장음표시 사용
291쪽
rium didicisse se Meusti Caesari in Imperio successiirum,Hem nos docet
Suetonius in Vita Tiberii, cap.XIV. non plane eodem modo & ritu somtes olim a paganis suere conjectae,nec ex iisdem rebus disternebantur.Tiaberius talos aureos in Aponi sontem projecit, qui cum summum ostenderent numerum, ipsi hoc pacto Imperium portendi dixerunt. exole quae mel sudasset factam suisse capsulam in qua sortes conjicerentur, in de Divinat : resert Cicero. Conjectas etiam suisse nonnullas in situla aquae, & prout quaeque prima aut ultima emergeret, ita de rebus inter homines convenisse, narratur. . Ex argilla etiam iactas sortes, d cet Pausinias in Μesseniacis ac fraudem sectam suisse per sacerdotem Temenum, qui utChresphonti agerΜesseniacus cederet,eius tesseras igne duraverat, Aristodemi autem filiorum tesseras ad solem exsiccaverat, cum autem horum tesserae citius ia aqua liqueferent quam Chresphontis, hac arte ager Messenius sic enim inter partes convenerat, in qu
rum tesserae priores essent liquesectae illi a petitione desisterent Chre sphonti cessit. Darius hinnitu equi pro sortibus usus est, alii adspectu exorientis Solis, alii surculis ex arbore frugifera ex s. Tacitus in de
Noribus Germanorum p. m. 6 . Auspicia, flarusque maxime obstrin Dant. Sortium ransuetudUmplex, virgam fmgiferae arbciti decism in s culos amputant, eos que notu qu*busdam Asiretas Aper eandidam vestem temere ac fortuito spargunt. Mox s publicὸς datur, Sinnaos Civitatis r priva sim, is paterfamil- Dein precatur, cαiamque sulpiciem , t. si gulos tollit, sublatos ficumdum impressim ante notam interpretaturi, Nil aliis utuntur rebus,& uti in omnibus ad Dei cultum pertinentibus. Religiose valde ex mandato Divino erat agendum a se impuriis ille Spiritus hasce sortes multis ritibus superstitiosis tractari. ac ad illac, accedi statuit.
mandavit.Notandum etiam Doctus.Tneso uin ex Sidonio in Syntadimate J uris lib. XVIII. cap.lVI. scribere, olim oracula per sortes data& facia, in quibus, ne post mortem quidem a .vaticinandi arte cessarit Sibylla. Plura de Divinatione per sortes hcic quidem adderemus, verum quoniam paucis ab hunc mensibus D Oct. D. van Dalen iusius hanc materiam tractavit, actum agere noluimus. Quemadmodum igitur Deus noster, suis Revelare voluit Divinum decretum Se voluntatem, fieetiam diabolus Dei simius haec imitari conatus est: salsis & ambiguis oraculis & responsis miseros homines callide sesellit veterator malitici ius. In mundi principia, uti ante notavimus, Deus verbis de sermone di-
292쪽
distinctis, sese Revelavit primis hominibus, haec etiam Impstor diabolus aemulatus ac imitatus fuit, verbis enim e specubus, & antris horia tendis, spiritus impuri, Vel. potius impostores ejus organa hominibus illius erunt, verbis in templis Diis falsisconsecratis, saepissime pseude straculaprolata suisse cuivis constat. Seneca in Thyest. ΛωVScev. L
Responsa dantur certa cum ingenti sono Laxantur adyto fana, ct immugiis cus
Iovis Trophonii Antrum, ex quo oraculum reddebat cacodaemon Iahiltoriis satis celebre: in Lebadia Boeotiae ab apum examine monstra tum Saoni, ex Acrephnii oppidi Legatis natu maximo, perhibent hoc antrum intrare qui volebant in vestibulo bono genio & bonae sortunae sacro dies aliquot commorari debebat rebus Sacris intentus. Eqco staturos nudos, aut alba purpureave veste indutos descendere opo tebat: de hoc antro & ibidem dato oraculo insta plura. Homerum etiam meminisse Antri sacri Ithacensis , cui bipatens ostium dat, Λu strum versus unum, Boream versus alterum, nemo est fere qui nc sciat: Homer. Iliad. XIII. E
De Sibylla Cumaea, Virgilius, AEneidos lib. VI.
Foliis tantum a earmina manda δNit turbata volent rapidis liaibria ventis: Ipsa eanas, stro, finem dedit ore loquendi. At Phoebi nondum patiens immanis in antra
Item paulo post. Osiriamque Domuspatuere ingentia centum, Sponte sua, naturis ferunt responseper aurών.
293쪽
Horrendas canit ambages, antroque remugit.
Ita his Poεtae versibus videat quivis non tuum verbis, sed fle stapto: eq
specubus & antris horrendis data ab impostore diabolo aut ejusministris pseudo Oracula. Ab his autem e terra erumpentibus oraculis, deducit Plinius, occultum in terra numen latuisse, quod futura indicaret 1 Abbi. inquit Plinius: lib. II. Cap. XCIl I. Fatu Hei lemn rumam exhalatione is mulotistatura praecinunt, ut Delphis, nobriasma Oracula. 9 ibus in rein iis ειαρ it Miud cause offerri menatium 3πviam, quam di,'se perem. νώ naturat subinde inter atque aliter nat-n erumpens: sic etiam Cicero lib. I.de Divinati terra vis Pythiam Delphis incitabar. Quidquid sit, remtissimum est 'em generis humani diabolum aut saltem ejus miniis stros, etiam verbis & praedictionibus falsis, hominibus, illos ut ad sese pelliceret,imposuisse. Ut autemeum succelsu bono causam suam proin verent Satanas ejusque sequaces, etiam in hoc Dei oracula iurata aem, latione exprimere & imitari voluit, hinc ut pro Divinitus data doctrina reciperentur ab hominibus stud oracula etiam Sanctas & pie vive di Regulas subinde dictis suis immiscere voluerunt, quemadmodum monetae adulterinae, nonnihil auri aut argenti mixtum, ne sucus statim detegatur. Eiusmodi praecepta quamplimma leguntur apud Scriptores Pagancri, tanquam a Dist, ut loquuntur, prolacta. Sybaritis sesices successus pollicetur Otaculum, quamdiu Religio ipsis cordi esseti omnia autem ad veria iutum, ubi hominea Religiose laetentiis, minatur & praedicit.
Faelis omni felix, Sstiarita, sinurus, O Dum rebus laetis venerabere numina Divum. At smul aeque illis mortalis homo anteferetur , Tum vota bellumlue tibi atque domestica turba.
294쪽
Apua opsopoeium in oraculis veteribus ad Calcem Oraculatum Sibyllinorum adiectis, Glauco dictum hoc reperio:
id est. Visi mers Religis jurantis stirps postea beatior. oeso dicit oraculum, uti refert Xenophon lib. VII. Cympaed.
cras beatur eris , su eognoveris ipsum. Optima item haec est sententia, ab Apolline, prolatar
risti ius puleberrima m sinum optima eo M. Ne autem veri Numinis cultores aliquo supra suos adoratores gaud rem privilegio, non solum vocibus, in templis ad specus pseud or culum con Llentibus, verum etiam Visionibus is somniis, &c. suturos rerum eventus hominibus indicavit. Ut enim verus Deus de voluntatesia aut rerum eventu suos, Vi sionibus,certos secit, sic etiam Spiritus m ius spectris nonnunquam hominibus quaedam Revelavit. Refert Sor menus inst. lib. VII. cap. XMII. Spectrum Μulieris horrendum per urbis plateas discurrens flagelloque horrisono aerem diverberans noetu Antiochia visum, proximeque insequenti die exorta est seditio, quamperatoris & Imperatricis statuae dejectaeae confractae suere. Μ. Brutum e restum ex Asia traducturum, spectrum horrendi corpol is ad se veniem & sibi assistens vidisse resert Plutarchus in vita Bruti, . cui animo imperterrito , interroganti quidnam aut hominum aut Deorum, aut cujus rei ais,sa ad nas Oeno ἰ spectrum respondit, Turassium, Bruta, malus Genius: imae Eaίγνω-υι deis: cui nihil attonitus Brutus, videbo. Resque eventu comprobata suit. Somniis etiam nonnumquam suis Revelavit f tura aliaque q uaedam diabolus. Hinc in templo Amphiarai, in templo Seramvis ad Canopum , in Pasitheae & AEsculapii in Pergamo, ubi mor- Hh ι t Dissiligod by Corale
295쪽
tales miseri somnum capere consuevere, ut de rei suturaeeventu certiores redderentur. Amphiarao olim templum erectum propter fatidica
consilia & Divinandi peritiam. Ad quod ex tota Graecia populi erat
confluxus maximus, oraculum consulturi, quod somniis Revelabatur. Somnia illa fatidica qui erant subituri, corpus multis ceremoniis lustra re ex falli Dei praecepto tenebantur, Diisque Arietem purum immolabant, cujus pelle humi expanso, post sacra peracta, somnum capturi incumbebant, & in somnis aut audiebant aut videbant, quae t terrogassent, quae postea Sacerdos explicabat &ad quaesita accomm dabat: putamus etiam nos cum Doctissimo D. van Dalen, omnia illa non a diabolis sed ab impostoribus Sacerdotibus esse prosecta, ut sub ficto Deorum nomine homines fallerent: uti hoc ex ejus Doctiss.scripto de Oraculis Ethnicorum fuse demonstratum reperiet lector curiolus, nos enim omnes fallacias ab hominibus impostoribus perpetratas misero diabolo imputare nolumus. Reserunt Historiae, haud multum ante quam ad Plateas Boeotiae urbem , Graeci, Pausania & Aristide Duciabus praelium inituri essent cum Persis, Mardonium Persici exercitus Ducem, ad Amphiarai templum amandasse servum suum, successum pugnae atque eventum seiscitaturum e servum autem hunc noctu invictimae pelle dormientem, vidisse adstantem sibi sacrorum Antimistem, qui oraculi praesidem abesse referret eumque templo excedere iuberet nb. fraudes responsum nullum exspectare debere & ni illico discederet, illi non bene mor3m cessuram. utpote Barbaro,cui nullo jure
sacro in hoc loco cubare , & Oraculum consulere liceret: cunctantem autem servum manibus protrusisse & tergiversantem ac reluctantem, laispide ita excepisse ut mortuus in terram collaberetur. Hoc somnio pugnae
eventum depinxit malus Genius, diabolus vel si mavis Antistes imp stor. in conflictu enim illo Mardonius ictu saxi tactus, ab Arimnino Spartiata occisus est. Vide Coel. Rhodigin i lib. XIX. cap. XV. Item Plutarct: in Vita Aristidis. Trallibus quoque Asiae urbe, inter Μaean drum &Caycum fluvios sita, antrum fuit Charoneum in quo aegroti, post ceremonias solemniaque Sacra peracta , loci illius Genio prius in vo Cato, in somnis remedia contra morbos necessaria & utilia, addiscohant. Vide hac de re Strabonem lib. XIV. Plura alia hac de re si quis requirat legat Peucer. in de Divinat. p. m. CCXXXIX:&c. Supra de Urim&Thumipim cum ageremus, ostendimus duodecim Tribuum nomia
296쪽
na pectorali inscripta, hinc vaser ille Dei aemulus, diabolus, etiam
per certos characteres & liter as, suis cultoribus Revelavit res occultas, morbos curavit aliaque miranda secit: quamquam, ut i qnue fateamur id quod illa de re sentimus, nullo modo res illas factas characterum vi ac escacia nec figuras ullas quidquam valere posse in aliquo negotio peragendo credimus. Figura enim quae ab hominis voluntate dependet. millo modo potest efficere ut empus aliquod aut Spiritus sive bonus sive . maliri, ultra vires suas praestare quidquam possita Vide Peuce. rum p. m. 3Io. &c. imo plane in hisce - nempe de Thummim diabolum, esse Dei aemulum constat, si perpendamus quid olim apud Sacerdotes Egyptios obtinuerit: simulachrum enim quoddam de cotilo seuspendebant cui Verstatis nomen inditum, & ex lapidibus pretiosis eoilectum erat & constabat e Romanae Ecclesiae sectatores versionem Septuaginta interpretum secuti, aut saltem eorum sensum exprimentes
terprete vulgato reddunt Doctrinam ct Heruatem, quo fine ita ve tam ante indicavimus. Pagani etiam simulachro de Sacerdotis collo denti Heritatis nomen dedere: Diodorus Siculus lib. L Σαίαξεισ
ge Iudicibus praebebantur, a M uia ainem summo Pudici, hic erat S cerdos in gestabat u de eollo pendens rae aurea catena simulachrum is pretiosis ια uiatis , mi minis VERITAS. Sacerdotes autem fuisse apud AEgyptios summos Judices, & tali uti ex Diodorointelligimus, simulacro quod gestabant nomen suisse inditum, docet nos AElianus Variar. Hist. lib. XIV. Δικα - θ το-A πποις ἱερῶς ἡ- . ta b τι---, ό ναεδυ- ; 6 i5 ιον μνFς. εδει θ ἀυτον
Pudices autem apud AEnptios iiism quondam fuerunt qui ct Sacerdotes. In M Princeps erat sistemiae, maximuου natu , ct in omnes statuendi Ius halelagia Eum ainem omnium hominum esse jussissimum Osinceriseimum vortebas. Habebat vero circa collum imaginem ex Sapphiro, vocabatur no
297쪽
Callide et am oratula sibi venditavit Daemon Impurus. Nub
Ia enim re magis devinctos homines sibi reddidit, quam rerum sutur rum praedictione aut consilio in rebus dubiise cuinque autem saepius eventus responso esset consormis, hinc homines miseros non solum in sui admirationem rapuit, verum etiam maxime sibi devotos secie . adeo ut impuri Spiritus pro Diis adorarentur, suspicerentur. Hinc factum ut temp a illis & altaria & statuae erigerentur, specus consecrarentur ac Sylvae, multaque alia superstitionis inventa cuderentur: hisce, homines, rerum novarum avidi, multum detulerunt adeo ut verum
Deum sibi faventem & eum illis Ioquentem existimarent miserrime do,
De oraculis autem quoniam nunc agimus, opportune hela eorum origo prima esset indaganda, & quo tempore instituta auctaque sum ab impostore diabolo. Diodorus Siculus lib. XvI. hoe modo Oracula gentibus innotuisse putat: Pascebantur, inquit. caprae non longe a specu, una earum proxime ad specum accessit, itatim illa quasi lympha ta coepit rotari, discurrere, cernuari. Pastor inraeram vocat Pi tarchus) admiratus, specum ipse adiit, atque ebrio si aulis, coepit fiatis dere Vaticinia. Accidit & hoc aliis, qui in specum sese praecipitarunt, omnium consensu Virgo deligitur que tripodem conscenderet Ac sui
ra eon siilentibus oraculum , praediceret. Haec vera si essem, non tamen tempus, quo oracula consuli coeperunt, indicaret. De origintoraculorum nonnulla adnotavit D. Caspar: Peucerus in tractatu da oraculis p. m. m. qui videri potest, interim fatendum est tempus, quo oracula diabolica & snperstitiosa consuli coeperunt, re quod in omnium primum fuerit, putamus neminem certo definire posse. Multi
multas attulere coniect uras, sed claras demonstrationes non exhibenti omnium antiquissima oracula reputantur apud Paganos Hammonis Se
Dodonaeum: puto pro antiquissimis haberi, non quod reveranulla ante exstiterint, hoe probatu seret dissicillimum, sed quod de antiquisoribus apud Histoe cos altum sit silentium. Probabile erum putamus diabolum Desopi. Μix. aemulatorem , in principio quando misnes ad cult is superstitiosos deducere la ravis, ut pro vota res succeis deret, statim imitatum fuisse Dei summi modum 3c normam hominibus sese manifestandi: cum autem ab mundi ineunabulis, etiim post ho. minis Lapsum, Deus viva voce, aliisque uti ante ostendimus modis
298쪽
sese Itoribus suis manifestaret, probabile, censendum esse existim mus, illico etiam malignum Spiritum oracula illa suo modo, hoc est,
sallaci , hominum animos a Deo ut averteret atque ad sese alliceret, imitari conatum fuisse: hinc factum esse putamus,quemadmodum corruptis unius . teneratio est alterius. statim post lapsum hominis ejusque corruptionem introductam a diabolo Revelationum Divinarum adulterati nemr de Hammonis oraculo meminit Funcius in Chronol: ad Mundi annum I9 a. de Dodonaeo Oraculo Herodotus lib. II cap. LII. testa
rem, a me apud Graecor siunt vetustissmum habetur. Quo autem anno eius usus in mundum introductus fuerit hariolari potius quam exacte determinare quisquam posset, Troianis temporibus floruisse aut saltem consultum suisse testatur Homerus Iliad. m
An putandum Satanam, μανυωπιν, tot seculis post generis humani corruptionem, nihil tentasse ut falsis oraculis miseris imponeret, &fallacibus verbis, boni speciem pollicentibus, ad suos cultus profanos re superstitiosos pelliceret ἰ nos equidem non suspiemur. Α Cainitis nomen Domini profanatum fuisse ante Enoschi tempora statuit Doctiss. Ovienus . in de nat. ortu, progressu &α Υheologiae p. m. I I. ut hinc concludat, locum Gen. IV. vers. XXVI. non intelligi debere de profanatione, sed de publica invocatione nominis Dominici, Hinc itaque haud improbabile judicandum, etiam Caini ejusque sequacium temporibus, diabolum homines profanos, variis oraculis aliisque sallacibus artibus sesellisse ac detinuisse. Etiam ante Diluvii tempus extitisse homines quam maxime prosanos & impios, testis est S. Moses.
qui & propter illorum pravos mores, a Deo , ακλυσμον immissu in statuit. sic etiam ex loco Gen. IV. vers. XXVI. superius laudato, argumentari nos posse contendi mus, pro sententia nostra, probabile nempe esse, etiam primis temporibus statim post puri cultus per Cainitas corruptionem, R idololatriae in mundum introductionem etiam I dia. Dolo introducta fuisse Oracula: locum autem paucis perpendamus, sic autem in Hebraeo est rem nodi ' brari iis hoe est, uti & nos post multos alios exponimus, tum profanarum est in invocando nomen Bho-wez Ν,' pro pro anare, saepius sumi, multis posset demonstrari,
Daucis ex bis locis quivis id videat. sic Levitici cap. XVIII. vers. Ii XXI.
299쪽
profanavito insinam . Psalmo LV. vers. XXI. Item Psalmo LXXXIX. vers. XXXV. ' ΕΠ non prophanan fiam meinu. Et plurimustis in locis uti notum est quibus νis, vel leviter tantum in Hebraicis versati,t facile , uti opinamur, huic opinioni assensum praebebit quivis, Syri etiam nubanare, ignificare, sed tota dissicultas est, anheleloci sic debeat explicari,quod constare putamus ex eo quod Μoses intendit indieare caulas immissi Diluvii, vitam prophanam nempe hominum impiorum. ostenderat enim accuratus Historicus Moses, desectionem Cainitarum a Deo, scelera ab ipsis perpetrata recensuerat, sic viam sibi sternem ad enarrationem Historis de Diluvio, propter scelera mun. do immissor finis itaque Capitis quarti cum sexti initio copulandus,
enumeratio autem Adami posterorum quae cap. V. recensetur, ta
quam per parenthesim, Historiae inseritur: quis ergo non videat, Μosem, quia de hominum impietate mentionem amplam injecisset, haud concinne Historiam pertexere, si de Resormatione Ecclesiae, de qua nihil innuerat , ageret, filum Historiae haud bene cohaereret, si
ita ex abrupto & dum versatur adhuc in hominum impietate enarranda, de Ecclesiae Resormatione innueret, Historiae contextum interrumpens. Opinioni autem nostrae non adversatur quod nonnulli obiiciunt, non posse de profanatione textum hunc explicari, quandoquidem conis
stet non tum primum incepisse homines profanare nomen Dei, sed a Caino ejusque impia posteritate longe ante id factum fuisse. Facili enim
negotio ad argumentum hoc respondetur, verum est ante natum Enosthum profanatum nomen Domini ab impio Caino eiusque sequacibus, . sed Moses intendens demonstrare causas iustissimas immissi Diluvii. .
quo Deus totum genus humanum. paucis exceptis, deleret, exstirparet, primum narraVit hominum pravorum a Deo deiectionem, uecum in dies impietas illa accresceret, ita etiam ut filii Dei, illi scilicet qui Setho oriundi pro talibus sese venditarent, imo & essem propter sessionem externam , cum impia Caini posteritate sese miscerent, tum Deum maximis & ingravescentibiis hominum stelaribus, ad vindictam provolatum, de genere humano perdendo consilium Noacho comm nicisse , at quandoquidem incorrigibiles illos deprehenderet nunditus delendos statuisse, quamvis igitur ante natum Enoschum impietas nom
300쪽
nullorum imo multorum innotesteret, post nativitatem Enoschi m os invaluit & majori cum Dei contumelia perpetrata: tunc enim publice. cultu Idololatrico, Deum irritarunt, honorem summi Dei aenostri Creatoris, in creaturas, in Solem, lunam at laque, ut docent no nulli, transferentes: Caini tempore ut & posterorum ejus, aevo, m gna erat homirum pravitas & in Deum contumeliosa prophanatio, sed Moschi aevo omnium maxima adeo ut non solum de terrae propter homines impios maledicendo, uti initarum aevo, sed toto genere humano perdendo, poena priori graviore, decerneret, summum n men. Propter exorbitantem tum temporis hominum impietatem p tant nonnulli, pium ac sanctum virum Sethum filio, corrupto illo secta nato mis Ensta imposuisse nomen, ab vis aeproravit, eae -ομμι. Μiserrima, & maxime calamitosa tunc temporis erat E
cieta conditior adeo ut miser futurus esset ejus filius qui scelestissimos illos inter homines versaretur: & maximo exponeretur periculo petamis illis exemplis ad impietatem deviandi. Hic Sancti viri scopus in illa ἀνομοι--, opinioni nostrae firmandae quadrat: quippe qui illo nomisne se Ii miseriam commemorare volens, non intendit de Ecclesiae R formatione, sed deformatione mentionem injicere. Locum hunc a multis hoc pacto explicari docet nos D. Hieronymus in quaestioni in Hebraicis: Plerique Hebraea m arbitrantuae quia ιώ- primum in m -- mvis is is sumsimam sis fabri eta μαι idua. Me i cum hune intellectum finge a Paraphraste Chaldaeo, qui Ra bi Jonatham M veties esse putatur, testantur haec ejus verba.
iam iuria Aa nomine Sermonis Domini, indicare vult idola , Deos fuisse vocata. Item Chaldaeus Onhelos γ' audia nox: κνaκ 'ra r VI VII- -- ilia prones Iureum iamines , ut non precaremur in n.--- mni. Notandum antem quod in editioneComplur. hoc modo urta meo interpolata inveniuntur: ' κω nhrix, tam 'aa - - -τι Furi hominis procari in nomine Domini. mimonides etiam hoc pacto locum interpretatur. ι an P Da n Pa ura 'U: 'πa