Servatii Gallaei Dissertationes de Sibyllis earumque oraculis, cum figuris aeneis

341쪽

illum sermonem maxima cum ratione carpere , illique contradicere poterant , quoniam Paganorum propter Sibyllas, praestantia major

erat, quam ipsorum Iudaeor , ut pote qui magis distincte Deum unum & Dei filium in Sibyllarum orantis, quam in Prophetarum

scriptis reperire poterant. Velim etiam lector praejudicio non occupatus , perpendar, quomodo D. Paulus tempora ante Evangelii mania sestationem potuerit vocare ignaramis tempora , siquidem Pagani Historice descripta habuerint Divina mysteria quae a Prophetis tantum mystice & aenigmatice describebantur, non ignorantia itaque tempora,

sed cognitionis potius & luminis, quippe qui clarius per Sibyllas quam

per Prophetas Deum, ejusque mysteria norant) erant vocanda. Hinc itaque concludo talem i B. Paulo doctrinam proficisci non potuisse, quoniam Apostolus Dei Spiritu inspiratus , tales contradictiones dictante Veritatis Spiritu, docere non potuit, etiamsi Clemens Alexandrinus talem illum docuisse doctrinam audacter & dictatorie affirmet. Interim velim prudens & benignus Lector , cum Doctiss. Blon-delio , haec perpendat r primo illum qui D. Pauli nomen mutu tus est , ut tomniis suis fidem conciliaret, descriptione illa generaliquam contexuit de Sibyllarum praedictionibus , respexisse ad UIU. illos, quos nunc habemus, Sibyllarum libros, ideoque foetum illum lucem non conspexisse ante D. Servatoris nostri annum I 37. Secundo illum cum Justino & Clemente agnoscere tantum unam sibyllam, quae Deum unum praedicarit, ideoque absque ullo sondamento, plures horum, quos nunc habemus Sibyllarum libros, Auctores fuisse, affirmari. Tertio Illustres & claras illas filii Dei descriptiones resipicere

tam ad quatuor vocalium duarumque consonantium componenistium nomen Graecum I ke, quam ad numerum ex illis resaltantem,& ad Aerostichidem lib. VIII. ordine reserentem nomina Servatoris, Γησοῦς Xesse. Θεοῦ υιος 1e πιυρος , ut & Paraphrasim Euangelicam. Quarto, quo evidentiores , clariores &-sunt , eo magis

pro supposititiis esse habendas, illas praedictiones & post eventum re

rum conscriptas, contendimus: siquidem Spiritus Sanctus praedictio nes suas solet aenigmatibus & multis figuris tectas, proponere, non enim videas, bis tantum hoc factum puto, in expressione nominis Cyri apud Jessam Cap. XLIV. versu ultimo dc Cap. XLV. Veta I. centum septuaginta quinque annis ante occupatam Monarchiam Sacros & Diavinitus

342쪽

vinitus inspiratos Scriptores , tam clare & evidenter praedictiones suas uti Sibyllae sua Oracula , proponere & conscribere. Clemem Alexandrinus animadvertisse hoc potuisset, si judicium uti mem riam exercere illi placuisset , verum intentus refutandis haereticis, Paganorum armis, contra ipsos Gentiles utens, ipse sui oblitus, illorum scriptis fuit deceptus: turbaque testium Paganorum, quin pro ducere moliebatur, ipsi impedimento fuit quo minus illorum haereses aut σειάλμα I. deprehenderet. Videmus itidem Scriptorem illum diligentissimum , qui nihil praetermittere annitebatur, quo minus Paginos, Gentilium armis confodere, & quaevis ex Paganorum scriptis, congessiisse , & in ria sua in multos incidisse errores quos ex plus quam 23o. Auctoribus qua Philosophis, Historicis ac Paganis, quasamosissimis haereticis compilavit: nempe ex Baestide, Carpocrate, Iulio Cassiano , Epiphane, Heracleone , Hermogene, Isidoro, Marcione, Prodico, Tatiano, Valentiniano , aliisque quam pluriamis , ut & ex libris Apocryphis, Prophetiarum Enochi, Chami, Habacuhi, Esdrae, Parchoris, Sophoniaeque, ex libris de assumptione Mosis , ex Euangeliis AEgyptiacis , Hebraicisque, praedicationibus Petri & Pauli, ex traditionibus Sancti Matthaei, epistola Sancti Ba nabae, pastoris Hermiae fratris Pii L Pontificis, & tandem etiam ex pseud Sibyllis, utpote proposito suo accommodis. Quis igitur non videat Clarissimi Vossit argumentum non valere, dicentis sussicere Clementem Alexandrinum hoc dixisse, talia B. Paulum auditoribus suis proposuisse : sussiceret enim dixisse hoc Clementem Alexandrinum , & sic errorum, quibus , ne ipse quidem Cl. Vossus subser here vellet, patrocinium esset suscipiendum. Ut autem . quam iniussiciens sit D. Vossit argumentatio, demonstremus, seu iri nobis r- masse hoc, clementem mirum Sanctum θ eum multis Apostilicis viris conversatum in non uno loco ipse de se testatur. Lubet heic adnotare ex Blondello non nullos Sancti Patris errores, imo & haereses, ut inde constet non sussicere Patrem illum . illa ἀέῖ ροφα & --τα assiμmasse: certe haud commode ab illo assirmatur, quando dicit Christum esse Βλκμάli 2GGνον , servum Paternae voluntatu,

Paedag. lib. I. cap. II. in principio, & quando Stromatum, lib. ΙΙΙ.

343쪽

t raciae- ἔσαν H Q Xροσν ωλο-φMae . vel potis si dicamus) 'sam quoque Phis phiam Graecis velini proprium datam esse Pestamentum , in quin si sin amorum Christianae nil ophiae. Narrat porro lib. I. Stro mat. p. 223. Numam , Romanorum Regem suis Pythagorarum, sic etiam scribit Strom. lib. V. p. - atqui Numa mortem obiit anno secundo olympiadis XXVII. CXXXIV. annis antequam nasceretur Pythagoras, & C lII annis ante eius in Dinam adventum, fie it que Pythagoraeus, habendus Numa, ante Pythagorae nativitatem. quod quam bene quadret, ipse nobis expediat Clariis. Vossius. Assirismat etiam Strom. lita I. p. 211. Semiramulam suisse Regem AEgypti, cum tamen suerit Nini Myriorum Regis uxor , testibus Diodoro, Iustino, & Ammiano Marcellino. Dicit etiam ibidem p. 227. diis tum posse duci poenitentia. Sic scribit o 3 2 ολ γ, αυτιξων, Ν μεωοήσας - m 6-λ-- autem mmis berum haberi a

burium, , duci mo pumirentia ct sis ri. Et p. Σαλ docet in nostra potestate situm ege liberari ab ignoratione de a mala de delectabili elaeti

344쪽

ab lustrationa ct a malia ct desectabili iactime, Er ante omnia, - --rin sudarabsu illis phantoso ct visis, sitam est in hapotestate. Item, hominem per se ipsum posse salvari docet Stromat. lib. VI. p. m. v. -uῶς 3 εξ ἀμων αὐτων βουλεθ σωκεα, et. autem nos ex uobis ipsis salvos feri. Tempore Deborae dicit Osium filium, Riesu suisse Sacerdotem

inuus sis. Rus. Et ibidem p. 239. Iramum filiam suam dedisse Sal mori, Roboamum svisse patrem Abiu , illumque suo patrem Athaman. Ponathanem fuisse Ilium Osee. p. r o. ibid. assirmat Amosum fuisse 'intrem Esaiae. Jonathanem suisse filium otiae , & Achaχum fuisse patrem Otiae, &c. Item Pascha a Samuelis tempore usqua bossietempora non fuisse celebratum, bis verbis p. MO. Em τάτου ocai s δεμάτω

Gita sus tempora anno XVIII. Pasiba actum est, quod a Saminis, ne que in eo quod intercesserat tempore fueras celebratam. Dicit porro falsum Prophetam Ananiam suisse filium Josiae. p. 24 r. & ibidem Chelciam Sacerdotem , fuisse patrem Ieremiae, eumque obiisse eum in Librum legis incidisset in templo reeonditum. Item decem tribus abductas secundum Dei verbum sexto Ezechiae armo , in captivitatem suisse actas , anno Achati patris ejus, XU. transmigrationem Judaeorum sub Sedecia , posteriore, Moysis nativitate circiter Io73 annos, &exaltatione Davidis ad munus Regium Is I . distare 1 primo ro8 s. an nos sex dies decem ab altero q81. annos, menses sex, dies decem. Item p. 2 3. Zachariamia qui Prophetare incepit anno Darii secundo qui primus suit. Olympiadis LXV. Pythagora suisse antiquiorem, cum hic quarto LX. Olympiadis anno floruerit. Quid etiam videtur de illa proposui equam eodem lib. I. Suom. p. 13a. profert t Morsen nempe ante suam adoptionem vocatum Joachim , verum nunc in Coelo illi nomen esse Melchii Μ sem occidisse AEgyptium verboseo . in carceratum miraculo egressum liberatumque , Regem -- gypti cum Dei audiret nomen mutum cecidisse , & miraculo revixisse.

345쪽

DE SIBYLLIs, S c. Et lib. Strom. IlI. p. 3I8.Christum Philippo dixisse sine mortuos semire

mortuos suos. Ibidem p. 334. Corpus esse animae sepulchrum, & p. 3 3 6. lib.IV. Strom. S. Matthiam esse Lacharum publicanorum Princisae m. Et lib. V. p. 4II. 366. tintinnabula pependi sie a Sacerdotis veste talari, &lib. VI. p. 439. &c. Apostolos ad instar Domini , iis quoque qui erant apud inferos, annuntiasse Euangelium. Multos praedicationibus illis ad Deum suisse conversos, illasque adeo suisse necessarias ut Deusiniustus iudicandus esset, si ipsis apud inferos non audivissent. E dem libro sexto docet & Grmat, Servatorem non comedisse eo quod corpus illius alimentis indigeret, locus p. q68. sic sonat φαδε

. O qui cognitione praeditus, ct pe feritus , eximendus est a quavis animae affectione ae perturbatione. p. 48o. S. Matthiam ad Apostolatum fuisse electum, cum se praebuisset dignum ut fieret Apostolus, & eodem lib. VI. p. I 1. quod Horrendum est: sic enim dicit de Deo lo

λεως te, χιμο ρῶσιν. Dedit autem Solem , Lunam ct Ura in Resitis-nem, quae Deus fecit gentibus, inquit lex, nec fl omnino essenet impii optine d Deo alieni, omnino etiam interirem. Et paulo post, οδος si ἔν

me enim via data Dis genetibin, ut per Afrorum euisum Deum susticerent: putat etiam lib. Stromati VII, p. 32q. mendacium ossiciosum esse licitum. & p. yy7. Ου' ψ λ -βοηΘειας Mnδεη im mm Θάλε

datur per Angelos, sed is se 18se eum dignus evaserit accipere, ct isset habere praesidium per obedientiam. & eodem lib. p. 349. Simonem, post Marcionem , quem sub imperio Adriani & Antonini vitiisse asserit) Petrum Paulum audivisse praedicantem, &e. Etiam linguae Hebraicae se imperitum ostendit, dicens lib. I. Paedag. p. 6 . cap V. vox Oranna , si Latine explicetur , significat lucem dii gloriam di

346쪽

Iaudem, eum supplicatione Domino: & Strom. lib. v. p. ηος. di cens , vocabatur Abraam , quod exponitur , pater electis , finitus. Hactenus haec ex Biondello, quibus & nostras sphalmatum Doctoris illius observationes addere lubet: dicit lib. III. Strom. p. 338. Iernieatio est, inquit, ab uno matrimonio ad plura eo apsio. Dicit porro Stroismat. lib. VI. p. 468. Christum passionis fuisse expertem. Ut quem nullas subiret motus assectionis , neque voluptas , neque dolor : quod plane est ἁνδυροφον. testatur enim S. Scriptura, Lucae cap. X. vers XXI. o. aco ν τῆ ἄρω ἐγα α Το - mc μαυ ο I ησῆς. ea ipsa hora exsultavit Iesu in Spiritu. Et ad Hebraeos Cap. V. vers VII. se ὀν δ

δε υλαζώας. Rui in diebus earnis suae, deprecationibus diuenlisationibus oblatu, eum clamore valido, ct lacrymis apud eum qui poterat ipsum servare 2 morte , ct exauditis precibus , liberatur ex metu. Narrat etiam Historia Euangelii, ad Laetari sepulchrum Jesum flevisse, haec qu modo constabunt, si illum nunquam motus arictionis subiiti Videmus igitur quam ά νολόγως loquatur Clemens Alexandrinus, J sum Dominum impatibilem vocans lib. VII. Stromat. p. sos. & lib. VI. p. 4 si . scribit, iis solum , qui post ejus adventum fuerunt, licuit Divina frui Justitia. Martyrium etiam nimiis effert laudibus, dicens

Stromat. lib. IV. p. 367. Martyrium se expingationem pereaetorum eum gloria. Cui etiam & hoc non videatur fabulosum , cum Christum ex

Euangelio secundum AEgyptios dixisse docet , veni ad diois udum opera seminae lib. Strom. III. p. 33o. Assirmat etiam, Philosophiam Graecis necessariam suisse ad Iustitiam , sic enim loquitur p. 2o7.

ιπσία. Aque erat quidem ante Domini adventum Philosephia Graecis ne-eessaria ad Iustitiam. Eandem etiam Regali Doctrinae viam praeparare cui & fidei innuit, p. 227. lib. I. Stromat. & lib. VII. Stromat. P. 3 io. Φιλο p α 5 - ε, μή οιον ais εις ιδαμύ - ωe. Philosephia autem Graeca velutipraepingar ct praeparat animam ad fidem aeeipiendam. Nimis etiam tribuit Legi, dicens per Legem aliquem posse esse Iustum, Stromat. lib. VI. p. 4 9. Tou gQ νομον λ ωοις ελωπεν ἡ σάος. Nam iis quidem qui Justi erant exlege, fias deerat. Localem etiam Christi ad inseros descensum tuetur, ut ibi

347쪽

Tuangelium praedicaret. p. 46o. lib. Stromat. VI. Favet etiam libero arbitrio Stromat. lib. VII. p. scis. Οὐμ-ἐξια et ' σω me απλασειν αἱ ελε 4 et ηρύσμ - - ο Ansi et ς υ λαύεβς δανααῖον. Neminem enim cogit ab 'se salutem accipere , pr pterea quodnset eligere, δ' omnia a implere ad spem accipiendam. l hidem p. Τουτω εἰς ἐαυτην οἰνηρe , ους ἀά si τελους κίαν. Hujus. Omnia a se ipso dependent, ad finem acquirendum. Etiam operum merita sustinere videtur lib. Stromat. VI. p. 699. Δῆλον ιθε

uoque clarum, a quo datast, . Providentia fibret, quae unicuiquo distin buit pro meritis, ea quae conveniunt. Et Stromat. lib. VII. p. 3II. Perinsectioni in hac vita favere videtur, dicens, filium secit eum quies eo-gnitione praeditus, perfectum strem virum. Et paulo post. Cum diligis eum qui vere est unus Deus, θ' si vir vere persed . Lapsos etiam fuisse.

Angelos scribit lib. V. Stromat. p. qo I. Eo quod enunciar-t mrcana m tberibus , eo quae cuique ad eorum venerunt cognitionem. Plures quidem

errores excerpere possemus, sed hi sufficient , ut constet Cl. Uositiassertionem nullo niti sundamentor dicentis, sussciat, nobis mentem Alexandrinum virum Sanctum θ' eum Apogolicis viris conversatum

hoc dixisse: An ita de illis', quae supra attulimus judicaret docti sy Vossius, sufficit iliam hoe dixisse, haud equidem puto: restat porro ut

nunc inquiramus, qui sectum sit, virum, alias ὸoctissimum Clementem Alexandrinum , ita deceptum suisse, ut fabellae tali fidem adhibuerit, verum si attente consideremus quam avide omnia quae ad scopum suum facere videbantur, excerpserit Clemens ex Scriptoribus Paganis, haereticis, traditionibus Iudaicis , & Christianorum libris Apocryphis, aliisque scriptis supposititiis, ut scripta eius satis abundoetestantur, non adeo mirabimur, ipsum, qui ausus suit ex Apocryphis docere Christum & Apostolos apud inferos Euangelium praedicasse , etiam sabellae huic, B. Paulum lectionem Sibyllinorum Oraculorum, Auditoribus suis commendasse, fidem adhibuisse&commodasse: imo fidem etiam praebuisse pseud Sibyllinis oraculis, ut P ganos tanto melius propriis armis aggrederetur & confoderet. Cc tum enim, etsi talia olim exstitere in Sibyllarum Oraculis testimonia, de unitate Dei, de Christo Servatore, de abominatione idololatriae,

de Antichristo , &ci qualia nunc deprehenduntur in illis quos nunc

348쪽

habemus sub Sibyllarum nomine sabricatis libris, nunquam melius, Gentiles convinci potuisse quam propiis suis oraculis, verum haee oracula non majoris pretii esse quam multa ejus sursuris scripta suppo-stitia, quae circa secundum seculum prodierunt, pronuntiamus. Ex iis quae superius attulimus, constare putamus, quid sentiendum de Clemente Alexandrino ejusque sequacibus, affirmantibus B. Ap stolum haec Sibyllina Oracula volui se a populo legi. Verbum tantum unum aut alterum addam quo constet nullam esse Baronii aliorumque exceptionem, a Paulo Apostolo eodem Jure potuisse allegari, imoti Auditoribus commendari oracula Sibyllina, quo olim in scriptis suis Paganos Scriptores Iaudavit aut citavit. Respondemus enim nunquam S. Apostolum cum de fide & Divinitus revelata Doctrina agit, humanis testimoniis confirmasse & probasse sua a S. Spiritu inspirata effata. Absit ab omnibus Deum timentibus, ut tam insigniter erga Apostolum sint injurii, illum falsis testimoniis voluisse celestem veriatatem sulcire S munire t aut humanis testimoniis imo Foeminarum furiosarum diabolico spiritu actarum effatis opus habuisse oracula Divina, ut illis confirmarentur. Nunc autem porro inquirendum, num S S. Patres laudarint Oracula haec Sibyllina, cujus pretii apud illos fuerint , num etiam fidei dogmata recte talibus testimoniis, suerint probata ac confirmata. Nemo qui Patrum scripta legit , & ρίδω conspexit, negare poterit, Patres etiam Antiquissimos, saepius in confirmationem veritatis Christianae , Oracula Sibyllina allegasse: primum omnium inter Scriptores Christianos Sibyllarum mentionem injicere Clementem Romanum, affirmat asseritque Iesu ita Crassetus,

in tractatu suo de Sibyllis Gallico sermone contra Doctiss. Blondellum conscripto, dicit Jesulta se nolle producere Clementis constitutiones Paganarum illarum Mophetissarum testimonia allegantes, quoniam probe sciat, Iibrum illum constitutionum, non multa pollere Aut ritate in Ecclesia, sed cito, inquit, ejus duas ad Corinthios Epist las, quarum Autor Clemens habetur ab omnibus viris Doctis, imo etiam a Protestantibus. Ignoscat mihi Loyolita, si assertioni fidem non adhibeo. Falsum est ab omnibus viris doctis credi a Clemente pro- seelam utramque, quam sub ejus nomine circumserunt ad Corinthios Epistolam: de prima nemo dubitat, de secunda , audiat Crasset

D. Hieronymum in Catalogo Scriptorum Ecclesiasticorum , si ipsi

349쪽

Clemens expersma Roman e Ecclesie ad EcclesiamCorinthiorum valde urilem istolam, quae ct in nonnullis locis publice legitur, quae mihi videtur eb, racteri Epistiae, quae sub Pauli nomine ad Hebraeos fertur, eonvenire. Sed ct multis de eadem non solum sensibus, sed una quoque verborum ordinem, abutitur: omnino grandis in utraque smisitudo esse testatur ct secunda edius nomine Epistola, quae a Veteri ι reprobatur, M. Audiat & Photium, ἡ θ δὐτε αν προς τὰ ωὐτὰ, ώς νοθ' s δοκιω- ώume F ἔπ' ονοααI αὐτῆ , &c. Judicet nunc absque praejudicio

Crassetus, quanti sacienda sit posterior Clementis ad Corinthios Epist Iar dicimus igitur frustra esle Crassetum , ex his Epistolis testim nium pro Sibyllis citantem , quippe in neutra illarum B. Clementi

unquam in mentem venit, nec venire potuit, Sibyllas testes advocare, ut Christiani de mortuorum Resurrectione certiores reddere tur , quoniam Sibyllarum haec Oracula tempore B. Clementis nondum lucem conspexerant, Pio enim & Marco Aurelio Imperantibus hoe est annis post omnium Apostolorum mortem minimum XXXVIII prodierunt laudarique coeperunt. Clemens itaque qui anno Servatoris nostri centesimo mortem obiit: Phoenicis quidem fabella mortuorum Resurrectionem confirmare intendit, verum de Sibyllis altum apud illum silentium. nihil enim de talibus Oraculis quae nobis nunc obtrudere volunt nonnulli, sub Sibyllarum nomine, in audierat. Scio quidem etiam ante B. Clementem de Oraculis Sibyllinis, Pagisis scilicet, quae Gentilium fata & Religionem continebant, apud Scriptores Gentilium Antiquos mentionem seri, verum illa nihil de Servatore nostro & de SaIute per illium parta, nihil de Trinitate, de Resurrectione, de Christi Baptismo , de morte ejus deque ultimo Judicio nuntiarunt , hoc si possit Crassetus aut quisquam alius idoneo teste probare , Fidem lubenter adhibebimus : sed hoc ad Kalendas Gnericas praestabitur: nullus enim Paganorum talium Oraculorum memianit , & mirandum certe est , neminem inter Ethnicos illos , vel 11

miles illis , quos nunc pro Sibyllinis nonnulli venditant , allegasse aut produxisse talia testimonia, quod certum nobis est indicium, ante natum Christum, versiis illos non exstitisse, saltem a Sibyllis non profectos fuisse r laudes porro prioris episto Iae ad Corinthios per B. Clementem missae decantat Crassetus Jesulta, quod equidem factui non improbo , meretur enim Doctorum virorum approbationem prior

350쪽

prior illa epistola , sed quod exspectabam a Jesulta , praestitum non

deprehendo: ex utraque Sibyllinorum Oraculorum Autoritatem provibandam susceperat Loyolita, verum prioris tantum meminit, in qua ne κυ quidem innuit de Sibyllis Clemens quod tamen Iesultae probandum incumbebat , Clementum nempe ad Resurrectionis articus luin confirmandum Sibyllas adduxisse: si ve in priori genuina, sive cimes, a Veteribus teste Hieronymo pro supposititia judicata, nutis tum igitur eum in illis epistolis Sibyllarum deprehenditur vestigium , videmus quam crasse miser hic Crassetus , lectorem suum decipiat, . tam audacter testimonium Sibyllarum ex Scriptore proferens qui illas nec novit nec vidit. Eandem itaque meretur in hac materia fidem Crassetus , quam ostendit in Historia repertae prioris ad Corinthios clementinae Epistolae. dicit enim postquam per nonnulla secula delituisset haec epistola, tandem illam Oxoniae in Anglia repertam in BDbliotheca Regia anno Domini nostri I. C. I 663. quod falsissimum este deprehendet quisquis illam ex cditione Patricii Junii anni I 6PI. legerit aut conspexerit, quale nos exemplar habemus, & Jesultae ostendere possemus. Hinc itaque merito suspicamur Crasseto nunquam visam hanc Epistolam: ex priore, cum nihil ad Sibyllarum Oracula firmanda adducere possit Iesulta, sorte ex Altera extundere suum figmeniatum annitetur Crassetus, sed & ibi nec vola nec vestigium ullum de Sibyllarum Oraculis apparet.Excipiet sorte Crassetus,integra cum hact nus nec prima nec secunda Epistola ad nos pervenerit, in iis quae nobis deficiunt, inveniri luculentum hoc Sibyllarum testimonium, sed quo pacto hoc alicui persuadebit Jesulta Siquidem eadem facilitate de Autoritate qua hoc suum profert Crassetus sgmentum , negari potest, nullum enim idoneum testem aut producit aut unquam producere poterit. Quid possint testari scripta deperdita, nemo est qui non videar. Verum regeret Crassetus , Iustinum Martyrem , Clementi sere in ,-ονον, testari: in Clementina epistola olim tale exstitisse Sibyllae testimonium t LXXIV. enim quaestione aut potius responsione ad LXXIV. Gentilium quaestionem, hoc egregium Sibyllae de fine mundi extremoque Judicio : his verbis quae citante Crasseto hela addere placuit) profert : ὐ- ά πλ' ἐόν , ψύκοας π άμcῶν καθ' αφαπν - γροφα -ri 6 - λων ς