sulphurearum , seu, quod idem est, in elatere
.carundem ; eamque augete , tanquam
ab initrumento, a particulis nitrosis ἔcaetera verb quaeque horum a ' ion in hiis famulati. Proinde cum elal:i itas particularum sulphurearum ab athere dependeat. cujus velocitate Scui nulla major. non est mirandum, Iam m gnos effectus emergere a pulvere lysio , Iovis & tonantis & fulminantis , quin & Vulcani interiora
terrae concutientis aemulos , praeselatim si Ars accedat tam validum movens ad certos fines apte adhibens,
Ac diligens. Obietvare etiam liceat illud ipsum in accensione pyrii pul-yeris 'contingere, quod diximus in exsolutione effluvio tum calori dc flammae dicatorum , nempe unum idemque , oc ex lolventis dc exsolubilis, & moventis & mobilis rationem serere ἔ accensum enim granulum alia non accensa accendit, de pro icit quod veris nunc projicit mox εc ipsum accentum alia projiciet non adhuc accensa a & licet divertis temporibus successivis haec fiant , nihilominus, dummodo non ante desierit prioris . quam inceperit
posterioris inflammatio, ita ut tota simul
420쪽
simul accensio contingat, conjunctis tamen viribus quidq i id accentum est operatur , eo pacto quo , licet arcus
momento temporis non restituatur,
adhuc tamen quaelibet ejus restitutioinnis pars agit in sagittam , de ex omnibus tota vis eiaculationis coalescit.
Quod spectat lucem ignis , haec
prosecto a motu ejus partium proficiscituri neque est ut quis I gerat , dari motus, & tamen non lucidos, id etenim lubentes admittimus , sed non ideo sequitur motum lucis caulam esse non posse, si iis polleae conditionibus, quae ad lumen producendum necessario exiguntur ἰ ut autem appareat quae sint.& easdem in igne copular , nonnihil divertendum est in inquirendae lucis natura. Si lucem in oculo quaeramus, non videtur dubitandum eam percipi a sensorio , quoties ejus fibrae valide & certo quodam momento premuntur e Ita satis est, ut ejus sensatio eliciatur, quod vel in mediis tenebris digito Oculum comprimamus, statim enim emphatica quaedam lucula oculo
compressis apparebit. Quoties igitur consimili ratione aguntur fibrae sentorii visus , oportet ut in anima excitetur idea alicujus m ventis; hoc autem lucem appella mus. Λn movens idem sit aliquid actuali potitum latione, an vero
tantummodo affectum conatu motivo; videlicet an sit quid ejaculatum a luminoso, & delatum unque ad senibrium , an verδ motus tantum , luminoso communicatus medio, & ab hujus partibus successive usque ad sensorium iptum. naa di puto I qtiodcumque enim ho-
rum sit, nostro intento aeqvὸ s iis facit. illud ab experimentis ed isti sumus, mobile luminosum non aliud esse quam a thorim . aut ad summum materiam diaphanorum corporum. ostendente id aetheris solius praetcntia in locis, per quae evidenti sit me lumen propagatur, ut imanthiis, cuo Torticelliano,&, quod maximum est, in inanibus coelorum spatiis. De hoc dubium faciunt lig 1s refractionis tam sancte custoditae a.diaphanis corporibus , quae pcr receptionem. & communicationcm πο-
tus intelliguntur facillimὸ, dissicillime velis per figmentum pororum undequoque recta corpus pcrspicuum pervadentium. Cum igitur aether prae
ei puum sit subjectum luminis . de quodlibet punctum lucidum quod
opticorum axioma est ) in othemiradiet opartet, ut quaelibet pars se
sibili, luminos possit undequaque in
care & hoc fieri non potest, nisi in
ea parte , aut actus aut virtute, .
innumerae sint motus directiones diaversae , quae ex eodem puncto veluti ex centro piopagatae phaeram impleant luminosam. Et quoniam movens ad mobile propostionem habeat oportet, hinc rcquiritur u puncti luminosi partes tam exiles sint, ut possint motum imprimere particulis aetheris circumpositis ea lege . ut directiones nequaquam paralellae sint, veluti continget et, si particulae moventes crassores forent, sed quidcm ab eodem puncto divcr gentes. Ut igitur corpus aliquod luminosium sit, opus est ut ejus P ticulae exilissimae sint, de vel actu, vel virtut , Vario motu agitentur. Seda