장음표시 사용
311쪽
. . Augustum eoluit , viruis placavis dragna, Strata ad pulvinar jacuit, responsa poposcit.
Testamur tituli , prodeunt consiusta Senarus,
Caesareum Diis ad speciem statuentia templum. Atque hinc factum est ut honoris causa, Caesares vivos colerent , De que appellarcnt, Seneca de Tranquillitate Animi Cap. XV. p. m. G1. jam procul erat tumulus, in quo Caesari Deo nos febat quotidianum S erum. Hinc illis etiam sacrificia oblata, ut ex jam dictis patet: imo& illorum rescripta, Oracula vocabantur. Claudian: panest: de consul. Manlii Theodori.
Suni cibus re*onsa venis oraeula Regis. Eloquio e mere tuo, nee demus unquam
M su meminit sise Romana locaetam. Immo& statuae illis erigebantur, aliique honores ab hominibus vanis excogitabantur, ut vel amoris, gratitudinis, aut potius adulationis testominium posteritati relinquerent, lubet heic elegantissimi Scriptoris, Lactantii, locum, totum hoc negotium expedientem & explicantem, ut omnia haec Sibyllis demonstrata ostendamus, postea,) describere ex lib. I. de falsa Religione cap. XV. s enim nutu Reges ante Saturnum vel Ianium fuerunt propter hominum raritatem, qui avrestem vitam sine ulla Rectore sivebant: non est dubium, quin issis temporibus homines Regem ipsium , totamque gentem summis lauri π ac novis honoribus jactare, sorte legendum & mactare, & melius quIdem meo iudicio. ea perint . . ut etiam Deos appetrarent, sue ob miraculum virtutis ' Me vere ρώ-
tubant rudes adiae ct simplices sue) ut feri solet in adulationem praefinistis potentiae: sive ob beneficia quibus erant ad humanitatem eo stir deinde ipsi Reges, cum Arei essentinis, quorum vitam coetposuerant: magnum sui desiderium mortui reliquerunt: Barue homino eorum simulachra finxerunt, ut haberent aliquia extimaginum contemplatione solarium. Progressique Amtius per amorem meriti, memoriam defunctorum colere caeperam ; in or . tiam referre benemeritis viderantur e ct saecessores illorum allicerent ad bene imperandi cupiditatem, quia Cicero de nati Deorum docet, dicens , fusi pitantem vita bo--emseu doque comm ut beneficio excellemiti viros Diqiij so by Corale
312쪽
in s , ae voluntate tolleret. Mne Hercules, hine Cinstar, hine Pollux , bino a Fulvius, hino Liber ct alio loco . anu. assio ἀρlerisqueCivitaribuo intelligi potest, acuenia virlinis Traiia, auet quo lubensisti rei publieae causa periculum adiret optimus quisque virorum fortium, memoriam honore Deorum immortalium consecratam hiae scilicet ratione R mam Caesares suos consteraverunt, se Mauri Reges Iaas. SPρAilatam Religiones esse carpere dum illi timi, qui eos Qverant. eo ritu suos liberos, ac nepotes, deinde omnesposteros imbue M. Et hi tamm summi Reges ob res binarem nominis in Provinciis omnibus colebantur: privarim vero singuli viaigentis aut urbis Miteres, seu viri forti arue i gues erant seu semina castuara mirabitu, summa venerarione eorumram ut gipui Isdem, Mauri P am, Ma dones Cabyrum, 'intraranium Latim Faunum, Sabini Samum, Romani fas mum. Eoa m Quae mori Assonae Mine-vam, Samos D --, Papias Henerem, Lemnos mulcanum, Naxos Liarum, Apollinem De hi. sic per populos, atque Regiones varia Sacras cepi a sunt; dum iriai homines in Principes esse cupiunm O, quos alios honores Pis carnatib- deserant, invenire non posum. Flavius Vopiscus in
Tacit. Impe t. cap. IX, . In eadem oratione Au elsiano saluam auresim poonendum m Capites. decrevit. Et paulo post. Drearum templum Ariam in quo Usent statuae Principum bonorum ita in iisdem nataata; siris ct parilibus,dr Kalend. Januariis , vatu hiantia ponerentur. Plura si quis ad hanc rem pertinentia velit, adeat Gruteri inlcripti ει, quam plurima exempla statuarum & tempBrum, Imperatoribus Diisque consecratorum , inveniet: tales auremSibyllis vel saltem illarum nonnullislion
res fuisse delatos, omnibus in consesso est De Sibylla Tiburtina testatuminantius lib. I. de falsa Religione cap. VI. illam Tisisti eustam ut Deam, aera ripas amnis Anienis: cujus in gurgite smulachrum fur imventum esse dicitur, tenens is manu librum cujus haera renarus in custodum transtaurar. Sic etiam Virgilius aeneid. lib. VII.
in Re inicitin men is, matula Fanni. Fatidrogenitoris adit, Acosque sub alta Consedis Azbunea , nemorum quae maxima sacro Fonte senat, saevamque exhalat vaea Mephitim. e Balae gentes, Ommissue Oenotriasmus 'In dubio rest aperunt. '
313쪽
Tum Phaebo ct Triviae solido de marmore templo Instituam, festosque dies de nomine Phasii.
Te quoque mag/na manent Rexnis penetralia no Iris: His ego namque ruώ siones, arcanaque fina . Dicta meae gentis ponam: sectosque sacrabo ma viros.
Iacobus Spon in Itineratii sui parte prima p. m. 3'. testatur ramo, atti liquis Tibur, se vidisse rupes de fluxu continuo aquarum excavatas, a trumque illud immane ab incolis haberi pro antro Sibyllino, ex quo Vates oracula reddidisse credita est. Refert idem Jacobus Spon loco laudato, prope illum locum hodie adhuc exstare partem aliquam extigui templi olim Sibyllae Tiburtinae Sacri. Nonnullos tamen reperiri asia firmat qui templum illud Herculi Sarano olim suisse dedicatum asse rant , aut exist iment. irgilius etiam lib. VI. AEneid. describit templum Cumanum, ex quo Sibylla oracula reddebat, sere eundem in moestim ut templum de quo supra.
- - - neat ρsto in templa Sararias Exeusum Eubois e latus ivens rupis in antrum .sso lati ducunt aditus centum , ostia centuma : - . Unde ruunt toesiam vocis responsa Sibi . ,
Imo & Gergithii qui in Phrygia minori sunt, Sibyllae Ima nem.
quod inde esset oriunda, ad perpetuum honorem, nummis suis impriami curarunt, teste Alexandro ab Alexandro dierum genialium lib. IV.Cap. XV. tres statuas Sibyllae erectas fuisse testatur Plinius lib.XXXIV. p. V. equidem di Sihllae juxta rostra esse non miror . tres sint licet: una quam Sex : Pacuvιus Taurus Atallis pleta restituite dine: quaae Messa . Templa itaque & Simulachra Sibyllis dc dicata ut& ipsarum dicta . Or culorum nomine venditata suisse nemo est qui hoc non sciat, titulus operum Sibyllinorum ciarissime hoc praedicat r imo sic & Omnibus Doctis in more est, scripta Sibyllina Oraculorum nomine insignire. Antequam autem ulterius progrediamur, lubet nela inquirere, utrum
314쪽
eecth In templis Christianorum erigantur Sibyllarum statuae mi in te, i , Senensi erectas legimus, atque ex eo ad vivum express mus ante, figuris aeneis ex Italia ad nos allatis. Nolumus heic disputare, numquid licitum sit, Imagines statuasque Deum repraesentantes vel Angelos, Sanctos Sanctasve in templis Religionis ergo collocare, hoc enim a undantissime a Theologis nostris fuit ostensum, plane esse illicitum, ne itaque actum agamus, tantum de Sibyllarum statuis nunc loquimur, ae fatemur ingenue nos satis non posse hominum stultitiam mirari, muliercularum paganarum ne nunc dicamus diabolico spiritu actarum, re periri inter statuas& Imagines Deo, Angelis&Sanctis, erectas, an non
certe ridendos se Papistae propinant, paganas mulierculas S pctis seis aequales constituendo i quis cultus illarum Sibyllarum statuis deseretur an idem qui Sanctarum imaginibus, Latriae, Duliae, vel Hyperduliae, qualem Romanistae illis deserendum judicant' hoc pacto miserae gentiis
las mulieres foedere Dei exclusae, pari in loco constituentur cum Christianis, cur Infallibilis Papa illas non canonizavit i quid eveniet si ab illis plebecula coeca remissionem peecatoruar, & apud Deum illarum inincessionem imploret, numquid tales preces exaudientur ' certe nos valde inconcinne hoc sectum fuisse pronuntiamus, ac dementiam sapere quod ethun Christiani Prophetissis diabolicis statuas erexerint: numquid& ha imagines sunt laicorum libri' quid ex illis addiscem ini seri mortales' an illarum recordatio tanti facienda, ut etiam in cultu solemni&publico earum meminisse Romari Catholicis sit necesse. credant hoe
Papita quantum velint, nos saltem nunquam credemus. Verum ut ulterius de honore Sibyllis earumque scriptis delato, inquirere lubet, consideremus, tantum quid de more adeundi sibyllarum templa, tractandique earum oracula retulerint scriptores quanta cum veneratione
templam adierint, Sibyllae Oraculam consulturi docet nos poetarum Princeps Virgilius Maro, qui pluribus in locis testatur oraculum conia scituros non ulterius quam ad limen templi 'cessisse, ibique substitisse, Venerationis ac Religionis causa. lib. III. AEneid.
. Vix ea fatus eram: tremere omnia visa repente. . in . . Liminaque, Laurusque Dei.
Illis non assentior Interpletibus qui, per limina totum Phoebi tem
315쪽
consulto sie scripfita . ut primoret morem consulentium Deorum aut marum oraculum, utpote quibus non liceret ulisterius progredi nisi ad limen , sed ad illud ipsis subsistemdum esset, testatur AEneas se liminis sensisse nemorem, quippe qui in ills bat Religionis ergo. Idem Poeta eodem libro, paulo inserius r
ia tibi delata Ort iam dirimi Ap os ,
Et paulo post, idem. Hie Helenus e se primum de mσι juvencis ,
Exorat pacem Divum: mutasque restisti Sacrat, capIta: meque ad tua lumina Phoebe
hse manu multo sustensum numine ducit: Erid. lib. VI.
Venetum σα ad limen, eum virgo postera fata Tempus ait, Dem, rece Dein eui radia fanti te fores. subito non vultus, non color inus, M.
Oracula consulturis & in limine vecerptiona caua. stantibus preces erant fundendae, quas dum sunderent, Si hylla sue Deuxaut Dea ad templi interiora se recipiebat, ad anuum ex quo responsa dabat & pr nuntiabat e sic Virgilius hoc eodem Lib. VI.paulo ante, in Phoebi nondum patiens immanis in antro
Item inferius. . arilibus ex adyto Cumaea Sibylla Horrendas eanis a seges, antrosud rem AQuando autem de consultum oraculum est scimo, tum hue modo
Dum consulta petis nostroque in limine pendes.
316쪽
tane Itaque luce meridiana clarius constat, studio optimum Poetam scripssse limina, & non Tempta aut Domos, ut venerationem & honorem quem Oracula consulentes, Divinitati debebant, exprimeret, moremque antiquum Oracula consulendi restrreti hoc etiam alii Scriptores abunde testantur r Herodotus Halicis r tib I. in fine Cap. XC. Ω'ς θ ταυτα η ε Κροῖσο , περιπων F Λυδῶ, ες ὀισπλει , etiΘέως -ς πέδαη TU T νηοῦ τ ουδο ει ρω- , &c. Ubi Me divit Croesus , Delphos mittens quosdam Lyris , iussit, eum ad limen Templi minoia deposivissent , inser g res &c. Hic de causa quia ad limen Templi responsum essent accepturi. Hinc Poeta AEneid. lib. II. vocat Relligosa Deorum limina, V
minima preque vim s nimiis inertia ρέ- Corpora, perque domos, ct Relligiosa morum
Religiosa limina, quia in limine vel ad limen Religionis causa sub silebant Deorum oracula & responsa ex Bectantes , . imo notandum etiam olim limina tanquam res sacras suissenabita. Hinc mores iis nati, ves limen non calcandi aut non attingendi , vel etiam Religionis causa deostulandi. hinc Philistaei limen templi Dagonis hon calcant, uti videte est Ι Samuelis Cap.V.vers V.& Sophoniae Cap.I. commat cdicamur limo tra sire , ne pedibus rem Diis sacram conculcarent. Hinc etiam obtinuit, ut novae nuptae mariti limen tan re non licuerit, ne, ut Servius ait, i sacrilegio inchoaret: si Virginitatem depositur , calcaret rem Vestae, hoc est Numini castissimo conlicratam. osculaetum limini, utpote rei Sacrae, figebant. Hinc Juvenalis alicubi:
Nod sile non expono ac si euhus adorationis limini deserrent, sed quod os limini, illud osculaturi, admoverant. Arnobius lib. primo p. m. 2 8.eum per omnia supplices irent templa , cum Deorum ante ora nos ti liminalsa converrerent oculis. Gentiles enim statim quum templa ingrederentur, conspectis Deorum statuis aut simulachris in terram se proster nebant & limini Osculum figebant. Lucanus lib. II.
317쪽
Deposuit maestaeque tenem delubra eatem .
Hae laeis mas stasere Deos hae pectora dur, A rara fila, lacerarique in limine sacro
Non ego, s merui, dubitem procumbere templis . Et dare seratis oscula liminibus. Titus Livius testatur de Prusia Rege , assentante Romanis, etiam . curiae limini osculum dedisse. lib. XLV. Romae quoque eum venirer in Curiam, smmisisse se, is sculo limen Curiae cantigisse, ct μοι Serva. taressos, Senatum, appelgasse. Etiam hoc ad Sibyllarum honorem peristinet, quod nunquam illarum Oracula, nisi velatis manibus tractarent i de hoc ritu optimus exstat locus apud Flavium Vopiscum de Divo Aureliano Cap. XIX. Agite igitur 'netifices, quapuri, qua mundi, qua Sancti, qua vestitu ammisique Sacris commodi , temptim adserenis dite, subsessia latareata eonstituite, veteranis manibus libros evomite, fata Reipuboeae qua sum aeterna perquirite. Locus hic quem putamus intentioni nostrae accommodum, emendatione opus habet, Reteranis man, bis libros evolvite, magnus Casaubonus dicit ad locum supra laudatum, veteran, manus, sic appellari, eo quod illi, qui in librorum Sibyllinorum inspectione diu essent versati, in illo Pontificatu consenuissent rsed cum bona tanta viri venia , existimamus cum nobilissimo Salmasio ad eundem locum, non solis majoribus Pontificibus, munus illud, Oracula Sibyllina inspiciendi incubuisse, imo etiam nec minoribus ut locus hoc velle indicare Videtur, sed Heteranis manibus positum esse pro vetanis manibus quod etiam nostro quidem judico male, &transpotatas este literas vocis veranis., proprie legendum fuisse venatis manibus quod pro velatis manibus scriptum suisse, cum supra laudato Salmasio putamus. N. R L. saepe permutantur. Sic praenum pro praelum in veteribus glossis, hoc modo heic loci, Henatis manibus pro velatis manibus legendum esse, censemus: supplices enim qui Deos precibus suis
318쪽
suis invocarent, velatu manibus, hoc peregisse certissimum est: ant quam autem hunc ritum testimoniis confirmemus: D -ρωμ notari velim , latum illum quem Nob. Salmasius ex Plauti Amphitryone citat miluris manibus orare, ibidem non reperiri ', nec de velatis manibus Ioqui Poetam, locus enim sic senat, Plautus io Amphitryone actus V.
Inmeat Dres immortales, ut sibi auxilium ferant, . Manibuτ puris, capite operto. - Caput quidem fuisse opertum, sed suisse velatas manus non testatur Scriptor optimus: velaru autem manibus olim res Sacras peract as suisse abunde testantur Scriptores. Euripides in Supplicibus. A, ω γ φη
Viis ostendere velamenta impedivisse manuum contrectationem: se apud Virgilium AEneid. lib. VII. Praeserimus manibus vittas. IV per mutas non intelligenda vincula illa quibus fluentes religantur capillD sed in genere vincula talia quibus manus ligabantur supplicum rmanibus, Diis supplicaturi ramum oleae serebanti ramus autem ille Iana erat obvolutus, lanam hanc Virgilius vocat vittas a vinciendo Aeut loquitur Capella, quod vinciant, &c. Sic vittas non solum capiti, verum etiam manibus aptamus, Statius Thebaid. I a. Ipsi manu, . ramosique olea, vittassue precante. ,
319쪽
cur enim ad nos Mnerunt finisti manu.
Manus supplices sunt -- viariae. Sic Ovidius Metamorph. U. Relamenta manu praetendens sunθα - - Sic etiam 2Eschylus, , ἰκετ: loquitur de εγχειροδιοις κλάδοιο , qui rami illi manibus gestarentur. Idem ibidem vocat ramos illos&-Euripidi diisti sunt ἱκέαοι κλάδοι, ramisVplices. Velamenta illa manuum δεμυαS vocantur a Graecis: atque hinc factum est ut quidam de Coronis capiti impositis somniarint , existimantes supplices nonnunquam orasse , corona cinctos, vel manu gestanteresie nonnulli Interpretantur Homeri versum ἔχων ω χερπιν, . 'in manibus habens Coronas, male quidem meo ludicio : quum vertendum sit, velamenta habens in manibus: Glossar. velamentum vocat. Hinc Ovidius: Audierat laurumque manu, vitta frenum ' . Pro nata Chrysen non valuise sua.
Hinc plurimis Scriptoribus lux ac vera Interpretatio accersenda. Temtullianus de Corona Militis: erant enim supplius eoronarii apud vererer: quod non de corona capiti imposita intelligendum, uti putant nonnulli, decepti voce ἀμμο- & ει φανου, pro Corona capiti impos voces illas accipientes, cum de manuum velamentis debeant intelligit hoc si non concedatur quomodo locus hic Scholiassis Euripidis, commode explicati poterit sic enim scribit, in laudati Scriptoris Oresti
versio communis sc Ionat, mos fure apud vereres M 'μι--ri maj es, ferrent in manibus earonam. Ego velamentum exponendum esse censeo.
Quid Coronae in Orationibus e gloriae in ala male sirpplicationibus
aptantur , uti sunt Coronae. Sic etiam explicanda esse verba Scholiastis Sophoclis in OEdye. Tyran. Aθ -ειν- πῖν -λ-ο ς ἐοῖ α ωμωκς
αρς ι τειρον χωρῶν ινα πιδεσι&οι δοιοῖεν mlis ἱκεταον, vulgo sic ex Dnunt, moris erat veteribus Corminos venire adseu Peationem, ut vene-
320쪽
raiulares viderenturialis, quom supplicabant. pro Coronatas, scribendum Miami. Eodem modo explicandum esse locum hunc Appiani in Hispa--is putamus, s meir trix pre eum οἰττ, ὰ φέρονὼς laetetηρία Λου-- πωme. Seniores non Coronarii ut vulgo perperam velati θ' uti ramos oleae . L. L. Paerebam. Si de velamentorum in Saeris peragend1s usu , disserendi esset animus, plura Hic adnectere possemus: unum aut alterum locum lubet alserre , quo constet velare capita in usu fuisse, tum apud Gmcos cum apud Romanos Sacra tractantes. Apud Herodotum Halic. lib. H. quidam Sacra facturus, & . Iovi bovem immolaturus, inducitur vecatur. Hau- .im in Amphitryone loco superius allegato, inmeat Deos immortales, is fibi aiaxilium seram , manitar puris, ea re operto. Livius lib. X. de Augure loquent, ait: ea te velato victimam caeda, Auguriumque ex . arce eapiat. Sic etiam Virgilius A neidos lib. III. Et ea ra ante aras Hr gis vela πν amicturi
Propertius lib. II. Eleg. XIMAnse tussiue pedes in us adoperta sedebit.
Rura siquis velit adeat Barnabam Brisionium in desermulis lib. I.p.m . . ex his evidentissime demonstratum opinamur, velatis manibus, vel ream nonnunquam operis capite, res Saeras peractas fuisse, sed si quis rogat, quorsum haec & quid haecad Sibyllas t respondemus morem i qum oracula Sibyllina velatis manibus inspiciendi, ostendere Divinos honores Sibyllis earumque Oraculisdelatos suisse, vel saltem summo in honore habitas Sibyllas. Neque etiam abs re talibus ceremoniis in ecta suerunt Oracula, scilicet velatu manibis, quandoquidem aditio ista &inspectio, librorum Sibyllinorum, non fiebat citra supplieationem, supplices autem , uti jam ostensum fuit, velans manibus Deos ad ibant illisque supplicabant: per inspectiorrem Sibyllinorum librorum, Deo inrum auxilium implorabant, & piacula petebant quibus Dii irati possent placari, imo & locus, quem supra ex Flavio Vopisco citavimus, abunde testatur, maxima cum veneratione & honore suisse tractata non solum Oracula, verum etiam in illis ritibus & ceremoniis Sibyllas. Dcirco petit ut Sacerdotes velatis manibus templum adscendant mundi,